در آیات متعددی از قرآن کریم و روایات فراوانی از اهل بیت عصمت و طهارت به واژه تجارت و بیع اشاره شده است. اما در اغلب آنها مقصود کسب و کار و معاملات دنیوی نیست بلکه  مفهوم بسیار مهمتر و گسترده تری مد نظر است.
امام هادی النقی علیه السلام روایت زیبایی دارند که طی آن دنیا را به بازار تشبیه می نمایند. حضرت می فرمایند:
«الدُّنْیا سُوقٌ رَبحَ فیها قَوْمٌ وَ خَسِرَ آخَرُونَ.»
«دنیا همانند بازاری است که عدّه ای در آن سود می برند و عدّه ای دیگر ضرر و خسارت متحمّل می شوند.» (اعیان الشّیعه: ج ۲، ص ۳۹)
حال چهار سوال اساسی مطرح است که:
۱- مقصود چه نوع بازاری است؟
۲- در این بازار سرمایه انسان ها کدام است؟
۳- خریدار کسیت و فروشنده کدام است؟
۴- چه افرادی سود می برند و چه کسانی متضرر خواهند شد؟
سه نکته:
* فروشنده کیست و خریدار کدام است؟
اما در پاسخ به پرسش های فوق باید گفت:
وقتی قرآن کریم از تجارت نام می برد تمامی صحنه حیات و زندگی بشر را عرصه این بازار می داند. بازاری که فروشنده انسان است و متاعش عمر اوست. اما خریدار را خود او تعیین می کند. می تواند با خدا معامله کند و می تواند با شیطان!
قرآن کریم می فرماید که هرکس می خواهد به تجارت نافع و رهایی بخش از آتش جهنم دست یابد چند مرحله دارد. اول اعتقاد و ایمان به خدا و رسول اوست. سپس عمل با اعضا و جوارح. می فرماید آنهایی که با مال و جان خود جهاد کنند بهترین تجارت را با خدای خود کرده اند و بیشترین سود را برده اند. سود آنها هرچقدر هم خرج شود تمامی ندارد! آری آنها در بهشت برین جاودانه خواهند بود.

** شباهت های جالب تجارت با خدا و مردم!
جالب آنکه تجارت با خدا با تجارت مردم در این دنیا با یکدیگر شباهت هایی دارد. شباهتش در این است که مطابق آیات قرآن در تجارت بین بنده و خداوند متعال:
۱- خریدار خدای سبحان،
۲- فروشنده انسان مؤمن،
۳- مورد معامله جان و مال مومن،
۴- بهای آن نیز بهشت ابدی،
۵- شهود معامله انبیای الهی،
۶- و اما سند رسمی و امضاء شده آن کتابهای آسمانی آنان یعنی تورات و انجیل و قرآن کریم است.

*** ۹ ویژگی برترین تجار از نظر قرآن که بیشترین سود را می برند
اما گروه دوم آنهایی اند که بجای معامله با خدا با شیطان معامله می کنند! قرآن می فرماید منافقان اینگونه اند و از این تجارت سودی نمی برند و چه بد داد و ستدی کرده اند!
در آیه ۱۰۲ سوره بقره می فرماید: «و چه زشت و ناپسند بود آن چه خود را به آن فروختند اگر می دانستند!»
در آیه ۱۱۲ سوره توبه به بیان ویژگی تاجران برتر و آنهایی که سود کلان از تجارت با خدا کرده اند سخن به میان آمده است:
«مؤمنان کسانی هستند که توبه کنندگانند و عبادتکاران، سپاسگویان، سیاحت کنندگان، رکوع کنندگان، سجده آوران، آمران به معروف، نهی کنندگان از منکر و حافظان حدود و مرزهای الهی و بشارت ده به مؤمنان.» بر اساس این آیه در واقع مؤمنان کسانی هستند که دارای ویژگیهای ذیل اند: ۱ـ توبه کار. ۲ـ عابدان. ۳ـ سپاسگزاران نعمتهای الهی. ۴ـ استمرار بر عبادت خدا و اطاعت او. ۵ ـ رکوع کنندگان. ۶ـ سجده کنندگان. ۷ ـ امر کنندگان به معروف. ۸ ـ نهی کنندگان از امور ناپسند. ۹ـ نگهبانان مرزهای الهی.
این ویژگی ها نشان می دهد بهترین تاجران در این دنیا کسانی اند که هم به تربیت نفس خود مشغولند و هم به اقامه حقوق الهی در جامعه و انجام وظایف اجتماعی.

حجت‌الاسلام والمسلمین محسن قرائتی رئیس ستاد اقامه نماز در پی فاجعه مصیبت‌بار منا یادداشتی را منتشر کرد که مشروح آن در ادامه می‌آید:
 
 حادثه غم انگیز منا، باعث حزن و اندوه فراوان مردم مسلمان کشورمان شد. من به عنوان معلم قرآن می‌خواهم چند جمله‌ای پیرامون این موضوع با شما عزیران درددل کنم.
 
بسم الله الرحمن الرحیم
 
نخستین خانه‌ای که برای مردم (و نیایش خداوند) قرار داده شد، در سرزمین مکّه است، که مایه برکت و هدایت جهانیان است: «إِنَّ أَوَّلَ بَیْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذی بِبَکَّهَ مُبارَکاً وَ هُدیً لِلْعالَمینَ» (آل‌عمران/96)
 
*مکه‌ای که حرم امن الهی است: «حَرَ‌مًا آمِنًا» (قصص/‏57)
 
*مکه‌ای که ابراهیم علیه‌السلام دعا کرد بلد امن باشد: «رَبِّ اجْعَلْ هَذَا الْبَلَدَ آمِناً» (ابراهیم/35)
 
*مکه‌ای که خداوند به عنوان شهر امن به آن سوگند یاد کرده است: «وَ هذَا الْبَلَدِ الْأَمینِ»(تین/3)
 
*مکه‌ای که ابراهیم مأمور شد همگان را پیاده و سواره به زیارت آن فراخواند: «وَ أَذِّنْ فِی النَّاسِ بِالْحَجِّ یَأْتُوکَ رِجالاً وَ عَلی‏ کُلِّ ضامِرٍ یَأْتینَ مِنْ کُلِّ فَجٍّ عَمیق‏» (حج/27)
 
*مکه‎ای که ابراهیم و اسماعیل مامور تطهیر آن شدند: «طَهِّرا بَیْتِیَ لِلطَّائِفینَ وَ الْعاکِفینَ وَ الرُّکَّعِ السُّجُودِ» (بقره/125)
 
*مکه‌ای که زادگاه پیامبر اکرم(ص) و امیرمؤمنان(ع) است.
 
*مکه‌ای که قبله‌گاه مسلمانان است.
 
*مکه‌ای که فرودگاه جبرئیل است.
 
*مکه‌ای که قربانگاه اسماعیل است.
 
* مکه‌ای که شکنجه‎گاه بلال است.
 
 
 
*امروز این مکه و کعبه در اختیار چه کسانی است؟
 
حضرت علی(ع) می‌فرماید: «وَ اللَّهَ اللَّهَ فِی بَیْتِ رَبِّکُمْ لَا تُخَلُّوهُ مَا بَقِیتُمْ فَإِنَّهُ إِنْ تُرِکَ لَمْ تُنَاظَرُوا» (نهج‏البلاغه، نامه 47)؛ مواظب مکه و خانه خدا باشید. تا زنده هستید آن را خالی نگذارید و رها نکنید که گرفتار می‌شوید.
 
و چه گرفتاری بالاتر از اینکه امروز مکه و کعبه در اختیار نوکران آمریکا است. قرآن راجع به برخی مسلمانان می‌فرماید: «هُمْ لِلْکُفْرِ یَوْمَئِذٍ أَقْرَبُ مِنْهُمْ لِلایمان» (آل عمران/167) این‌ها به کفر نزدیک‌تر از ایمان هستند. و امروز رابطه‌ آل سعود با آمریکا و اسراییل به مراتب بیش از رابطه‌ آن‌ها با مسلمانان است.
 
  در طول تاریخ، یک وهابی یک سیلی به یک اسراییلی نزده است. اما همین وهابیان ما شیعیان را مشرک می‌دانند و بعضی‌هایشان اگر کشتن شیعه را واجب ندانند، لااقل جایز می‌دانند. اگر ما مشرک و کافر هستیم، آیا غیر از شیعه کافر دیگری وجود ندارد؟ شما اگر کافرکش هستید، یک سیلی هم به یک اسراییلی بزنید. مگر اسراییلی‌ها مؤمن هستند؟ اگر امام به بعضی می‌گفت: اسلام آمریکایی، ما باید به آل‌سعود بگوییم: اسلام اسراییلی! یعنی اسلامی که اسراییل از آن راضی است. اگر الان با نخست وزیر اسراییل مصاحبه کنند، می‌گوید من باید کلی پول خرج کنم تا مسلمان‌ها را در لبنان و سوریه و عراق و یمن و بحرین بکشم، و آل‌سعود به همین راحتی این‌ها را به خاک و خون می‌کشد.
 
  اینها حق تولیت مسجد الحرام را ندارند، زیرا قرآن می‌فرماید: «انْ أَوْلِیَاؤُهُ إِلَّا الْمُتَّقُونَ»(انفال/34) جز افراد باتقوا کسی حق ندارد تولیت مسجد الحرام را به عهده بگیرد.
 
قرآن می‌فرماید: «إِنَّ الصَّلَاهَ تَنْهَیٰ عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنکَرِ» (عنکبوت/45) نماز جلوی فحشا و منکر را می‌گیرد. الان بزرگ‌ترین منکر این است که اسراییل مردم مظلوم غزه را بمباران می‌کند. آیا کشتن مسلمان‌ها منکر نیست؟ شیعه هم نیستند که بحث شیعه و سنی باشد. مردم غزه عرب و سنی هستند. آیا کشتن عرب‌های سنی به نظر سعودی‌ها منکر نیست؟ اگر منکر است باید نماز جماعت میلیونی مسجدالحرام جلوی آن را بگیرد. اگر دیدید مسجدالحرام نماز می‌خوانند و بازهم مردم مسلمان کشته می‌شوند، معلوم می‌شود که این نماز، نماز نیست. پیش نمازش که حافظ قرآن است، آبش که زمزم است، قبله‌اش که کعبه است، جمعیتش که میلیونی است، پس این نماز چه مشکلی دارد که جلوی منکر را نمی‌گیرد؟ این بی‌خاصیتی ربطی به مکان و زمان ندارد، اشکال از حکومت است. اینکه می‌گویند اصل دین ولایت است همین است. اگر نماز با ولایت همراه باشد همه چیز درست می‌شود. ولایت که نباشد هیچ چیز درست نیست.
 
 
 
اینها ما را مشرک می‌خوانند، چون می‌گوییم: یامحمد، یا علی، یا حسین. ما که محمد و علی را به عنوان اولیای خدا صدا می‏زنیم، مشرک هستیم، آن وقت آن‌ها صفت مَلِک را که صفت خداست، روی خودشان می‏‌گذارند و نمی‏‌گویند که این شرک است. فقط خدا مَلِک است، نه دیگران: «قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ مَلِکِ النَّاسِ»(ناس/2-1)
 
  اینها گذشته‌شان تاریک است. در پرونده خود چیزی جز جنایت ثبت نکرده‌اند. سعود بن عبدالعزیز وارد عراق شد و کربلا را محاصره کردند. به حرم اباعبدالله الحسین تعرض کردند، جواهرات حرم را دزدیدند، چوب ضریح را شکستند و سوزاندند و کف زدند. گویا از کربلا عقب افتاده بودند. در کربلا نبودند که اسب بر بدن امام حسین بتازانند. اسب را در صحن امام حسین بردند. در مجلس یزید نبودند که چوب بر لب مبارک امام حسین بزنند. در حرمش آمدند و چوب ضریحش را شکستند.
 
  کعبه مانند خورشید است، ملک کسی نیست، برای همه است: «جَعَلْناهُ لِلنَّاسِ سَواءً الْعاکِفُ فیهِ وَ الْبادِ» (حج/25) ساکن مکه و خارج مکه نسبتشان با کعبه یکسان است. مثل خورشید که همه‌ی مردم رابطه‌شان با آن یکسان است. کسی حق ندارد بگوید رابطه من با خورشید پررنگ‌تر است و رابطه‌ فلانی کمرنگ‌تر. خورشید ملک کسی نیست. کعبه هم ملک کسی نیست.
 
  آن‌هایی که در منا جان باختند، همه بخشیده شده هستند، چون حدیث داریم: هر کس شب عید قربان عرفه باشد، قطعاً مورد آمرزش الهی است. این‌ها مهمان خدا بودند، در حال احرام، روز عید، در راه رمی جمرات بودند که به خاطر بی‌کفایتی آل‌سعود جمعی کشته و جمعی زخمی و جمعی ناپدید شدند. یقیناً خدا انتقام خواهد گرفت. هر کجا در طول تاریخ خون مظلوم ریخته شده، انتقام الهی را به دنبال داشته است. یکی از نام‌های خدا در قرآن «ذو انتقام» است. امیدوارم این مظلومیت عزیزان باعث سرنگونی آل‌سعود و وهابیت شود.
 
انسان یاد زینب کبری(س) می‌افتد که عصر عاشورا حتی خیمه‌ای نداشت. بازماندگان منا به خیمه‌ها برگشتند و گریه کردند، ولی روز عاشورا هم امام حسین(ع) را کشتند، هم خیمه‌هایش را آتش زدند...
 
 
 
«وَ سَیعْلَمُ الَّذِینَ ظَلَمُوا أَی مُنْقَلَبٍ ینْقَلِبُونَ» (شعراء/227)
 
«آنها که ستم کردند به زودی می‌دانند که بازگشتشان به کجاست!».