امیرالمؤمنین علی علیه السلام پیشوای بزرگ اسلام و امام اول شیعیان جهان در سال چهلم هجری، یعنی سی سال بعد از رحلت پیغمبر خاتم صلی الله علیه و آله وسلم چشم از این دنیای مادی فرو بست و مرغ روح بلند پروازش از تنگنای این جهان به ملکوت اعلی بال و پر گشود.
به دستور حضرت فرزندانش امام حسن و امام حسین، بدن مطهر او را در زمین مرتفعی که عرب به آن نجف می‏گوید، مدفون ساختند. بدون این که مردم بدانند محل دفن آن حضرت کجاست.
علی علیه السلام شخصیت عالیقدری که با زور بازوی وی کمر کفر و سطوت شرک و بت‏پرستی درهم شکست، و با جان‏بازیهای مردانه‏اش، تعالیم اسلام و سراسر عربستان گسترش یافت، و مردم به دین خدا گرویدند، به واسطه کینه دیرینه‏ای که ملت عرب از دوران جاهلیت و وحشی‏گری‏های آن عصر تاریک از وی به دل گرفته و در سینه پنهان داشته بودند، چنان از خلافت و روی کار آمدن وی نگران و ناراضی بودند، که اگر دسترسی به مرقد او پیدا می‏کردند، از تعرض به ساحت قدس و مدفن مقدس آن حضرت خودداری نمی‏نمودند.
از این رو مدفن امیر مؤمنان علیه السلام در حدود 150 سال همچنان از انظار عموم پنهان بود، و فقط ائمه طاهرین علیه السلام و عده‏ای از شاگردان مخصوص آن بزرگواران از محل دفن آنحضرت آگاه بودند، و در فرصتهائی که دست می‏داد، دور از چشم دشمنان، تربت پاک آن حضرت را زیارت می‏کردند.
سالها گذشت و ایام سپری شد، بنی امیه و بنی مروان آمدند و چند روزی در این میدان وسیع دنیای فریبنده زودگذر، اسب حکومت تاختند و چون پیمانه دولتشان لبریز شد، میدان را رها کردند و گذشتند، تا نوبت به بنی عباس یعنی عموزادگان بنی هاشم رسید.
بنی عباس هم در شرارت و جنایت نسبت به اهلبیت عصمت و خاندان نبوت دست کمی از اسلاف خود نداشتند، بلکه بعضی از خلفای بنی عباس با اعمال ننگین و جنایات خود، روی دولت بنی امیه را سفید کردند، که از جمله هارون الرشید خلیفه مقتدر آنها را باید نام برد.
هارون الرشید نسبت به شیعیان و اولاد امیرالمؤمنین که نزد مردم مقام و موقعیت خاصی داشتند، سخت گیر و هر گونه آزادی را از آنها سلب کرده بود.
هارون دهها نفر از فرزندان پیغمبر سادات را به قتل رسانید، و از همه مهمتر امام موسی کاظم علیه السلام را بعد از چند سال که در زندان بغداد نگاه داشت به وسیله زهر شهید کرد.
با این وصف روزی هارون در بیرون کوفه که دشت و مأهور وسیعی است، به صید آهو رفت. به فرمان او اطراف بیابان را قرق کردند و از هر طرف آهوان را رم دادند تا در تیررس خلیفه قرار گیرد. ناگاه چشم هارون الرشید به یک گله آهو افتاد و آنها را دنبال کرد. شکارچیان وی نیز تازی‏ها و بازی‏های شکاری را رها کردند که نگذارند آهوان فرار کنند.
آهوان به سرعت از تلی بالا رفتند و در آنجا خوابیده و آرام گرفتند. شکارچیان و هارون الرشید دیدند همین که سگها و بازهای شکاری نزدیک بلندی می‏رسند، هر کدام به سوئی پرت می‏شوند.
آهوان بدون هیچ واهمه‏ای از بلندی به زیر می‏آمدند و همین که سگها و بازهای شکاری را به طرف آنها رها می‏کردند، به نقطه مرتفع تل بالا رفته و آسوده می‏خوابیدند ولی هر بار که سگها و بازها برای صید آنها می‏خواستند از بلندی بالا بروند، به طرز اسرارآمیزی سقوط می‏کردند.
هارون و همراهان تا سه بار شاهد این وضع بودند، شکارچیان تعجب کردند و هارون حیران ماند!
هارون دستور داد، برای وی خیمه زدند و سفارش کرد بروند کوفه و مردی سالخورده که از اوضاع آن محل اطلاع داشته باشد پیدا نموده بیاوردند. پیرمردی فرتوت از قبیله بنی‏اسد را پیدا کردند و نزد هارون آوردند. هارون از پیرمرد پرسید آیا راجع به این نقطه اطلاعی دارد و از گذشتگان خبری شنیده است؟
پیرمرد گفت: اگر خلیفه به من تأمین بدهد که خودم و این محل در امان باشد اطلاعی که دارم در اختیار وی بگذارم.
هارون گفت: خدا را گواه می‏گیرم که از جانب من هیچگونه صدمه‏ای به تو و این محل نخواهد رسید.
پیرمرد گفت: پدرم برای من نقل کرده که در زمان پدرش شیعیان عقیده داشتند که این بلندی محل دفن حضرت امیرالمؤمنین علی بن ابی‏طالب علیه السلام است. خدا اینجا را حریم امن خود قرار داده است و هر کس بدان پناه ببرد در امان خواهد بود.
هارون فی‏الحال از اسب پیاده شد و آب خواست و وضو گرفت و در همان نقطه به نماز ایستاد سپس خود را به زمین افکند و تا سه روز گریه و زاری می‏کرد...!
هارون دستور داد گنبدی بر آن تربت پاک بنا کردند، و هر بار که به کوفه می‏آمد به زیارت آن حضرت می‏رفت. بدین گونه مدفن امیر مؤمنان به دست یکی از دشمنان آن حضرت کشف شد و زیارت گاه خاص و عام گردید(65).