و قرن فى بيو تكن و لا تبرجن الجاهلية الاولى و اقمن الصلوة و اتين الزكوة و اطعن الله و رسوله انمايريد الله ليذهب عنكم الرجس اهل البيت و يطهر كم تطهيرا (390)
ترجمه :و در خانه هايتان بمانيد و به شيوه جاهليت پيشين (با زينتهاى خود) ظاهر نشويد و نماز را بر پاداريد و زكات بدهيد و خدا و رسولش را اطاعت كنيد خداوند مى خواهد پليدى را از شما اهل بيت دور كند و چنانكه بايد و شايد شما را پاك سازد .
تفسير آيه
درباره اين آيه شريفه ،خطاب خداوند به همسران پيامبر صلى الله عليه و آله مى باشد كه در ابتدا خطاب به آنها مى فرمايد: ((و در خانه هايتان بمانيد و همچون جاهليت نخستين (در ميان مردم ))ظاهر نشويد،(مراد اين است مانند جاهليت نخستين با زينتهاى خود،خودتان را در معرض تماشاى ديگران قرار ندهيد) و اين دستورى است از جانب خداوند براى رعايت كردن در زمينه عفت و پاكدامنى ))و بعد در دنباله آيه خداوند مى فرمايد:((شما زنان پيامبر صلى الله عليه و آله نماز را بر پاداريد، زكات را ادا كنيد و خدا و رسولش را اطاعت نمائيد ))
(و اقمن الصلوة واتين الزكوة و اطعن الله و رسوله ) اگر در ميان عبادات روى نماز و زكات تكيه مى كند به خاطر آن است كه نماز مهمترين راه ارتباط و پيوند با خالق است و زكات هم در عين اينكه عبادت بزرگى است پيوند محكمى با خلق خدا محسوب مى شود.
و اما جمله ( اطعن الله و رسوله ) يك حكم كلى است كه تمام برنامه هاى الهى را فرا مى گيرد اين دستور سه گانه نيز نشان مى دهد كه احكام فوق مخصوص به زنان پيامبر صلى الله عليه و آله نيست بلكه براى همگان است هر چند در مورد آنان تاكيد بيشتر دارد.
در پايان آيه مى فرمايد:((خداوند فقط مى خواهد پليدى و گناه را از شما اهلبيت دور كن و كاملا شما را پاك سازد )) (انما يريد الله ليذهب عنكم الرجس اهل البيت و يطهر كم تطهيرا)
اين آيه مورد بحث در قرآن به آيه ((تطهير ))نامگذارى شده است بايد ببينيم كه معنى تطهير چيست ؟ و مراد از ((اهل بيت )) پيامبر صلى الله عليه و آله در اينجا چه كسانى هستند؟
اما معنى تطهير : به معنى پاك ساختن و در حقيقت تاكيدى است بر مساله (( اذهاب رجس ))يعنى از بين بردن پليديها،و ذكر آن در اينجا به صورت ((مفعول مطلق )) تاكيد ديگرى بر اين معنى محسوب مى شود.
و اما تعبير ((اهل بيت ))) به انفاق همه علماى اسلام و مفسران اشاره شده دارد به اهل بيت پيامبر صلى الله عليه و آله است واين چيزى است كه در ظاهر خود آيه فهميده مى شود، چرا كه ((بيت )) گرچه به صورت مطلق در اينجا ذكر شد، اما به قرينه آيات قبل و بعد ،منظور از آن بيت و خانه پيامبر صلى الله عليه و آله است (بعضى اينكه ((بيت )) را در اينجا اشاره به ((بيت الحرام ))كه و كعبه دانسته اند و اهل آن را ((متقون ))بسيار باسياق آيات نامتناسب است چرا كه در اين آيات سخن از پيامبر صلى الله عليه و آله و بيت او در ميان است نه بيت الحرام و هيچگونه قرينه اى بر آنچه گفته اند وجود ندارد)
اما مقصود از (( اهل بيت پيامبر صلى الله عليه و آله ) و در اينجا چه اشخاصى مى باشد؟ در ميان مفسران گفتگو است بعضى آن را مخصوص همسران پيامبر صلى الله عليه و آله دانسته اند و آيات قبل و بعد را كه درباره ازدواج رسول خدا صلى الله عليه و آله سخن مى گويد ، قرينه اين معنى شمرده اند ولى با توجه به يك مطلب اين عقيده نفى مى شود و آن اينكه ضميرهائى كه در آيات قبل و بعد آمده عموما به صورت ضمير ((جمع مونث )) است ،در حالى كه ضمائر اين قسمت از آيه ( انمايريد الله عنكم الرجس اهل البيت و يطهر كم تطهيرا) همه به صورت (( جمع مذكر است و اين نشان مى دهد معنى ديگرى در نظر بوده است لذا ديگر از مفسران از اين مرحله گام را فراتر نهاده و آيه را شامل همه خاندان پيامبر صلى الله عليه و آله اعم از مردان و همسران او دانسته اند از سوى ديگر روايت بسيارى زيادى كه در منابع اهل سنت و شيعه وارده شده معنى دوم يعنى شمول هه خاندان پيامبر صلى الله عليه و آله رانيز نفى مى كند و مى گويد:مخاطب در اين آيه فوق مختصرا پنج نفرند: پيامبر صلى الله عليه و آله ،على و فاطمه و حسن و حسين عليه السلام با وجود اين نصوص فراوان كه قرينه روشنى بر تفسير مفهوم آيه است تنها تفسير قابل قبول براى اين است آيه همان سوم يعنى اختصاص به (( خمسه طيبه )) است . (391)
شان نزول آيه
آيه تطهير در خانه ام المومنون ،((ام سلمه )) فرود آمده است و هنگام نزول آيه ،حضرت على ، فاطمه امام حسن و امام حسين عليه السلام در حضور پيامبر صلى الله عليه و آله بوده اند ام سلمه مى گويد:من بر درگاه خانه نشسته بودم پس از نزول آيه تطهير از رسول خدا پرسيدم آيا من از اله بيت نيستم ؟ پيامبر صلى الله عليه و آله پاسخ داد:تو بانويى ، عاقبت به خير هستى تو از همسران رسول خدا هستى . (392)
گروهى از اصحاب و شخصيتهاى سرشناس كه نزول آيه را بدين شيوه روايت كرده اند عبارتند از:
عبدالله بن عباس ،عمر بن ابى سلمه ،فرزند خوانده رسول خدا،ابو سعيد خدرى ،سعد بن ابى وقاص ، انس بن مالك و.. (393)
رواياتى كه اين گروه از اصحاب نقل كرده اند همه در اين موضوع هم سخن هستند كه آيه تطهير در منزل ام سلمه نازل شده است و فقط در شان پنج تن ذكر شده است ،و هيچيك از زنان پيامبر صلى الله عليه و آله مشمول اين آيه نيستند.
:: ادامه مطلب
سفارش لقمان به فرزندش درباره نماز و امر به معروف و نهى از منكر
لقمان حكيم به فرزندش گفت :((فرزند عزيزم ! مبادا خروس از تو هشيارتر به اوقات نماز و مراقب تر باشد! آيا نمى بينى كه به هنگام نماز رسيدن وقت آن را اعلام مى كند ،و سحرگاهان به آواى بلند ندا سر مى دهد در حالى كه تو در خوابى ؟! )) و اين لقمان است كه با فرزندش در سوره لقمان آيه 17 چنين مى گويد: (( يا بنى اقم الصلوة و امر بالمروف و انه عن المنكر)
پسر من نماز را برپا دار و امر به معروف و نهى از منكر كن جالب آن است كه و معمولا در كنار نماز سفارش به زكات مى شود ولى از آنجا كه نوجوان پول ندارد،در اين آيه در كنار نماز بجاى زكات و ماليات به امر معروف و نهى از منكر سفارش شده است . (388)
اما بهترين راه امر به معروف و نهى از منكر آنست كه اوقات نماز همه به نماز بايستيم تاكسانى كه دست به كارهاى زشت ناپسند مى زنند تحت تاثير واقع گردند،و هر گاه هر مسلمانى پيش از خواندن نماز اذان و اقامه مى گويد و در هر شبانه روز با ذكر جمله هاى ((حى على الصوة )) و (( حلى على الفلاح ))و ((حى على خير العمل )) چنين بار خود و ديگران را امر به معروف مى كند و به رستگارى و بجا آوردن بهترين اعمال فرا مى خواند. (389)
:: ادامه مطلب
يا بنى اقم الصلوة و امر بالمعروف و انه عن المنكر و اصبر على ما اصابك ان ذلك من عزم الامور. (386)
ترجمه :اى پسرك من :نماز را بر پادار و امر به معروف و نهى از منكر كن و در برابر مصائبى كه بر تو مى رسد شكيبا باش كه اين نشانه اى از عزم ثابت ((مردم بلند همت ) در امور لازم عالم است .
تفسير آيه
در تفسير آيه شريفه سفارشات لقمان حكيم به فرزندش ياد شده است ابتدا فرزندش را براى برپاى نماز دعوت مى كند مى فرمايد: ((پسرم نماز را بر پا دار ))( يا بنى اقم الصلوة ))چرا كه نماز مهمترين پيوند با خالق است ، نماز قلب تو را بيدار و روح تو را مصفى و زندگى تو را روشن مى سازد آثار گناه از جانت مى شويد ، نور ايمان را در سراى قلبت پرتو افكن مى دارد،و تو را از فحشاء و منكرات باز مى دارد .
بعد از برنامه نماز به مهمترين دستور اجتماعى يعنى امر به معروف و نهى از منكر پرداخته و مى فرمايد:(( مردم را به نيكيها و معروف دعوت كن و از منكرات و زشتيها باز دار ))( وامر بالمعروف و انه عن المنكر)
و بعد از اين دستور مهم عملى به مساله صبر و استقامت كه در برابر ايمان همچون سر نسبت به تن است ،پرداخته مى فرمايد:(( در برابر مصائب و مشكلات كه بر تو وارد مى شود، صابر و شكيبا باش كه اين از وظائف حتمى و كارهاى اساسى هر انسانى است ))((و اصبر على ما اصابك ان ذلك من عزم الامور)
مسلم است كه در همه كارهاى اجتماعى مخصوصا در برنامه امر به معروف و نهى از منكر ،مشكلات فراوانى وجود دارد،و سود پرستان سلطه جو و گنهكاران و آلوده و خودخواه به آسانى تسليم نمى شوند و حتى در مقام اذيت و آزار ، و متهم ساختن امران به معروف و ناهيان از منكر بر مى آيند كه بدون صبر و استقامت و شكيبائى هرگز نمى توان بر اين مشكلات پيروز شد (( عزم )) به معنى اراده محكم است و تعبير به ((عزم الامور )) در اينجا يا به معنى كارهائى كه دستور موكد از سوى پروردگار به آن داده شده است و يا كارهائى كه انسان بايد نسبت به آن عزم آهنين و تصميم راسخ داشته باشد ، و هر كدام از اين دو معنى باشد اشاره به اهميت آن است تعبير ((ذلك )) اشاره به صبر و شكيبائى است و اين احتمال نيز وجود دارد كه به همه امور كه در آيه فوق ذكر شده ،از جمله نماز و امر به معروف و نهى از منكر بازگردد ،ولى در بعضى ديگر از آيات قرآن اين تعبير بعد از مساله صبر مطرح شده است كه احتمال اول را تقويت مى كند. (387)
:: ادامه مطلب
بريدگان از دنيا و دلبستگان به آخرت
نوف بكالى مى گويد: (( يك شب نزد امير المومنين على عليه السلام به سر كردم آن حضرت همه شب را نماز مى خواند و ساعت به ساعت بيرون مى آمد و به آسمان نگاه مى كرد و قرآن مى خواند چون پاسى از شب گذشت به من برخورد فرمود: ((اى نوفل ! خوابى يا بيدار؟ )) گفتم :((بيدارم و به شما نگاه مى كنم ))فرمود: ((اى نوفل خوش به حال كسانى كه از دنيا چشم پوشيده اند و به آخرت دل بستند آنان زمين را زير انداز خود كرده اند خاكش را رختخواب خود گسترده اند و آبش را به جاى عطر به كار مى برند قرآن ورد آنها و دعا شعارشان مى باشد آنان به روش عيسى بن مريم عليه السلام دنيا را از خود بريده اند )) (385)
مى بينم چگونه انسانهاى وارسته و نيكوكار به خداوند تقرب مى جويند و خودشان را در دنياى ديگرى مى بيند،گويا دنيا را يك پلى زود گذر مى دانند و در اين راه پله براى آخرتشان فقط زاد و توشه جمع آورى مى نمايند آرى بهترين ارمغان و هديه 3 خداوند نماز است !
:: ادامه مطلب
الذين يقيمون الصلوة و يوتون الزكوة و هم بالاخرة يوقنون (383)
ترجمه : نيكوكاران كسانى هستند كه بر پا دارندگان نماز و دهندگان زكات و يقين كنندگان به آخرت هستند.
تفسير آيه
آيه مورد نظر نيكوكاران را به سه وصف ، توصيف كرده و مى فرمايد :((آنها كسانى هستند كه نماز را بر پا مى دارند و زكات را ادا مى كنند و به آخرت يقين دارند)) (الذين يقيمون الصلوة و يوتون الزكوة و بالاخرة هم يوقنون ) پيوند خلق خدا از طريق نماز،و با خلق خدا از طريق زكات ، قطعى است ويقين آنها به دادگاه قامت انگيزه نيرومندى است براى پرهيز از گناه و براى انجام وظائف .(384)
:: ادامه مطلب
نماز و طلب حاجت از زيارت امام رضا عليه السلام
مردى از اهالى بلخ همراه غلامش به زيارت مرقد شريف حضرت امام رضا عليه السلام به مشهد آمدند آن مرد در قسمت بالا سر مرقد ،مشغول نماز شد و غلامش در قسمت پايين به نماز ايستاد، وقتى كه به سجده رفته و سجده را طول دادند، زوار دريافتند كه نياز به درگاه بى نياز عرضه كرده اند و به زبان حاجتى از حضرت دوست خواسته اند.
قبل از غلام ، آن مرد سر از سجده برداشت و غلام خود را به حضور طلبيد غلام بى درنگ سر از سجده برداشت و به حضور او آمد آن مرد به غلام خود گفت : ((آيا مى خواهى تو را آزاد كنم ؟ )) غلام گفت ((آرى )) آن مرد به غلام گفت ((تو را در راه خدا آزاد مى كنم و كنيزم را كه در بلخ است نيز آزاد نموده و او را در عقد و ازدواج تو در آوردم ، و ضامن مهريه اش شدم فلان مزرعه ام را وقف شما و فرزندان شما و نسلهاى آينده شما كرده و اين امام را بر اين موضوع گواه مى گيرم ))غلام با شنيدن اين سخن گريه كرد و گفت (( سوگند به خدا و اين امام ! من در سجده همين مطلب را از امام خواستم كه گفتى و اينك به حاجتم رسيدم . )) (382)
:: ادامه مطلب
منيبين اليه و اتقوه و قيموا الصلوة و لا تكونوا من المشركين (380)
ترجمه : به سويش بياييد و از او بترسيد و نماز را بر پا داريد واز مشركان نباشيد.
تفسير آيه
در تفسير اين آيه شريفه نماز وسيله بازگشت و رو آوردن به خداوند شمرده شده است مى فرمايد:((شما بازگشت به سوى پروردگار پيدا مى كنيد ))(منيبين اليه ))اصل و اساس وجود شما بر توحيد است و سرانجام بايد به سوى همين اصل بازگرديد (( منيبين )) از ماده (( انابه )) در اصل به معنى بازگشت مكرر است ،در اينجا منظور بازگشت به سوى خدا وبازگشت به سوى سرشت توحيدى مى باشد به اين معنى كه هر زمان عاملى پيدا شود كه انسان را از نظر عقيده و عمل از اصل توحيد منحرف سازد بايد به سوى او بازگردد،و هر قدر اين امر تكرار شود مانعى ندارد تا سرانجام منحرف سازد بايد به سوى او بازگردد، و هر قدر اين امر تكرار شود مانعى ندارد تا سرانجام پايه هاى فطرت آنچنان محكم و موانع ودافع آنچنان سست و بى اثر گردد كه بطور مداوم در جبهه توحيد بايستد و مصداق تام ( و اقم وجهك للدين حنيفا )
قابل توجه اينكه ((اقم وجهك )) به صورت مفرد آمده ((منيبين )) به صيغه جمع اين نشان مى دهد كه دستور اول گرچه مفرد است و مخاطب آن پيامبر صلى الله عليه و آله مى باشد،ولى در حقيقت همه مومنين و مسلمين مخاطبند و به دنبال دستور ((انابه )) و بازگشت ، دستور به ((تقوا )) مى دهد كه جامع همه اوامر و نواهى است ، مى فرمايد ((از خداوند بپرهيزيد ))(و اتقوة ) يعنى از مخالفت فرمان او.
سپس از ميان تمام اوامر تكيه و تاكيد بر موضوع نماز كرده مى فرمايد :((و نماز را بر پا داريد ))(و اقيموا الصلوة ))چرا كه نماز در تمام ابعادش مهمترين برنامه مبارزه با شرك و موثرترين وسيله تقويت پايه هاى توحيد وايمان به خدا است لذا از ميان نواهى نيز روى ((شرك )) تكيه مى كند مى فرمايد: ((و از مشركان نباشيد ))((و لا تكونوا من المشركين ))چرا كه شرك بزرگترين گناه و اكبر كبائر است كه هر گناهى را ممكن است خداوند ببخشد اما شرك را هرگز نخواهد بخشيد چنانكه در آيه 48 از سوره نساء مى خوانيم : ( ان الله لا يغفران يشرك به و يغفر مادون ذلك لمن يشاء) (( خداوند شرك را نمى بخشد ولى كمتر از آن را براى هر كس بخواهد مى بخشد ))
پيدا است كه دستورات چهار گانه اى كه در اين آيه آمده همه تاكيدى است بر مساله توحيد و آثار عملى آن هم اعم از توبه و بازگشت به سوى خدا،تقوا ،اقامه نماز و پرهيز از شرك مى باشد.(381)
:: ادامه مطلب
|
» کل نظرات : 135
» بازديد کل : 2896360
» تاريخ ايجاد وبلاگ :
شنبه 30 دی 1391
» آخرين بروز رساني :
سه شنبه 19 دی 1396
