در ساختار ادارى حكومت نبوى،«كارآمدى»، «فضیلت» و «شایستگى» از
اصولمحورى تعیین مسؤولیتها بهشمار مىرفت و «جوانان» كه در میان سایر
اقشار، گرایشبیشترى به آیین اسلام داشتند، واز روىآورندگان نخست دین
محمدى بودند ، بیشترین امتیاز را در تصدى مسؤولیتهاى ادارى ، دفاعى ،
داورى و فرهنگى داشتند و درعرصههاى مختلف ، دیدگاهها و نظریات مشورتى
ایشان مورد پسند و پذیرش پیامبراكرمصلى الله علیه وآله قرار مىگرفت.
دراین بخش، گونههاى مختلف حضور وكاركردهاى نمادین جوانان را در حوزههاىگوناگون بررسى و مرور مىكنیم:
عرصه مشاوره
مشورت
در نگاه پیامبرخداصلى الله علیه وآله، جایگاه ویژه داشت، بداننحو كه
ایشان هیچ پشتیبانى را قابل اعتماد تر از مشورت نمىدانست. (1)و هماره
رعایت این اصل را به یاران و پیروان خویش توصیه مىفرمود :
«استعینوا علىاموركم بالمشاوره» (2)
در كارهایتان از مشاوره استفاده كنید.
رسول
اكرمصلى الله علیه وآله هفتسال سوم زندگى را - كهبستر شكلگیرى دوران
جوانى است- عصرمشورت و وزارت جوان دانسته (3) و بر همین اساس به
آنانشخصیت داده، در صحنههاى مختلف، دیدگاههاى ایشان را جویا مىشد. این
عنایت وتوجه ویژه، سبب شیفتگى و ارادت جوانان به رسول خداصلى الله علیه
وآله شده بود .
در سال سوم هجرت ، كه قریش با سه هزارمرد جنگى آهنگ
جنگ با مسلمانان را نواخت و زمینه نبرد «احد» را فراهم آورد. (4)پیامبر
اكرمصلى الله علیه وآله پس از آگاهى از تصمیمقریش، مقابله با هجوم
مشركان را تدارك دید.او خوش نداشت كه جنگجویان مسلمان دربیرون شهر مدینه
با دشمن رو به رو شوند وبرخورد با مشركان قریش را در مدینه ترجیح مىداد.
از این رو، نظر خود را با اصحاب درمیان گذارد و آنان را به مشورت فرا
خواند. بزرگان مهاجر و انصار نیز دیدگاه پیامبر راپسندید و با ایشان
همعقیده شدند. اماجوانان (فتیان احداث) كه بسیارى از آنان به دلیل كوچكى
در نبرد «بدر» شركت نكرده بودند، به شوق شهادت با این راى مخالفت كرده و
گفتند:
«اى رسول خدا! ما را درمقابل دشمن ببر تا گمان نكنند كه ترسیدهایم و از ناتوانى و زبونىدر شهر ماندهایم.» (5)
عبد الله بن ابى در اعتراض.....