• بيان آثار نماز
از ميان شاخص‏هاي دين‏داري در دين اسلام، نماز جايگاه اساسي و ويژه‏اي دارد و در متون اسلامي نسبت به ديگر واجبات از اهميت بيش‏تري برخوردار است.

 از اين‏رو، براي دل‏بسته ساختن فرزندان به نماز بايد از آيات و رواياتي بهره‏گيريم كه در اين‏باره وارد شده‏است تا هرچه بيش‏تر به عبادت گرايش پيدا كنند.

امام علي عليه‏السلام مي‏فرمايد:

اَلصَّلوةُ حِصنٌ من سَطَواتِ الشَّيطان.1

نماز، دژي است كه انسان را از هجوم شيطان در امان نگاه مي‏دارد.

و باز فرمود:

اَلصَّلوةُ حِصنُ الرَّحْمنِ وَ مُدْحَرَةُ الشَّيطانِ.2

نماز، دژ خداي مهربان و وسيله دور كردن شيطان است.

هم‏چنين نماز آثار پرورشي فراواني دارد كه به نمونه‏هايي از آن اشاره مي‏كنيم:

الف ـ آمرزش گناهان
امام علي عليه‏السلام فرمود:

و اِنَّها لَتَحُطُّ الذُّنُوبَ حَطَّ الوَرَقِ وَ تُطَّلِقها اِطلاقَ الرّبق وَ شِبَّهِهِا.3

نماز چون ريختن برگ درختان، گناهان را مي‏ريزد و چنان كه كسي را از بند بگشايند، گناه‏كار را آزاد مي‏كند.

ب ـ پيش‏گيري از خودبيني
امام علي عليه‏السلام فرمود:

وَ الصَّلاةَ تَنزيها عَنِ الكِبر.4

نماز، وسيله‏اي براي پاك شدن از خودبيني است.

ج ـ جلب رحمت پروردگار
لو يَعلُم المُصلّي ما يَغشاهُ مِن جَلالِ اللّهِ ما سَرَّهُ اَن يُرفَعَ رأسُهُ مِن سُجُوده.5

اگر نمازگزار مي‏دانست كه چگونه رحمت او را فرا گرفته است، از سجده سر بر نمي‏داشت.

د ـ نزديكي به خدا
امام علي عليه‏السلام فرموده است:

تَعاهَدُوا اَمْر اَلصَّلاةِ وَ حافِظُوا عَلَيْها وَ اسْتَكْثِرُوا مِنها وَ تُقَرِّبُوا بِها.6

امر نماز را بر دوش بگيريد و آن را حفظ كنيد و بسيار به جاي آوريد و با آن به خدا نزديكي جوييد.

هم‏چنين آن حضرت مي‏فرمايد:

الصَّلاةُ قُربانُ كُلِّ تَقِّي.7

نماز، مايه نزديكي هر پرهيزكاري است.

رستگاري خود و فرزندانمان جز با نماز و نزديكي به خدا، از راه ديگري به دست نمي‏آيد. نزديكي انسان به خدا؛ يعني دريافت بخشايش او و اطمينان و اعتماد به بخشايش او و ادراك حق.8

اگر بخواهيم فرزنداني منظّم، با ادب، پركار و رها از ويژگي‏هاي زشت پرورش دهيم و سبب افتخار خود، آنان و جامعه اسلامي‏مان شويم، لازم است آن‏ها را دل‏باخته نماز سازيم.

امام خميني رحمه‏الله مي‏فرمود:

نماز را كوچك حساب نكنيد. نماز و ساير احكام براي تربيت شماست، براي هدايت شماست.9

در قرآن، واژه نماز (صلاة) و مشتقاتش، 114 بار به كار رفته و در 15 مورد به آن امر شده‏است. در كتاب «چهارصد سخن پيرامون نماز» آمده است: «بر خلاف تصور بعضي كه نماز را تكرار مي‏دانند، نماز نردبان ترقي است. هرچه با حضور قلب بيش‏تري خوانده شود، انسان بالاتر مي‏رود».10

استاد مطهري نيز در اين‏باره مي‏نويسد:

هر اندازه ايمان مذهبي انسان بيش‏تر باشد، بيش‏تر به ياد خداوند است و هر اندازه انسان به ياد خداوند باشد، كم‏تر معصيت مي‏كند. معصيت كردن و نكردن داير مدار علم و آگاهي نيست، داير مدار غفلت و تذكر است. به هر اندازه كه انسان غافل باشد، خدا را فراموش كرده و بيش‏تر معصيت مي‏كند و به هر اندازه خداوند بيش‏تر در نظرش باشد، معصيت كم‏تري مي‏كند. عبادت براي آن است كه انسان زود به زود به ياد خدا بيافتد و يادآوري هرچه بيش‏تر باشد، انسان بيش‏تر پاي‏بند اخلاق و حقوق خواهد بود.11

با نگاه از اين زاويه و توجه به جنبه پرورشي و پاك‏سازي نماز، يكي از رازهاي پافشاري اسلام بر آن و معرفي نماز به عنوان پايه ايمان را مي‏توان بازداشتن جامعه اسلامي از زشتي‏ها و پاك‏سازي اخلاقي مسلمانان دانست.

اِنَّ الصَّلوة تَنهي عَنِ الْفَحشاءِ وَ الْمُنكَرِ. (عنكبوت: 45)

به درستي كه نماز[،انسان را] از كار ناشايست و ناپسند باز مي‏دارد.

علامه طباطبايي مي‏فرمايد:

نماز شامل ذكر خداوند است و اين ذكر، ايمان به وحدانيت خداوند، رسالت پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله‏وسلم و روز جزا را به نمازگزار تلقين مي‏كند و نيز او را وادار مي‏كند كه از خدا استعانت بجويد و با روح و بدن خود متوجه او شود. نماز، انسان را از فحشا و منكر باز مي‏دارد.12

به طور كلي بايد گفت:

نماز، رهايي از تنبلي و تن‏پروري است.

نماز، رهايي از حواس‏پرتي و بي‏توجّهي است.

نماز، رهايي از نژادپرستي است.

نماز، رهايي از چاپلوسي است.

نماز، رهايي از پرستش بت‏ها است.

نماز، رهايي از همه ويژگي‏هاي زشت و برخورداري از صفات خدايي است.

نماز، رهايي از گناه و تباهي است.

نماز، رهايي از زندگي سخت است.

نماز، رهايي از زندان تن است.

نماز، رهايي از حصار جهان ماده و منتقل شدن به عالم ملكوت است.

نماز، رهايي از خود و پيوند با خدا است.

نماز، رهايي از خشم و سخط پروردگار است.

نماز، رهايي از سخت جان كندن است.

نماز، رهايي از عذاب برزخ است.

نماز، رهايي از كوري روز رستاخيز و عذاب روز حساب است.

نماز، رهايي از آتش دوزخ و رسيدن به خوشبختي بهشت است.13
پی نوشت :
1. شرح غررالحكم و دررالكلم، ج 2، ص 166.
2. همان، ص 167.
3. بحارالانوار، ج 33، ص 449.
4. نهج البلاغه، حكمت 252.
5. الخصال، ج 2، ص 632.
6. نهج‏البلاغه، خطبه 199، ص 829.
7. كافي، ج 1، ص 265.
8. نماز، محمدصادق حائري‏شيرازي، تهران، انتشارات دانشجويان مسلمان پيرو خط‏امام، ص 6.
9. صحيفه نور، روح‏اللّه‏ موسوي خميني، تهران، انتشارات وزارت ارشاد اسلامي، 1368، ج 19، ص 207.
10. چهارصد سخن پيرامون نماز، سيدجواد بهشتي، تهران، ستاد اقامه نماز، 1374، ص 80.
11. گفتارهاي معنوي، مرتضي مطهري، ص 85.
12. تفسيرالميزان، سيدمحمدحسين طباطبايي، برگردان: محمدباقر موسوي، تهران، انتشارات عمومي، 1363، چ 1، ص 210.
13. نمازشناسي1، ص 182.

منبع : پایگاه مذهبی صلات