این وصیتى است كه از امالى شیخ طوسی(ره) نقل شده كه به برادرش امام حسین علیه السلام فرمود:

"این است آنچه وصیت مى‏كند بدان حسن بن على به برادرش حسین بن على: وصیت مى‏كند كه گواهى دهد معبودى جز خداى یكتا نیست كه شریك ندارد ،پس پرستش مى‏كند او را بدان جهت كه شایستهیپرستش است ، شریكى در سلطنت ندارد و سرپرستى از خوارى براى او نیست و بهراستى كهاوهر چیز را آفریده واندازه ی آن را به خوبی مقدر ساخته و شایسته‏ترین معبود و سزاوارترین كسى است كه او را ستایش كنند ، هر كه ازاو فرمانبردارى كند راه رشد را یافته ، و هر كس كه نافرمانیشراكند به گمراهى و سرگشتگىمی افتد و هر كس به سوى او بازگرددهدایت گشته است.

من تو را سفارش مى‏كنم(اى حسین ) به بازماندگانم از خاندان و فرزندان و خانواده خودت كه از بدكارشان درگذرى و از نیكوكارشان بپذیرى ، و براى آنها جانشین و پدرى مهربان باشى، و دیگر آن كه مراکناررسول خدا دفننمایی كه من به او و خانه او شایسته ‏تر از دیگران هستم...

و اگر از این كار مانع شدند و جلوگیرى كردند....

امام حسن علیه السلام، مسؤولیت‏خلافت را در فضایى مضطرب و ناآرام كه در اثر دسیسه‏هاى بنى‏امیه و دیگران در پایان زندگانى پدر بزرگوارش امام على‏علیه السلام بروز كرده بود بر عهده گرفت. با نگاهى گذرا به اوضاع و مشكلات پیچیده و ناگوار آن زمان ، مى‏توان نكات زیر را از زندگى امام حسن‏علیه السلام برداشت كرد:

امام حسن‏علیه السلام حكومت‏خود را با مردمى شروع كرد كه به مكتبى بودن مبارزه و هدف‏هاى آن، ایمان واضح و كاملى نداشتند را از جنبه دینى و اسلامى با خواسته‏هاى مبارزه هماهنگ نبوده و به طور کلی به چهار دسته تقسیم شده بودند:

الف) امویان

ب) خوارج

ج) شكاكان

د)حمراء آنان پاسبانان «زیاد» بودند و مى‏خواستند سربازان شخص پیروز و شمشیرهاى شخص غالب باشند. كارشان به جایى رسید كه كوفه را به خود نسبت دادند و گفتند: «كوفه ی حمراء»

در این میان پیروان امام حسن‏علیه السلام كسانى بودند كه پس از شهادت پدر بزرگوارش على‏علیه السلام، به بیعت‏با او شتافتند و در كوفه عده آنان بسیار بود. اما دسیسه‏ها و فتنه‏گرى دیگران، پیوسته حركات آنان را با شكست روبه‏رو، و خنثى مى‏كرد.

در این دوره مردم ساده‏لوح با امام حسن‏علیه السلام آن‏سان رفتار مى‏كردند كه گویى امامت او را در امتداد خط سقیفه و شأن ایشان را در حد خلافت مى‏دانستند و این‏گونه بود كه جایگاه رفیع امامت را تنزل بخشیدند.

تبلیغات نیرنگ‏آمیز معاویه ، موج شك را در مكتبى بودن مبارزات امام حسن‏(ع) برانگیخت و این شبهه را در دل مردم ساده لوح قوت بخشید كه مبارزه....

تواضع و فروتنى آن حضرت انس با قرآن و خوف و خشیت آن حضرت در راه زیارت خانه خدا و سفر حج نمونه‏هایى از كرم و سخاوت امام(ع)

 نامه پر بركت

شاخه ‏گل پر بركت دفع دشمنى خطرناك از مردى به وسیله امام

یکی از مسائل مهمی که همیشه در مورد انسان مطرح می شود؛ اخلاق حسنه می باشد که انسان کامل باید خود را به آن متخلق نماید. اهل بیت علیهم السلام تنها انسان هایی هستند که در این باب موفق بوده، و در این باب گوی سبقت را ربوده اند. در این مقاله قصد داریم که شمه‏اى از فضایلاخلاقیامام مجتبى علیه السلام راکه به عنوان الگو نیز مطرح هستند، بیان نماییم. باشد که راهگشایی برای نیل به انسانیت باشد.

مرحوم شیخ صدوق در كتاب امالى به سند خود از امام صادق علیه السلام روایت كرده كه آن حضرت فرمود:

حسن بن على(ع)عابدترین مردم زمان خود و زاهدترین آنها و برترین آنها بود، و چنان بود كه وقتى حج‏ به جاى مى‏آورد، پیاده به حج مى‏رفت و گاهى نیز پاى برهنه راه مى‏رفت.

نخستين مظهر و نشانه‏ي کوثر که بر دامان پاک فاطمه‏ي اطهر (سلام الله عليها) پا به عرصه‏ي گيتي نهاد امام حسن عليه السلام بود. نشانه‏اي از تجلي مقدس‏ترين پديده‏اي که از خجسته‏ترين پيوند برين انساني، نصيب حضرت محمد صلي الله عليه و آله، علي مرتضي عليه السلام و فاطمه زهرا (سلام الله عليها) گرديد. همان لؤلؤي که از برزخ دو اقيانوس نبوت و امامت‏به ظهور پيوست ومعجزه‏ي بزرگ «مرج البحرين يلتقيان، بينهما برزخ لا يبغيان، يخرج منهما اللؤلوء والمرجان‏» . (1) را تجسم بخشيد و کلام خدا در کلمه‏ي وجود چنين ظاهر شد. از نيايي الهام گير و پدري پيشوا، وارثي برخاکيان و جلوه‏اي برافلاکيان پديد آمد با وراثتي ابراهيمي، مقصدي محمدي، منهجي علوي، زهره‏اي زهرايي که عصاي فرعون کوب موسي را در دست صلح آفرين عيسوي داشت و تنديس زنده‏ي اخلاق قرآن بود و رايت جاودانگي اسلامي را در زندگي توام با مجاهده و شکيبايي تضمين کرد و بقاع امن و ايمان را به ابديت در بقيع شهادت بر افراشت و مکتبش از خاک گرم مدينه به همه سوي جهان جهت‏يافت و با همه‏ي مظلوميتش در برابر سياهي و تباهي جبهه گرفت و به حقيقت اصالت‏بخشيد و مشعلدار گمراهان و زعيم ره يافتگان گرديد. حضرتش در بقيع بي بقعه; در جوار جده‏ي پدريش فاطمه بنت اسد، برادر زاده نازنينش امام سجاد عليه السلام و مضجع امام باقر و امام صادق عليهما السلام آرميده است. (2)

تولد و کودکي

در كنار رفتارهاى قرآنى امام حسن مجتبى‏عليه السلام، از ديدگاه‏هاى حضرت پيرامون قرآن هم نبايد غافل ماند. حسن بن على‏عليهما السلام گاه از نقش راهنمايى قرآن سخن مى‏گويد، زمانى از تفسير و شيوه‏ها و نبايدهايش سخن مى‏گويد. از تأثير آن در جلاى سينه‏ها، تأثيرش در قيامت و احوال مؤمنان و شرايط تمسّك به قرآن و... سخن دارد. گوشه‏هايى از اين بخش‏ها را مى‏خوانيم:

الف) قرآن؛ ثقل اكبر

ب) قرآن؛ امام هدايت‏