خويشاوندان، ارتباط خوني با هم دارند، شاخ و برگ هاي يک درختند و گل هاي يک بوستان، پس ارتباط شان هم طبيعي است، سنت صله رحم از نيکوترين برنامه هاي ديني درحيطه معاشرت است. گرچه شکل نوين زندگي و مشغله هاي زندگي هاي امروزي، گاهي فرصت اين برنامه را از انسان ها گرفته است، ولي حفظ ارزش هاي ديني و سنت هاي سودمند و ريشه دار ديني، ازعوامل تحکيم رابطه ها درخانواده هاست. ارحام وخويشان هم داراي حقوقي هستند که بايد آنها را رعايت کرد انسان ها نبايد از اجتماع گريزان باشند و گوشه نشيني را برگزينند چرا که مضرات آن زياد است و اسلام روى آن تأکيد دارد تا آنجا که قـرآن کمک به بستگان را جزء حقوق مالى ثروتمندان محسوب مى دارد .

در ايراني ايامي وجود دارد که مردم به بهانه آن دور هم جمع مي شوند و ساعاتي را در کنار هم سپري مي نمايند. برخي از آن ايام عبارتند از: ايام عيد نوروز، اعياد مذهبي، ايام ولادت اهل بيت عليهم السلام، شب يلدا و... که شايسته است در سايه ملاقاتها و ديد و بازديدها، خانواده‏ها وافراد، از دردها و مشكلات يكديگر آگاه شوند و در حد توان، در رفع ‏آنها بكوشند.


خويشاوندى بر دو گونه است :

الف ـ نسبى
ب ـ سببى
شيوه‌هاي صله رحم
الف) صله‌ي رحم زباني
ب) صله‌ي رحم عملي
ج) صله‌ي رحم قلبي
د) صله‌ي رحم مالي


عوامل ضعف يا قطع پيوندهاي خويشاوندي

1ـ آگاه نبودن به حقوق و وظايف يكديگر
2ـ ناهمگوني طبقاتي
3ـ خانه‌هاي كوچك
4ـ ميهماني‌هاي پرهزينه
5ـ فساد اخلاقي برخي خويشاوندان


صله رحم و نياز به احساس ارزش

عزت نفس و احساس ارزشمندي يکي ديگر از نيازهاي رواني هر انساني است . در واقع همه نيازمند آن هستند که خود را ارزشمند و داراي شان و منزلت اجتماعي بيابند . اما اين که احساس مزبور چگونه تحقق پيدا مي کند، بايد گفت اين نياز صرفا در تعاملات اجتماعي و ارتباط گرم و صميمي با ديگران ارضا مي شود . وقتي اين نياز انسان تامين شد، از اعتماد به نفس بالايي برخوردار مي شود و مي تواند از توانايي ها و قابليت هايي که در خودش مي بيند نهايت استفاده را ببرد . ولي اگر به اين نياز رواني خللي وارد شود، انسان احساس حقارت، ضعف و نوميدي يا بالعکس احساس خود بزرگ بيني مي کند و هر دو قطب چنين احساسي در واقع دور شدن از واقعيت «خود» است . يکي از عوامل مهمي که مي تواند نقش بسزايي در تامين و ارضاي اين نياز داشته باشد، ارتباطهاي خانوادگي و معاشرت با آن هاست; زيرا اين نوع روابط بر اساس احترام متقابل و در فضايي آکنده از محبت و علاقه نسبت به يکديگر انجام مي گيرد و طرفين بدون منت گذاري بلکه بر اساس مسؤوليت انساني و ديني، خود را ملزم به چنين روابطي مي دانند و احساس مي کنند که مورد احترام و تکريم واقع شده اند . امام صادق عليه السلام مي فرمايد: «صلة الارحام تحبب في اهل بيته » ; يعني صله رحم و معاشرت با آن ها باعث مي شود فرد در ميان خانواده اش محبوب شود


پيامدهاي مثبت صله‌ي رحم

آثار دنيايي صله‌ي ارحام
الف) طولاني شدن عمر
ب) برخورداري از حمايت خويشاوندان
ج)افزوني ثروت و رفع فقر
د) پاك شدن اعمال
هـ) پالايش روح
و) دور شدن بلا
ز) خوش خلقي
ح)آرامش رواني و سلامت بدن
ي) راه تقرّب به درگاه الهي
ك) نيكو جان دادن
ل) رونق زندگي
م) افزايش جمعيّت
ن)مصونيّت از گناه


صله ارحام در اسلام

قرآن به صله رحم سفارش و تا كيد كرده, آن را در كنار ايمان به خدا و معاد آورده و از آن به علامت پرهيزگاري, درستي و مصداق نيكي ياد نموده و از قطع رحم و دوري نمودن از خويشان و بستگان, شديداً منع كرده‌است. قاطع رحم را ملعون و به‌دور از رحمت خدا معرفي مي‌كند و براي او عقوبت قرار مي‌دهد.

اگر هر مجموعة فاميل, ايتام خود را سرپرستي و فقيران خود را اداره كنند, بعيد نيست بتوان ادعا كرد, فقر به كلي از جامعه زدوده شود و فقيري باقي نماند. به‌عبارت ديگر براي اصلاح, تقويت, پيشرفت و تكامل بخشيدن به يك اجتماع بزرگ از نظر اقتصادي, جنبه‌هاي معنوي, اخلاقي يا هر جهت ديگر, از واحدهاي كوچك آن آغاز مي‌كنند, با پيشرفت و تقويت تمام واحدهاي كوچك, اجتماع عظيم خود به‌خود اصلاح و تقويت خواهد شد. در صله رحم توصيه به تقويت كساني داده شده كه معمولاً افراد از اعانت به آنان روگردان نيستند, زيرا تقويت بنيه‌ي افرادي را مي‌كنند كه خون‌شان در رگ و پوست هم در گردش است, از هم فاصله‌اي نداشته و اعضاي يك خانواده‌اند. هنگامي كه اجتماعات كوچك خويشاوندي از جهت اقتصا دي و ساير جنبه‌ها, قوي و نيرومند شد, اجتماع عظيم آن‌ها نيز عظمت مي‌يابد, و از جهات مختلف قوي خواهد شد.

امام رضا عليه السّلام مي فرمايند: خدا تقواي الهي را با صله رحم همراه ساخت، پس هر کس صله رحم نکند تقواي الهي ندارد، در نتيجه ديگر اعمال نيکش پذيرفته نيست و کار او پيامدهاي دنيوي و اخروي سختي خواهد داشت.

پيامبر اکرم صلّي الله عليه و آله و سلّم مي فرمايند: قطع رحم مانع دعا و حجاب آن مي شود?؛ همچنين مي فرمايند: هرگاه قطع رحم همگاني شود دارايي در دست اشرار قرار مي گيرد.

از امام باقر عليه السّلام روايت شده است: چهار چيز داراي کيفر زودرس است ... گسستن پيوند با اهل صله رحم


آثار آخرتي صله ارحام

الف) بخشش گناه
ب) كسب مقام والا
ج) پاداش برتر
د) آسان شدن حسابرسي قيامت
هـ)راهيابي به بهشت
آثار زيانبار قطع رحم
1ـ كاهش عمر و مرگ نابهنگام
2ـ محروم شدن از رحمت خداوند
3ـ نابودي نسل‌ها
4ـ منزوي شدن
5ـ فقير شدن
6ـ گرفتار خشم خدا
7ـ مستجاب نشدن دعاها
8 ـ نابود شدن اعمال نيك
9ـ محروم شدن از بهشت برين
10ـ گرفتاري به لعن خداوند
11ـ عقوبت سريع
آثار اجتماعي صله ارحام
1. هم بستگي اجتماعي
2. نظارت اجتماعي
3. افزايش جمعيت
4. فقرزدايي
5. تأمين نياز وابستگي به گروه