اگر یك تبسم، حسن می شدیم

مرید خصال حسن (ع) می شدیم

دل روشنش را ورق می زدیم

و با نور او هم سخن می شدیم

ز بوی كرامات او چون بهار

شكوفا و گل پیرهن می شدیم

به باغ جمالش، قدم می زدیم

شبی بلبل آن چمن می شدیم

برای پراكندن....

حسن مجتبی اولین مژده از كوثری است كه خداوند بر حبیبش وعده داده بود. حسن اولین گل از بوستان علی و فاطمه، اولین وارث بزرگی والدین بزرگوارش و نخستین كسی است كه یا بن رسول ا... لقب یافت و دهان دشنام گویانی كه پیامبر را ابتر می خواندند، بست.

زندگی امام حسن سكوتی تحمیلی است در میان دو فریاد، فریاد امام علی بر " قاسطین و مارقین و ناكثین" و فریاد امام حسین بر ظلم  و انحطاط حكومت یزید و هر دو چه خونین به پایان رسیدند. علی را در محراب عبادت فرق سر شكافتند و حسین را در صحرای عطشناك كربلا  با 72 تن از بهترین یارانی كه هر رهبری آرزوی آنان را دارد، در بستر خون نشاندند. خون و رنگ سرخ آن جاودانه ترین رنگ ها در حافظه تاریخ است. فرق خونین علی و پیكر خونرنگ حسین در تمام تاریخ نه تنها شیعه كه تمام فرق اسلامی در خاطره ها باقی ماند و حركت ساز شد. ولی زندگی سیاسی امام حسن در دوران محیلانه و سیاستمدارانه معاویه سپری شد. معاویه یك به یك یاران امام حسن را از گرد ایشان پراكند و صلح ناخواسته را به ایشان تحمیل كرد. امام حسن تنهاترین سردار تاریخ اسلام است. به یاد آوریم سخن ایشان به یكی از یارانشان را كه فرمودند اگر به اندازه این گله گوسفند همراه داشتم لحظه ایی در قیام تردید نمی كردم و وقتی آن یار امام ، گوسفندان گله را شمارش كرد تعداد آنها را كمتر از انگشتان......

همان‏گونه كه درروایتآمده، منظورازمكارم اخلاق آن اعمالى است كه ازنظراخلاقى، فوق‏العاده باشد، چون برخى از كارها و اخلاقیات انسان است كه به طورعادى براى عموم مردم عادى است مثل آن كه كسى به شما نیكى و احسان كند و شما نیز در برابر به او احسان و نیكى كنید، كه این یك امرعادى و طبیعى است، و خلاف این كارغیرطبیعى است كه قرآن كریم نیز آن را به عنوان یك اصل طبیعى عنوان كرده و مى‏فرماید:

"هل جزاء الاحسان الا الاحسان ." (الرحمن/60)

اما اگر كسى توانست تا این حد خود را كنترل كند و این اندازه برنفس خود مسلط گردد كه بدى و ظلم را با احسان و نیكى مقابله كند، این كاراز نظر اخلاقى یك كار فوق العاده است كه هركس نمى‏تواند چنین كارى را انجام دهد...

به قول شاعر كه مى‏گوید:

بدى را بدى سهل باشد جزااگر مردى «احسن الى من اساء» !

مرحوم شهید آیت الله استاد مطهرىدركتاب فلسفه اخلاق خود، تحقیق جالبى دراین باره دارد و پس ازآن قسمتى ازدعاى مكارم الاخلاق صحیفه سجادیه را در این باره نقل كرده كه دعا كننده گوید:

«اللهم صل على محمد و آل محمد و سددنى ـ لان اعارض من غشنى بالنصح.»

پروردگارا، درود فرست برمحمد وآل محمد و به من توفیق ده كه معارضه ‏كنم به نصیحت با آن كسانى كه با من بهظاهر دوستى مى‏كنند، ولى در واقع مى‏خواهند با من بدى و دغلى كنند .

«و اجزى من هجرنى بالبر.»

خدایا، به من توفیق ده كه جزا بدهم....

این وصیتى است كه از امالى شیخ طوسی(ره) نقل شده كه به برادرش امام حسین علیه السلام فرمود:

"این است آنچه وصیت مى‏كند بدان حسن بن على به برادرش حسین بن على: وصیت مى‏كند كه گواهى دهد معبودى جز خداى یكتا نیست كه شریك ندارد ،پس پرستش مى‏كند او را بدان جهت كه شایستهیپرستش است ، شریكى در سلطنت ندارد و سرپرستى از خوارى براى او نیست و بهراستى كهاوهر چیز را آفریده واندازه ی آن را به خوبی مقدر ساخته و شایسته‏ترین معبود و سزاوارترین كسى است كه او را ستایش كنند ، هر كه ازاو فرمانبردارى كند راه رشد را یافته ، و هر كس كه نافرمانیشراكند به گمراهى و سرگشتگىمی افتد و هر كس به سوى او بازگرددهدایت گشته است.

من تو را سفارش مى‏كنم(اى حسین ) به بازماندگانم از خاندان و فرزندان و خانواده خودت كه از بدكارشان درگذرى و از نیكوكارشان بپذیرى ، و براى آنها جانشین و پدرى مهربان باشى، و دیگر آن كه مراکناررسول خدا دفننمایی كه من به او و خانه او شایسته ‏تر از دیگران هستم...

و اگر از این كار مانع شدند و جلوگیرى كردند....

امام حسن علیه السلام، مسؤولیت‏خلافت را در فضایى مضطرب و ناآرام كه در اثر دسیسه‏هاى بنى‏امیه و دیگران در پایان زندگانى پدر بزرگوارش امام على‏علیه السلام بروز كرده بود بر عهده گرفت. با نگاهى گذرا به اوضاع و مشكلات پیچیده و ناگوار آن زمان ، مى‏توان نكات زیر را از زندگى امام حسن‏علیه السلام برداشت كرد:

امام حسن‏علیه السلام حكومت‏خود را با مردمى شروع كرد كه به مكتبى بودن مبارزه و هدف‏هاى آن، ایمان واضح و كاملى نداشتند را از جنبه دینى و اسلامى با خواسته‏هاى مبارزه هماهنگ نبوده و به طور کلی به چهار دسته تقسیم شده بودند:

الف) امویان

ب) خوارج

ج) شكاكان

د)حمراء آنان پاسبانان «زیاد» بودند و مى‏خواستند سربازان شخص پیروز و شمشیرهاى شخص غالب باشند. كارشان به جایى رسید كه كوفه را به خود نسبت دادند و گفتند: «كوفه ی حمراء»

در این میان پیروان امام حسن‏علیه السلام كسانى بودند كه پس از شهادت پدر بزرگوارش على‏علیه السلام، به بیعت‏با او شتافتند و در كوفه عده آنان بسیار بود. اما دسیسه‏ها و فتنه‏گرى دیگران، پیوسته حركات آنان را با شكست روبه‏رو، و خنثى مى‏كرد.

در این دوره مردم ساده‏لوح با امام حسن‏علیه السلام آن‏سان رفتار مى‏كردند كه گویى امامت او را در امتداد خط سقیفه و شأن ایشان را در حد خلافت مى‏دانستند و این‏گونه بود كه جایگاه رفیع امامت را تنزل بخشیدند.

تبلیغات نیرنگ‏آمیز معاویه ، موج شك را در مكتبى بودن مبارزات امام حسن‏(ع) برانگیخت و این شبهه را در دل مردم ساده لوح قوت بخشید كه مبارزه....