به گزارش خبرنگار اتاق خبر 24:
مجلس خبرگان رهبری یکی از مهم ترین و حساس ترین نهاد ها در ساختار سیاسی نظام جمهوری اسلامی بوده که از ابتدای ابداع، مسئولیت تعیین ولی فقیه را عهده دار بوده است.
فرا رسیدن پنجمین دوره از انتخابات مجلس خبرگان رهبری، فرصتی شد که ریاست های مختلف این مجلس مورد بازخوانی قرار گیرد.
البته قبل از تعیین ریاست دائمی مجلس خبرگان رهبری، بر اساس فصل ششم از آیین نامه داخلی مجلس خبرگان رهبری در آغاز مراسم، رئيس هيأت نظارت ، از هيأت رئيسه سني – كه قبلاً بر مبناي شناسنامه تعيين شده اند – دعوت مي كند تا به جايگاه مخصوص رفته و اداره جلسه را به عهده گيرند.
طبق تبصره ماده ۱۴ قانون انتخابات خبرگان هیئت رئیسه سنی، مرکب از رئیس و نایب رئیس از سالمندترین و دو منشی از جوانترین اعضای حاضر در جلسه هستند که باید انتخابات هیئت رئیسه دائم را برگزار کنند.
آیت الله میرمحمدی عهده دار ریاست سنی خبرگان پنجم
در میان راه یافتگان به پنجمین دوره مجلس خبرگان، آیتالله سید ابوالفضل میرمحمدی که از حوزه انتخابیه تهران به این مجلس راه‌یافته متولد سال ۱۳۰۲ هجری شمسی بوده که اکنون در سن ۹۳ سالگی به عنوان مسن‌ترین نماینده و سید صدرالسادات حسینی ۳۳ ساله از حوزه انتخابیه هرمزگان متولد سال ۱۳۶۳، جوانترین عضو این مجلس بودند و به این ترتیب آیتالله میرمحمدی به عنوان رئیس، آیتالله امینی به عنوان نائب رئیس، سیدصدر السادات حسینی و پروانی نیز به عنوان منشی، اداره افتتاحیه مجلس خبرگان رهبری دوره پنجم را عهده‌دار شدند.
اما اگر بخواهیم بازخوانی از ریاست های مختلف خبرگان رهبری داشته باشیم باید به سال 62 برگردیم.
اولین دورۀ مجلس خبرگان رهبری/ آیتالله علی‌اکبر مشکینی
اولین دورۀ مجلس خبرگان رهبری (پس از انتخابات نخستين دوره مجلس خبرگان در 19 آذر 1361) که در واقع دومین «مجلس خبرگان» پس از انقلاب بود، در روز ۲۴ مردادماه ۱۳۶۲ با قرائت پیام امام خمینی (ره) افتتاح شد.
در اولین نشست مجلس خبرگان رهبری، آیتالله علی‌اکبر مشکینی به عنوان رئیس، علی‌اکبر هاشمی رفسنجانی نایب رئیس و آقایان مؤمن و طاهری خرم‌آبادی، به عنوان منشی هیات رییسه انتخاب شدند. این دوره از مجلس خبرگان سه اجلاس فوق‌العاده برگزار کرد. اجلاس اول ۱۹ آبان ۱۳۶۴ بود که در آن آیتالله منتظری به عنوان قائم‌مقام رهبری انتخاب شد، هرچند بعد‌ها حوادثی پیش آمد که منجر به استعفای آیتالله منتظری و عزل وی از قائم‌مقامی رهبری شد.
از همان 23 تیر 62 که مرحوم مشکینی توانست با 45 رأی در مقابل 13 رأی احمد آذری قمی به ریاست خبرگان برسد و هاشمی رفسنجانی نایب رئیس اول شد تا زمان درگذشت آیت الله علی مشکینی یعنی 8 مرداد 1386 نفرات اول و دوم هیأت رئیسه ثابت بودند.
البته نایب رئیسی دوم در دوره اول با فوت ربانی املشی به آیت الله ابراهیم امینی رسید و در دوره دوم و سوم هم همچنان نایب رئیس دوم باقی ماند اما با کاندیدا نشدن امینی در دوره چهارم، آیت الله محمد یزدی به نایب رئیسی این دوره رسید.
اما قصه خبرگان چهارم با سایر ادوار تفاوت داشت و یکی از خبرسازترین ادوار این مجلس بود.
چهارمین دوره مجلس خبرگان رهبری چهار رئیس مختلف را تجربه کرده است. دوره‌ای که انتخابات آن در 24 آذر 1385 برگزار شد و برای آنکه با انتخابات مجلس همزمان شود دو سال به عمر آن افزوده شد و برخلاف سیار ادوار 10 سال طول کشید. اولین اجلاسیه دوره چهارم اول اسفند 85 با پیام رهبر معظم انقلاب آغاز و نوزدهمین و آخرین اجلاسیه این دوره 18 و 19 اسفند 94 برگزار شد. دوره‌ای که سه‌شنبه این هفته (4 خرداد 95) با آغاز به کار دوره پنجم عملاً پایان خواهد یافت.
خبرگان چهارم/ آیت الله مشکینی
خبرگان چهارم کار خود را با ریاست آیتالله مشکینی و نایب رئیس اول و دومی هاشمی رفسنجانی و محمدی یزدی آغاز کرد و قربانعلی دری نجف‌آبادی و سیداحمد خاتمی نیز منشی هیأت رئیسه شدند، اما تنها پنج ماه پس از تشکیل دوره چهارم آیت الله مشکینی خبرگان در 8 مرداد 86 بعد از 25 سال ریاست درگذشت.
هاشمی رفسنجانی در غیاب آیت الله مشکینی، رئیس خبرگان شد
با درگذشت آیت الله علی مشکینی، هاشمی رفسنجانی که در غیاب رئیس مرحوم نیز ریاست جلسات سالانه را بر عهده داشت در انتخابات ریاست اسفند 87 شرکت کرد و توانست با کسب 51 رأی رقابت را از آیتالله یزدی که 26 رأی آورده بود ببرد و دومین رئیس خبرگان شود.
انتخابات هیأت رئیسه خبرگان هر دو سال یک بار برگزار میشود و نوبت بعدی در اجلاسیه 89 بود اما در این میان فتنه 88 باعث شد تا برخی حواشی پیش آمده، نتیجه انتخابات درونی خبرگان را به سمت دیگری سوق دهد.
آیت الله مهدوی کنی جایگزین هاشمی رفسنجانی
هاشمی رفسنجانی که سوابق گسترده ای پیش و پس از انقلاب بر عهده داشت و از نزدیکان امام و رهبری انقلاب محسوب می شد، پس از وقایع موسوم به فتنه 88 به دلیل سکوت و عدم موضع گیری بارها مورد انتقاد جریان های مذهبی و انقلابی قرار گرفت و نتیجه کدورت های پیش آمده به خوبی در نتیجه انتخابات درونی خبرگان جهت تعیین رئیس هم مشاهده شد تا جایی که پس از کاندیداتوری آیت الله مهدوی کنی برای ریاست، هاشمی با آگاهی نسبت به جایگاه خود از نامزد شدن صرف نظر کرد و بر این اساس هیات رئیسه یکپارچه در اختیار جامعتین قرار گرفت.
همچنین آیت الله محمد یزدی و آیت الله سیدمحمود هاشمی شاهرودی نیز نواب رئیس اول و دوم شدند و دری نجف‌آبادی و احمد خاتمی نیز همچنان منشی هیأت رئیس باقی ماندند تا هیأت رئیسه یکپارچه در اختیار جامعتین قرار گیرد.
پس از ثبات چند ساله از ریاست آیت الله مهدوی کنی، سرانجام وی در ۱۴ خرداد ماه سال 93 به علت سکته مغزی به بیمارستان منتقل شده و در 29 مهرماه 93، پس از گذراندن دوره بیماری در بیمارستان دار فانی را وداع گفت.
در این میان با توجه به اینکه هر ساله مجلس خبرگان دو اجلاسیه رسمی یکی در شهریور ماه و دیگری در اسفند ماه برگزار می کند، حضور نداشتن آیت الله مهدوی کنی در جلسه شهریور هدایت جلسه را بر عهده آیت الله شاهرودی قرار داد و تا برگزاری اجلاسیه اسفند 93 هاشمی شاهرودی همچنان ریاست موقت خبرگان را در دست گرفت.
آیت الله محمد یزدی سال 93 بر مسند ریاست نشست
در انتخابات ریاست 93، آیت الله محمد یزدی با 47 رای توانست هاشمی رفسنجانی را که 26 رأی کسب کرده بود کنار زده و بر مسند ریاست خبرگان تکیه بزند. همچنین هاشمی شاهرودی و موحدی کرمانی نیز نواب رئیس اول و دوم شدند و دری نجف‌آبادی و احمد خاتمی کرسی منشی هیأت رئیسه را حفظ کردند.
اکنون با اتمام انتخابات پنجمین دوره خبرگان رهبری 32 چهره جدید در میان نمایندگان منتخب ملت حضور دارند و این مجلس نسبت به دوره چهارم 38 درصد تغییر کرده است و دو کرسی نیز نسبت به ادوار گذشته به آن اضافه شده و با سهم جدید کرج، خبرگان پنجم 88 نفره شده است.
از میان 86 نماینده خبرگان چهارم 10 نفر در طول این 10 سال از دنیا رفتند که شاید شاخص‌ترین آنها پس از آیت الله مشکینی و آیت الله مهدوی کنی، شیخ عباس واعظ طبسی بود که به خاطر کسالت حتی در انتخابات دوره پنجم نام نویسی نکرد و غروب 7 اسفند پس از آنکه رأی خود را صبح همان روز به صندوق انداخته بود به کما رفت و 14 اسفند دارفانی را وداع گفت.
علی‌محمد محمدی گیلانی (تهران)، ابوالقاسم خزعلی (خراسان رضوی)، حسام‌الدین مجتهدی (کردستان)، حسین معصومی زرندی (کرمانشاه)، مختار امینیان (گیلان)، آیت الله مهدوی کنی(تهران)، سیدحسن طاهری خرم‌آبادی (لرستان) و سیدصابر جباری (مازندران)، آیت الله واعظ طبسی(خراسان)، دیگر خبرگانی بودند که در طول دوره چهارم از دنیا رفتند.
تغییر چهار رئیس در طول این 10 سال و برخی بحث‌ها بر سر ریاست از اتفاقات اصلی این دوره خبرگان بود که اکنون عمر آن پایان یافت.
افتتاحیه اولین اجلاس رسمی مجلس خبرگان رهبری دوره پنجم
اما مراسم افتتاحیه اولین اجلاس رسمی مجلس خبرگان رهبری دوره پنجم امروز سه‌شنبه چهارم خردادماه از ساعت 9 صبح در مجلس قدیم شورای اسلامی آغاز شد.
در این مراسم حجت الاسلام والمسلمین، محمد محمدی گلپایگانی، محمد جعفر منتظری، علی سعیدی،قاضی عسگر، سید رضا تقوی، سرلشکر فیروز آبادی، محمدعلی جعفری، محمدحسین صفار هرندی، سعید جلیلی، محمدباقر قالیباف، حسینعلی امیری،پرویز داوودی، محمود احمدی‌نژاد، اسحاق جهانگیری، محمود واعظی،محمد جواد ایروانی،حضور دارند.
همچنین در طبقه فوقانی ساختمان مجلس قدیم شورای اسلامی جمع زیادی از سفرای کشورها نیز حضور دارند.
آیات جنتی، امینی و هاشمی شاهرودی نامزد ریاست خبرگان شدند
در ادامه مراسم افتتاحیه پنجمین دوره خبرگان رهبری، جلسه غیر علنی مجلس خبرگان برای انتخاب هیات رئیسه آغاز شد و آیت الله جنتی ، آیت الله هاشمی شاهرودی و آیت الله امینی کاندیدای ریاست پنجمین دوره خبرگان رهبری شدند.
آیت الله جنتی با 51 رای رئیس مجلس خبرگان شد/ حضرات آیات موحدی کرمانی و هاشمی شاهرودی نواب اول و دوم
پس از رای گیری آیت الله جنتی با 51 رای رئیس مجلس خبرگان شد.
همچنین حضرات آیات موحدی کرمانی نایب رییس اول و هاشمی شاهرودی نایب رییس دوم مجلس خبرگان رهبری شدند.
