زبان خوراکیها ، من ناخنک هستم

فارسی من ناخنک است، به من ناخنه و شبدر عطری هم می‏گویند. عربی من نفل است، ولی درکتاب دائره‏المعارف داروسازی فرانسه (درولت) عربی مرا اشتباهاً، اکلیل الملک نوشته و عده‏ای از مترجمان و لغت‏نویسان اشتباه او را تکرار کرده‏اند. در حالی که اکلیل الملک نوعی لاله سرنگون است که به آن شاه افسر و گیاه قیصر می‏گویند و با گلهای زیبای خود شایسته این اسم می‏باشد. گیاه من در اطراف تهران، قلهک، جاجرود، آبگرم لاریجان، آذربایجان، بلوچستان می‏روید و یک نوع دیگر من که گلهای سفید مجتمع دارد، در هفت حوض درکه، کرج، اطراف رشت، و کردستان فراوان است،و به علاوه در عربستان مخصوصاً اطراف مدینه و طائف کثیرالوجود است و عطاران حجاز آن را به نام نفل می‏فروشند. روزی یکی از عطاران مکه پرسیده شد که آیا نفل نام دیگری هم دارد یا نه. جواب منفی داد و چون پرسیده شد که آیا راست است که عده‏ای به این اکلیل الملک هم می‏گویند؟ صاحب دکان که پیره مردی شوخ و بذله‏گو بود، خندید و گفت هیچ ملکی بی‏سلیقه نیست که این را تاج خود قرار دهد. شباهت آن بتاج باعث شده است که آنرا عطاران اکلیل گویند.
گیاه من شبیه یونجه و بسیار معطر است، میوه من هلالی و شبیه سر ناخن چیده شده می‏باشد، و به همین جهت به آن ناخنک گویند. قسمت مورد استفاده من سرشاخه‏های گلذار و میوه من می‏باشد و بهتر است که سرشاخه‏های گلدار مرا قبل از باز شدن گلها چید و خشک کرد. من دارای چندین نوع عوامل موثر دارویی از جمله کومارین می‏باشم و بعلاوه دارای عطری هستم که هنوز ترکیب شیمیایی آن مشخص نشده است. داروسازان سنتی ایران سرشاخه‏های کمتر دارد. سرشاخه‏های گلدار من آرامبخش و پیشاب‏آور بوده، برای هضم غذا و نرم کردن سینه نافع می‏باشد. برای رفع تحریکات عصبی و بی‏خوابی نافع است، مخصوصاً در مورد بی‏خوابی اطفال سود فراوان دارد. برای سر درد یکطرفه، دردهای عصبی و مفاصل، ورم کلیه و قولنج کبدی تجویز می‏شود. برای تسکین درد مفاصل مشمعی با من می‏سازند که نسخه آن به شرح زیر است:
سرشاخه‏های گلدار ناخنک 250 گرم - افسنطین 16 گرم - گرد بابونه و برگ بو 16 گرم از هر یک - روغن زیتون 90 گرم - وشا 90 گرم - صمغ کاج 90 گرم - موم یک کیلو.
"وشا" و کاج را در اسانس تربانتین حل کرده مواد دیگر را در آن حل کنید و با حرارت ملایم مخلوط نموده به صورت مشمع در آورید و هنگام مصرف کمی آن را گرم کرده، به موضع دردناک بچسبانید تا درد را تسکین دهد.







نوشته شده توسط ( newsvaolds ) در یک شنبه 3 خرداد 1394 

نظرات ، 0