زبان خوراکیها ، من ناخنک هستم
فارسی من ناخنک است، به من ناخنه و شبدر عطری هم میگویند. عربی من نفل است، ولی درکتاب دائرهالمعارف داروسازی فرانسه (درولت) عربی مرا اشتباهاً، اکلیل الملک نوشته و عدهای از مترجمان و لغتنویسان اشتباه او را تکرار کردهاند. در حالی که اکلیل الملک نوعی لاله سرنگون است که به آن شاه افسر و گیاه قیصر میگویند و با گلهای زیبای خود شایسته این اسم میباشد. گیاه من در اطراف تهران، قلهک، جاجرود، آبگرم لاریجان، آذربایجان، بلوچستان میروید و یک نوع دیگر من که گلهای سفید مجتمع دارد، در هفت حوض درکه، کرج، اطراف رشت، و کردستان فراوان است،و به علاوه در عربستان مخصوصاً اطراف مدینه و طائف کثیرالوجود است و عطاران حجاز آن را به نام نفل میفروشند. روزی یکی از عطاران مکه پرسیده شد که آیا نفل نام دیگری هم دارد یا نه. جواب منفی داد و چون پرسیده شد که آیا راست است که عدهای به این اکلیل الملک هم میگویند؟ صاحب دکان که پیره مردی شوخ و بذلهگو بود، خندید و گفت هیچ ملکی بیسلیقه نیست که این را تاج خود قرار دهد. شباهت آن بتاج باعث شده است که آنرا عطاران اکلیل گویند.
گیاه من شبیه یونجه و بسیار معطر است، میوه من هلالی و شبیه سر ناخن چیده شده میباشد، و به همین جهت به آن ناخنک گویند. قسمت مورد استفاده من سرشاخههای گلذار و میوه من میباشد و بهتر است که سرشاخههای گلدار مرا قبل از باز شدن گلها چید و خشک کرد. من دارای چندین نوع عوامل موثر دارویی از جمله کومارین میباشم و بعلاوه دارای عطری هستم که هنوز ترکیب شیمیایی آن مشخص نشده است. داروسازان سنتی ایران سرشاخههای کمتر دارد. سرشاخههای گلدار من آرامبخش و پیشابآور بوده، برای هضم غذا و نرم کردن سینه نافع میباشد. برای رفع تحریکات عصبی و بیخوابی نافع است، مخصوصاً در مورد بیخوابی اطفال سود فراوان دارد. برای سر درد یکطرفه، دردهای عصبی و مفاصل، ورم کلیه و قولنج کبدی تجویز میشود. برای تسکین درد مفاصل مشمعی با من میسازند که نسخه آن به شرح زیر است:
سرشاخههای گلدار ناخنک 250 گرم - افسنطین 16 گرم - گرد بابونه و برگ بو 16 گرم از هر یک - روغن زیتون 90 گرم - وشا 90 گرم - صمغ کاج 90 گرم - موم یک کیلو.
"وشا" و کاج را در اسانس تربانتین حل کرده مواد دیگر را در آن حل کنید و با حرارت ملایم مخلوط نموده به صورت مشمع در آورید و هنگام مصرف کمی آن را گرم کرده، به موضع دردناک بچسبانید تا درد را تسکین دهد.
نوشته شده توسط ( newsvaolds ) در یک شنبه 3 خرداد 1394
سلامـ .... ... ..
