احاديث , سخنان تصادفي امام رضا (ع)

به گزارش ستاد خبری دهه پایانی ماه صفر آستان قدس رضوی، کارشناس اطلاع رسانی اسناد مدیریت امور اسناد و مطبوعات سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی عنوان کرد: این اسناد نحوه پذیرایی، زمان، مکان و هزینه های برپایی مراسم سوگواری دهه آخر صفر را در حرم مطهر رضوی نشان می دهد.
«کاظم جهانگیری کلاته» اضافه کرد: در این مراسم دستوراتی نیز توسط متولی باشی یا نایب التولیه به تحویلداران کل یا دربان باشیان جهت برگزاری این مراسم داده شده است.
وی بیان کرد: شیعیان که در طی قرن ها از آزادی عمل برای اجرای مراسم عزاداری برخوردار نبودند پس از به دست گرفتن قدرت سیاسی و به منظور پشتیبانی و یا کسب ثواب دنیوی و اخروی، اموال زیادی را وقف برگزاری این مراسم کرده و سعی در زنده نگهداشتن شعائر دینی کردند. گزارش برگزاری این مراسم عزاداری از محل مصارف موقوفات از دیگر موارد موجود در اسناد است.
وی با اشاره به اینکه از قدیم، برگزاری مراسم عزا و ذکر مصیبت به مناسبت های مختلف در حرم مطهر امام رضا(ع) مرسوم بوده است، گفت: در این بین، اجرای مراسم سوگواری به ویژه در دهه اول محرم و دهه آخر صفر با وسعت و شکوه خاصی برپا می شده است. اسناد ارزشمند به جای مانده از تشکیلات اداری آستان قدس در مجموعه اسناد مدیریت امور اسناد آستان قدس، اطلاعات بسیاری را در خصوص این مراسمات مذهبی در حرم مطهر، بیان می کند.
وی افزود: این اسناد بیانگر تشریفات و مراسم ویژه ای است که به ویژه در شب عاشورا و شب شهادت امام رضا(ع) در بارگاه منور این امام همام برگزار می شده است.

مراسمی کهن و ارزشمند
جهانگیری کلاته از خطبه خوانی به عنوان یکی از مراسم کهن بارگاه امام هشتم(ع) نام برد و ابراز کرد: خطبه خوانی در شب عاشورا و شب وفات امام رضا(ع) به شکل کنونی از دوره پهلوی دوم و همزمان با شکل گیری اداره تشریفات مرسوم شده است.
وی با بیان اینکه از نحوه برگزاری مراسم شب شهادت امام رضا(ع) در دوره صفویه اطلاعاتی در دسترس نیست، اضافه کرد: اما اسنادی مرتبط با برگزاری این مراسم و هزینه هایی آن در دوره قاجاریه در مدیریت امور اسناد آستان قدس رضوی موجود است که مراسم شمع گردانی در شب شهادت امام رضا(ع) نیز یکی دیگر از برنامه های این دوران بوده است.
وی گفت: دو سند «دستور سید جواد ظهیر الاسلام به کشیک نویس آستان قدس جهت حاضر نمودن کلیه کارکنان پنج کشیک به منظور برپایی مراسم عزاداری و شمع گردانی در شب بیستم و نهم (شهادت امام رضاع) و عدم استفاده از چراغ در سال 1334قمری» و «دستور سید جواد ظهیرالاسلام به شعاع التولیه صاحب جمع روشنایی جهت فراهم نمودن شمع برای مراسم شمع گردانی شب شهادت امام رضا(ع) در سال ‎۱۳۳۵قمری» بیانگر برگزاری مراسم شمع گردانی در حرم مطهر رضوی بوده است.
کارشناس اطلاع رسانی اسناد آستان قدس رضوی با اشاره به این دو سند در مجموعه اسناد این آستان مقدس بیان کرد: اگرچه به جز این اسناد، سابقه دیگری از برگزاری مراسم شمع گردانی در مدیریت امور اسناد این آستان مقدس وجود ندارد، اما با توجه به محتوای این اسناد مشخص می شود که در سال های قبل از این تاریخ نیز مراسم شمع گردانی برگزار می شده است. همچنین با توجه به محتوای این دو سند می توان گفت که شمع گردانی احتمالاً فقط در شب شهادت امام رضا(ع) انجام می شده است.
وی تصریح کرد: «هزینه های برگزاری مراسم روضه خوانی شب شهادت امام رضا(ع) در سال 1327 قمری»، «هزینه های مربوط به برگزاری مجلس روضه خوانی دهه آخر ماه صفر در ایوان طلا(ایوان نادری) از محل مصارف موقوفه وزیر نظام در سال 1293 قمری» و ... برخی دیگر از اسناد موجود در آرشیو مدیریت امور اسناد آستان قدس رضوی است که به برپایی مراسم دهه آخر ماه صفر می پردازد.
وی با بیان اینکه در ایام دهه آخر ماه صفر همچون دیگر ایام وفات و شهادت ائمه اطهار(ع) روضه خوانان، نوحه خوانان و خطبای آستان قدس در دارالضیافه، دارالذکر، دارالحفاظ یا ایوان طلا به ذکر مصیبت می پرداختند، گفت: مشاغل مرتبط با برگزاری این مراسم و پرداخت انعام و مواجب به روضه خوانان از دیگر اطلاعات اسناد در این خصوص می باشد.
یادآور می شود، مدیریت امور اسناد آستان قدس رضوی، یکی از غنی ترین و نفیس ترین مراکز اسنادی کشور به شمار می رود که با دیجیتال سازی اسناد در جهت حفظ و ماندگار سازی آن ‌ها برای نسل های آینده و دسترسی آسان پژوهشگران و محققان می کوشد.

منبع : http://news.aqr.ir/