قصه ام معبد:
درحین سفر و هجرت ،در بين راه مکه به مدینه ، پيامبر(ص) از كنار خيمه زنی به نام ام معبد گذشتند، خواستند چيزي (گوشت و...) از وی بخرند ، اما این خانم در آن گوشه بیابان چیزی به همراه نداشت، فقط یک گوسفند لاغر از گله مانده اي که توان رفتن با دیگر گوسفندان را نداشت بجا مانده بود، پیامبر (ص) سئوال كردند، این گوسفند، شير دارد ؟جواب داد نه ، بعد پيامبر(ص) اجازه دوشيدن خواستند و آنرا دوشيدند همه همراهان سير شدند و براي ام معبد هم شير ماند واین معجزه ای است که شیعه وسنی آنرا در کتب خود نقل کرده اند .[1]
حديبيه :
یکی از اماکن تاریخی اسلام، منطقه حدیبیه است که در چند کیلومتری مکه قرار دارد جائی که یاد آور یک از وقایع مهم تاریخ اسلام یعنی صلح حدیبیه است، در مورد نام گذاری حدیبیه نقل های مختلفی وجود دارد از جمله اینکه : از خطابی در امالی خودش نقل شده است : علت نام گذاری حدیبیه این است که درختی به نام حدباء در این مکان وجود داشته است.[2]
سپس به یاد بود صلح حدیبیه که در این مکان واقع شده است مسجدی ساخته شده به نام مسجد حدیبیه ، ونام دیگر این مسجد شمیسی است ، به جهت این که در کنار چاهي احداث شده است به نام ، بئر شمیس ، واین مکان شاهد بیعت رضوان بوده است ،و مسجد را بنام مسجد رضوان نیز نامیده اند وچون این بیعت زیر درختی به نام سمره انجام شده است مسجد شجره (درخت) نیز به این مسجداطلاق شده است خليفه دوم در زمان حكومت خود اين درخت را از ريشه بركند.[3]
عمره پيامبر(ص)وصلح حدیبیه :
پيامبر اكرم در ذيقعده سال ششم هجري همراه تعدادي از مسلمانان براي انجام فريضه حج از مدينه خارج شده و به سمت مكه رهسپار شدند( فاصله مدينه تا مكه با شتر 117 ساعت راه است و فاصله مكه تا جحفه با شتر 56 ساعت )ابتدا در مسجد شجره ده کیلومتری مدینه ، محرم شده و هفتاد شتر براي قرباني همراه آوردند . در بين راه كفار قريش با اعزام سپاهيان مسلح از ورود پيامبر (ص) جلوگيري كردند و تهديد نمودند و نماينده پيامبر (ص) براي گفتگو با سران مكه را بنام عثمان اسير كردند و مسلمين در زير درخت سمره با پيامبر(ص) تا پاي جان پيمان بستند و بيعت كردند و بنام بيعت رضوان مشهور شد و پيامبر(ص) فرمودند كسانيكه با من اينجا بيعت كردند به آتش نخواهند سوخت و آيه : لقد رضي الله عن المؤمنين اذيبا يعونك تحت الشجره .....نازل شد.[4]
در این منطقه نوزده روز پيامبر (ص)در حال احرام باقی ماندند، در نهايت قريش صلح را پذيرفتند، بشرط اينكه امسال حج نيايند. لذا شتران را قرباني كردند و سر تراشيدند و باز گشتند،اين پيمان دو سال بعد توسط مشركان نقض و پيامبر( ص) به قصد تسخير مكه با سپاه عظيمي حركت كردند و فتح مكه انجام شد ،اين مكان مسجدي ساخته شد بنام مسجد رضوان در 20كيلومتري شرق مكه بطرف جده است.[5]
قبل از حركت سال 6هجري پيامبر(ص) خوابي ديده بود كه با مسلمين وارد مسجد الحرام مي شوند و حلق و تقصير مي كنند ، وآیه شریفه گواه براین مطلب است :
لقد صدق الله رسوله الرؤيا بالحق لتد خلن المسجد الحرام انشاء الله آمنین محلقين رؤسكم و مقصرين لا تخافون.[6] یعنی هرآینه خداوند به حق تصدیق نمودرسول خودش را به خوابی که دیده بود ،به اینکه انشاء الله ایمن وارد مسجدالحرام خواهید شد درحالی که سرهایتان رابتراشید وموهایتان را کوتاه کنیدوترسی نداشته باشید. و اين خبر پخش شده بود بعد كه جريان حديبيه پيش آمد، مشكل شد، وبرخی از افرادی که ایمان قوی نداشتند به پیامبر اسلام (ص) انتقاد کردند وحرف ها بی ربطی زدند، لکن تفسيرآيه شریفه مبنی بر ورود به مسجد الحرام وانجام مناسک حج باآرامش براي دوسال بعد يعني سال هشتم هجري تحقق یافت منابع اهل سنت تعداد بيعت كننده ها 1300 نفر يا بيشتر نقل کرده اند. /همان منبع
[1] - تاریخ اسلام ص 415
[2] - قال :عن الخطابي في اماليه سميت الحديبيه به شجره الحدباءكانت في ذالك الموضع /تاريخ الامین ص 175
[3] - آثار اسلامی مکه ومدینه ص 148
[4] - فتح آیه 17
[5] - تاریخ آثار مکه ومدینه ص 172
[6] - فتح آیه 27

احمداسماعيلي كريزي/"استان خراسان رضوي،
تاریخ اماکن مکه ومدینه(56): ازکتاب حرمین شریفین نوشته حجت الاسلام علی اسماعیلی کریزی