عبدالعظیم
بن عبدالله بن علی بن حسن بن زید بن حسن بن علی بن ابی طالب علیهم السلام،
صاحب کتاب " خطب امیرالمؤمنین" و " الیوم و الیلة" ، مشهور به حضرت
عبدالعظیم و شاه عبدالعظیم ، از سادات حسنی ، از بزرگان این خاندان ، مورد
احترام امامان عصر خود و از راویان موثق است .
مؤلف " الذریعه " چنین می نویسد: وی عصر امام رضا و امام جواد علیهما السلام را درک نمود و ایمان خود را بر امام هادی
علیه اسلام عرضه کرد.
متأسفانه
با همه جلالت قدر وی ، زندگانی و حتی تاریخ ولادت و رحلت او به درستی روشن
نیست و در آنها اختلاف نظر است ، ودربرخی کتابها تاریخ رحلت وی ، نیمه
شوال سال 252 هجری ذکرشده است . (1)
آنچه مسلم است ، سید عبدالعظیم
حسنی مورد احترام امامان زمان خود بوده و عالمان انساب و تذکره نویسان،
در طول زمان، او را به جلالت قدر ستوده اند. و روایات بسیاری به نقل ایشان
در کتب علمای شیعه آمده است .
فرموده امام هادی علیه السلام درباره وی
ابوتراب
رویانی از ابوحماد رازی نقل می کند که بر علی بن محمد علیهما السلام در"
سِرِّمَن رَای" درآمدم، و او را از مسائل حلال و حرام پرسیدم ، مرا پاسخ
گفت ؛ چون او را وداع گفتم فرمود:
" حماد ! اگر برای تومشکلی در دین پیش آمد، از عبدالعظیم بن عبدالله حسنی بپرس و سلام مرا به اوبرسان"(2)
سپس این امام بزرگواربرای او دعا کرد و دین او را درست خواند . صدوق به اسناد خود از وی می نویسد:
بر
امام خویش علی بن محمد بن علی بن موسی.....