تمام مسلمانان رخداد عظیم غدیرخم را که در آخرین سفر رسول الله(ص) به حج اتفاق افتاد اعتقاد دارند و می‏گویند در سال دهم هجری در روز هیجدهم ذی‏حجه در محل غدیرخم در منزلگاهی به نام جحفه - محل انشعاب خطوط کاروان‏ها به مدینه و مصر و شام و مکه - که حجاج از آن جا از یکدیگر جدا شده هر کدام به شهر و دیار خود باز می‏گشتند، رسول خدا در آن جا به کاروانیان دستور توقف داد و مقرر داشت تا در همان جا فرود آیند.

پیامبر اکرم فرمود تا پیش رفتگان را فراخوانده از راه رفته  و باز گردانند و منتظر بمانند تا واپس ماندگان نیز از راه برسند آن گاه فرمان داد تا آن جمعیت بسیار که بنا به قولی بر یک صد و بیست هزار نفر بالغ می‌شدند متفرق نشوند.

سپس مقرر داشت تا مردم را به ادا نماز جماعت فرا خوانند یاران رسول خدا با انداختن پارچه‌ هایی بر سرشاخ و برگ درختان سایبانی برای آن حضرت فراهم کردند تا او را از گزند تابش آفتاب محفوظ دارند. رسول خدا نماز ظهر را با انبوه جمعیت حاجیان در آن گرمای طاقت‌ فرسا به جای آورد و سپس برخاست و به سخنرانی پرداخت. در آغاز حمد و ثنای خدا به جای آورد و در پند و نصیحت و ذکر و موعظه نهایت سعی مبذول داشت و سخن بسیار طولانی بفرمود که در واقع می‌توان گفت طولانی‌ترین سخنرانی پیامبر است.

در آن روز آن حضرت بیش از یک ساعت از فضایل علی(ع) سخن گفت و زمانی نیز دست علی(ع) را گرفت و بلند کرد تا آن جا که همه مردم سپیدی زیر بغل آن حضرت را دیدند سپس فرمود «من کنت مولاه فهذا علی مولاه»، هر کس که من مولی و سرپرست او هستم پس این علی هم مولی و سرپرست او است. و بعد از آن در حق حضرت علی(ع) چنین دعا فرمودند: «اللهم وال من والاه و عاد من عاداه و انصر من نصره و اخذل من خذله»، خدیا دوست بدار کسی را که علی را دوست می‌دارد و دشمن باش با دشمنان علی(ع) و یاری کن کسی را که یار و یاور حضرت لی است و واگذار - کمک کن - کسی را که علی(ع) را واگذارد و همه حاضران آمین گفتند.

این خلاصه‌ ای از وقوع حادثه تاریخی بسیار عظیم غدیرخم بود که همه اهل اسلام تحقق و وقوع آن را قبول دارند. و آن را به طریقه ای مختلف روایت کردند.

دانشمندان بزرگ سنی که حادثه ی غدیر را بیان کرده‌اند، از گروه‌های مختلف بوده‌اند: برخی از آنان محدث، بعضی مورخ، گروهی مفسر، جمعی سیره ‌نویس و تعدادی از اهل لغت و بخشی از فقهای بزرگ بوده‌اند؛ لذا حادثه غدیر فقط از یک طبقه و یک گروه خاصی نقل نشده است بلکه گروههای مختلف این حادثه را نقل کرده اند.                                                                   

یکی از حوادث مهم و بزرگ تاریخ اسلام، حادثه غدیر است. این حادثه ی بزرگ که در اواخر عمر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله رخ داده است، منشأ بسیاری از حوادث، تحوّلات، گرایش‌ها، فرهنگ‌ها، عقاید و ایده‌ها گردید. در طول1400سال گذشته، محققان و اندیشه مندان بسیاری از شیعه و سنی، به پژوهش و تجزیه‌ و تحلیل و بررسی این واقعه ی تاریخی پرداخته‌اند. پایه ی همه این بررسی‌ها بر فرض صحت و تحقق حادثه غدیر استوار است.

حادثه غدیر خم، توسط بسیاری از عالمان بزرگ اهل سنت ذکر شده و در کتب معتبر آنان نیز بیان شده است و ما از باب نمونه، به تعدادی از این منابع معتبر اشاره می‌کنیم:

1. ابوداوود طیالسی متوفای 204ه‍.ق در کتاب مسند ابوداوود حادثه غدیرخم را مطرح کرده، داستان عمامه‌گذاری حضرت‌ علی علیه السّلام را بیان داشته است(طیالسی، [بی‌تا]، ص23).

2. امام احمد بن حنبل متوفای 241ه‍.ق در کتاب مسند و کتاب «فضائل الصحابه» حادثه ی غدیر را ذکر کرده است (احمد بن حنبل، [بی‌تا]، ج1، صص84، 88 و118).

3. بلاذری (احمد بن یحیی) متوفای 279ه‍.ق از مورخان بزرگ اهل‌سنت در کتاب انساب‌الاشراف، با چند سند، از براء بن عازب و ابوهریره و زید بن ارقم و ابن ‌عباس و بریدة بن الحصیب و ابوسعید خدری در ضمن پنج حدیث معتبر، حدیث غدیر را نقل کرده است(بلاذری، [بی‌تا]، ص108-113).

حضرت امیرالمؤمنین (علیه السلام) در زمان حکومتش نیز درباره ی غدیر خم بارها صحبت فرموده است. یک بار که روز جمعه و عید غدیر با هم مصادف شده بودند، حضرت در خطبه های نماز جمعه به طور مفصل درباره ی حماسه ی عظیم غدیر سخنرانی فرموده است که بخش های کوتاهی از آن سخنرانی را به تقطیع ذکر می کنیم:

«… خدا در آن روز دینش را به کمال آراست و چشمان پیامبر و مؤمنان و پیروان او را روشن ساخت و آن چه برخی از شما گواه آن بودید و خبرش به برخی دیگرتان رسیده است، در آن روز رخ داد و سخن نیکوی خدا بر صبرپیشگان به پایان رسید. بدین سان آن چه را فرعون و هامان و قارون و سپاهیانشان ساخته بودند، خدای قهار در هم کوبید و کاخ هایشان را تباه ساخت. (خوانندگان محترم با ژرف نگری در زوایای گوناگون تاریخ صدر اسلام، مصادیق فرعون و هامان و قارون را که اشاره ی رازگونه ای به خلفای سه گانه دارد، به خوبی درمی یابند!)

… ای مؤمنان، بدانید این که خداوند فرموده است: «ان اللهَ یُحِبُّ الذین یُقاتِلونَ فی سبیلِهِ صَفّاً کَاَنّهم بُنیانٌ مرصوصٌ(صف،۶۱)» آیا می دانید راه خدا چیست و نماد آشکار و نمایاننده ی آن راه کیست؟ من آن صراط خدایم که اگر

کسی آن را با طاعت حق نپیماید، در آتش افکنده شود. من راه اویم که برای پیروی مردم پس از پیامبر اکرم(صلی الله و علیه وآله) گماشته شده ام. من تقسیم کننده ی بهشت و دوزخم. من حجت خدا بر تبهکاران و نیکوکارانم. من نورالانوارم…»

همچنین امام رضا (علیه‏‌السلام) در روایتی می‏‌فرمایند: «در روزگار امیرمؤمنان علی (علیه‏‌السلام)، یک‏سال روز جمعه با عید غدیر هم‏زمان گشت. آن حضرت بر فراز منبر رفت و خدا را چنان ستود که همانند آن شنیده نشده بود؛ ستایشی که کسی غیر از او درک نمی‏کرد.

سپس به یارانش فرمود: «ای مؤمنان! امروز خداوند متعال، دو عید گران‏سنگ و بزرگ را به هم پیوسته است؛ دو عیدی که پایداری و استواری هر کدام از اینها به دیگری است تا پدیده زیبای خویش را پیش شما کامل کند. شما را به راه رشد آگاه سازد و به روشنایی هدایت کند. راه میانه‏‌اش را برای پیمودن شما هموار کند و بخشش گوارایش را برایتان بگستراند.

بی‏‌تردید، امروز موقعیت عظیمی دارد. در این روز، گشایش رخ داده، نردبان [تکامل] برافراشته شده و دلیل‏ها آشکار گشته است. امروز، روز ظاهر شدن و پرده‌‏برداری از مقام پیراستگی [عصمت و امامت] است. روز کمال یافتن آیین و نمایان ساختن پیمان‏ها از دورویی‏ها و انکارهای آگاهانه است».

امروز پیامبر(ص) دست کسی را به نشانه امامت و ولایت به سوی آسمان ها بلند کرد که در اخلاق و عمل یگانه مرد بی نظیری است. حضرت علی(ع) مفهوم حقیقی عدالت، گذشت، مهربانی و فداکاری را برای جهان معنا کرد و جهان فهمید برای رسیدن به حق یک راه دارد و آن عشق به علی(ع) و عمل به سیره اوست؛ به تو و من – بی‌مذهب و مذهبی – علی(ع) را در تاریکی نشان داده‌اند.

موسم آخرین حجِ پیامبر(ص) در سال دهم هجرت فرا رسید. اراده آن‌حضرت که ملهم از خواست خداوندى بود بر این قرار گرفت که مردمان جملگى را از این سفر آگاه سازد تا هر کس از مهاجر، انصار، قبایل اطراف و ساکنان تمام بلاد  توان دارد، در مراسم حج، همراه آن سرور باشند و دستور فرمود تا خبر به همگان ابلاغ شود.

جار زنان خبر را در کوچه‌هاى مدینه، با فریاد رسا بانگ زدند. عابران با شنیدن خبر به تکاپو افتادند. پیام همه جا نقل شد و دهان به دهان گردید. آنانى که در بیرون شهر به کار در نخلستان مشغول بودند یا به چراى گوسفندان و شتران رفته بودند، پس از بازگشت، به محض ورود خبر را دریافتند..  برای ادامه مطلب روی تیتر کلیک کنید 

منبع 

امروز پس از نماز مراسم بيعت ادامه يافت. مسلمانان كنار دو خيمه صف كشيدند و ابتدا با پیامبر صلی الله عليه و آله دست بيعت دادند و سپس به خيمه اميرالمؤمنين‏ عليه السلام رفته دست بيعت مى‏دادند و «السلام عليك يا أميرالمؤمنين» مى‏گفتند و با تبريك و تهنيت بيرون مى‏آمدند. 
امروز نيز مراسم بيعت تا پاسى از شب ادامه يافت و بعد از آن مسلمانان براى استراحت به خيمه‏هايشان رفتند تا بقيه افراد فردا بيعت كنند. 
منافقين در اين شب در اجتماعات چند نفرى كنار يكديگر جمع شدند و كلماتى كفرآميز بر زبان راندند. و تا آن‌جا پيش رفتند كه عده‏اى از آن‌ها با اشاره به سوسمارى كه در حال گذشتن از كنار خيمه بود گفتند: «اى كاش محمد اين سوسمار را به جاى على امير ما قرار مى‏داد!»
ابوذر سخن آنان را شنيد و براى پیامبر صلی الله عليه و آله نقل كرد. حضرت سراغ آنان فرستاد. وقتى حاضر شدند خبر ابوذر را برايشان بازگو كرد. آنان با بى‏شرمى تمام انكار كرده و قسم خوردند كه نگفته‏اند. اما از طرف خداوند آيه 74 سوره توبه در ردّ آنان آمد:
«يَحْلِفُون بِاللَّهِ ما قالوا وَ لَقَد قالوا كلِمةَ الكُفر بَعْد اِسلامِهم»
«به خدا قسم ياد مى‏كنند كه نگفته‏اند در حالى كه سخن كفر را بعد از اسلامشان بر زبان آورده‏اند».
سپس حضرت فرمود: «آسمان سايه نينداخته و زمين بر خود حمل نكرده راستگوتر از ابوذر را، و جبرئيل برايم خبر آورده كه روز قيامت قومى را مى‏آوردند كه امام آنان سوسمار است! مواظب باشيد كه شما نباشيد!»*
* مناقب ابن شهر آشوب : ج2 ص242. بحارالانوار: ج 37 ص 163. عوالم العلوم: ج 3 /15 ص 163.
 منبع : غدیریه 

اهدای عمامه مبارک پیامبر ص به امیرالمومنین ع و آغاز بیعت مسلمانان با ایشان

اولين عملى كه پیامبر صلی الله عليه و آله بعد از خطابه انجام داد اين بود كه عمامه خود به نام سحاب يعنى ابر رحمت را - در حالى كه هنوز بر منبر بود - با دست مبارك خود بر سر اميرالمؤمنين‏ عليه السلام بست و دو سر آن را از پشت و جلو بر دوش حضرت قرار داده و فرمود: «عمامه ملائكه اين‌گونه است، عمامه تاج عرب است». 

برنامه‌ها و آماده‌سازی‌های پیش از خطبه و کارشکنی‌های منافقان

با رسيدن به غدير خم پیامبر صلی الله عليه و آله فرمود: «اين‌جا شتر مرا بخوابانيد كه از اين مكان حركت نخواهم‌كرد تا رسالت پروردگار را ابلاغ نمايم». 
سپس افرادى را مأمور كرد تا از پراكندگى كاروان جلوگيرى كنند. آن‌هايى كه جلوتر رفته‏اند را باز گردانند و آن‌هايى كه هنوز نرسيده‏اند را راهنمايى كنند. 
همچنين دستور داد كسى زير پنج درخت كهنسال نرود. ايشان مقداد و سلمان و ابوذر و عمار را فراخواند و به آنان دستور داد كه زير درختان و محوطه اطراف آن را براى انجام مراسم آماده كنند. آنان خارهاى زير درختان را كندند و سنگ‏هاى درشت را جمع كردند و آن‌جا را جارو زده و آب پاشيدند. شاخه‏هاى اضافى درختان را هم بُريدند تا كسى را اذيت نكند.