امام صادق علیه السلام : ریا كار سه نشانه دارد ؛ وقتی در زمان عبادت مردم او را ببینند به نشاط آید و هرگاه تنها باشد كسل شود و در هر هر كاری دوست دارد كه او را بستایند . ( اصول كافی ، ج 3، ص 402 )

امت اسلام درهفدهم ربیع الاول، یكصد و سی و ششمین سالگرد ولایت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله را جشن گرفته بودند .  در همین زمان درخانه رسالت موجی از سرور و شادی جریان داشت: این خانه چشم به راه آمدن كرامت و افتخاری بود تا او را  چون گوهری در برگیرد .

در آن شب و در آن فضای مبارك، امام صادق علیه السلام چشم به جهان گشود. او شراره درخشانی بود كه آسمان سخاوت ، او را به زمینیان بخشیده بود تا از پرتو آن نور گیرند و در زیر درخشش تابناكش راه خود را به سوی خیر و نیكی و صفا باز یابند.

جعفربن محمد بن علی بن الحسین بن علی بن ابی طالب علیهم السلام، ششمین امام شیعیان است. كنیه ایشان "ابوعبدالله" و لقب مشهورشان "صادق" است. القاب دیگر ایشان عبارتند از : صابر، طاهر و فاضل. اما چون فقیهان و محدثان معاصر ایشان كه شیعه امام هم نبوده اند، حضرت را به درستی حدیث و راستگویی در نقل روایت، بدین لقب ستوده اند، لقب " صادق" شهرت یافته است.(1)

از آغاز ولادت تا هنگام شهادت این امام بزرگوار، ده تن از امویان و دو تن از عباسیان بر حوزه اسلامی حكومت داشتند. آغاز امامت ایشان با حكومت هشام پسر...

پیامبر اكرم (ص): وقتی می خواهی عیوب دیگران را یاد كنی ، عیوب خویش را به یاد آور . (كنز العمال ، ج 3 ، ص 586)

در طول تاریخ بشریت، كمتر انسانى وجود دارد كه مانند پیامبر اسلام (ص) تمام خصوصیات زندگى اش به طور واضح و روشن بیان و ثبت ‏شده ‏باشد.

خداوند متعال در قرآن ‏با زیباترین عبارات و كاملترین ‏بیانات، آن حضرت را معرفى نموده و با عالى‏ترین صفات ستوده است و مى‏فرماید: « و اِنّك لَعلی خُلق عَظیم‏»؛ ( قلم/4) " ای پیامبر!تو بر اخلاقى عظیم استوار هستى."

نیز مى‏فرماید: « محمد رسول الله و الذین معه اشداء علی الكفار رحماء بینهم. » (فتح/29) محمد (ص) فرستاده خداست و كسانى كه با او هستند در برابر كفار سر سخت و در میان خود مهربانند.

محققان، تاریخ نویسان و دانشمندان در ابعاد گوناگون زندگى حضرت‏محمد(ص) سخن گفته‏اند.

اما ائمه علیهم السلام با نگاهى ژرف و دقیق، سیماى آن شخصیت ‏بى‏نظیر ودرُّیكتاى عالم خلقت را به تماشا نشسته و به معرفى زندگى، مبارزات و آموزه‏هاى آن حضرت پرداختند.

در این نوشتار بر آنیم تا گوشه هایى از زندگى و شخصیت ‏پیامبر اكرم (ص) را از نگاه امام صادق علیه السلام به تماشا بنشینیم.

تولد نور

امام صادق(ع) به نقل از سلمان فارسى فرمود: پیامبر اكرم(ص) فرمود: خداوند متعال مرا از درخشندگى نور خودش آفرید (1) .  همچنین امام صادق(ع) فرمود: خداوند متعال خطاب به رسول اكرم(ص) فرمود: «اى محمد! قبل از این كه آسمان‏ها، زمین، عرش و دریا را خلق كنم، نور تو و على را آفریدم...».(2)

ثقه‏الاسلام كلینى(ره) مى‏نویسد: امام صادق(ع) فرمود: «هنگام ولادت ‏حضرت رسول اكرم(ص) فاطمه بنت اسد نزد آمنه (مادر گرامى پیامبر) بود. یكى از آن دو به......

جوانان و نوجوانان در هر جامعه‏اى گنجینه‏هاى سرشارى هستند كه اگر مربیان و متولیان براى آنان سرمایه گذارى شایسته انجام دهند و این گروه فعال و پرشور را با رفتار حكیمانه ، تكریم شخصیت و احترام به نیازها، به اهداف مطلوب و ایده‏آل خود هدایت نمایند، علاوه بر این كه آنان را از خطر انحراف و تردید در هویت و آسیب‏هاى اجتماعى مصونیت ‏بخشیده‏اند ، قلب‏هاى پاك و زلال آنان را به سوى نیکی ها، زیبایى‏ها و اخلاق پسندیده رهنمون می شوند و جامعه آینده را از نظر سلامت و حفظ ارزش‏ها و فرهنگ، بیمه نموده‏اند. امام صادق‏علیه السلام در مورد سرمایه گذارى معنوى براى نسل نو و حفاظت نوجوانان از گروه‏هاى منحرف و كج اندیش، مى‏فرمایند: « نوجوانان خود را با احادیث ما آشنا كنید قبل از این كه مرجعه (یكى از گروه‏هاى منحرف) بر شما پیشى گیرند. »(1)

ارتباط با نسل جوان

هدایت و تربیت نسل جوان به لحاظ اهمیتى كه دارد امروزه بیش از گذشته مورد توجه اندیشمندان و جوامع مختلف قرار گرفته است. جوان داراى خصوصیات عاطفى، اجتماعى و جسمانى است. حساسیت، تنوع خصلت‏هاى رفتارى، هیجان‏هاى درونى، علاقه شدید به دوستى با همسالان، عدم كنترل رفتار، حب ذات، الگو پذیرى و تقلید، افتخار به شخصیت و تشخص‏طلبى و میل به آزادى، شمه‏اى از ویژگى‏هاى اوست.

با توجه به این ویژگى‏ها، شیوه رفتارى امام صادق‏علیه السلام با جوانان، و همچنین سخنان و دستور العمل‏هاى آن حضرت براى جوانان و برخورد با آنان، بهترین نسخه شفا بخش و راهگشاست. نگاه‏هاى مهربان، بزرگداشت ‏شخصیت، توجه به استعداد و صلاحیت آنان، احترام به نیازهاى فردى و اجتماعى، رفتار محبت‏آمیز و حكیمانه و سرشار از عاطفه و خلوص، موجب جذب جوانان به سوى آن حضرت بود.

 آن حضرت به سرعت پذیرش سجایاى اخلاقى در نوجوانان توجه كرده و به ابوجعفر; مؤمن طاق مى‏فرماید:

«بر تو باد تربیت نوجوانان....

زبان رسای اسلام بود و مبین شریعت مصطفی صلی الله علیه و اله.

با سخنانی حکیمانه، منطقی استوار، علمی سرشار، برگزیده روزگار به شمار می آمد و... بنده شایسته پروردگاربود درسالهای سیاهی که ابرهای سلطه امویان، آسمان جهان اسلام را تاریک کرده و در سالهای تیره تر ، که حکومت عباسیان، مسلمانان را به تیرگی نشاند ،

او خورشید دین و دانش مدینه بود.

او آبیاری نهال حق کرد تا این بذر ایمان پا گرفت و در افق اندیشه ها تابان شد.

دین به نام او زنده گشت.

درخت علم، در بوستان کلامش رویید و به برگ و بار نشست.

گلشن فضل، از چشمه دانش او سیراب گشت .

کتاب فقه، با " الفبای صادقی" نگاشته شد.

فقیهان دین مدار، خوشه چین.....

در این انتظار عظیم و شكوهمند، ابعاد استوارعقیدتی مكتب حضور دارد ، كه به ذكر آنها می پردازیم.

1- بعد توحید

یكی از ابعاد مهم انتظار، كه پیوسته باید مورد توجه باشد، بعد توحیدی آن است. انتظار، در ماهیت خود ، انسان منتظر را متوجه مبدأ عالم، خدای جهان و سرچشمه همه هستها و هستیها می كند. انسان منتظر، همواره ، چشم به راه فرجی است كه به قدرت مطلقه الهی تحقق خواهد یافت. منتظران، چشم به راه " مهدی"  (عج ) هستند. مهدی كیست؟ بنده خدا، خلیفه خدا و ولی خدا در زمین كه به قدرت خدا زنده است، مشغول عبادت خدا، غرق در خدا و واسطه گرداندن اوضاع جهان ، و روزی به امر خدا است و برای استقرار بخشیدن به دین خدا و نجات جامعه بشری ظاهرخواهد شد.

توجه در این امر، همواره ، به خدای متعال است. و این بعد توحیدی انتظار، و توجه به خدا و طلب فرج از درگاه خدا، از مهمترین اصول این اعتقاد و باور است. منتظران باید، همیشه متوجه درگاه كبریایی الهی باشند، و روی دل به سوی خدا كنند، و از پیشگاه لایزال، طلب گشایش و فرج نمایند. این تعلیم را پیشوایان یاد كرده اند. پیامبر اكرم(ص) می فرماید:

اَفضَلُ اَعمالِ اُمَّتی ، انتظارُ الفَرَجِ مِنَ الله- عزَّوجلَ.(1)

" بهترین اعمال امت من، انتظار.....