از آنجا كه علم و قدرت و امكانات انسان محدود است، نمى‏تواند به همه خواسته‏هاى قلبى‏اش جامه عمل بپوشاند. ولى نیّت، جاى آنرا مى‏گیرد و میان «انسان بى نهایت طلب» و «شرایط محدود» را، متصّل مى‏كند. مثلاً اگر كسى نیّت و آرزوى هدایت همه انسان‏هاى گمراه را دارد و در این راه، تلاش فراوان هم مى‏كند ولى موفق نمى‏شود. بخاطر نیّت‏ش، به همان پاداش‏هاى بزرگ مى‏رسد.
 از طرف دیگر، نیّت‏هاى بد هم شرایط زمانى و مكانى را در مى‏نوردد و آثار سوء اعمال را متوجّه صاحب نیّت مى‏كند.
 اگر انسان با فساد و گناه و ستم افراد دیگر، همدل باشد و به آنها راضى گردد. در گناهشان شریك است.
 قرآن، كشتن شتر حضرت صالح را كه معجزه الهى بود، به همه مخالفان آن پیامبر نسبت مى‏دهد، با آنكه دست همه به آن جنایت آلوده نبود، ولى در دل به آن راضى بودند.
 پس، رضایت به كار خیر و شر، انسان را از محدوده زمان و مكان بیرون مى‏آورد و در ثواب یا عقاب آن شریك مى‏سازد و این مطلب، در روایات متعددّى بیان شده است.