مقدمه
انعطافپذيري، جوانگرايي و انطباق ظاهر مساجد با سليقه نسل جوان ميتواند در جذب آنان موثر باشد مساجد در طول تاریخ اسلام كاركردهای متنوع و متعددی داشته و همواره تأثیرگذار و سازنده بودهاند، اما این كاركردها طی سالهای گذشته كمتر مورد توجه قرار گرفته و شرایطی ایجاد شده كه بیشتر مساجد تنها حكم اماكنی برای عبادت و اقامه نماز را دارند . مساجد در طول تاریخ اسلام كاركردهای متنوع و متعددی داشته و همواره تأثیرگذار و سازنده بودهاند، اما این كاركردها طی سالهای گذشته كمتر مورد توجه قرار گرفته و شرایطی ایجاد شده كه بیشتر مساجد تنها حكم اماكنی برای عبادت و اقامه نماز را دارند.
مسجد، پایگاههایی برای تفكر، تدبر، تصفیه روح، خلوص و اتصال بنده به خالق یكتا است. اما برای آنكه مساجد جایگاه واقعی خود را داشته و این مكانها همواره فضایی آرام بخش و امن داشته باشند شرایطی خاص لازم است كه عدم برخورداری از این شرایط ضعفهایی را موجب و كاركردهای مساجد را با مشكلاتی مواجه خواهند كرد . شك نیست برطرف كردن ضعفهایی كه امروزه برخی مساجد از آنها رنج می برند ضرورتی برای ارتقای جایگاه و قوت بخشیدن به فعالیتهایی است كه این پایگاههای معنوی و فرهنگی دارندیكی از ضعفهای مساجد نداشتن متولی مشخص است . در حال حاضر دستگاهها و نهادهای مختلفی به صورت مستقیم و یا غیرمستقیم بر امور مختلف مساجد نظارت دارند . این چندگانگی موجب می شود بسیاری از مسئولیتهاو فعالیتها از سوی دستگاههای متعدد نادیده گرفته شده و هر یك دیگری را مسئول رسیدگی به اموری بدانند، همین امر زمینه بی توجهی و خلأ رسیدگی به موارد بسیاری را برای مساجد كشور فراهم می آورد . از دیگر ضعفهایی كه برخی مساجد از آن رنج می برند نداشتن متولی آگاه ، خوش فكر و خلاق است . شك نیست متولیان مساجد برنامه ریزانی هستند كه می توانند مساجد محلات مختلف را فعال و كاركردهای آنها را در سطوح مختلف ارتقا بخشند . مدیریتی شایسته مساجد است كه با در نظر گرفتن شرایط مكانی و زمانی ، مدیریتی اصولی و اساسی اعمال كند. در واقع ضروری است مدیران مساجد امكاناتی را كه در اختیار دارند به دقت شناسایی كنند .
درپی آگاهی از امكانات، مدیر مسجد باید موقعیت مكانی آن را به درستی ارزیابی و تجزیه و تحلیل كرده و با در نظر گرفتن نیازها و روحیات گروههای سنی مختلف، شناخت دقیق و هدفمند،برنامه های فرهنگی ، تبلیغی ، علمی ، فرهنگی را تدوین و بر اجرای آنها نظارت داشته باشد چنانچه مدیر بتواند با آگاهی و دقت نظر در این امر، تلاش و فعالیتهای پیش بینی شده را اجرایی كند، می تواند در سازندگی و بالندگی فرد و جامعه مفید و مؤثر واقع شود. مدیران مساجد می بایست با شرایط روز و نیازهای اقشار مختلف به ویژه جوانان به خوبی آشنا بوده و با توجه به نیازها فعالیتهای مساجد را برنامه ریزی و اجرا كنند كه ضمن پاسخگویی به نیازهای روز و جلب و جذب مؤثر گروههای مختلف، در روشنگری افكار عمومی نیز مثبت عمل كنند. روشنگری افكار عمومی و تبیین اصول و ارزشهای اسلامی، به طور دقیق و ظریف قاعده اساسی است كه زمینه تعمیق باورهای دینی در میان مردم را فراهم كرده و آنها را از فعالیتهای ضددینی و مخرب مصون نگه خواهد داشت.
:: ادامه مطلب
مقدمه
جوانان چون گلهای رنگارنگی هستند كه تنها در سایه سار توجه و عنایت بزرگان میتوانند رخ نمایی كنند
جوانان هر كشور، سرمایه آن می باشد، سرمایه ای كه با به فعلیت در آوردن آن، میتوان موجبات رشد جامعه را فراهم ساخت.
نسلی كه هدف گسترده و اصلی تهاجم فرهنگی غرب میباشد.
در تهاجم فرهنگی، پایگاه های دینی مثل مساجد نیز آماج حمله قرار دارند .
امروزه با توجه به گستردگی ارتباطات و فناوری پیشرفته، به طور قطع، نمیتوان از ورود فرهنگ های بیگانه جلو گیری كرد .
از این رو، باید به جوانان در برابر این هجوم افسار گسیخته مصونیت ببخشیم.
به نظر می رسد بهترین و كم هزینه ترین روش در جهت نیل به این مقصود، استفاده مطلوب و برنامه ریزی شده از امكانات مساجد و افزایش توان مسجد، در رقابت با تهاجم فرهنگی دشمنان است.
مساجد می توانند با جذب جوانان و تعمیق بخشیدن به فرهنگ غنی اسلامی، در این نبرد بزرگ سربلند و پیروز باشند
جوانی با فرا رسیدن دوران جوانی، علائم بلوغ آشكار میشود.
هم چنان كه جسم و اندام جوان رشد بیش تری می كند، عقل او كاملتر میشود و قدرت فهم و دركش، افزایش مییابد.
در همین دوران است كه در باورهای دینی خود می كاود تا آنان را به مدد عقل و اندیشه، استوار سازد.
كار اساسی این است كه روحیه جوان را به خوبی شناخت و ظرف اندیشه او را اندازه گیری كرد و متناسب با آن ، تغذیه نمود .
:: ادامه مطلب
مقدمه
حمد و سپاس خدايى را سزاست كه شكر شاكرين و حمد حامدين و ذكر ذاكرين و سعى خالصين متوجه درگاه اوست.
ستايش بيكران مر او راست كه در خلق خويش هيچ كاستى نگذاشت بل همه مخلوقات حتى پست ترين شان را به راستى بگذاشت.
تسبيح لايتناهى بر آستان او كه آدمى را در مسير سعادت بر همه موجودات، ولايت و تاج خلافت در سياره زمين بر او كرامت و خلعت «لقد كرّمنا» بر اندامش عنايت و بعد از تكوين، مصداق «فتبارك» بر قامتش مقالت فرمود.
بر همه جوانان معزّز و مكرّم، معرفت به اين نكته لازم است كه در دين مبين اسلام، نماز لبيك همه ذاكران، عمل آزادگان، طواف عارفان، ميقات كعبه عاشقان، سعى وصفاى پاكدلان، پرواز بيدار دلان مقصد سالكان، داروى دلهاى مجروح، شفاى قلبهاى محزون و تسكين دلهاى مفتون است.
نماز كمال عابدان و معراج عالمان، معبد عاشقان و گل خوشبوى بوستان قلب پاك جوانان است.
بحث از گسترش فرهنگ نماز در رسانه، بخشي از تبليغ معارف ديني از رسانه يا به نحو دقيقتر بخشي از كاركرد رسانه ديني است كه بايد بخشهاي مختلف برنامه در اين خصوص هماهنگ باشند.
اصولاً دو تصور از رسانه اسلامي وجود دارد؛ يكي آنكه تأثير پسوند اسلامي اين مقدار است كه برخي برنامههاي اسلامي از اين رسانه پخش ميشود.
يعني در تعدادي از برنامههاي اين رسانه تبليغ اسلام صورت ميگيرد.
:: ادامه مطلب
مقدمه
جوانی نقطه عطف زندگی هر انسانی است كه در طول زندگی خواه ناخواه باید آنرا پشت سر نهد.
این دوران از سه منظر قابل تأمل است؛ یكی دوران قبل از جوانی كه حاصل تربیت و رشد چندین ساله محیط های خانواده، تحصیل، اجتماعی و گروههای مردم نهاد از كوچه، خیابان، دوستان، اقوام و... است كه از لحظه تولد تا كنون بر وی سپری شده و دوران دوم خود جوانی كه از سن حدود 18 سالگی آغاز و تا پایان 25 سالگی ادامه دارد كه فرد در اوج نیروهای جسمانی و روحانی است تمام توان، انرژی و قدرت زندگی هر شخص در جوانی او متمركز است؛
قرآن كریم در آیه 54 سوره روم خدای سبحان را اینگونه معرفی ميكند.
اللَّهُ الَّذِي خَلَقَكُم مِّن ضَعْفٍ ثُمَّ جَعَلَ مِن بَعْدِ ضَعْفٍ قُوَّةً ثُمَّ جَعَلَ مِن بَعْدِ قُوَّةٍ ضَعْفًا وَشَيْبَةً يَخْلُقُ مَا يَشَاء وَهُوَ الْعَلِيمُ الْقَدِيرُ (1)
خدا آن چنانه ایست كه شما در ابتدا از جسم ضعیف(نطفه) بیافرید آنگاه پس از ضعف و ناتوانی (كودكی) توانا كرد و باز از توانایی (و قوای جوانی) به ضعف و سستی و پیری برگردانید هر چه بخواهد مىآفريند و هموست داناى توانا.
این آیات جوانی را مابین كودكی و پیری، ما بین دو نا توانی ميداند و از آن با نام «قوه»، توان و نیرو یاد ميكند كه در آن تمام قواهای انسانی در حد اعلی خود قرار دارند.
و دوران سوم پیری كه حاصل تجارب و آموختهها پستیها و بلندیها و نتیجه عملهای شخصی فرد در جوانی است.
كه اگر از هر یك از سه منظر زندگی انسان مورد توجه قرار بگیرد چه به عنوان هدف در زندگی «كودكی» چه برای موثر بودن در خلقت چه برای رشد كردن چه برای راه و مسیر زندگی خود، جوانی، و چه برای ثمره دیدن و پاداشت و عقاب، جوانی در جایگاه خاص قرار دارد كه چشم پوشی از آن غیر قابل انكار است.
اسلام عزیز در باب تربیت آدميبرنامه ریزی بسیار دقیقی دارد كه این برنامه از اوان كودكی بلكه عقب تر و قبل از تشكیل نطفه و انتخاب محل نطفه و انتخاب همسر برنامههایی دقیق و منظم ارائه ميدهد كه در جایگاه خود قابل تدبیر است.
امیر المومنین امام علی (ع) در بیان حساسیت جوانی ميفرماید:
قلب جوان مانند زمین خالی و مساعد است كه هرچه در آن بكاری همان درو ميكنی.(2)
و در باب توجه به این ایام ميفرماید:
دریابید جوانی را قبل از پیری و سلامتی را قبل از بیماری (3)
توجه به بذرهایی كه بخصوص در ایام جوانی در دل فرد كاشته ميشود بدلیل تاثیر گذاری آن و تداوم این تدبیرات و القائات تا ایام پیری آنچنان اهمیت دارد كه در كنار سلامتی روح و جسم قرار ميگیرد.
اگر بذر بدرستی كاشته و فرایند داشت آن با دقت و وسواس انجام پذیرد در صورتی كه زمین مساعد باشد آنگونه خواهد شد كه از هر دانه ای یكصد دانه برداشت ميشود.
«من جاء بالحسنة فله عشر أمثالها و من جاء بالسیئة فلا یجزی الا مثلها و هم لا یظلمون» (4).
هر كس كار نیكی بیاورد، ده برابر آن خواهد داشت و هر كس كار بدی بیاورد جز برابر آن، كیفرش ندهند و هرگز به آنان ظلم و ستم نشود.
و اگر به حال خود رها شود در آن علفزار و بیابانی بوجود ميآید كه محل چرای حیوانات خواهد شد(5)؛ هر چند زمین در ابتدای امر مناسب باشد.
بنابراین باید بذرهایی سالم با روشی صحیح در زمینهای مساعد كاشته شود و از آن با دقت مراقبت نمود، تا به بهترین محصول دست یابیم در این صورت است كه نه زمین تلف ميشود و نه حیوانات جرات ميیابند در آن وارد شوند.
:: ادامه مطلب
مقدمه
مسجد پايگاه اسلام است. حضور دائم در اين پايگاه ميتواند تربيت اسلامی را به دنبال داشته و موجبات دوری از انحرافات را فراهم آورده و سبب شود تا تبليغات دشمنان عليه جوانان بی اثر گردد.
نوشتار حاضر در پی بيان چگونگی حضور پايدار جوانان در مساجد به منظور اهداف بيان شده است.
در اين نوشتار از تجربيات عملی برای ارايه راهكارها جهت جذب پايدار جوانان به مساجد استفاده شده است به طوری كه بيشتر راهكارهای مطرح شده در بعضی از مساجد عملياتی شده و آثار و نتايج آن مشاهده شده است.
:: ادامه مطلب
مقدمه
علاقه به تحقيق در زمينه نماز جماعت در مساجد و راههاي گرايش جوانان به سوي آن و بررسي راهكارهاي سازنده جهت تبيين و توجيه جوانان جهت ايجاد ميل و رغبت در آنان مهمترين انگيزه براي نوشتن اين مقاله بوده است.
در اين جستجو با نويسندگاني برخورد كردم كه آثارشان در ارتباط با موضوع مذكور بود نويسندگان بزرگي كه تلاش بي وقفه خود را صرف مطالعه در اين زمينه نمودهاند، نويسندگاني چون شهيد مرتضي مطهري، علي قائمي، دكتر غلامعلي افروز، حسن راشدي، محمد رضا سنگري و ديگر بزرگان كه در زمينه ترغيب جوانان به سوي نماز و مسجد دست به پژوهش و تاليف زدهاند.
گرچه در زمينه جوان و مسجد و ارتباط بين آنها كتب متعددي به نگارش در آمده است ولي اهميت اين مسئله از نظر اسلام و جايگاه آن در اجتماع و خانواده ضرورت نگارش اين مقاله را نشان مي دهد.
سخن گفتن در اين مقاله هر چند به كرات، ارزش و زيبايي آن را بيشتر جلوهگر ميسازد.
:: ادامه مطلب
مقدمه
خداوند تبارك و تعالي انسان را كه آفريد راه سعادت و خو شبختي را نيز توسط انبياء گرامش همراه با كتب آسماني به انسانها نشان داد تا آنها فريب دشمن قسم خورده خود ( ابلیس) را نخورند.
پيامبراني كه همه آنان مردم را به علم و ايمان دعوت مي كردند تا جائي كه خاتَم و خاتِم پيامبران حضرت محمد بن عبدالله صلی الله علیه و آله و سلم با معجزه ی جاويد خود قرآن، كراراً تاكيد مي فرمايد كه همه انبياء آمده اند تا " يُزَكِّيهِمْ وَ يُعَلِّمُهُمُ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَة" باشند.(1) يعني فلسفه بعثت آنان تعليم و تعلم بوده است.
به همين دليل خود آن بزرگوار كه اسوة حسنه هستند بعنوان "طبيب دوار بطبه"(2)
به سراغ مردم مي رفتند و مردم را به علم و ايمان دعوت مي نمودند.
از طرف ديگر، مساجد هم محل عبادت بود و هم محل تحصیل علم .
چنانچه روزی حضرت وقتي وارد مسجد شدند و مشاهده نمودند كه يك گروه مشغول به عبادت و گروهي هم مشغول به تعليم و تعلم بودند، ايشان وارد حلقه دوم شدند و فرمودند: هر دو دسته كار نيك مي كنند و بر كار خير و سعادتند، لكن من براي تعليم و دانا كردن فرستاده شده ام و سپس وارد حلقة دوم شدند(3).
(در قدیم استاد در حلقهاي كه به شكل نیم دایره ایجاد شده بود به تدریس ميپرداخت، همانند كلاسهایی كه در حوزههای علمیه متداول است در این نوع كلاس ارتباط بهتری با دانش آموز برقرار ميشد و معمولاٌ خارج از صحن مسجد تشكیل ميگردید تا مزاحم عبادات مردم نگردد).
بنابراين مساجداز صدر اسلام هم محل تحصيل علم بوده و هم محل عبادت و سازندگي روح.
:: ادامه مطلب
|
» کل نظرات : 135
» بازديد کل : 2895327
» تاريخ ايجاد وبلاگ :
شنبه 30 دی 1391
» آخرين بروز رساني :
سه شنبه 19 دی 1396