-
اَللّهُمَّ کُنْ لِوَلِیِّکَ الْحُجَّةِ بْنِ الْحَسَنِ صَلَواتُکَ عَلَیْهِ وَعَلى آبائِهِ فی هذِهِ السّاعَةِ وَفی کُلِّ ساعَةٍ وَلِیّاً وَحافِظاً وَقائِداً وَناصِراً وَدَلیلاً وَعَیْناً حَتّى تُسْکِنَهُ أَرْضَکَ طَوْعاً وَتُمَتِّعَهُ فیها طَویلا.
آیا عبارت کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا حدیث است؟
آیا عبارت کل یوم عاشورا و کلّ ارضٍ کربلا حدیث است؟ تفاوت آن با عبارت لا یوم کیومک یا أبا عبدالله در چیست؟
برخی سخن فوق را بدون مدرک و مأخذ از زبان امام صادق(ع) نقل میکنند.1 ما نتوانستهایم برای این جمله بسیار مشهور، مأخذ و مدرکی بیابیم، بلکه احادیث و راویتهای چندی را در متون مستند و معتبر دیدیم که با این سخن، تعارض و تضادی آشکارا دارند. در اینجا چند نمونه از آنها را نقل میکنیم:
1 . شیخ صدوق با آوردن اسناد و به نقل از مشایخ روایتی خویش روایت میکند که امام صادق(ع)، هم به نقل از پدرش امام محمدباقر(ع) و هم به نقل از پدر بزرگش امام زینالعابدین(ع)، از امام حسن مجتبی(ع) روایت کرده است که آن حضرت در پیشگویی شهادت برادرش امام حسین(ع) به او گفت:
هرگز روزی چون روز تو (عاشورا) نباشد».2
2 . شیخ صدوق در حدیث دیگری به سند خویش از امام سجاد(ع) نقل میکند که آن حضرت میفرمود:
3 . علامه حلی نیز به نقل از احمد بن یحیی بلاذری (متوفای 279ق)، صاحب کتاب انسابالاشراف، نقل میکند که عبدالله بن عمر هم میگفت:
4.با این همه جای بسی شگفتی است که آن سخن ساختگی (کلّ یوم عاشورا و کلّ ارض کربلا) بدون دلیل و بیآنکه سند و مأخذی داشته باشد، همچنان پیوسته به امام صادق(ع) نسبت داده میشود و شبانهروز از رسانههای عمومی و در محافل مذهبی، تبلیغ و ترویج میگردد
و برخی حتی آن را با تفصیل بیشتری چنین نقل میکنند که: کلّ یوم عاشورا، کلّ ارض کربلا، کلّ شهرٍ محرّم و کلّ فصل عزا.5
غافل از اینکه این سخن را هرگز سندی و مدرکی، حتی به صورت مرسل و مقطوع یا ضعیف و سست هم نیست. چنان مینماید که این عبارت، شعار یا شعری از شاعری وابسته به حزبی جنگ طلب باشد.
معنا و مفهوم این شعار به فرقه زیدیه یا کیسانیه و یا اسماعیلیه بیشتر برازنده است تا به مذهب عدل علوی، یا تشیع سبز حسنی و حسینی و سجادی. به نظر ما، این سخن نمیتواند با شیعه اثنا عشری و مذهب جعفری نسبتی داشته باشد. رئیس مذهب ما امام جعفر صادق(ع) است که بزرگترین شاخصه او همچون پدرش امام محمد باقر(ع) دانش و بحث و درس است.
اصولاً در مذهب جعفری و امامیه، امامت بیشتر به معنای هدایت است و امام بیش از هر چیز با علم و دانشش شناخته میشود؛ برخلاف زیدیه که امام در میان آنها نخست با خون و شمشیر شناخته میشود و به اعتقاد آنان، نخستین شرط و مهمترین امتیاز در امامت و امام، همانا قیام مسلحانه و «قائم بالسیف» بودنِ امام است.
چنین به نظر میرسد که این سخن ناسخته از زیدیه سرچشمه گرفته است که هر روز عاشورا و همه جا کربلاست.
به میان کشیدن این سخن که بالاخره هر روز، حق و باطل در تخاصم و تعارضاند نیز مغالطهای بیش نیست؛ چرا که در مقابله با باطل، آنچه همواره لازم و بایسته است، معرفت و دانش است، و حق همیشه با صراحت دانش و صداقت منطق، پیروز و سربلند است. این امر در سیره سبز پیشوایان هادی و هادیان صادق به وضوح دیده میشود.
منبع :مرکز نشر اعتقادات
پینوشت:
1. پیام عاشورا، عباس عزیزی، ص 28، از زبان امام صادق(ع) و بدون مأخذ و مستند نیز، ر.ک: فرهنگ عاشورا، جواد محدثی، ص 371.
2. الأمالی، شیخ صدوق، ص 177. افزون بر شیخ صدوق، دیگر دانشوران شیعی نیز این حدیث را نقل کردهاند. ر.ک: مثیر الأحزان، ابن نمای حلّی، ص 23؛ الملهوف علی قتلی الطفوف، سید ابن طاووس، ص99 .
3. الأمالی، شیخ صدوق، ص 547.
4. نهج الحق و کشف الصدق، علامه حلّی، ص356.
5. به این ترتیب و لابد: کلّ قتل شهادة و کلّ امامٍ حسین!
تاسوعاوعاشورای حسینی تسلیت وتعزیت باد
