احاديث , سخنان تصادفي امام رضا (ع)

پایه هر تحقیق در مورد شخصیت ها و رخداد های تاریخی، رویدادشمار مربوط به آنهاست؛ چرا که در ین صورت، تجزیه و تحلیل های مربوط به آن نیز متقن و علمی خواهد بود.

درباری زندگانی ائمه اطهار، تألیفات ارزشمندی به رشته تحریر درآمده و هر کس از زویی مختلف زندگی آنان را تجزیه و تحلیل کرده، ولی به رویدادها و وقیع دور حیات آنها در اقصی نقاط جهان به ویژه در ممالک اسلامی کمتر توجه شده که ین امر، بررسی زندگی ائمه و تحلیل دقیق اقدامات آنان را با مشکل رو به رو ساخته است.

از نیشابور تا مرو گزارش های مستند و دقیقی از حرکت امام در دست است که توسط راویان موثقی مانند ابوصلت هروی و افراد دیگر ثبت شده است.

امام در نیشابور با استقبال باشکوه مردم رو به رو شد. نیشابور در آن دوره یکی از شهرهای عمده خراسان، آباد و آکنده از مساجد، مدارس و علما بوده است. صاحب تاریخ نیشابور – احمد بن محمد... – نوشته است که مردم نیشابور مقدم آن حضرت را گرامی داشتند و شادی ها کردند و به اتفاق قطب الانام شیخ ابویعقوب الحقانی راهویه مروزی که شیخ و مقدم ارباب ولایت بود به استقبال آن حضرت از نیشابور بیرون شدند و تا قریه مؤیدیه که از قرای نیشابور است به پیشواز رفتند و شیخ با وجود کبر سن مهار ناقه آن حضرت را بر دوش گرفت و تا بیرون شهر نیشابور پیاده راه پیمود و شیخ محمد بن اسلم طوسی نیز در رکاب مبارک بود و چون به نیشابور وارد شد در محله«قزّ» ، کوچه بلاش آباد نزول فرمود و مقام اختیار کرد. در السنه و افواه مشهور است که حضرت سلطان در نیشابور به منبر برآمد و این حدیث را از خواجه کائنات روایت فرمود:

درآمد:

در دوران خلافت مامون عباسی آشفتگی های سیاسی و امنیتی آنچنان بالا گرفته بود که مامون را به شدت نگران ساخت. زیرا پی آمدهای کشته شدن امین و شورش های پی درپی گروه های مختلف، فساد و غارت اموال مسلمانان توسط گروهی وابسته به عباسیان و ظلم و فشار بیش از حد بر قاطبه مردم، پیوسته به جو پرالتهاب دامن می زد.

امامت رضا علیه السلام

بدان که امامِ پس از حضرت موسی بن جعفر علیه السلام فرزندش اباالحسن علی بن موسی الرضا علیه السلام بود، به خاطر برتری داشتن آن جناب بر همه برادران و خاندان خود برای اینکه در علم و بردباری و پرهیزکاری بر دیگران تفوق داشت و شیعه و سنی در وجود این اوصاف در او و برتری آن بزرگوار در آنها خلافی نکرده اند و همگان آن حضرت را به این اوصاف شناخته اند. و دلیل دیگر بر امامت آن جناب نَصِّ صریحی است که پدرش درباره امامت او پس از خود فرموده و اشاراتی که درباره او نموده و درباره هیچ یک از برادران او و خاندان خود چنین تصریحات و اشاراتی نفرموده است.

امام رضا(ع) در بیان و شرح حال بهترین بندگان خداوند 5 خصلت را از ایشان نام می برد و می فرماید: الّذین اذا احسنوا استبشروا و اذا اساؤوا استغفروا و اذا اعطوا شکروا و اذا ابتلوا صبروا و اذا غضبوا عفوا؛(1) بهترین بندگان کسانی هستند که هنگام انجام کار نیک خرسند، و هنگام ارتکاب عمل زشت از خداوند طلب بخشش کنند، و آنگاه که چیزی به آنان داده شود سپاسگزار بوده و زمانی که به مصیبتی دچار شوند صبر کنند، و در هنگام خشم عفو نمایند.

پروردگارا! در پیشگاه تو ایستاده و دست هایم را به سوی تو بلند نموده ام؛ با آگاهیم به اینکه در بندگیت اهمال نموده و در بسیاری از طاعت هایت تقصیر دارم و اگر راه حیا را می پیمودم، از خواستن و دعا نمودن می ترسیدم؛ ولی پروردگارا! آنگاه که شنیدم گناهکاران را به درگاهت فرا خوانده و آنان را به بخشش نیکو و ثواب وعده می دهی، برای امتثال ندایت آمده و به عواطف مهربان ترین مهربانان پناهنده گردیم.