آیا نمازمان مقبول درگاه الهى شده؟
آیا نمازمان مقبول درگاه الهى شده؟
برای اینکه بدانیم نماز ما مقبول درگاه احدیت واقع شده است چه کاری باید بکنیم؟ جایی دیدم نوشته بود خواندن آیه الکرسی بعد از هر نماز باعث قبولی آن نماز میشود آیا این درست است؟ من بعضی مواقع در نماز حضور قلب ندارم فکرم سر نماز همه جا میرود آیا این نماز قبول است؟ برای ایجاد حضور قلب چکار کنم؟
خداوند در قرآن کریم به فلسفه نماز اشاره کرده و میفرماید: «نماز بگزار، که نماز آدمى را از فحشا و منکر باز مىدارد» «1»
طبیعت نماز از آنجا که انسان را به یاد نیرومندترین عامل بازدارنده یعنى اعتقاد به مبدء و معاد مىاندازد داراى اثر بازدارندگى از فحشاء و منکر است و این اثر به قدرى اهمیت دارد، که در بعضى از روایات اسلامى به عنوان معیار سنجش نماز مقبول و غیر مقبول از آن یاد شده، چنان که امام صادق علیه السلام مىفرماید:
کسى که دوست دارد ببیند آیا نمازش مقبول درگاه الهى شده، یا نه؟ باید ببیند آیا این نماز او را از زشتىها و منکرات باز داشته یا نه؟ به همان مقدار که بازداشته نمازش قبول است!«2»
نهى از فحشاء و منکر سلسله مراتب و درجات زیادى دارد و هر نمازى به نسبت رعایت شرایط داراى بعضى از این درجات است.
قبولی نماز انسان بستگی به حضور قلب او در نماز دارد، همان گونه که در روایتی از امام صادق ـ علیه السلام ـ است که میفرمایند: همانا از نماز انسان، نصفش، ثلثش، ربعش یا خمسش بالا برده میشود و آن مقداری از نماز که توجّه قلبی داشته باشد بالا برده میشود «3»
و البته یکی از راهها برای مقبول واقع شدن نماز در درگاه الهی، خواندن آیت الکرسی میباشد، همان گونه که از رسول خدا روایت شده است که فرمودند: علی جان! هرکس آیت الکرسی را بعد از هر نمازی بخواند، چه نماز مستجبی باشد و چه نماز واجب، نوشته میشود که نمازش مورد قبول قرار گرفت و آن شخص در امان خداست و پروردگار عالم او را محافظت میکند«4»
حجت السلام قرائتی در کتاب آشنائی با نماز ص 58 چند راه کار جهت ایجاد حضور قلب در نماز معرفی میکند که عبارتند از:
یکى از راههاى کسب حضور قلب، دانستن معناى نماز و در نظر آوردن ترجمه کلماتى است که انسان در نماز مىگوید.
یکی از راهها برای مقبول واقع شدن نماز در درگاه الهی، خواندن آیت الکرسی میباشد، همان گونه که از رسول خدا روایت شده است که فرمودند: علی جان! هرکس آیت الکرسی را بعد از هر نمازی بخواند، چه نماز مستجبی باشد و چه نماز واجب، نوشته میشود که نمازش مورد قبول قرار گرفت و آن شخص در امان خداست و پروردگار عالم او را محافظت میکند
راه دیگر، انتخاب مکانى براى نماز است که رفت و آمدها و سر و صداها، صحبتها، عکسها و تابلوها، او را به خود مشغول نسازد.
راه دیگر، انجام مستحباتى است که پیش از نماز و هنگام نماز، رعایت آنها به نمازگزار حالت توجّه بیشترى مىدهد و او را به یاد خدا و بندگى خویش مىاندازد.
وقتى به ملاقات یک شخصیت برجسته مىروید، بهترین لباس را مىپوشید و مۆدّب در نزد او مىایستید و یا مىنشینید و از هر کارى که برخلاف ادب باشد، پرهیز مىکنید، به سخنان او کاملًا گوش مىدهید و به آنچه خودتان مىگوئید، کاملًا توجّه دارید و در سراسر لحظه دیدار، آن شخص در نظرتان است.
خدا برترین موجود است و هستى همه موجودات به او بستگى دارد. ما، بندههاى نیازمند و ناتوان، که از نعمتهاى او برخورداریم، به شکرانه نعمتهایش به عبادت و نماز مىایستیم. توجّه به این «جایگاه» که ما در مقابل «اللَّه» داریم، دل را نرم مىکند، خضوع و خشوع و فروتنى مىآورد.
نماز، «ذکر خدا» است. هر چه بیشتر دلمان حاضر و قلبمان متوجّه عظمت خدا و نیاز خودمان باشد، نمازمان سازندهتر است.
پی نوشت ها:
1: اتْلُ ما أُوحِی إِلَیک مِنَ الْکتابِ وَ أَقِمِ الصَّلاةَ إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهى عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکرِ وَ لَذِکرُ اللَّهِ أَکبَرُ وَ اللَّهُ یعْلَمُ ما تَصْنَعُونَ «سوره عنکبوت آیه 45»
2: انْ أَحَبَّ أَنْ یعْلَمَ أَقُبِلَتْ صَلوتُهُ أَمْ لَمْتُقْبَلْ؟ فَلْینْظُرْ: هَلْ مَنَعَتْهُ صَلوتُهُ عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکرِ؟ فَبِقَدْرِ ما مَنَعَتْهُ قُبِلَتْ مِنْهُ!«« مجمع البیان»، جلد 8، صفحه 285»
3: اَن العبدَ لیرفعُ لهُ مِن صلاتهِ نصفُها او ثلُثها او ربعُها او خمسُها و ما یرفعُ لهُ الّا ما اقبلَ علیهِ بقلبهِ «بحارالانوار، ج 84، ص 238.»
4: دعوات راوندی ص 84 ح 215 عدةالداعی ص 293.
ادامه مطلب
ذکری که از هزار رکعت نماز بالاتر است
ذکری که از هزار رکعت نماز بالاتر است
در میان تعقیبات نماز، تسبیح حضرت زهرا(سلام الله علیها) خیلی فضیلت دارد. امام صادق(علیه السلام) میفرمایند: تسبیح جدهام حضرت زهرا(سلام الله علیها)، بعد از نمازهای روزانه، نزد من از هزار ركعت نماز در هر روز برتر و محبوبتر است.
در مورد تعقیبات نماز، از آیتالله حصهای(ره) یكی از علمای اصفهان تشبیه زیبایی نقل شده است. ایشان نماز را به بادباك كاغذی تشبیه میكردند و میگفتند: وقتی بادبادك دنباله نداشته باشد به آسمان نمیرود. نمازی هم كه تعقیب نداشته باشد به عالم ملكوت نمیرود.
سایت حوزه
ادامه مطلب
چه كار كنيم به نماز اهميت بيشتري بدهيم

براي اهميت دادن به نماز و سبك نشمردن آن لازم است به جايگاه و اهميت و نقش نماز در زندگي توجه داشته باشيد.(1)
به طور كلي ميزان همّت و پايبندي انسان در هر كاري وابسته به شناختي است كه از اهميت آن كار دارد. مثلا اگر پزشك به شما دارويي بدهد كه روزي پنج مرتبه بايد مصرف كنيد و بدانيد كه اگر آنرا به موقع و مرتب نخوريد، مرگ شمارا تهديد ميكند، در آن صورت شما با مراقبت و دقت تمام دستور را عمل ميكنيد، چون خطر بزرگي شما را تهديد ميكند. در مورد نماز هم ابتدا بايد شناخت پيدا كنيد، ذيلا چند نكته از هزاران نكته در مورد اهميت نماز را براي شما يادآوري ميكنيم:
1. اولين چيزي كه در قيامت، از شما سوال ميكنند نماز است. اگر اهل نماز نباشيد يا نماز را سبك شمرده و به موقع نخوانيد،اصلاً به بقية كارهايتان نگاه نميكنند. در روايات متعدد به اين نكته اشاره شده است كه ملاك قبولي اعمال، نماز است.
واقعا فكر كنيد در آن خطر بزرگ و موقعيت سرنوشت ساز كه كوهها طاقت تحمل آنرا ندارند، نامه عمل ما را به طرف ما پرت كنند و بگويند كه چون نماز نميخوانديد يا اهميت چنداني به نماز نميداديد، اصلا نامهتان را نگاه نميكنيم، آنوقت چقدر ما براي سستي در نماز و سبك شمردن آن افسوس خواهيم خورد؟
2. فاصله بين كفر و ايمان نماز است. رسول خدا ـ صلّي الله عليه و آله ـ فرموده است: «بين العبد و بين الكفر ترك الصلاة».(2) مرز ميان اسلام و كفر چيزي بيش از رها كردن نماز نيست.
يعني كسي كه اهل نماز و خضوع و خشوع در برابر خداوند نيست عملاً كافر است و به مهمترين سفارش خداوند بيتوجهي كرده است.
3. اولين جوابي كه بدكاران در مورد علت جهنمي شدنشان ميگويند اين است كه ما اهل نماز نبوديم.
سبك شمردن و ترك آن قطع رابطه كردن با آفريدگار هستي است، و اين در دنيا و آخرت عواقب تلخي دارد. در قيامت اهل بهشت از دوزخيان ميپرسند: چه چيز شما را روانه جهنم كرد؟ يكي از جوابهاي شان اين است كه ما پا يبند به نماز نبوديم لم نك من المصلين(3)
4. خداوند از افرادي كه نسبت به نمازشان سهل انگار و بياعتنا هستند گاهي ميخوانند و گاهي نميخوانند و يا به موقع نميخوانند، متنفر است و ميگويد: واي بر آنان فويل للمصلّين الذين هم عن صلاتِهم ساهون.(4) (واي بر نمازگزاراني كه بر نماز خود سهل انگاري ميكنند).
5. هيچ عملي در نزد خدا بهتر ازنماز اول وقت نيست. امير مومنان علي ـ عليه السّلام ـ فرمود: «ليس عملٌُ احبُّ الي الله من الصلاةِ فلا يشغلنكم عن اوقاتِها شيءٌ من امور الدنيا فانّ الله عزّ وجلّ ذمّ اقواماً فقال الذين هم عن صلاتهم ساهون. يعني انهم غافلون استهانوا باوقاتها»(5) (هيچ عملي در نزد خداوند بهتر از نماز نيست پس بايد هيچ يك از كارهاي دنيا شما را از نماز اول وقت باز ندارد. زيرا خداوند مذمت فرموده كساني را كه نسبت به نمازشان سهل انگارند. بدانيد كه خداوند هيچ عملي را نميپذيرد مگر آن چه را كه خالص انجام پذيرد).
در آيات و روايات ديگر نيز از نماز به عنوان وسيلهاي كه انسان را به خدا نزديك ميكند:(6) عمود دين،(7) وسيله سعادت و خوشبختي انسان و عامل دوري از فحشاء و منكرات(8) ياد شده و تأكيده شده است كه بايد نماز اول وقت را مراعات نموده و هميشه خود را با نماز از تمامي آسيبها و انحرافات اخلاقي دور داشت.(9)
اگر شما با دقت، اين روايات را مطالعه نموده و به اهميت و جايگاه نماز آشنايي بيشتري پيدا كنيد، قطعاً از اين پس بيشتر به آن بها خواهيد داد. پس اولين راهكار براي اينكه بيشتر به نماز اهميت بدهيد و نماز شما قضا نشود اين است كه در مورد اهميت نماز بيشتر مطالعه كنيد،(10) به معاني نماز و جملات و كلمات آن توجه نماييد، اگر به حقيقت و معناي واقعي نماز پي ببريد، انگيزه بيشتري در شما ايجاد ميشود تا با خدا ارتباط برقرار نموده و به راز و نياز بپردازيد، در اين صورت حالتي در شما ايجاد خواهد شد كه لحظهشماري كنيد تا چه زماني موقع نماز ميشود كه بار ديگر با خداوند به راز و نياز بپردازيد.
نكته ديگر اينكه اگر به حقيقت و معناي واقعي نماز پي ببريد، اين زمينه در شما فراهم ميشود كه نماز را با حضور قلب بخوانيد، تا انسان نماز با حال نخواند، نميتواند از نماز لذت ببرد از همين روست كه در روايات به اهميت حضور قلب و توجه به معناي نماز تأكيد شده است.
در پايان اميدوارم با رعايت نكات مطرح شده و نيز كتابهايي كه در پي معرفي ميشود، بتوانيد روحية مذهبي و علاقمندي به نماز را در خويش تقويت كنيد، از ميان همه كتابها تأكيد ميشود كه اين كتاب را حتماً تهيه كنيد چون بسيار مفيد ميباشد.
پی نوشت ها:
1. در اين خصوص مراجعه شود به : جمعي از نويسندگان . نماز و زندگي . ج 1 . ستاد اقامه نماز . چاپ اول . 1377 . و نيز : جوادي آملي . حكمت عبادات . نشر اسراء . چاپ اول . 1378 .
2. نهج الفصاحة . جمله 1098 .
3. مدثر:43 .
4. ماعون:4 و 5 .
5. محمدي ري شهري . محمد . ميزان الحكمة . ص 399 .
6. محمدي ري شهري . همان . ص 369 .
7. همان .
8. همان . ص 370 ـ 371 .
9. همان . ص 398 ـ 405 .
10. براي مطالعه بيشتر ر.ك : - امام خميني . آداب نماز . موسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني (ره) . چاپ سوم . 1372 . - محمدي . عزيز الله . نماز معراج خاكيان . دفتر تبليغات اسلامي قم . چاپ اول . 1377 . - ستاد اقامه نماز . نماز راهي به سوي كاميابي . ستاد اقامه نماز . چاپ اول . 1376 .
ادامه مطلب
چرا نبايد در نماز كاهلي كرد؟
چرا نبايد در نماز كاهلي كرد؟
در پاسخ به اين سؤال مناسب است نكاتي را جهت تبيين فلسفة نماز و عبادت بيان كنم.
1. نماز ميراث همة انبياء الهي و بهترين هدية آنان براي ارتباط خلق با خالق خويش است. زيباترين تجلّي نيايش را در سيماي نماز مي توان به مشاهده نشست. ركوع و سجود آن مظهر متلاشي شدن كوه انانيّت انسان و ظهور نشانه هاي ربوبي حق است. اقامة نماز و توجه در آن باعث صلح و آرامش، سلامت و سعادت، رفاه و بركت، صلاح و رشد، اعتماد و آرامش دل و جان و بالاخره قلبي مالامال از صفا و نورانيت خواهد شد.
در مقابل آنگاه كه اين فريضة بزرگ الهي تعطيل گردد يا در آن كاهلي شود و يا حقّ نماز به خوبي أدا نگردد، اضطراب و نگراني، زشتي و تباهي، كجروي و كجانديشي، غرور و فريب، جان بياميد و اعتماد انسان بينماز را مورد هجوم قرار ميدهد.
2. دستورات الهي همهاش طبق مصلحت و نفع انسان واجبشده و فوايد دنيوي و اُخروي آنها نصيب خود انسانها ميگردد و خداوند متعال طبق مقتضاي رحمت و حكمت خود مي خواهد انسانها با انجام اوامر و دستورات او به سعادت دنيا و آخرت نايل آيند و اين انسان بايد مطيع فرمان الهي بوده و يقين بداند كه وعدة الهي صد در صد محقق خواهد شد و اجر كسي زايل نخواهد گرديد و خداوند مصلحت هر كسي را بهتر از خودش مي داند.
3. كسي كه مطيع فرمان الهي باشد و رابطة قوي با خالق كائنات داشته باشد و ايمان به دستورات او داشته باشد، هرگز احساس تنهايي و نگراني نميكند و با ياد خدا دلش محكم و استوار است و هرگز فكر گناه و معصيت را نكرده و سراغ آن نميرود و در تمام زندگي معيار را رضايت الهي و دستورات شرع قرار مي دهد.
قران كريم ميفرمايد: إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ .... وَ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ. كساني كه ايمان آوردند و كارهاي خوب را انجام دادند و نماز برپا داشتند ..... خوف و ترسي و حزني ندارند.(1) كسي كه به ريسمان الهي پيوند بخورد همة امورش به نحو احسن برآورده ميشود و خداوند مشكلات او را به موقع و طبق مصلحت حلّ خواهد كرد و انسان نبايد عجول باشد. بلكه وظيفة بندگي خود را انجام دهد.
4. خداوند متعال در قرآن كريم فرموده، اي بندة من، هر چه ميخواهي از من طلب كن تا اجابت كنم. وَ قالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ. بخوانيد مرا تا اجابت كنم شما را.(2)
و در نماز بهترين دعاها و طلب حاجات محقق ميشود و انسان در سورة حمد و توحيد نعمت دنيا و آخرت و رحمت واسعة الهي را طلب مي كند. و هر كس درِ خانة خدا را بزند هرگز مأيوس برنمي گردد.
5. شيطان يكي از دشمنان قسم خوردة انسان است و قسم ياد كرده تا از هر راهِ ممكن انسان را گمراه كند و به هر لباسي در مي آيد تا انسان را فريب دهد.
حتي اين شيطان گاهي در خواب به صورت افراد خوب ظاهر مي شود و انسان را به اين طريق گمراه مي كند. مسائل جنسي و نفساني را براي او زيبا جلو ه گر ميكند و او را در اعتقادات خودش متزلزل ميسازد. امّا اگر كسي اهل نماز و عبادت باشد، شيطان نمي تواند به حريم او نفوذ كند. آري نماز اين اكسير عظيم معنوي او را از شر شيطان باز مي دارد.
امیرالمومنین علي ـ عليه السّلام ـ ميفرمايند:«الصلوة حصن من سطوات الشيطان». نماز قلعه اي است كه انسان را از حملات شيطان نگه مي دارد.(3)
6. ترك نماز و كاهلي در آن علاوه بر گرفتاري دنيوي و اضطراب خاطر باعث ميشود كه انسان در آخرت كه زندگي واقعي و ابدي در آنجاست، گرفتار عذاب و آتشي باشد. پيامبر گرامي اسلام ميفرمايد: «انَّ تارك الصلوة لا يَجِدُ ريح الجنَّه». ترك كننده نماز بوي بهشت را استشمام نميكند و از بهشت محروم ميشود.(4)
در روز قيامت وقتي از دوزخيان سؤال ميشود كه چه چيزي باعث شد كه شما اهل جهنّم شويد؟ جواب ميدهند كه ما از نمازگزاران نبوديم.(5)
خلاصه اينكه اگر مي خواهيم در دنيا و آخرت خوشبخت باشيم و با عزّت زندگي كنيم سعي كنيم، مطيع اوامر الهي باشيم و واجبات و محرّمات الهي را به نحو احسن انجام دهيم. و يقين بدانيم كه رستگاري و سعادت فقط در اين مسير نهفته است. از نماز اين ذكر معجزه آساي الهي هرگز غفلت نكنيم و اگر مي توانيم نماز شب را كه فضائل بسيار بلندي دارد هم انجام دهيم. اگر اين كار را با حال و هواي خالص و معنوي انجام دهيم هر روز و هر شب روزنه هاي اميد به روي شما گشوده خواهد شد.
پی نوشت ها:
1. بقره:277.
2. مؤمن:60.
3. محمدي ري شهري، محمد، ميزان الحكمة، مكتب الاعلام الاسلامي، 1362، ج7، ص166.
4. مجلسي، محمدباقر، بحارالانوار، انتشارات دارالكتب الاسلامي، 1402، ج82، ص224.
5. مدثر:43.
ادامه مطلب