لزوم پوشش بانوان در نماز

فلسفه حجاب در نماز چيست؟ خدا كه با همه محرم است!
با توجه به اين كه خداوند متعال عليم و حكيم است، پس يكايك احكام، حكمت خاصى دارند، ولكن پى بردن به آن اسرار، براى ما هم، ميسر نيست و هم، چندان مفيد نيست چه اين كه با علم محدود ما از نيازها، استعدادها و نيز راه رفع نيازهاى واقعى و شكوفا كردن استعدادها به نحو صحيح و بدون مخاطرات جسمى و روحى، مادى و معنوى، چگونه مىتوان چنين ادعايى نمود.
علاوه بر اين كه اساس در اين احكام، فراخوان بشر به تعبد و اظهار بندگى در مقابل حضرت پروردگار است. البته چه بسا ممكن است آگاهى به اين اسرار و حكمتها حداقل در بعضى افراد، موجب تقويت انگيزه آنها در پيروى از آن دستورات شود به همين جهت در صدد كنكاش از اسرار و حكمتهاى احكام مىكنند.
به هر صورت حجاب و پوشش بانوان در نماز، علل و فلسفههاى متعددى دارد؛ از جمله:
الف. اين خود نوعى تمرين مستمر و روزانه براى حفظ حجاب مىباشد و يكى از عواملى است كه در پاسداشت دائمى پوشش اسلامى زن و جلوگيرى از آسيبپذيرى آن، نقش مهمى ايفا مىكند.
ب. وجود پوششى يك پارچه براى تمام بدن و داشتن پوششى مخصوص براى نماز، توجه و حضور قلب انسان را بيشتر مىكند و از التفات ذهن به تجملات و چيزهاى رنگارنگ مىكاهد و ارزش نماز را صد چندان مىكند.
ج. داشتن پوشش كامل در پيشگاه خداوند، نوعى ادب و احترام به ساحت قدس ربوبى است. از اين رو براى مرد نيز در بر داشتن عبا و پوشاندن سر در نماز، مستحب است و همين ادب حضور در پيشگاه الهى زمينهساز حضور معنوى و بار يافتن به محضر حق مىشود.
افزون بر آن، حكم پوشش در نماز، با حفظ حجاب در برابر نامحرم تفاوتهايى دارد و با آن قابل مقايسه نيست؛ مثلاً پوشاندن روى پا در برابر نامحرم واجب است؛ ولى در نماز - بدون حضور نامحرم - واجب نيست.
سؤال: اگر خدا جنسيت ندارد، چرا بايد در نماز پوشش داشته باشيم؟
جواب: پاسخ اين سؤال طي مراحل زير بيان ميشود:
1. خداوند خالق جنس مذکر و مؤنث است(1) و نسبت به خداوند جنسيت معني ندارد و از طرفي، عالم محضر خداست و به نهان و آشکار مخلوقات آگاه و بيناست.(2) پس لزوم رعايت حجاب در نماز به خاطر نامحرم و يا مذکر بودن خداوند نيست.
2. رعايت حجاب در نماز و غير نماز، فقط بر زنها واجب نيست، بلکه حفظ حجاب در محدوده معين بر مردان و زنان هر دو لازم است؛ مثلاً پوشانيدن عورت و بعضي قسمتهاي بدن از ديد انسانهاي ديگر بر مردان و زنان واجب است. همچنين نماز خواندن با بدن برهنه در مردان و زنان هر دو موجب بطلان نماز است.
بنابراين، رعايت حجاب براي انسانها گاهي به خاطر وجود انسانهاي نامحرم است و گاهي به خاطر صحت عبادت است که در بعضي موارد هر دو علّت با هم جمع ميشوند، مثل نماز خواندن در حضور اشخاص نامحرم و گاهي فقط به خاطر صحت عبادت است، مثل نماز خواندن در اتاق در بسته و تنها . اختلاف بعضي شرائط اين دو حالت، بهترين گواه بر مطلب است؛ مثلاً طهارت و مباح بودن لباس در نماز شرط است، اما در حفظ حجاب از نامحرم شرط نيست.
3. اهداف، حکمتها و فوائدي که از رهگذر انجام دستورات الهي به انسان ميرسد، متناسب با ساختار وجودي اوست که مرکب از بعد مادي و معنوي، يعني جسم و روح است و دستورات الهي زمينه را براي سعادت دنيايي و اخروي آماده ميکند.
پس اگر در موردي به منافع مادي يک عمل پينبرديم، دليل بر بيهدفي و ناقص بودن آن عمل نيست و از آنجا که عقل و فهم آدمي مانند اصل وجودش محدود است، پس به فوائد و حکمتهايي که خالق نامحدود وضع کرده، به طور کامل پي نخواهد برد، مگر اينکه معصومين عليهمالسلام از زبان وحي خبر دهند.

بنابراين، آنچه را که ذيلاً به عنوان حکمت و فائده حجاب در حال نماز ذکر ميکنيم، تنها گوشهاي از فوائد و حکمتهاست و اگر در موردي به حکمت و هدف دستوري پي نبرديم، بينياز از انجام آن نميشويم، بلکه بعضي عبادات تعبدي محضاند؛ يعني مأمور به انجام آن هستيم؛ چون خداي حکيم و عليم که خواهان سعادت و کمال انسانهاست، امر فرموده؛ چنان که اگر پزشک ماهر امر به خوردن دارويي کند، هر چند حکمت آن را ندانيم، انجام ميدهيم.
با توجه به نکات فوق، به ذکر چند فائده و حکمت براي حجاب در نماز بسنده ميکنيم:
اول: انسان در حال عبادت در حضور خاص خداوند و در حال راز و نياز است. در چنين حالي مناسب است بهترين لباس را بپوشد که براي زن همان پوشش کامل است که نشانه عفت و پاکدامني او ميباشد و بهترين حالات او را منعکس ميکند و براي مرد هم علاوه بر اينکه پوشش عورت لازم است، مناسب است لباسهاي خود (رداء و عباء) و عمامه را بپوشد.(3) سر وقت نماز خواندن، رو به قبله بودن، پوشش کافي و ... هر چند نسبت به خداوند فرقي نميکند، اما نسبت به انسان و سير مراحل تکامل و تربيتش خيلي مهم است و هدف تکليف نيز همين است.
دوم: نوع عبادات، در قالب و آداب ظاهري و شرائط خاصي عرضه شده که هر کدام علاوه بر اهميت و سازندگي ظاهرشان در شخصيت انساني، باطن و اسراري هم دارند که اهل دل به ويژه اولياء الهي از اين ظواهر عبور ميکنند. امامان معصوم عليهمالسلام در فرصتهاي مناسب به اندازه استعداد و توان درک مخاطبين پرده از اسرار اين شعائر و مناسک و عبادات برداشتهاند.
امام صادق عليهالسلام فرمودند: «جامه براي مؤمنان نعمتي از جانب خداوند است که مواضع شرمگاه بدن با آن پوشيده ميشود ... و چون آن را ميپوشي، تو را به خودپسندي و ريا و خودآرايي و فخر فروشي و بزرگمنشي وادار نکند ... پس چون جامهات را پوشيدي، به ياد آن باش که خداي تعالي گناهان تو را با رحمتش پوشانده، و لباس صدق و راستي را بر خود بپوش؛ همانگونه که پيکر ظاهر خود را با جامهات پوشاندي و بايد باطنت در پوشش ترس و ظاهرت در پوشش اطاعت باشد! اين نعمت خداوند که لباس فرستاد تا عورت ظاهريات پوشيده بماند، بايد مايه عبرت تو شود تا با لباس توبه، عورتهاي باطني خود را بپوشاني و هيچ کس را به عيبش رسوا نکني... .»(4)
پي نوشت ها:
1. يس / 36: «سُبْحانَ الَّذي خَلَقَ الْاَزْواجَ کُلَّها»؛ «منزه است کسي که تمام زوجها را آفريد.»
2. انعام / 103: «لَا تُدْرِکُهُ الْاَبْصَارُ وَ هُوَ يُدْرِکُ الْاَبْصَارَ وَ هُوَ اللَّطيفُ الْخَبيرُ»؛ «چشمها او را نميبينند، ولي او همه چشمها را ميبيند و او بخشنده و آگاه است.»
3. پاسخ به پرسشهاي مذهبي، آية اللّه سبحاني و آية اللّه مکارم شيرازي؛ مدرسه امام علي عليهالسلام ، چاپ اول، ص 309.
4. سر الصلوة، امام خميني رحمهالله ، تصحيح احمد فهري، پيام آزادي، مرداد 1360، تهران، ص 83. جهت مطالعه بيشتر، ر. ک: زن در آينه جلال و جمال، جوادي آملي، ص 437؛ رسايل حجابيّه، رسول جعفريان، بخش حکمت و فوائد حجاب؛ حجاب، شهيد مطهري، تمام کتاب؛ سر الصلوة، امام خميني رحمهالله ، ص 80 به بعد.
مجله حوزه مبلغان؛ پديدآورنده: رحيم لطيفي،
تنظيم تبيان، گروه دين و انديشه، هدهدي .
تبیان
:: ادامه مطلب
"بسمه تعالی" بررسی حضور بانوان در مسجد ونماز جماعت براساس آموزههای دینی عسکری اسلامپورکریمی مقدمه با نگرش به مجموعه تعالیم حیاتبخش شریعت اسلام، درمییابیم زن از سرشتی انسانی، همچون مرد، آفریده شده است و همانگونهکه در آفرینش با مرد یکسان است و سرشتی جداگانه ندارد، در رشد و کمال معنوی و رسیدن به قلههای بلند تقوا و فضیلت و کسب ارزشهای والای الهی و انسانی نیز استعدادهای سرشاری دارد که حقتعالی در او به ودیعت نهاده است. بانوان بهعنوان نیمی از پیکر جامعهی انسانی، همانند مردان، در مشارکت عمومی پایگاه و جایگاهی مناسب دارند و نمیتوان از نقش سازندهی آنان چشم پوشید. اسلام با حضور بانوان در عرصههای مختلف اجتماعی مخالف نیست و آن را منع نکرده است؛ بلکه وظیفهی اصلی وی را مادری و تربیت و پرورش انسانهای بزرگ و وارسته میداند؛ البته در کنار آن نیز به آنان اجازه داده است، با حفظ حریم و عفت و پاکدامنی و در پوششی محفوظ از تیر زهرآگین نگاههای هوسآلود آلودهدلان، در اجتماع حضور یابند و برای رشد و ترقی خود و جامعه گام بردارند. تاریخ اسلام سرشار از صحنههایی است که زنان آفریدگار آن بودهاند. در این نوشتار برآنیم تا با مطالعه و بررسی آموزههای دینی و تاریخ اسلام (شواهد تاریخی) به جواز حضور زنان در مشارکت عمومی و عرصههای مختلف اجتماع بپردازیم، مانند حضور در مساجد و دیگر اماکن عبادی. باشد که ابهامات موجود دراینباره، در پرتوی آموزههای اصیل اسلامی و شواهد تاریخی از صدر اسلام، بهخوبی بر همگان آشکار گردد. |
:: ادامه مطلب
"بسمه تعالی" بررسی تفصیلی حضور زنان در مسجد علی اکبر گندمکار مقدمه در معیارهای ارزشی قرآن و روایات، بین زن و مرد نوعی برابری حاکم است، در مقامهای معنوی تفاوتی بینشان نیست و در انسانیت و ارزشها موقعیتی یکسان دارند. تنها ملاک برتری انسانها بر یکدیگر تقوا است. تقوا در معنای حقیقیاش امری اکتسابی است و به جنسیت ربطی ندارد، چنانکه به نژاد، جغرافیا، سن، ثروت و زیبایی نیز ربطی ندارد. اسماء بنت عُمیس، یکی از نخستین زنان مهاجر در اسلام، وقتی از «حبشه» بازگشت، به دیدار همسران پیامبر(صلیاللهعلیهوآله) آمد و نخستین چیزی که پرسید این بود: «آیا آیهای دربارهی زنان نازل شده است؟» آنان پاسخ دادند: «خیر». اسماء خدمت پیامبر(صلیاللهعلیهوآله) رسید و عرض کرد: «ای رسول خدا! جنس زن گرفتار خسران و زیان است؟» رسول خدا(صلیاللهعلیهوآله) فرمودند: «چرا؟» گفت: «چون در قرآن فضیلتی همانند مردان برای زنان نیامده است». |
:: ادامه مطلب
|
|
:: ادامه مطلب
"بسمه تعالی"
شرایط حضور زنان در مسجد
مقدمه
بنا بر معیارهای ارزشی بشر، بین زن و مرد فرقی وجود ندارد. در آیات و روایات نیز سخن از برابری حقوق زن ومرد به میان آمده است. در مقامات معنوی نیز تفاوتی بین زن و مرد وجود ندارد؛ لذا زنان میتوانند مانند مردان به مقامات عالی انسانی دست یابند. تقوا امری اکتسابی است و جنسیت در آن دخیل نیست و از نگاه قرآن فقط تقوا ملاک برتری انسانها بر یکدیگر است. همانگونهکه مدارج تقوا به نژاد، قوم و سرزمین جغرافیایی ربطی ندارد، به سن، ثروت و زیبایی نیز ربط ندارد. اسماء بنت عمیس، از نخستین زنان مهاجر در اسلام، وقتی ازحبشه بازگشت، به دیدار همسران پیامبر(صلیاللهعلیهوآله) آمد. نخستین پرسش او این بود: «آیا آیهای دربارهی زنان نازل شده است؟» و آنان پاسخ دادند: «خیر». اسماء خدمت پیامبر(صلیاللهعلیهوآله) رسید و عرض کرد: «ای رسول خدا! جنس زن گرفتار خسران و زیان است؟»، رسول خدا(صلی اللهعلیهوآله) فرمود: «چرا؟»، گفت: «چون در قرآن فضیلتی همانند مردان برای زنان نیامده است».
:: ادامه مطلب
"بسمه تعالی" زنان و مسجد عسکری اسلام پورکریمی مـقـدمـه با نگرش به مجموعهی تعالیم حیاتبخش شریعت اسلام درمییابیم که زن از سرشتی انسانی، همچون مرد، آفریده شده است و همانگونه که در آفرینش با مرد یکسان است و سرشتی جداگانه ندارد، در رشد و کمال معنوی و رسیدن به قلّههای بلند تقوا و فضیلت نیز استعدادهای سرشاری دارد. بانوان که نیمی از پیکر جامعهی انسانیاند، همانند مردان در مشارکت عمومی پایگاه و جایگاه مناسبی دارند و نمیتوان از نقش سازندهی آنان چشم پوشید. اسلام با حضور بانوان در عرصههای مختلف اجتماعی مخالف نیست و آنان را منع نکرده است؛ گرچه وظیفه و نقش اصلی وی را «مادری» و تربیت و پرورش انسانهای بزرگ و وارسته میداند. البته در کنار آن نیز به آنان اجازه داده است تا با حفظ حریم، عفّت، پاکدامنی و در پوششی محفوظ در اجتماع حضور یابند و برای رشد و ترقّی خود و جامعه گام بردارند. با دقت نظر در منابع اصیل روایی اسلام درمییابیم که در عصر پیامبر اکرم(صلی اللهعلیهوآله)، زنان مؤمن همانند مردان در مجامع عمومیای مانند نماز جمعه و جماعت شرکت میکردند. پیامبر اکرم(صلیاللهعلیهوآله) پس از مدتی که درب ورودی و خروجی مسجدالنبی برای مردان و زنان یکی بود، دستور فرمودند برای زنان درب دیگری قرار دهند که «باب النساء» نامیده شد و هنوز هم به این نام معروف است. |
:: ادامه مطلب
"بسمه تعالی" زنان وپیامدهای جهانی شدن سیدرضانقیب السادات مقدمه کوچکشدن جهان با پیشرفتسریعتکنولوژی و تشدید روزافزون فعالیتهایاقتصادی ازیکسو و توسعهیشبکههایفراملّی و جهانی ازسویدیگر، موجب تنزل موقعیت مقامات ملی و نیز گسیختگیملیمیشود.به اذعان نظریهپردازان شبکههایارتباطی و نظامهایتولید،در این روند، سطوح محلی و جهانی با یکدیگرپیوندمیخورد و دیگر روابط و تعاملات اجتماعی، فقط در قالب محلی قابل تصور نیست؛بلکهاین تعاملها در قالب شبکههایجهانی صورت میگیرد. همچنین، پیوند مردم جهان در جامعهی واحد و فراگیرجهانی از دیگرنکات مورد تأکید در این روند است. در دیدگاهنظریهپردازان انتقادی، جهانگرایییعنی بسط و گسترش و انتقال تمدن و فرهنگ ایالات متحدهیآمریکا به سایرکشورهای جهان. بهعبارتدیگر، جهانگراییبهمعنای نفیدیگران و نفوذ در فرهنگهایدیگر است.ادغام بازارهایتجاری جهانی، جابجایی و انتقال سرمایه، نیرویکار و فرهنگ در چارچوب سرمایهداری و آزادی بازار، و نهایتاً سرفرودآوردن جهان دربرابر قدرتهایجهانی بازار، نتایج جهانیشدن کنونی است که به ازهمگسیختگی مرزهایملی و کاهشحاکمیتدولتها خواهد انجامید. |
:: ادامه مطلب
|
» کل نظرات : 135
» بازديد کل : 2895748
» تاريخ ايجاد وبلاگ :
شنبه 30 دی 1391
» آخرين بروز رساني :
سه شنبه 19 دی 1396