


۲-تولد رهبر عظيم الشأن انقلاب اسلامي ايران حضرت امام خميني در خمين(۱۳۲۰ ق)
۳- روز زن و هفته ي بزرگداشت مقام مادر
۲- حضرت آيتاللَّه العظمي سيد روحاللَّه موسوي معروف به امام خميني(ره) در ۲۰ جمادي الثاني سال ۱۳۲۰ قمري برابر با اول مهر سال ۱۲۸۱ شمسي و مصادف با ميلاد با سعادت حضرت فاطمهي زهرا(س) از پدري به نام "سيدمصطفي موسوي" و مادري به نام "هاجر احمدي" متولد گرديد. در كودكي پدر را از دست داد چرا كه سيد مصطفي پدر ارجمند امام خميني(ره) كه از روحانيون مبارز و داراي نفوذ كلمه بود، از سوي جعفرقلي خان و رضاقلي سلطان خميني(از اشرار منطقه) مورد سوءقصد قرار گرفت و به شهادت رسيد. پس از مدتي حضرت امام(ره) دروس ابتدايى خود را در زادگاه خود گذراند. سپس در محضر آيتاللَّه شيخ عبدالكريم حائري در اراك حاضر شد و سالها از معظم له بهره بُرد. پس از تأسيس حوزهي علميهي قم به همراه استاد، راهي آن شهر گرديد. با ارتحال آيتاللَّه العظمي بروجردي فعاليت هاي سياسي خود را آغاز نمود و پس از چندي به عنوان دشمن سرسخت رژيم پهلوي در برابر شاه ايستاد. رژيم نيز ايشان را به تركيه تبعيد نموده و سرانجام پس از نزديك ۱۵ سال دوري از وطن در حالي كه كشور، مشتاق حضور معظم له بود، وارد تهران گرديد و رهبري انقلاب اسلامي ايران را به عهده گرفت.


بوی جان می آید اینک از نفس های بهار
دستهای پر گل اند این شاخه ها ؛ بهر نثار
با پیام دلکش " نوروزتان پیروز باد "
با سرود تازه " هر روزتان نوروز باد "
شهر سرشار است از لبخند ؛ از گل ؛ از امید
تا جهان باقی ست این آئین جهان افروز باد

آداب عید نوروز-عید نوروز چون اعیاد اسلامی، از آداب و رسومی خاص اسلامی برخوردار است و علاوه بر آن، برخی آداب و رسوم نیکو نیز در ایام نوروز در میان مردم ایران زمین، دیده می شود، در ادامه به برخی از این آداب و رسوم اشاره می کنیم:
● نماز عید
یکی از آداب عید نوروز خواندن نماز عید است.شیخ طوسی(ره) فرموده است: نماز ظهر و عصر روز نوروز را که خواندی چهار رکعت نماز با دو سلام (دو رکعت دو رکعت) می خوانی رکعت اول پس از حمد ده بار سوره «قدر» رکعت دوم پس از حمد ده بار سوره «کافرون» رکعت سوم پس از حمد ده بار سوره «توحید» رکعت چهارم پس از حمد ده بار سوره «ناس» و «فلق» (معوذتین). و در پایان نماز سجده شکر بجاآور و در آن دعاکن تا خداوند گناهان ۵۰ ساله ات را ببخشد.
نظافت و لباس تمیز
یکی دیگر از آداب عید نوروز پوشیدن لباس نو و تمیز است.نظافت و رعایت بهداشت و نیز پوشیدن لباس تمیز و استفاده از عطر و بوی خوش در صورت امکان از وظایف اخلاقی و اجتماعی نوروز است. از امام صادق(ع) نقل شده است که فرمود: «و البس انظف ثیابک و تطیب باطیب طیبک» ؛ «تمیزترین لباست را بپوش و با بهترین عطرت خود را خوشبوی ساز»
● خرید لباس نو و سبز کردن گندم
سبز کردن گندم و خرید لباس از دیگر آداب و رسوم عید است.یکی دو روز مانده به آغاز سال جدید (نوروز)، افراد خانواده برای خرید لباس عیدشان به بازار و فروشگاه ها می روند و لباس های نو و پارچه های رنگین، خریداری می کنند. در واقع افراد خانواده با خرید لباس نو و تغییر ظواهر زندگی نشاط خاصی ا به زندگی خود می بخشند.
در برخی از مناطق ایران، به رعایت این آداب و رسوم، بسیار تاکید شده است به عنوان مثال در شیراز، از یکی دو ماه به نوروز مانده شیرازی ها به بازار می روند و لباس عیدشان را می خرند پارچه هایی معمولاً خریداری می شود که دارای رنگ روشن و سرخ یا زرد باشد. آنها معتقدند که لباس را خودشان بدوزند، پارچه آن را روزهای دوشنبه یا جمعه قیچی کنند و نیز روز پنج شنبه ساعت سنگین است و لباس مدتی روی دست می ماند تا دوخته شود، روز سه شنبه اگر بریده شود نصیب دزد یا مرده شور خواهد شد و روز چهار شنبه می سوزد وسایل خانه نیز باید عوض شود و یا تمیز گردد. پختن نان شیرین از جمله کارهایی است که حتماً باید قبل از عید و برای عید انجام بگیرد .
سبز کردن گندم، عدس، تره تیزک، ده پانزده روز به عید مانده در خانه های شیراز صورت می گیرد. برای این کار از ظرفی استفاده می کنند که از جنس مس یا روی باشد و بعد مقداری دانه ابتدا به سلامتی آقا امام زمان (عج) می ریزند و به ترتیب بعد از آن نام اعضای خانواده را می آورند.
● خانه تکانی
یکی از رسوم پسنده و ارزشهای نیک عید، نظافت و خانه تکانی است که یکی دو هفته پیش از عید خانه تکاتی یا رفت و روب انجام می گیرد و مجدداً اثاثیه را جابه جا می کنند و گردگیری می کنند و دوباره آنها را می چینند در واقع مردم قبل از رسیدن سال نو تحولی در زندگی خود می کنند و خانه را برای پذیرانی از میهمانان عید آماده می سازند.
● تهیه سفره هفت سین
تهیه سفره هفت سین از دیگر آداب عید نوروز است.بزرگترین نماد آیین نوروز "هفت سین" ، است. "محمد علی دادخواه" که اخیراً پژوهشی با عنوان "نوروز و فلسفه هفت سین" را به نگارش در آورده، در این باره می نویسد: "عدد هفت برگزیده و مقدس است. در سفره نوروزی انتخاب این عدد بسیار قابل توجه است. ایرانیان باستان این عدد را با هفت امشاسپند یا هفت جاودانه مقدس ارتباط می دادند. در نجوم عدد هفت، خانه آرزوهاست و رسیدن به امیدها را در خانه هفتم نوید می دهند. علامه مجلسی می فرماید: آسمان هفت طبقه و زمین هفت طبقه است و هفت ملک یا فرشته موکل برآنند و اگر موقع تحویل سال، هفت آیه از قرآن مجید را که باحرف سین شروع می شودبخوانند آنان را از آفات زمینی و آسمانی محفوظ می دارند."
هفت سین عبارت است از سماق، سیر، سنجد، سمنو، سکه، سرکه، سبزی .
آداب عید نوروز
● یکی از آداب عید نوروز، جمع شدن تمام افراد خانواده بر سر سفره عید در لحظه تحویل سال نو
موقع تحویل سال نو همه اهل خانه با لباس نو بر سر سفره می نشینند، مادر اسپند دود می کنند، یکی از بچه ها شمع روشن می کند، پدر قرآن می خواند و …
هر کدام از این آداب و رسوم عید، فلسفه خاص خود را دارد؛ مادر اسپند دود می کند برای دوری از چشم زخم حسود، با روشن کردن شمع، بر روشنایی خانه و زندگی تاکید می شود و از خانواده بزرگ افراد خانواده می خواهند تا در سال نو، خانه آنها را با شمع وجود پدر و مادر نورانی کند؛ قرآن خوانده می شود تا در آغاز سال نو دل ها به سوی خداوند بزرگ سوق داده شود و از صاحب قرآن خواسته شود که در این سال جدید نیز یار و مددکار اهل خانه باشد، حضور ثابت و گسترده قرآن نه تنها در سفر عید بلکه در تمام آداب اجتماعی نوروز نشان از مردم ایران زمین توجه به قرآن دارد و قرائت قرآن و بوسیدن آن در ساعات تحویل سال از جمله آداب سال تحویل است.
بر سر سفره عید، سکه، برنج، آب، ماهی قرمز، آیینه و … نیز دیده می شود که سکه نشان از خیر و برکت و رفاه؛ برنج، نشانی از خیر و برکت و فراوانی؛ آب، نشان صافی و پاکی و روشنایی و گشایش کار؛ ماهی قرمز، شگون دارد؛ آیینه، برای رفع کدورت و نشانی ازصفا و پاکی و یکرنگی است.
افراد خانواده بعد از تحویل سال نو با هم روبوسی کرده و عید را به هم تبریک می گویند و برای هم سال خوب و پربرکتی را آرزو می کنند.
● دعای تحویل سال نو یکی دیگر از آداب عید نوروز
مجلسی در کتاب زادالمعاد در خصوص دعای سال نو روایت می کند که در وقت تحویل سال این دعا را بسیار بخوانید:« یا مقلب القلوب والابصار یا مدبر اللیل والنهار یا محول الحول و الاحوال حول حالنا الی احسن الحال.»
علامه مجلسی(ره) همچنین خواندن این دعا را در نوروز مناسب دانسته است:
«اللهم هذه سنه جدیده و انت ملک قدیم اسإلک خیرها و خیرمافیها و اعوذبک من شرها و شرمافیها و استلفیک موونتها و شغلها یا ذالجلال و الاکرام. ؛ بارالها! این سال جدید است و تو خدایی ازلی و قدیم هستی. خیر این سال و خیر آنچه را در این سال پیش می آید، از تو خواستارم و از شر این سال و شرآنچه در این سال پیش خواهد آمد، به تو پناه می برم...»
● زیارت اهل قبور
یکی دیگر از آداب عید نوروز،رفتن به زیارت اهل قبور در آغازین روزهای سال نو و نیز برگزاری مراسم تحویل سال در کنار قبور شهدإ از دیگر آداب دینی نوروز است.تشرف و حضور در اماکن مقدسه و مشاهد مشرفه و برگزاری مراسم تحویل سال نو در آن مکانها نیز از جمله آداب نوروز می باشد.
● دید و بازدید و دادن عیدی
ایام عید فرصت مناسبی برای صله رحم و رسیدگی به وضع خویشان و بستگان است که این نیز یکی از نشانه های اخلاق و سنن مرضیه اسلامی و انسانی است. از همان روز اول نوروز، دید و بازدیدها آغاز می شود. در همه خانواده ها رسم بر آن است که افراد خانواده ابتدا به دیدن بزرگترهای فامیل می روند و عید را به آنها تبریک می گویند. سپس به خانه بر می گردند و منتظر می مانند تا بزرگترها به آنها سر بزنند. در این دید و بازدیدها عیدی هم داده می شود.علاوه بر دیدوبازدید از بستگان، دوستان، همسایگان و بزرگان فامیل، با جمعی از مصیبت دیدگان در سال گذشته نیز دیدار می شود. دید و بازدیدها تا روز سیزده بدر، (سیزدهمین روز سال نو)، ادامه داد.
● سیزده بدر
یکی دیگر از آداب عید نوروز اجرای مراسم سیزده بدراست. سیزده بدر در میان ایرانیان از دیر باز امری بسیار جدی بوده است که همواره با برپایی مراسمی خاص همراه بوده است . از آن جمله می توان به غذاهایی که مردم به طور سنتی در روز سیزده به در می خوردند اشاره کرد . خوردن کاهو سکنجبین و چغاله بادام از خوردنی های مرسوم عصر سیزده به در است.
نوروز در کشورهای دیگر:
آداب عید نوروز
آداب عید نوروز در ترکمنستان
در کشور ترکمنستان، طبق رسم قدیم و جدید، دوبار در سال جشن سال نو گرفته میشود. یکی از این جشنها با استناد به تقویم میلادی که به تایید سازمان ملل رسیده، به عنوان جشن بینالمللی«سال نو» شناخته میشود و دیگری برگزاری عید نوروز به نشانهی احیای دوبارهی آداب و رسوم دیرینهی مردم ترکمنستان است. مردم ترکمنستان در این ایام با پختن غذاهای معروف نوروزی مانند نوروز کجه، سمنو و اجرای بازیهای مختلف جوانان ترکمن، حال و هوای دیگری به این جشن و شادی میدهند. در ایام نوروز مسابقات مختلفی در ترکمنستان برگزار میشود که میتوان به مسابقات اسبدوانی، پرش برای گرفتن دستمال از بلندی، خروس جنگی و ... اشاره کرد.
آداب عید نوروز در افغانستان
نوروز در افغانستان یا به عبارتی در بلخ و مرکز آن مزار شریف، هنوز به همان شکوه پیشین برگزار میشود. در روزهای اول سال، همهی دشتهای بلخ و دیوار و پشتبامهای گلی آن پر از گل سرخ میشود. گویی بلخ سبدی از گل سرخ است! رسم است که در اولین روز عید نوروز، علم امام علی با مراسم خاص و با شکوهی در صبح آن روز برافراشته شود. با افراشته شدن آن، جشن نوروز نیز رسماً آغاز میشود و تا چهل شبانه روز ادامه مییابد. در این چهل شبانهروز حاجتمندان و بیماران برای شفا در پای این علم مقدس به چله مینشینند. مردم این سرزمین بر این باورند که اگر برافراشته شدن علم به آرامی و بدون لرزش و توقف از زمین بلند شود، سالی که در پیش است نیکو و میمون است. از آیین و رسم نوروز در سرزمین بلخ میتوان به شستشوی فرشهای خانه و زدودن گرد وغبار پیش از آمدن نوروز و انجام مسابقات مختلف از قبیل بزکشی، شتر جنگی، شتر سواری، قوچ جنگی و کشتی خاص این منطقه اشاره کرد.
آداب عید نوروز در پاکستان
در میان مردم پاکستان، تقویم و روزشمار یا سال نمای نوروز از اهمیت خاصی برخوردار است. از آداب و رسوم عید نوروز در میان مردم پاکستان میتوان به خانه تکانی و یا به عبارتی پاکیزه کردن خانه و پوشیدن لباس نو و تهیه کردن انواع شیرینی و همچنین پختن غذاهای معروف این ایام و عیدی دادن و گرفتن و دید و بازدید اقوام اشاره کرد. در ایام نوروز مردم پاکستان از گفتار نامناسب پرهیز کرده و یکدیگر را با احترام صدا میزنند.
نوروز در جمهوری آذربایجان
یکی از جشنهای بزرگ مردم جمهوری آذربایجان نوروز است. مردم این سرزمین به جهت اعتقادات شدید یه آیین و مراسم نوروز، برای با شکوهتر انجام شدن جشن نوروز، برای این مراسم تدارکات ویژهای میبینند؛ از قبیل سرودن ترانههای پیش از نوروز، تدارک بساط شادی ایام نوروز، تهیهی لوازم و مواد مورد نیاز، سفرهی نوروز، تهیهی چیستانهای نوروزی، ستایش و نفرینهای نوروزی، پند و امثال نوروزی و انجام آیین و مراسم نوروزی. در میان مراسم نوروزی، مراسم خاطرهانگیزی همچون ارسال خوان سمنو، انداختن کلاه پوستین به درها، آویزان کردن کیسه و توبره از سوراخ بام در شب عید و درخواست تحفهی عید در این سرزمین موسوم است.
البته برپایی عید نوروز در کشورهای دیگری مثل تاجیکستان، ازبکستان، قرقیزستان، بعضی از مناطق مصر، و حتی مناطق کردنشین عراق و ترکیه هم برگزار میشود.


در معارف اسلامى آمده هر روزى که در آن گناه صورت نگیرد عید است چنان که امام صادق علیهالسلام مىفرماید: "کل یوم لا یعصى اللّه فیه فهو یوم عید"(1)
اما در طول سال چند عید وجود دارد که از آداب و ویژگى خاصى برخوردارند مهمترین آنها اعیاد غدیر، فطر و قربان است، که آثار و برکات زیادى دارند روز ولادت پیامبر مکرم اسلام صلىاللّهعلیهوآله و ائمه اطهار علیهمالسلام نیز از اعیاد مهم اسلامى به شمار مىآیند. عید نوروز که با تحویل سال و چرخیدن یک دور کامل زمین به گرد خورشید شروع مىشود، از جمله اعیادى است که جنبه ملى داشته و تاریخ پیدایش آن قبل از اسلام است. این عید با آمدن اسلام و زدودن خرافات از چهره آن مورد موافقت و تأیید ضمنى اسلام قرار گرفت در روایات نیز آمده است که روزى براى حضرت على علیهالسلام هدیه نوروزى آوردند، فرمودند این چیست؟ گفتند: اى امیرالمؤمنین، امروز نوروز است. حضرت فرمودند: هر روز را براى ما نوروز قرار بدهید.(2)
امام صادق علیهالسلام درباره این عید فرمودهاند: "... و هیچ نوروزى نیست که ما در آن متوقع گشایش و فرجى نباشیم زیرا نوروز از روزهاى ما و شیعیان ما است."(3)
امام خمینى قدسسره در یکى از پیامهاى نوروزى مىفرماید: "این عید هر چند یک عید اسلامى نیست، ولى اسلام آن را نفى نکرده است."(4)
مرحوم محمد حسین کاشف الغطاء در جواب این سؤال که اعتقاد شیعه و روش شما درباره روز اول سال (نوروز) چیست؟ چنین نوشتند: نوروز مقتضاى جهان است در بشر و حیوان و جماد، بلکه در آسمان و زمین و هوا و فضا؛ و بر این اساس روایاتى از اهلبیت علیهمالسلام درباره نوروز به ما رسیده که عید گرفتن را تأیید کردهاند و نیز به نماز، ذکر و عبادت سفارش نمودهاند و... .(5)
در این مقال بر آنیم تا درباره دعاى تحویل سال به چهار نکته اشاره کنیم:
نکته اول: تعریف و حالات قلب
واژه قلب 132 مرتبه در قرآن آمده است و در دو معنى استعمال مىشود: 1. عضوى که در سمت چپ بدن قرار گرفته و خون را تصفیه و به همه بدن پمپاژ مىکند. 2. روح و نفس که هدایتکننده همه اعضاء و جوارح بدن است. قلبى که در دعاى مذکور آمده از نوع دوم، است که داراى حالات مختلف بد و خوب مىباشد:
"حالات خوب قلب"
1. قلب سلیم و پاک؛ على علیهالسلام مىفرماید: خداوند وقتى نسبت به بندهاى اراده خیر کند قلب سلیم روزى او مىگرداند.(6)
2. قلب مطمئنه؛ قرآن مىفرماید: "اَلا بذکر اللّه تَطمئن القلوب"(7)، همانا با یاد خداوند دلها آرام مىگیرد.
3. قلب نورانى؛ از رسول خدا صلىاللّهعلیهوآله در مورد شرح صدر سؤال شد که چیست؟ فرمود نورى است که خداوند در قلب مؤمن قرار مىدهد و به وسیله آن سینهاش وسعت مىیابد.(8)
"حالات بد قلب"
1. قساوت قلب؛ این حالت همراه با بىتفاوتى نسبت به احکام خداوند به وجود مىآید، قرآن مىفرماید: “و جعلنا قلوبهم قاسیة”(9)، دلهاشان را سخت گردانیدیم.
2. کور شدن قلب؛ شرّالعمى عمى القلب؛ بدترین کورى، کورى قلب است.
3. انحراف قلب؛ قرآن مىفرماید: "فلمَا زاغوا ازاغ اللّه قُلُوبهم"(10)، باز چون از حق روى گردانیدند خدا هم دلهاى بىنورشان را از سعادت و اقبال بگردانید.
4. مریض شدن قلب؛ قرآن مىفرماید: "فى قلوبهم مرض"(11)، دلهاى آنها (منافقین) بیمار است.
در چنین حالاتى باید گفت که قلب مرده است.
عواملى براى به وجود آمدن حالات بد و منفى در قلب وجود دارد که به برخى از آنها اشاره مىشود:
1. گناه؛ در مناجات مىخوانیم “و امات قلبى عظیم جنایتى”(12) اى خدا گناهان بزرگ، دل مرا میرانده است” در روایتى پیامبر اکرم اسلام صلىاللّهعلیهوآله مىفرماید: گناه بر روى گناه قلب انسان را مىمیراند.”(13)
2. دلبستگى به دنیا؛ حضرت على علیهالسلام مىفرمایند: “و اماتت الدنیا قلبه”(14)، دنیا قلب او را میرانده است.
امام صادق علیهالسلام نیز قلب سالم را قلبى مىدانند که از دنیا دوستى سالم باشد.”(15)
3.پرخورى؛ از پیامبر مکرم اسلام صلىاللّهعلیهوآله نقل شده است که فرمودند: با خوردن آب و غذاى فراوان دل را نمیرانید، چون دل مانند کشتزار است که اگر آب فراوان به آن داده شود مىمیرد.(16)
عواملى نیز براى به وجود آمدن حالات خوب در قلب وجود دارد، از جمله:
1. توبه از گناه؛ حضرت على علیهالسلام مىفرمایند: توبه دلها را پاکیزه مىکند و گناه را مىشوید.(17)
2. انجام عبادت از قبیل نماز و روزه؛
3. یاد مرگ؛
4. قرآن خواندن؛
پیامبر مکرم اسلام صلىاللّهعلیهوآله مىفرمایند: قلبها زنگار مىبندند. مانند زنگ زدن آهنى که آب به آن برسد. گفته شد جلاى اینگونه قلبها به چه وسیلهاى ممکن است؟ فرمودند: زیاد یاد کردن مرگ و خواندن قرآن.(18)
5. یاد خدا؛ حضرت على علیهالسلام خطاب به فرزندشان فرمودند: تو را سفارش مىکنم به این که قلب خود را با یاد خدا آباد کنى.(19)
6. شنیدن موعظه؛ حضرت على علیهالسلام مىفرمایند: قلب خود را به وسیله موعظه زنده کن.(20)
7. کم خوردن؛ پیامبر اکرم اسلام صلىاللّهعلیهوآله مىفرمایند: هر که خوراکش کم باشد بدنش سالم و دلش پاک مىگردد.(21)
8. همنشینى با اهل معرفت؛ حضرت على علیهالسلام مىفرمایند: “دیدار اهل معرفت آبادانى قلب است.”(22)
9. همنشینى با عاقلان؛ حضرت على علیهالسلام در جاى دیگرى مىفرمایند: آبادانى قلبها در همنشینى عاقلان است.(23)
نکته دوم: چرا باید هنگام تحویل سال دعا کنیم؟
از آنجا که با سپرى شدن زمستان و ورود فصل بهار، طبیعت از حالت مردگى بیرون آمده و به سمت سرسبزى پیش مىرود، ما هم از حالت مردگى بیرون بیاییم و از خدا بخواهیم که حال ما را بهترین حالات قرار بدهد.
نکته سوم: بهترین حال کدام است؟
صلاح و فساد انسان بستگى به قلب او دارد، اگر قلب و تمام وجود انسان متوجه خدا باشد، این بهترین حال براى او است که در این صورت مىگویند قلبش زنده است.
از جمله نشانههاى آن این است:
1. رحم او زیاد بوده و به فکر دیگران است؛ لذا اگر مشکلى را از یک انسان مشاهده کرد، بىتفاوت از کنار آن نمىگذرد، بلکه در حد توان جهت رفع آن کوشش مىکند.
2. اشک چشم او زیاد است؛ مثلاً با شنیدن مصایب اهلبیت علیهمالسلام اشک او سرازیر مىشود.
3. از شب اول قبر مىترسد؛ لذا تلاش مىکند خود را آماده نماید.
نکته چهارم: وظیفه ما
هنگام تحویل سال و آداب عید
در ایام عید وظایفى داریم که رعایت آنها سبب رشد و تعالى ما مىشود که در اینجا به برخى از آن وظایف اشاره مىکنیم:
1. خواندن نیایش تحویل سال؛
با نو شدن طبیعت، از صمیم دل این ندا را برآوریم که: "یا مقلب القلوب و الابصار یا مدبر اللیل و النهار یا محوّل الحول و الاحوال حوّل حالنا الى احسن الحال" اى قلب کننده قلبها و چشمها؛ اى تدبیر کننده شب و روز اى متحول کننده حالات، حال ما را به بهترین حالات متحوّل کن.
2. پوشیدن لباس تمیز؛ امام صادق علیهالسلام فرمودند: "هنگامى که نوروز آمد، غسل کن و پاکیزهترین لباسهاى خود را بپوش و با خوشبوترین عطرها خود را معطر ساز."(24)
3. گشایش در زندگى خانواده؛
برخى سخنان اهلبیت علیهمالسلام سرپرست خانواده را به سخاوت و گشایش در زندگى در ایّام عید فرا خوانده تا خاطرهاى شیرین و به یاد ماندنى براى اهل خانه به جاى ماند و حالت جشن و شادى پیدا کند. روزى شهاب به امام صادق علیهالسلام عرض کرد: “حق زن بر شوهرش چیست؟” حضرت فرمودند: “...هر میوهاى که مردم از آن مىخورند، باید به اهل خانه خود بخوراند و خوراکى را که مخصوص ایام عید است و در غیر ایام به آنها نمىرساند، در ایام عید براى آنان تهیه کند.”(25)
4. روزه گرفتن و برپایى نماز؛ امام ششم علیهالسلام فرمودند: “چه خوب است که در این روز روزهدار باشیم.”(26) دستور چهار رکعت نماز، سجده شکر و دعاى مخصوص این روز هم مورد سفارش قرار گرفته است.
5. درس عبرت گرفتن؛ توجه کنیم که وارد بهار شدهایم و باید از این دگرگونى طبیعت درس عبرت بگیریم.
6. دید و بازدید؛ از دیگر آداب عید نوروز، دیدار برادران و خواهران مسلمان و آگاهى از شادىها و اندوههاى آنان است. معصوم علیهالسلام در این باره مىفرماید: “این روز نوروز است که مردم در آن اجتماع دارند و همدیگر را ملاقات مىکنند تا ...”(27) دیدار با خانواده شهدا، جانبازان و آزادگان عزیز؛ و شادباش گفتن سال نو به آنها در این ایام، داراى اهمیت فوقالعادهاى مىباشد.
7. بررسى اعمال گذشته؛ بررسى کنیم که یک سال را چگونه سپرى کردیم و محاسبهاى انجام دهیم که چه قدر گناه کردهایم، آبروى چند نفر را بردیم و چقدر کار خیر انجام دادهایم؟ اگر اوصاف زشتى در ما هست، در رفع آنها بکوشیم و اگر کارهاى خیرى انجام دادهایم، کوشش کنیم که در آینده مداومت داشته باشد.
8. کینهها را از دل برکنیم؛ با آمدن بهار، باغ دلمان را پر شکوفه کنیم و همراه با باران بهارى زنگار کینههاى گذشته را از دل برکنیم و سعى کنیم این قدرت روحى را در برابر افردى که با آنها دشمنى داریم، بیشتر کنیم و محبت آنها را در قلب خود ایجاد کنیم، اگر چه ممکن است آنها به ما بدى کرده باشند.
9. با کسانى که کدورت داریم آشتى کنیم؛ مؤمن باید سعى کند جلوى کدورتها را بگیرد و این ایام فرصت خوبى براى زدودن کدورتهاست، لذا آشتى با آنها خدا را خشنود و پشت شیطان را به خاک مالیده و بنده خدا را خوشحال مىکند.
10. رفتن به اماکن مطهره؛ رفتن به اماکن مطهره مثل حرم ملکوتى حضرت امام رضا علیهالسلام از اهمیت والایى برخوردار است.
11. رسیدگى به فقرا؛ با کمک به فقرا، آنان را در شادى خودمان شریک نمائیم.
12. دورى از اسراف؛ از جمله امورى که توجه بدان لازم و ضرورى مىباشد، این است که در مهمانى دادن و پذیرایى، از اسراف جلوگیرى کنیم و بدانیم کمال ما در ولخرجى و سفرههاى رنگین آنچنانى نیست.
منبع: راديو قرآن

1- سلامٌ قولاً مِن رَبِّ رحیم.( یس/58)
" از جانب پروردگار [ی] مهربان [ به آنان] سلام گفته می شود."
این ندای روح افزا و نشاط بخش و مملو از مهر و محبت خدا ، چنان روح انسان را در خود غرق می کند و به او لذت ، شادی و معنویت می بخشد ، که با هیچ نعمتی برابر نیست ، آری شنیدن ندای محبوب ، ندایی آمیخته با محبت و آکنده از لطف ، سرتا پای بهشتیان را غرق سرور می کند ، که یک لحظه ی آن بر تمام دنیا و آنچه در آن است برتری دارد.
از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله روایت شده : " در همان حال که بهشتیان غرق در نعمتهای بهشتی هستند نوری بر بالای سرایشان آشکار می شود ؛ نور لطف خداوند که بر آنها پرتو افکنده است.
پس ندایی بر می خیزد که "سلام بر شما ای بهشتیان" ، نظر لطف خداوند چنان بهشتیان را مجذوب می کند که از همه چیز جز او غافل می شوند ، و همه نعمتهای بهشتی را در آن حال به دست فراموشی می سپارند.
2- سلامٌ علی نوح ٍ فی العالمین . ( صافات /79)
" درود بر نوح در میان جهانیان."
چه افتخاری از این برتر و بالاتر که خداوند بر حضرت نوح علیه السلام ، سلام می فرستد ، سلامی که در میان جهان و جهانیان باقی می ماند و تا دامنه قیامت گسترده می شود ، سلام خدا توأم با ثناء جمیل و ذکر خیر بندگانش در قرآن کریم ؛ کمتر سلامی به این گستردگی و وسعت درباره کسی دیده می شود ، به خصوص اینکه لفظ " العالمین" معنی وسیعی دارد که نه تنها همه انسانها ، بلکه عوالم فرشتگان و ملکوتیان را نیز در برمی گیرد.
3- سلامٌ علی اِبراهیم . ( صافات/109)
" درود بر ابراهیم."
در آیات پیش از این آیه ، به چگونگی بشارت دادن فرزندی بردبار و پراستقامت بر حضرت ابراهیم ، و جریان دستور ذبح اسماعیل - فرزند ایشان - و تسلیم بودن هر دوی آنها بر این امر به میان آمده است ک پس از یاد آوری این قضایا ، خداوند می فرماید: سلام بر ابراهیم [ آن بنده مخلص و پاک باد.]
4- سلامُ عـَلی موُسی و هارون . (صافات/120)
" درود بر موسی و هارون."
درآیات پیش از این آیه ، خداوند ضمن آیاتی ، جریانات حضرت موسی و هارون را نقل می فرماید:
- ما این دو برادر و قوم آنها را از اندوه بزرگ رهایی بخشیدیم . ( صافات/115)
- ما آنها را یاری کردیم تا آنها بر دشمنان نیرومند خود پیروز شدند . ( صافات/116)
- ما به آن دو ، کتاب آشکار دادیم . ( صافات/117)
- ما آن دو را به راه راست هدایت نمودیم . ( صافات/118)
- ما ذکر و یاد خیر آنها را در اقوام بعد باقی وبرقرار ساختیم . ( صافات /119)
و بعد از یادآوری موارد فوق خداوند برآن دو سلام می رساند.
سلامی از ناحیه پرودگار بزرگ و مهربان.
سلامی که رمز سلامت در دین و ایمان در اعتقاد و مکتب، و در خط و مذهب است.
سلامی که بیانگر نجات و امنیت از مجازات و عذاب این جهان و آن جهان است.
5- سلامُ علی آلِ یاسین . ( صافات/130)
" درود بر پیروان الیاس" (1)
خداوند می فرماید: ما نام نیک الیاس را در میان امتهای بعد جاودان کردیم.( صافات /129)
امتهای دیگر ، زحمات این انبیاء بزرگ ( الیاس وسلاله ی او ) را که در پاسداری خط توحید، و آبیاری بذر ایمان منتهای تلاش و کوشش را به عمل آوردند ، هرگز فراموش نخواهند کرد ، و تا دنیا برقرار است یاد و مکتب این بزرگ مردان فداکار زنده و جاویدان است.
تعبیر به " آل یاسین" به حای" الیاس" یا به خاطر این است که ال یاسین لغتی در واژه " الیاس" بوده و هر دو به یک معنی است ، و یا اشاره به الیاس و پیروان او است که به صورت جمعی آمده است.
6- سلامٌ عـَلیکُم طِبتُم فادخـُلوُها خالدین . ( زمر/73)
" ... سلام برشما ، خوش آمدید ، در آن درآیید [ و] جاودانه [ بمانید]
در این آیه ، خداوند می فرماید که بهشتیان وقتی به بهشت می رسند ، در حالی که درهای آن گشوده شده است ، در این هنگام نگهبانان بهشت ، آن ملائک رحمت به آنها می گویند : سلام بر شما ، گوارا باد این نعمتها بر شما ، داخل بهشت شوید و جاودانه بمانید.
7- سلامُ هیَ حتّی مَطلَعِ الفـَجر. ( قدر/5)
" [ آن شب] تا دم صبح ، صلح و سلام است . "
این آیه ، در توصیف شب قدر است . آن شبی است که قرآن درآن نازل شده و عبادت و احیاء آن معادل هزار ماه است ، خیرات و برکات الهی در آن شب نازل می شود و رحمت خاص الهی شامل بندگان می گردد و فرشتگان و روح در آن شب نازل می گردند.

در کتب معتبر شیعه و سنی از قول رسول الاسلام (ص) نقل شده است: چون خداوند فاطمه و شیعیان او را از آتش دوزخ بریده است دخترم را به این نام نامیدم.
لازم به یادآوری است که علامه مجلسی در روایت معتبر از قول پیغمبر در اخبار الرضا آورده است: حضرت زهرا سلام الله علیهما بعد از خاتم الانبیا حضرت محمد مصطفی و بعد از شوهرش حضرت علی مرتضی (ع) از کل انبیاء و رسل و اوصیا رتبه ی بالاتری دارد به طوری که اگر حضرت علی (ع) با ایشان تزویج می نمود او را کفوی و نظیری بر روی زمین تا روز قیامت نبود.
در ادامه ی این گزارش به معرفی اسامی و القاب و کنیه ی حضرت فاطمه زهرا (س) می پردازیم که عبارتند از:
۱ـ سیّدة : بانو
۲ ـ انسیّةحوراء : انسان بهشتی
۳ ـ نوریّة : موجودی از حقیقت نوری
۴ ـ حانیّة : دلسوز فرزندان
۵ ـ عُذراء : دوشیزه
۶ ـ کریمة : بزرگوار
۷ ـ رحیمة : با محبت ومهربان
۸ ـ شهیدة : شهید شده
۹ ـ عفیفة : پاکدامن
۱۰ ـ قانعة : کم توقع
۱۱ ـ رشیدة : کامل
۱۲ ـ شریفة : شرافتمند
۱۳ ـ حبیبة : دوست وبا محبت
۱۴ ـ محرّمة : گرامی و مورد احترام
۱۵ ـ صابرة : پایدار
۱۶ ـ سلیمة : سالم، اهل سازش، بی عیب ونقص
۱۷ ـ مکرمة : بزگوار وگرامی
۱۸ ـ صفیّة : برگزیده
۱۹ ـ عالمة : دانشمند
۲۰ ـ علیمة : دانا
۲۱ ـ معصومة : نگهداشته شده،بی گناه
۲۲ ـ مغضوبة : ربوده شده،کسی که حقش غصب شده
۲۳ ـ مظلومة : ستمدیده
۲۴ ـ میمونة : خوش یمن وبابرکت
25 ـ منصورة : یاری شده ، خداوند او را یاری کرده است
۲۶ ـ محتشمة : با حشمت و احترام
۲۷ ـ جمیلة : زیبا
۲۸ ـ جلیلة : بزرگ
۲۹ ـ معظّمة : احترام گذاشته شده ، گرامی
۳۰ ـ حاملة البلوی بغیر شکوی : بلا کش نستوه بی شکوه و شکایت
۳۱ ـ حلیفة العبادة و التقوی : قسم خورده ی پرستش و پرهیزکاری
۳۲ ـ حبیبة الله : محبوب خدا
۳۳ ـ بنت الصّفوة : دخترِ برگزیده
۳۴ ـ رکن الهدی : پایه ی هدایت
۳۵ ـ آیة النّبوّة : نشان نبوّت
۳۶ ـ شفیعة العصاة : شفاعت کننده ی گناهکاران
۳۷ ـ اُمّ الخیرة : مادر نیکوکاران
۳۸ ـ تفّاحة الجنّة : سیب بهشتی
۳۹ ـ مطهرة : پاکیزه شدن
۴۰ ـ سیدةالنساء : بزرگبانویزنان
۴۱ ـ بنت المصطفی : دختر حضرت مصطفی(ص)
۴۲ ـ صفوة الرّبّها : برگزیده ی پروردگار
۴۳ ـ موطن الهدی : جایگاه هدایت
۴۴ ـ قرّة العین المصطفی : نور چشم پیامبر اکرم(ص)
۴۵ ـ بضعة المصطفی : پاره ی تن پیامبر(ص)
۴۶ ـ مهجة المصطفی : خون زندگی قلب مصطفی(ص) ، آخرین قطرات خون در قلب که موجب ادامه ی حیات است
۴۷ـ بقیّة المصطفی : بازمانده ی حضرت رسول(ص)
۴۸ ـ حکیمة : با حکمت و دارای فهم و ادراک حکیمانه
۴۹ ـ فهیمة : با فهم
۵۰ ـ عقیلة : خردمند
۵۱ ـ محزونة : غمگین
۵۲ ـ مکروبة : دل شکسته
۵۳ ـ علیلة : بیمار و مریض
۵۴ ـ عابدة : پرستنده
۵۵ ـ زاهدة : پارسا
۵۶ ـ قوّامة : شب زنده دار
۵۷ ـ باکیة : گریه کننده
۵۸ ـ بقیّة النّبوّة : باز مانده ی پیامبری
۵۹ ـ صوّامة : بسیار روزه گیر
۶۰ ـ عطوفة : با عاطفه و محبّت
۶۱ ـ رئوفة : دلسوز و مهربان
۶۲ ـ حنّانة : غمخوار و با محبّت
۶۳ ـ بِرّة : نیکوکار
۶۴ ـ شفیقة : دلسوز و مهربان
۶۵ ـ إنانة : دردمند
۶۶ ـ والدة الصّبتین : مادر دو نواده ی پیامبر
۶۷ ـ دوحة النّبی : شاخسار پیامبر
۶۸ ـ نور سماوی : نور آسمانی
۶۹ ـ زوجة الوصیّ : همسر جانشین پیامبر
۷۰ ـ بدر تمام : ماه شب چهارده
۷۱ ـ غرّة غراء : سپید رویِ نورانی
۷۲ ـ درّة بیضاء : گوهر تابناک
۷۳ ـ روح أبیها : روان پدر بزرگوارش حضرت رسول(ص)
۷۴ ـ واسطة قلّادة الوجود : حلقه ی اتصال زنجیر هستی
۷۵ ـ درّة البحر الشّرف و الجود : در دریای شرافت و سخاوت
۷۶ ـ ولیّة الله : دوست خدا و کسی که خدا او را ولی قرار داده
۷۷ ـ سرّ الله : راز نهانی خدا
۷۸ ـ امینة الوحی : امین وحی الهی
۷۹ ـ عین الله : دیده ی خدایی
۸۰ ـ مکینة فی عالم السّماء : دارنده ی جایگاه در عالم آسمان
۸۱ ـ جمال الآباء : موجب زیبایی پدران
۸۲ ـ شرف الأبناء : افتخار برای فرزندان
۸۳ ـ درّة البحر العلم و الکمال : درّ دریای دانش و کمال
۸۴ ـ جوهرة العزّ و الجلال : گوهر تابناک عزّت و بزرگوار
۸۶ ـ مجموعة الماصر العلّیّة : گرد آورنده ی یادگارهای برین
۸۷ ـ مشکوة نور الله : چراغدان نور الهی
۸۸ ـ زجاجة : شیشه وچرغدان نور الهی
۸۹ ـ کعبة الآمال لأهل الحاجة : کعبه آرزوهای نیازمندان
۹۰ ـ لیلة القدر : شب قدر:مقصود از "لیلةالقدر” در قرآن فاطمه(س)است
۹۱ ـ لیلة مبارکة : شب با برکت
۹۲ ـ ابنة من صلّت به الملائکة : دختر آن کس که فرشتگان به او اقتدا کرده و نماز خواندند
۹۳ ـ قرار قلب امّها المعظّمة : آسایش بخش دل مادر بزگوارش
۹۴ ـ عالیة المحلّ : بلند جایگاه
۹۵ ـ سرّ العظمة : راز بزگی وبزگواری
۹۶ ـ مسکورة الظلع : پهلو شکسته
۹۷ ـ رضیض الصّدر : سینه شکسته
۹۸ ـ مغضوبة الحق : کسی که حقش غصب شده است
۹۹ ـ خفی القبر : کسی که قبرش پنهان است
۱۰۰ ـ مجهولة القدر : قدر ناشناخته
۱۰۱ـ ممتحنة : آزمایش شده
۱۰۲ ـ المظلوم زوجها : کسی که هسرش ستم دیده است
۱۰۳ ـ المقتول ولدها : فرزند کشته شده
۱۰۴ ـ کوثر : صاحب خیر فراوان ، صاحب فرزندان بسیار

نحوه پیشگیری از حوادث ناشی از چهارشنبه سوری
هرگونه بی توجهی به نکات ایمنی و سهل انگاری در برپایی مراسم چهارشنبه سوری می تواند زیان های جانی و مالی سنگین و غیر قابل جبرانی را در پی داشته باشد.
خانواده ها در پیشگیری از حوادث نقش مهمی را ایفاء می کنند.
ممکن است موضوع ایمنی و پیشگیری از حوادث مربوط به چهارشنبه سوری، در بدو امر برای گروه سنی نوجوانان زیاد جالب نباشد، چرا که آنها مجبورند مقداری محدودیت در ترقه بازی، فشفشه بازی و آتشبازی خود متحمل شوند ولی میتوان با نشان دادن این
موضوع که این امر با زندگی آنها مرتبط است، آموزش در این زمینه را برای آنها جالبتر کرد. حادثه برای هرکسی اتفاق میافتد. در برخی حوادث افرادی کشته شده یا به شدت آسیب میبینند. اما از بروز اغلب حوادث از جمله حوادث چهارشنبه سوری میتوان جلوگیری کرد.
باید کودکان و نوجوانان را تشویق کرد که از حوادث درک خوبی داشته باشند. باید به آنها آموزش داد که آنها در مقابل مواد محترقه و منفجره و آتشبازی آسیب پذیر هستند. آموزش آسیب پذیری در مقابل خطرات مذکور، از اهمیت خاصی برخوردار است.
والدین در تهیه وسایل آتشبازی بیخطر فرزندانشان را همراهی نمایند. کودکان به هیچ عنوان شخصاَ نباید از مواد آتش بازی و محترقه استفاده نمایند.
از نگهداری مواد محترقه، تهیه و ساخت وسایل آتش بازی به خصوص در منزل،زیر زمین،محل کار و ... جداً جلوگیری کنید.
از حمل مواد محترقه و آتش گیر و انفجاری حتی به مقادیر بسیار کم، در جیب لباس و کیف جداًً خودداری کنید.
در صورت نگهداری مواد آتش بازی، حتی کم خطر حتماً آن را در جای خشک و خنک نگهداری کنید.
مواد آتش بازی (محترقه و انفجاری) را از محل هایی که مطمئن هستند خریداری کنید. این مواد را از دست فروش تهیه نکنید.
همیشه در مواقع آتش بازی جهت اطفاء حریق، آب، کپسول اطفاء حریق و حتی الامکان جعبه کمکهای اولیه در دسترس باشد.
مواد آتش بازی (منفجره و محترقه) را به طرف افراد دیگر پرت نکنید.
هیچگاه مواد آتش بازی (منفجره و محترقه) را در ظروف شیشه ای یا فلزی قرار ندهید، زیرا در صورت انفجار ذرات شیشه یا فلز، به اطراف پرتاپ شده و سبب صدمات و خطرات جانی خواهد شد.
هیچگاه از الکل برای آتش گیری مواد استفاده نکنید.
از آتش زدن لاستیک، هیزم، کارتن خالی و امثال آن چه در واحدهای مسکونی و چه در معابر ، کوچه و خیابان خودداری نمایید.
از پرتاب مواد آتش زا مانند فشفشه و موشک بر روی درخت ها، بام و بالکن منازل که از عوامل عمده بروز آتش سوزی است جداً خودداری کنید.
صاحبان فروشگاه های مواد شیمیایی و رنگ فروشی ها از فروش هر گونه مواد آتش زا و مواد شیمیایی به کودکان و نوجوانان جداً خودداری نمایند.
از ریختن مواد سریع الاشتعال مانند نفت، بنزین و غیره بر روی مواد آتش گیر جداً خودداری شود.
از قرار دادن ظروف تحت فشار از جمله کپسول، اسپری، حشره کش ها و غیره بر روی آتش خودداری شود.
مراقب رفتارهای خطرناک و ناهنجار بوده و در صورت لزوم مراتب را به واحدهای گشتی نیروی انتظامی و یا پلیس ۱۱۰ اطلاع دهید.
از سوزاندن وسایلی چون کپسول گاز، لاستیک و آمپول و استفاده از مواد آتشزا نظیر بنزین، الکل، کاربیت و مانند آن جداً خودداری نمایید.
از برپایی آتش در معابر باریک و در نزدیکی پستهای برق یا ایستگاههای تقلیل فشار گاز و پارکینگهای عمومی پرهیز کنید.
از برپایی آتشهای حجیم و غیرقابل مهار خودداری کنید .
استفاده از مواد آتش بازی هرگز به طور کامل ایمن نیست، حتی در صورتی که مراقبت کامل صورت گیرد. حوادث نه تنها ممکن است برای کسانی که از آن استفاده می کنند به وجود آید، بلکه برای کسانی که این مواد را درست می کنند نیز ممکن است اتفاق بیفتد. پس از مکان هایی که از مواد محترقه در آن استفاده می شود دوری کنید. شما می توانید از عینک های محافظ یا حداقل عینک های طبی خود استفاده کنید.
در صورت بروز هرگونه حریق و یا حادثه ضمن حفظ خونسردی در اسرع وقت با شماره تلفن ۱۱۵ مرکز مدیریت حوادث و فوریتهای پزشکی و ۱۲۵ ستاد فرماندهی سازمان آتش نشانی تماس گرفته و مراتب را با ذکر نوع حادثه و نشانی دقیق اطلاع دهید.
بیایید شور و شادی چهارشنبه سوری را با یک عمر غم و افسوس عوض نکنیم!

رفتار خشونت آمیز و مغایر با عرف و منش جامعه نظیر آنچه که امروزه تحت نام چهارشنبه سوری شاهد آن هستیم، در هیچ کدام از این آیین ها دیده نمی شود. بهتر است بگوییم، کسانی که با منفجر کردن ترقه و پراکندن آتش سلامتی مردم را هدف می گیرند، با تن دادن به رفتاری آمیخته به هرج و مرج روحی ، آیین چهارشنبه سوری را تحریف کرده اند. پس امیدوارم دوستان عزیز با خواندن این مطالب، زیبایی این رسم کهن ایرانی را با انجام کارهای خطرناک و استفاده از وسایل خطرناک آتشبازی خراب نکنند . (سایت خبر آنلاین) با امید به چهارشنبه سوری زیبا، فرهنگ ساز و به دور از هر گونه خطر احتمالی.
چهارشنبه سوري ديروز، چهارشنبه سوزي امروز
اگر به مهندسي اسلامي در ساختار فرهنگي سدههاي گذشته ايران دقيق شويم، ويرايشهايي برخاسته از "نخبگي واقعي" را شاهد خواهيم بود که که پژوهنده را به ياد نوابغي چون ميرداماد، فيض کاشاني، شيخ بهايي، ملاصدرا و علامه مجلسي مياندازد. دانشمندان مصلح اسلامي "هفت شين" ايراني را با ظرافتي تامل برانگيز به "هفت سين" ايراني تغيير دادند.
تمام آيينهاي ايراني با آيينهاي اسلامي تلفيق و آميزه اي زيباتر از پيش خلق شد و پيش روي مردم قرار گرفت و مردم نيز اين فرهنگ غني تر شده را با آغوش باز پذيرفتند حال اينکه خراب کردن بسيار آسانتر از ساختن بود ولي دانشمندان اسلامي ميدانستند "گمگشتگي فرهنگي و تاريخي" چه عوارضي براي ملت بي هويت به بار خواهد آورد! چرا که ما "مسلمانان عرب" نبوديم؛ ما "مسلمانان ايراني" بوديم.
اين مهندسي دقيق و ظريف نخبگان را، در دعاي اسلامي تحويل سال ايراني و در بسياري از مناسبات ديگر شاهديم. در شب يلدا نيز صله رحم يکي از متعارفات يلداست.
تفال به حافظ و قرآن نيز باز در شمار رفتارهاي اسلامي در اين آيين ايراني است. از سه دهه پيش برخي بدون اينکه نسخه اي براي چهارشنبه سوري بپيچند، راه آسان يعني خراب کردن را برگزيده اند.آيا نبايد از علماي نخبه سدههاي گذشته درس تلفيق اسلام در آيين تاريخي را بياموزيم ؟
پريدن از روي آتش يک آيين پر نشاط خانوادگي و فاميلي بوده که در واقع با هر بار انجام آن، از خداي يگانه، استمداد سلامتي ميشود.ولي آن ستيزهها و برگزيدن راه آسان، نسخهاي نبود که به فراموشي اين آيين ايراني مبدل شود بلکه اين آيين قابل ويرايش ايراني را ناخواسته به دست اغيار سپرديم تا آنان ويرايش دلخواه خود را بر آن اعمال کنند.
اينک شاهديم که اين سنت کهن به رفتارهاي خشونت بار و تنفر انگيز و بيگانه مبدل شده است و بيننده آگاه به فرهنگ چهارشنبه سوري، اذعان خواهد داشت که منفجر کردن بمبهاي صوتي و آزار و اذيتهاي بيمارگونه، بيشتر به بد مستي اراذل و اوباش شباهت دارد تا به آيين مهرورزي و خردمندانه چهارشنبه سوري. در اين روزگار مردمي را ميبينيم که خشنترين لباسهاي خود را ميپوشند و با ظاهري شبيه به رمبو، بمبهاي صوتي و مخرب در دست و جيب، به استقبال خطرات جاني و مالي ميروند. صداي آژير آمبولانسها و اتومبيلهاي پليس را ميشنويم.
گاه مردم آسيب ديده به مهاجمان فحاشي ميکنند و گاه با آنان گلاويز ميشوند.بسياري از مردم عزيزان خود را در اين روز در خانه حبس ميکنند تا از گزند اوباش و اراذل در امان بمانند.
ادارات، سازمانها و مراکز آموزشي، کارکنان و محصلين خود را زودتر ترخيص ميکنند تا مبادا در غوغاي اين سنت به هم ريخته، آسيب ببينند.
به راستي اگر با «ماشين زمان»، يکي از شرکتکنندگان چهارشنبه سوري در چند دهه گذشته را به چهارشنبه سوري اين ايام بياوريم، واقعا چه تصوري از مراسم فعلي خواهد داشت؟ شايد فکر کند که بين ديوانگان يک محله، جنگي داخلي اتفاق افتاده است و اگر کسي به او بگويد که اين همان آيين چهارشنبه سوري است مسلما هم به حال اين سنت از دست رفته و هم به حال مردم محروم از چهارشنبه سوري واقعي، تاسف خواهد خورد. اين فراز ميتواند يک ايده آسيب شناسانه براي توليد يک فيلم سينمايي باشد که در جهت فرهنگسازي اين آيين ويران شده به کار گرفته شود. باور عمومي جامعه بر اين است که چهارشنبه سوري سنتي مبتني بر باورهاي زرتشتيان است حال اينکه زرتشتيان روشن کردن آتش در کوي و برزن و پريدن از روي آن را گناه و عملي ناهنجار ميدانند و چهارشنبه سوري متعارف در نزد ايرانيان را جزو آموزههاي ديني خود نميشناسند. اين سنت ديرينه در ميان باقيمانده اقوام آريائي رايج بوده و از ساليان بسيار دور تا امروز ادامه پيدا کرده است و اينک که دمل چرکين خشونت و دگرگوني نامطلوب، در اين آيين کهن محرز شده است بيش از پيش ورود نخبگان فرهنگ ساز را به استمداد ميطلبد. (روزنامه ابتکار)
آسیب شناسی چهارشنبه سوری:
سوختگی: در یك مراسم آتش بازی اولین مشكلی كه به ذهن هر كسی می رسد سوختگی است. سوختگی در اثر بوته های خشك خیلی شدید نیست. اما سوختگی چهارشنبه سوری این روزها كه انواع مواد محترقه استفاده می شود به این آسانی ها خوب شدنی نیست. طبق آمار حادثه دیدگان در چهارشنبه سوری سال گذشته بیش از همه دچار سوختگی درجه یك و سطحی شدند و پس از آن سوختگی درجه ۲، پارگی، زخم و خراشیدگی و سوختگی درجه ۳ كه شدیدترین نوع سوختگی است، قرار دارد. سوختگی های ناشی از بازی با مواد محترقه خطرناك در چهارشنبه سوری دارای دو نوع عوارض هستند. برخی از آن ها به عنوان عوارض زود رس مطرح هستند و برخی در دراز مدت بر افراد عوارض ایجاد می كند. قطع عضو بدن از عوارض زودرس سوختگی ها است. عفونت ثانویه در محل زخم ناشی از سوختگی یك عارضه زودرس دیگر است. مشكلات روحی و عصبی از عوارضی است كه فرد دچار سوختگی در طولانی مدت به آن مبتلا می شود.
نكته مهم: در صورتی كه لباس شما آتش گرفت از دویدن خودداری كنید و بلافاصله بر روی زمین بغلتید. پتو وسیله مناسبی برای خاموش كردن فردی است كه لباسش آتش گرفته. استفاده از آب هم در این مواقع كمك كننده است ولی هرگز با استفاده از كپسول های آتش نشانی اقدام به خاموش كردن افراد نكنید. بد نیست بدانید سوختگی ها به ویژه سوختگی هایی كه از شدت بیشتری برخوردار است موجب دفع الكترولیت های بدن نظیر سدیم، پتاسیم بدن می شود كه دفع این الكترولیت ها نیز منجر اختلال فعالیت كلیه ها خواهد شد. دفع الكترولیت های بدن موجب می شود كه میزان اوره در بدن افزایش یابد كه این امر موجب از بین رفتن كلیه ها و به تدریج موجب دیالیزی شدن فرد نیز می شود. برای جلوگیری از این مسئله در مراكز درمانی بیمار را تحت معالجه با سرم هایی قرار می دهند كه به میزان مورد نیاز سدیم پتاسیم و سایر املاح را داراست با این وجود در برخی موارد درمان ها موثر واقع نمی شود و فرد كلیه خود را از دست می دهد.
آسیب های چشم: كوری چشم در صورت اصابت مستقیم تركش های ناشی از انفجار مواد محترقه یكی از مواردی است كه زیاد در چهارشنبه سوری دیده می شود. میزان كوری ها ایجاد شده به حدی است كه عنوان نابینایی در چهارشنبه سوری را به خود اختصاص داده است. بر اساس آمار موجود ۴۴ درصد از آسیب هایی كه در این مراسم وارد می شود، در چشم راست، ۷۳ درصد در چشم چپ و ۹۱درصد در هر دو چشم است، كه ۲۶ درصد آسیب ها به دلیل نارنجك، ۵۱ درصد به دلیل سیگارت و ۶ درصد نیز به علت فشفشه اتفاق می افتد. هم چنین ۵۸ درصد آسیب دیدگان مردانی با میانگین سنی ۷۱ سال بوده اند. مراجعه سریع به چشم پزشك در صورت برخورد هر شیئی با چشم می تواند شدت ضایعه را كاهش دهد. در موارد خفیف با انجام مراقبت های طبی یا انجام اعمال جراحی می توان بینایی فرد را به او بازگرداند ولی متاسفانه در موارد شدید چاره ای جز تخلیه چشم باقی نمی ماند.
نكته مهم: بعد از هر گونه آسیب به چشم تنها كاری كه باید بكنید آن است كه چشم را با یك كاور، بدون آن كه با خود چشم آسیب دیده تماس داشته باشد بپوشانید و بیمار را سریعا به یك مركز چشم پزشكی بفرستید.
ضایعات پوستی و ریوی: باید توجه داشته باشید كه هیچ ماده شیمیایی غیر خطرناكی وجود ندارد. نیترات پتاسیم، كلرات باریم، ارسنیك، نیترات سالیسیوم و پركلرات پتاسیم به كار رفته در مواد محترقه و منفجره به علت تركیب با اكسیژن و كربن همگی به نوعی خطرناك هستند و ممكن است حتی هنگام كار و تهیه، عوارضی را برای كارگران به همراه داشته باشد. به عنوان مثال مواد شیمیایی با پایه كلروكلرات به لحاظ درجه آتش گیری بسیار پایین ناراحتی های پوستی ریوی ایجاد می كند؛ حتی در مقیاس بالاتر آثار خونی را بجا می گذارند. دردهای شكمی، سرگیجه، حالت استفراغ و اسهال و در برخی موارد ناراحتی های تنفسی پیشرفته از آثار این مواد شیمیایی برای تولید كنندگان است. تماس با تركیبات نیتراته سبب خوردگی پوست می شود. حساسیت های پیشرفته بر روی غشای پوستی و حتی در صورت جذب از راه پوست سوختگی های پیشرفته پوست از عوارض تركیبات نیتراته است. تركیبات ذوب شده نیترات پتاسیم و سدیم می تواند سوختگی های شدیدی را به وجود آورد، بیان كرد: خستگی های بسیار شدید، سرگیجه و تنفس كوتاه از عوارض تماس با این تركیبات است این در حالیست كه تماس تنفسی با تركیبات سولفوره مسمومیت هایی را به بار خواهد آورد. تنفس پودرهای گوگردی هم آثار تنفسی، سرفه های شدید و تنگی نفس را در پی دارد. در صورتی كه مواد شیمیایی با پوست شما برخورد كرد بلافاصله آن را با آب فراوان شستشو دهید و به یك مركز درمانی مراجعه كنید.
صداهای مرگبار: بسیاری از جوانان از ایجاد صداهای مهیب در این شب لذت می بند و به نوعی برای ایجاد صدای بلندتر با یكدیگر رقابت می كنند و اصلا فكر نمی كنند كه صداهای مهیب و ناهنجار سبب بروز ناراحتی های روحی روانی، سكته های قلبی در افراد مسن و حتی سقط جنین در زنان باردار می شود.
نكته مهم: اگر پس از شنیدن صدای بلند ناهنجار دچار تپش قلب یا وزوزگوش یا كاهش شنوایی و علا یمی شبیه این شدید، تنها كاری كه باید بكنید این است كه در یك فضای آرام استراحت كنید. در صورتی كه علا یم بیش از ۴۲ساعت ادامه یافت به پزشك مراجعه كنید.
چند توصیه مهم:
با رعایت چند نكته ساده می توانید چهارشنبه سوری خاطره انگیز و سلامتی را بگذرانید.
۱) هرگز مواد سوختنی و ترقه در مقادیر كم یا انبوه در منزل نگهداری نشود.
۲) از آتش زدن لاستیك، هیزم و كارتن خالی در واحدهای مسكونی یا در معابر، كوچه و خیابان خودداری كنید. چرا كه ضمن ایجاد آلودگی های شدید در هوا سایر خطرات را در پی دارد.
۳) آتش بازی در نزدیكی وسایل نقلیه كه حامل بنزین و مواد سوختی هستند، در صورت كمترین نشت و حتی در شرایط عادی، این وسایل را به بمبی تبدیل می كند كه چاشنی انفجار آن كشیده شده است.
۴) در صورت روشن كردن آتش، توصیه می شود آتش در حجم كم باشد و از ریختن مواد سریع الاشتغال نظیر نفت، بنزین و سایر مواد اشتغالزا بر روی آتش به شدت خودداری شود.
۵) وجود یك كپسول خاموش كننده آتش نشانی پودری در نزدیك محوطه آتش ضروری است.
۶) از پرتاب فشفشه و موشك بر روی شاخه درختان، پشت بام و بالكن منازل خودداری شود.
۷) قبل از ترك محل روشن كردن آتش، حتما از خاموش بودن آن مطمئن شده و توسط آب، باقی مانده آن را كاملا سرد كرده و جمع آوری كنید.
۸) در صورت بروز هرگونه حریق یا حادثه، ضمن حفظ خونسردی در اسرع وقت با شماره تلفن ۵۲۱ ستاد فرماندهی سازمان آتش نشانی تماس گرفته و مراتب را با ذكر نوع حادثه و نشانی دقیق اطلاع دهند.
۹) بسیاری از كودكان به دور از چشم والدین مواد را خریداری و در جیب، كیف و یا كمد نگهداری می كنند كه به علت درجه آتش گیری پایین به زودی مشتعل و خسارات فراوان جانی و مالی را به بار می آورند.
۱۰) از انداختن ظروف تحت فشار مثل كپسول ها، اسپری های حشره كش و .... به داخل آتش خودداری كنید زیرا به علت دارا بودن خاصیت انفجاری ذرات آن پرتاب و به داخل چشم وارد می شود
۱۱) هنگام استفاده از فشفشه دستان تان را باز نگه داشته و از جلوی صورت دور نگه دارید تا دچار سوختگی نشوند. سایت تبیان

----------- -----------