زبان خوراکیها ، اسم من کتیرا است
من صمغی هستم که از بعضی انواع گون در اثر شکاف طبیعی یا مصنوعی به دست میآیم، برای تهیه من معمولاً گون را تیغ میزنند، تمام گونههای گون، کتیرا دارند. ولی معمولاً انواع پر صمغ را که گون کتیرا با علف کتیرا نامیده میشوند انتخاب میکنند. من یکی از اقلام صادراتی ایران هستم و در صنعت موارد استعمال زیاد دارم. من در آب حل نمیشوم، ولی آب را به خود جذب کرده متورم شده و به صورت صمغ و چسب در میآیم. در صنایع نساجی، کاغذسازی و کفاشی از من جهت تهیه چسب استفاده میشود، و در اکثر نقاط ایران، مخصوصاً مشهد، سبزوار، سلطان آباد،تربت حیدریه، کرمان، ملایر، کردستان، و شیراز به دست میآیم در ایران حدود پانصد گونه گون مول کتیرا به عمل میآید، و در حقیقت در هر نقطه ایران نوعی خاص وجود دارد. صمغ من کمی تفاف، بیمزه و لزج است، و به رنگهای سفید، زرد، قهوهای کم رنگ و قهوهای پررنگ دیده میشود. سه نوع من در بازار معروف است: کتیرای ورقی، کتیرای معمولی و کتیرای مفتولی. نوع ورقی من از تیغ زدن ساقه به دست میآید. کتیرای مفتولی را از فرو بردن سیخ یا میخی در ساقه فراهم میسازند، و کتیرای معمولی که چندان مرغوب نیست به شکل لوله یا مدور است. قسمت عمده محصول ایران کتیرای ورقی است.
خوردن کمی از من جداره معده و رودهها را روغن میزند و همراه با ادویه، از مضار وحدت آنها میکاهد و خون رقیق را اصلاح میکند. کمی مسهل است، ضماد من ورمهای سخت را نرم میکند، سرمه من با ادویه جهت زخم چشم مفید است. خوردن من با شیر تازه جوشیده، خونریزی سینه و معده را بند میآورد. مکیدن من برای سرفه و نرم کردن سینه و گلو و زخم شش و گرفتگی آواز تجویز میشود و چون با عسل مرا مخلوط کرده حب یا قرص نمایند و در دهان گذاشته، پس از مکیدن آب آن را فرو برند، جهت امراض سینه و گلو مفید میباشم، خوردن من مقوی معده بوده، برای درمان ورم معده و روده مفید است.
مسکن درد کلیه و مثانه بوده، و از حرارت ادرار میکاهم. من از سمیت داورهای سمی میکاهم.
برای چاق شدن اشخاص خیلی لاغر به آنها دستور دهید که روزانه کمی از مرا با مغز بادام و نشاسته به صورت پاستیل در آورده، میل نمایند و بعد نارگیل را در شیر جوشانده، روی آن بنوشند. در استعمال خارجی مالیدن من پوست را نرم میکند، ترک لب را التیام میدهد، و مالیدن آن با سرکه لکههای پوستی و کک و مک را برطرف میسازد، و برای برص نیز تا اندازهای مفید میباشد، و با مهر گیاه از چند شقه شدن مو جلوگیری میکند. شستن موهای خشک با من و زرده تخم مرغ بسیار نافع بوده، و از شکنندگی آن جلوگیری مینمایم و شوره را بر طرف میسازم. ضماد من با گوگرد جهت جرب و آکله بسیار نافع است.
در داروسازی جدید، مرا جهت معلق نگاه داشتن داروهای غیر محلول و تهیه قرصهای صمغی و برای نرم کردن سینه به کار میبرند و همچنین برای تهیه موسیلاژها و گرد کتیرا از من استفاده میشود.
نوشته شده توسط ( newsvaolds ) در یک شنبه 3 خرداد 1394
سلامـ .... ... ..
