هر چند می توان در بعد نمادین و از دیدگاه زیبایی شناسی ، مسح سر و پا در پایان وضو را سمبلب از پاکیزگی جسم ، از سر تا پا و از فزق تا قدم به حساب آورد و بعنوان عاملی در یاد آوریپیوسته مسلمانان مبنی بر نظافت تمام بدن تلقی کرد ، اما درباره بیماریها نیز می توان به نکاتی چند توجه نمود .
پاهاسرانسان بر خلاف دست و صورت ، از اعضایی هستند که در بخش قابل توجهی از شبانه روز پوشانیده هستند ، تا حدی که حتی خود افراد نیز معمولاً توجه کمی به آنها دارند .
اتمام امروزه دانش بشری ، گروهی از بیماریها را می شناسد که شروع تظاهرات این بیماریها از پوست سر و پاها است . بعنوان مثال برخی بیماریهای قارچی پوست از حد فاصل میان شصت و دیگر انگشتان پا آغاز می گردد که اتفاقاً درست محل این ناحیه مسح واجب دارد و به همین ترتیب مسح سر نیز می تواند توجه انسان را به آلودگی یا ضایعه عفونی در مو و پوست سر توجه دهد و در نتیجه انسان را برای رفع آن به اقدام وادارد .
در ضمن وجوب مسح سر و پا فرصتی است برای برداشته شدن پوشش پا و سر و در معرض هوا و اکسیژن قرار گرفتن این اعضاء که غلاوه بر شادابی پوست ، به نوبه خود مانع رشد ارگانیزم های بی هوازی در منافذ پوست خواهد شد.
البته لازم به توجه است که بسیاری از بیماریهای پوست (بویژه عفونتها ) بوسیله غسل های متعدد اعم از واجب و مستحب که شخص نمازگزار درطول زندگی خود به جا می آورد ، قابل پیشگیری هستند که برای پرهیز از اطاله تنها به همین اشاره بسنده می کنیم .
:: ادامه مطلب
حدیث از پیامبر اکرم (ص): دو رکعت نماز با مسواک بهتر از هفتاد رکعت بدون آن است .
طی شماره های گذشته از نه نکته پزشکی پیرامون نماز سخن گفته ایم و به امید یاری پروردگار در شماره های آینده سبک و سیاق سابق را ادامه خواهیم داد .
اما نکته ای که در دهمین شماره قابل توضیح است ، توجه دادن به این حقیقت متعالی است که روح حقیقی نماز و فلسفه شکوهمند آن چیزی جز عبودیت محض در مقابل ژآفرینشگر یگانه هستی و ابراز خشوع بنده ناتوان در پیشگاه قادر متعال نیست و هر آنچه که اندیشمندان و قلم به دستان ، پیرامون فواید گوناگون نماز در عرصه های مختلف بگویند و بنویسند ، تنها به منزله حاشیه ای بر این متن گهر بار خواهد بود . و اما نکته امروز :
دهان انسان را برخی قلب دوم بدن نامیده اند و توجه به این نکته که چنانچه محیط دهان فردی تمیز باشد ، آن فرد از ابتلا به بسیاری از بیماریها در امان است ، این نامگذاری از بسیاری مناسب جلوه می دهد .
بعنوان مثال عفونتهای دهان و دندان بویژه در کودکان ، نقش مهمی در ایجاد بیماریهای روماتیسمی دارد . و نقش دندانها در حفظ زیبایی و قدرت جویدن و صحبت کردن به خوبی مشخص است و حتی نبودن دندانهای سالم و زیبا برای بانوان و دوشیزگان (بخصوص) اثرات روانی زیادی باقی می گذارد . چرا که در کتابهای علمی دندانپزشکی می خوانیم : نیمی از ریبایی بشر منوط به صورت او و از این مقدار3/2 آن مربوط به دهان و دندانها است .
رعایت بهداشت دهان و دندان و پیشگیری از بیماریهای مختلف آن ، از جمله پوسیدگی دندانها و بیماریهای پریودنتال ( بیماریهای لثه و بافتهای پشتیبان ) و ..... به بهترین شکل بوسیله مسواک زدن ، انجام می پذیرد .
اما دین مبین اسلام ، از قرنها پیش با توصیه مؤکد ، مسلمانان را به طرف این نکته درخشان بهداشتی هدایت نموده است تا جایی که پیامبر اکرم می فرمودند : ً اگر بر امتم سخت نمی شد مسواک زدن را واجب می کردم ً
و حتی در حدیثی دیگر نحوه مسواک زدن را از بالا به پایین و از پایین به بالا ذکر نموده اند که مطابق با جدیدترین توصیه های علمی درباره روش مسواک زدن است .
علاوه بر آن در کتب گوناگون فقهی و عبادی اسلام ، دستورات مؤکد مبنی بر مسواک زدن هنگام ساختن وضو و نماز آمده ایت و با توجه به این که نماگزار روزانه حداقل 3 بار وضو می گیرد ، چنانچه قبل از هر وضو اقدام به مسواک زدن بکند ، از حد اکثر پاکیزگی لازم برای پیشگیری از تمامی بیماریهای دهان و دندان برخوردار می شود.
:: ادامه مطلب
برپایی فریضه‌های دینی به صورت دسته جمعی، غیر از پاداشهای فراوانی که یاد شده، در زندگی فردی و اجتماعی امت مسلمان نیز، آثار مثبت و فراوانی دارد، که به برخی از آنها اشاره می‌شود:
آثار معنوی
بزرگترین اثر معنوی نماز جماعت، همان پاداش الهی است که گفته شده است.
شبی امام علی علیه‌السلام تا سحر به عبادت مشغول بود. چون صبح شده نماز صبح را به تنهایی خواند و استراحت کرد.
پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم که آن حضرت را در جماعت صبح ندید و به خانه او رفت.
حضرت فاطمه (سلام‌الله‌علیها) از شب زنده‌داری علی (علیه‌السلام) و عذر او از نیامدن به مسجد سخن گفت. پیامبر فرمود: پاداشی که بخاطر شرکت نکردن در نماز جماعت صبح، از دست علی علیه‌السلام رفت و بیش از پاداش عبادت تمام شب است.
آثار اجتماعی
نماز جماعت و مقدمه وحدت صفوف و نزدیکی دلها و تقویت کننده روح اخوت و برادری است.
نماز جماعت، بهترین، بیشترین و پاکترین اجتماعات دنیاست و نوعی بازدید و آگاهی از مشکلات و نیازهای یکدیگر و زمینه‌ساز تعاون اجتماعی بین آحاد مسلمین است.
آثار سیاسی
نماز جماعت، نشان‌دهنده قدرت مسلمین و الفت دلها و انسجام صفوف است.
تفرقه‌ها را می‌زداید و بیم در دل دشمنان می‌افکند. منافقان را مأیوس می‌سازد و خار چشم بدخواهان است.
نماز جماعت نمایش حضور در صحنه و پیوند امام و امت است.
آثار اخلاقی و تربیتی
در نماز جماعت، افراد در یک صف قرار می‌گیرند و امتیازات موهوم صنفی و نژادی و زبانی و مالی و... کنار می‌رود و صفا و صمیمیت و نوعدوستی در دلها زنده می‌شود و مؤمنان، با دیدار یکدیگر در صف عبادت و احساس دلگرمی و قدرت و امید می‌کنند.
نماز جماعت، عامل نظم و انضباط و صف بندی و وقت‌شناسی است. روحیه فردگرایی و انزوا و گوشه‌گیری را از بین می‌برد و نوعی مبارزه با غرور و خودخواهی را در بر دارد. به خاطر اینهمه آثار است که به نماز جماعت اینقدر توصیه شده است و حتی نابینایی وقتی از حضور پیامبر اکرمصلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم اجازه خواست که به مسجد نیاید و آن حضرت فرمود: از خانه تا مسجد ریسمانی ببند و به کمک آن، خود را به نماز جماعت برسان .
از طرف دیگر، برخورد شدید نسبت به کسانی که به نماز جماعت اهمیت نمی‌دهند و نشان دیگری بر اهمیت و سازندگی آن است. در حدیث است که به چنان کسان همسر ندهید. و معرف آنان نشوید.
:: ادامه مطلب
انضباط :
فرد از رکعت های معین و آداب و شرایط خاص اقامه نماز و اجزای معین آن نظم و انضباط می آموزد.
وقت شناسی :
از این که نماز در وقت معینی بایستی اقامه شود انسان، وقت شناسی را می آموزد؛ ( اقامه نماز قبل از وقت باطل، با تاخیر ثوابش کم و بعد از وقت گناه دارد).
طهارت و پاکیزگی :
رعایت شرایط قبل از نماز مانند توجه به پاکیزگی بدن، لباس، مکان و حتی تاکید بر مسواک زدن قبل از هر وضو گرفتن زمینه ی طهارت روحی را برای انسان فراهم می آورد.
حق شناسی :
از اینکهلباس و مکان نمازگزار حتی آب و مکان وضو و یا آب و مکان غسل نباید غصبی باشد انسان رعایت حقوق دیگران را می آموزد.
بیداری :
از تمرکز حواس ( جمع کردن فکر به یک نقطه) و حضور قلب، نمازگزار ارزش هوشیاری و تفکر را می آموزد.
"کتاب آثار نماز بر انسان"
:: ادامه مطلب
در احادیث نماز برخی از افراد را فاقد ارزش و مردود به حساب آورده‌اند که به چند نمونه اشاره می‌کنیم.
بی تفاوت‌ها
امام صادق علیه‌السلام فرمود: نماز کسانی که نسبت به برهنگان و آوارگان جامعه بی‌تفاوتند قبول نیست.
حرامخواران
پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله فرمود: نماز حرامخواران مثل نمای ساختمان بر دیگ است.
بی‌تعهدان در خانه
رسول خدا صلی الله‌علیه‌و‌آله فرمود:
نماز زنی که از درآمد شوهر بهره‌مند می‌شود ولی به مسئولیت الهی خود عمل نمی‌کند پذیرفته نیست.
تارکان زکات!
در قرآن، در اکثر موارد، پرداخت زکات را در کنار برپاداشتن نماز آورده و در احادیث بسیاری آمده که نماز آنانکه زکات مال خویش را نمی‌دهند پذیرفته نمی‌شود.
روزی رسول خدا صل‌الله‌علیه‌و‌آله وارد مسجد شد و نه نفر را به جرم اینکه زکات نمی‌دادند از مسجد بیرون کرد سپس اقامه نماز نمود. آری رابطه با خدا باید در کنار رابطه با محرومان جامعه باشد.
افراد لاابالی
نماز کسی که اهل تقوا نیست یا رکوع و سجودش را در نماز به طور مطلوب انجام نمی‌دهد پذیرفته نیست .
حاقن و حاقب
یعنی کسی که بول و غایط خود را نگاه می‌دارد و بدینوسیله به خود فشار آورده و دچار ضررهای جسمی می‌شود.
این کار علاوه بر زیان برای سلامتی در نماز موجب عدم تمرکز فکر می‌شود و حضور قلب را از بین می‌برد.
امام صادق فرمود: نماز چنین کسانی قبول نمی‌شود.
پیش نـماز غیر محبوب
گاهی در مسجدی ممکن است مردم به پیشنمازی علاقه نداشته باشند و او را قبول نکنند ولی او به خاطر حفظ خود، حاضر نباشد مسجد یا پایگاه خود را رها کند، طبیعی است که چنین موردی موجب بروز برخورد و خلوت شدن نماز جماعت می‌شود در روایت نماز جماعت چنین کسانی مردود شمرده شده است .
:: ادامه مطلب
ما در هرشبانه روز 5 نوبت نماز می خوانیم.
و همانطور که می دانیم پیش از نماز، گفتن اذان و اقامه سفارش شده است.
درمجموع این دوندای آسمانی:
بیست مرتبه" حی علی الصلوة" می گوییم؛
بیست مرتبه "حی علی الفلاح" می گوییم؛
بیست مرتبه "حی علی خیرالعمل " می گوییم؛
و ده مرتبه "قدقامت الصلوة" می گوییم؛
پس با توجه به اینکه مراد از فلاح وخیرالعمل دراذان ، همان نماز است ؛ هرمسلمانی در شبانه روز هفتاد مرتبه باکلمه "حی" خود و دیگران را با چنین شور و نشاطی به خواندن نماز تشویق می کند.
چنین تشویقی در مورد هیچ عبادت دیگری صورت نگرفته است.
خصوصا اینکه، دراسلام سفارش شده اذان بلند و با صدای زیبا گفته شود وبرای آن پاداش بسیار نقل شده است.
اذان، شکستن سکوت و دوره ای کامل از ایدئولوژی و تفکرات ناب اسلامی است.
اذان، سرودی مذهبی باعباراتی کوتاه و پرمحتوا است.
اذان، هشداربه غافلان است.
و در یک جمله می توان گفت
اذان نشانه حیات معنوی است.
:: ادامه مطلب
افسردگى (DEPRESSION) حالتى احساسى است که مشخصهاش اندوه، بىاحساسى (APATHY) ، بدبینى (PESSIMISM) و احساس تنهایى است. این بیمارى که امروزه از شیوع بالایى در میان مراجعه کنندگان به کلینیکهاى روانپزشکى برخوردار است، داراى تظاهرات متنوع و زیادى بوده که از مهمترین آنها مىتوان به اختلالات خواب اشاره نمود. تحقیقات نشان مىدهد 75 درصد از بیماران افسرده مشکلى در خواب (چه به صورت بى خوابى و چه پرخوابى) دارند و همچنین علایم این بیماران در هنگام صبح تشدید مىشود. نکته جالب و قابل توجه و مورد بحث ما این است که در این بیماران چگالى (REM حرکت سریع چشم) در نیمه اول خواب و همچنین کل زمان REM افزایش یافته و فاصله میان به خواب رفتن تا شروع اولین دوره REM یعنى ( LATENCY - REM) کم شده و مرحله 4 خواب نیز کاهش مىیابد.
پس به عبارت ساده تر مىتوان گفت، افراد افسرده زمان بیشترى را در مرحله خواب REM به سر مىبرند. یعنى به میزان بیشترى نسبت به سایرین خواب مىبینند.
یک روش درمانى جدید براى بیماران افسرده، بیدار نگه داشتن آنها براى کاهش میزان REM است، که بهترین شکل آن نماز صبح است. زمان نماز صبح که مورد تاکید قرآن و همچنین بسیارى از روایات بوده، سبب کاهش قابل توجه میزان خواب REM در اشخاص مىشود. زیرا شخص نمازگزار که خود را ملزم به اقامه نماز صبح مىداند و باید صبحگاه بیدار شود، پس در حقیقت جلوى ورود به مرحله قابل توجهى از REM را مىگیرد. از این جهت بیدارى صبحگاهى براى نماز خود به تنهایى مىتواند یک عامل مهم بدون عارضه در پیشگیرى از افسردگى مطرح باشد که بر تمام روش‌هاى درمانى دارویى و غیر دارویى ارجح است، چرا که پیشگیرى بر درمان مقدم است .
حال ببینیم، این موضوع چه ارتباطى با نماز صبح دارد، یعنى نماز صبح چه اثر درمانى مىتواند در این بیماران داشته باشد؟
:: ادامه مطلب
|
» کل نظرات : 135
» بازديد کل : 2922627
» تاريخ ايجاد وبلاگ :
شنبه 30 دی 1391
» آخرين بروز رساني :
سه شنبه 19 دی 1396
