امام ابوجعفر، باقرالعلوم، پنجمین پیشواى ما، در سوم ماه صفر سال پنجاه و هفت هجرى در شهر مدینه چشم به جهان گشود.(1) او را"محمد" نامیدند و"ابوجعفر" كنیه و"باقرالعلوم‏" یعنى‏" شكافنده‏ دانش ها" لقب آن گرامى است.

احاطه علمی امام به قدری بود که علما و دانشمندان بسیاری در باب میزان دانش ایشان سخن گفته اند که در این مقاله برخی از نظرات عالمان را مطرح می کنیم .

در كشف الغمة از حافظ عبد العزیز بن اخضر جنابذى در كتابش موسوم به معالم العترة الطاهرة از حكم بن عتیبه نقل شده است كه در مورد آیه " ان فى ذلك لایات للمتوسمین"( حجر/75)؛ و در این - عذاب- هوشمندان را عبرت و بصیرت بسیار است. گفت: " به خدا سوگند محمد بن على در ردیف همین هوشمندان است." ابو زرعه نیز گفته است: به جان خودم ابو جعفر از بزرگترین دانشمندان است.

ابو نعیم در حلیة الاولیاء نوشته است: مردى از ابن عمر درباره مسئله‏اى پرسش كرد. ابن عمر نتوانست او را پاسخ گوید. پس به سوى امام باقر(ع) اشاره كرد و به پرسش كننده گفت: نزد این كودك برو و این مسئله را از او بپرس و جواب او را هم به من بازگوى. آن مرد به سوى امام باقر(ع) رفت و مشكل خود را مطرح كرد. امام نیز پاسخ او را گفت. مرد به نزد ابن عمر بازگشت و وى را از جواب امام باقر(ع) آگاه كرد. آنگاه ابن عمر گفت: اینان اهل بیتى هستند كه از همه علوم آگاهى دارند.

در حلیة الاولیاء آمده است: محمد بن احمد بن حسین......

امام ابوجعفر، باقرالعلوم، پنجمین پیشواى ما، در سوم ماه صفر سال پنجاه و هفت هجرى در شهر مدینه چشم به جهان گشود.(1) او را"محمد" نامیدند و"ابوجعفر" كنیه و"باقرالعلوم‏" یعنى‏" شكافنده‏ دانش ها" لقب آن گرامى است.

احاطه علمی امام به قدری بود که علما و دانشمندان بسیاری در باب میزان دانش ایشان سخن گفته اند که در این مقاله برخی از نظرات عالمان را مطرح می کنیم .

در كشف الغمة از حافظ عبد العزیز بن اخضر جنابذى در كتابش موسوم به معالم العترة الطاهرة از حكم بن عتیبه نقل شده است كه در مورد آیه " ان فى ذلك لایات للمتوسمین"( حجر/75)؛ و در این - عذاب- هوشمندان را عبرت و بصیرت بسیار است. گفت: " به خدا سوگند محمد بن على در ردیف همین هوشمندان است." ابو زرعه نیز گفته است: به جان خودم ابو جعفر از بزرگترین دانشمندان است.

ابو نعیم در حلیة الاولیاء نوشته است: مردى از ابن عمر درباره مسئله‏اى پرسش كرد. ابن عمر نتوانست او را پاسخ گوید. پس به سوى امام باقر(ع) اشاره كرد و به پرسش كننده گفت: نزد این كودك برو و این مسئله را از او بپرس و جواب او را هم به من بازگوى. آن مرد به سوى امام باقر(ع) رفت و مشكل خود را مطرح كرد. امام نیز پاسخ او را گفت. مرد به نزد ابن عمر بازگشت و وى را از جواب امام باقر(ع) آگاه كرد. آنگاه ابن عمر گفت: اینان اهل بیتى هستند كه از همه علوم آگاهى دارند.

در حلیة الاولیاء آمده است: محمد بن احمد بن حسین......

امام باقرعلیه السلام از جمله انسان های كامل در جهان هستی بودند ایشان كه متصل به وحی و از خاندان نبوت می باشد اندرزهایش نیز انسان ساز است و برای این كه رشد اخلاقی، اجتماعی و عرفانی داشته باشیم باید از رهنمون های اهل بیت علیهم السلام استفاده نماییم.

امام باقرعلیه السلام خطاب به یكی از اصحابش جابربن یزید جعفی پندهای حكیمانه ای ارائه داده اند كه در اینجا آن را یادآور می شویم تا جرعه ای از اقیانوس پندهای آن امام عزیز بنوشیم.

" تو را به پنج چیز سفارش می كنم: اگر مورد ستم واقع شدی تو ستم مكن، اگر به تو خیانت شود تو خیانت مكن، اگر به تو دروغ گویند تو دروغ مگو، اگر تو را ستودند شاد مشو و اگر نكوهشت كردند بی تابی مكن و درباره آنچه در خصوص تو می گویند بیندیش . اگر آنچه درباره ات می گویند در خودت دیدی بدان كه سقوط تو از چشم بینای خداوند عزوجل در هنگامی كه برای كار درستی خشم كردی مصیبتی بزرگتر است . برایت از این كه بیم داری از چشم مردم بیفتی و اگر بر خلاف واقع گفته اند این خود ثوابی است كه بی رنج....

معرفت از منظر امام محمد باقر علیه السلام

امام (ع) فرمود:

" ای جابر! آیا می دانی معرفت چیست؟ معرفت هفت مرحله دارد:

1- اثبات توحید، 2- شناخت معانی، 3- شناخت ابواب( آنها كه باب امام (ع) هستند، حكم در ورودی را دارند و از طریق آنها می شود به امام(ع) راه پیدا كرد)،4- شناخت مردمان، 5- شناخت اركان( آنها كه نقش عمده ای در آفرینش دارند و در حكم پایه و ستون خیمه اند)،6- شناخت نقباء كه سروران و مهتران و رؤسا قوم هستند، 7- شناخت نجباء كه مردمان پاك طینت و با اصل و نسب می باشند."

و خداوند تبارك و تعالی فرموده است:

" قُل لَو كانَ البَحرُ مِداداً لِكََلماتِ رَبّی لَنَفِدَ البَحر قَبل أن تَنفَد كَلماتِ رَبّی وَ لَو جِئنا بِمِثلِه مَدداً."( كهف/109)

" بگو اگر دریا مركب شود برای نوشتن.....

محبت ودیعه ای الهی است كه خداوند نزد انسان قرار داده است . و افراد از این موهبت در طرق گوناگون استفاده می نماید . و برخی این نعمت را صرف عشق ورزیدن به عترت پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله می نمایند .

- عیاشی در كتاب " تفسیر"از برید بن معاویه عجلی نقل كرده است كه گفت: نزد امام باقر (ع) حاضر بودم كه ناگاه شخصی كه از خراسان پیاده برای ملاقات آن حضرت سفر كرده بود وارد شد، دو پای خود را كه تركیدگی و شكاف برداشته بود برای نشان دادن بیرون آورد و عرض كرد: به خدا قسم چیزی جزمحبت شما اهل بیت مرا به این كار وانداشت، و دوستی شما باعث شد كه این راه طولانی را پیاده بپیمایم.

امام باقر (ع) فرمود:

" به خدا قسم اگر سنگی ما را دوست بدارد خداوند تبارك و تعالی او را با ما محشور گرداند، و آیا دین چیزی جز محبت است؟"

همانا خداوند می فرماید:

" قُل إنْ كُنْتُم تُحِبُّونَ الله فَاتَّبِعُونی یُحْبِبْكُمُ الله " ( ال عمران /31)

" بگو اگر شما خدا را دوست دارید از من پیروی كنید تا خدا شما را دوست داشته باشد."

و فرموده است: " یُحِبُّونَ مَن هاجَرَ إلَیْهِم." ( حشر/9)

" مهاجرین را كه به سوی ایشان آمدند دوست می دارند. "

( ودو مرتبه تكرار فرمود) آیا دین....