برخي گفته اند که: جبرئيل در روز دوم بعثت رسول خدا براي تعليم نماز و وضو، نازل شد (1).
يعقوبي مي نويسد: «نخستين نمازي که بر وي واجب گشت نماز ظهر بود، جبرئيل فرود آمد و وضو گرفتن را به او نشان داد و چنان که جبرئيل وضو گرفت رسول خدا هم وضو گرفت سپس نماز خواند تا به او نشان دهد که چگونه نماز خواند، پس رسول خدا نماز خواند.
به روايت بعضي: نخستين نمازي که رسول خدا خواند «صلوة وسطي» ، يعني همان نماز ظهر بود و آن روز هم جمعه بود، و سپس «خديجه» دختر «خويلد» رسيد و رسول خدا او را خبر داد.پس وضو گرفت و نماز خواند.آنگاه «علي بن أبي طالب» رسول خدا را ديد و آنچه را ديد انجام مي دهد انجام داد (2)
ابن اسحاق گويد: برخي دانايان ذکر کرده اند که: رسول خدا در موقع نماز به دره هاي مکه مي رفت و علي بن أبي طالب پنهان از پدرش أبي طالب، و از همه عموهايش و ديگر رجال قريش همراه وي مي رفت و نمازها را در ميان دره ها مي گزاردند و شب که مي شد بر مي گشتند، چندي بدين منوال گذشت تا روزي أبو طالب آن دو را در حال نماز ديد و پس از سؤال و جواب با رسول خدا، به علي گفت: پسر جان! اين چه ديني است که داري؟ گفت: اي پدر! من به خدا و رسولش ايمان آورده و او را در آنچه آورده تصديق کرده ام و همراه وي براي خدا نماز مي گزارم و از وي پيروي مي کنم، أبو طالب گفت: البته ترا جز به خير و صلاح دعوت نکرده است، پس همراه وي باش (سيرة النبي، ج 1، ص 265، تاريخ الامم و الملوک، ج 2، ص 58). .طبري مي نويسد: بعد از اقرار به توحيد و بيزاري از بت ها اول چيزي که از شرايع اسلام خداي عز و جل واجب کرد، نماز بود و از ابن عباس و زيد بن أرقم روايت مي کند که اول کسي که با رسول خدا نماز گزارد علي بود.و از جابر روايت مي کند که رسول خدا روز دوشنبه مبعوث شد، و علي روز سه شنبه نماز خواند.و از علي عليه السلام روايت مي کند که گفت: «منم بنده خدا و برادر رسول او، و منم صديق أکبر، نمي گويد اين را پس از من، مگر دروغگوي دروغپردازي، هفت سال پيش از مردم با رسول خدا نماز گزاردم» (تاريخ الامم و الملوک، ج 2، ص 53 ـ 56) .
________________________________________
1 ـ امتاع الاسماع، ص .15
2 ـ ر.ک: ترجمه تاريخ يعقوبي، ج 1، ص 378.سيرة النبي، ج 1، ص 263 ـ .264