پرشکوه ترین نرمش قهرمانانة تاریخ
هر کشته شدنی که شهادت نیست؛ کشته شدنِ با شرایطی، شهادت است.در باب صلح امام حسن (علیه السلام) این مسئله را بارها گفته ایم و در کتابها نوشته اند که هرکس حتی خود امیرالمؤمنین (علیه السلام) هم اگر به جای امام حسن مجتبی (علیه السلام) بود و در آن شرایط قرار می گرفت، ممکن نبود کاری بکند، غیر از آن کاری که امام حسن (علیه السلام) کرد. هیچ کس نمی تواند بگوید که امام حسن (علیه السلام)، فلان گوشة کارش سؤال برانگیز است. نه، کار آن بزرگوار، صد در صد بر استدلال منطقی غیرقابل تخلف منطبق بود. در بین آل رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم، پُرشورتر از همه کیست؟
شهادت آمیزترین زندگی را چه کسی داشته است؟ غیرتمندترین آنها برای حفظ دین در مقابل دشمن، چه کسی بوده است؟ حسین بن علی (علیهما السلام) بوده است. آن حضرت در این صلح، با امام حسن (علیه السلام) شریک بودند. صلح را تنها امام حسن (علیه السلام) نکرد؛ امام حسن و امام حسین (علیهما السلام) این کار را کردند؛ منتها امام حسن (علیه السلام) جلو بود و امام حسین (علیه السلام) پشت سر او بود. امام حسین (علیه السلام)، جزو مدافعان ایدة صلح امام حسن (علیه السلام) بود. وقتی که در یک مجلس خصوصی، یکی از یاران نزدیک به امام مجتبی علیه السلام اعتراضی کرد، امام حسین (علیه السلام) با او برخورد کردند. هیچ کس نمی تواند بگوید که اگر امام حسین (علیه السلام) به جای امام حسن (علیه السلام) بود، این صلح انجام نمی گرفت. نخیر، امام حسین با امام حسن (علیهما السلام) بود و این صلح انجام گرفت و اگر امام حسن (علیه السلام) هم نبود و امام حسین (علیه السلام) تنها بود، در آن شرایط، باز هم همین کار انجام می گرفت و صلح می شد.
صلح، عوامل خودش را داشت و هیچ تخلف و گریزی از آن نبود. آن روز، شهادت ممکن نبود. مرحوم شیخ راضی آل یاسین در کتاب "صلح الحسن" ثابت می کند که اصلاً جا برای شهادت نبود.
هر کشته شدنی که شهادت نیست؛ کشته شدنِ با شرایطی، شهادت است. آن شرایط، در آنجا نبود و اگر امام حسن علیه السلام، در آن روز کشته می شدند، شهید نشده بودند. امکان نداشت که آن روز کسی بتواند در آن شرایط، حرکت مصلحت آمیزی انجام بدهد که کشته بشود و اسمش شهادت باشد و انتحار نکرده باشد.
منبع: کتاب انسان 250 ساله مقام معظم رهبری
