:: راسخ :: پايگاه اطلاع رساني اهل بيت - گزیده ای از فرمایشات رسول اكرم (ص) در مورد وحدت

گزیده ای از فرمایشات رسول اكرم (ص) در مورد وحدت

پیامبراكرم ، از بعثت تا رحلت همواره در آموزش ها و تعالیم خود و در عمل، در جهت نفی تفرقه و اختلاف ، تحكیم پایه های وحدت ، همبستگی ، اخوت و همدلی میان مسلمین و حتی تفاهم با غیر مسلمین غیر معارض از اهل كتاب و... گام نهاده است.

سیره ی عملی پیامبر (ص) در رابطه با وحدت مسلمین از همان ابتدا و به عنوان اولین گام، در اعلام شعار توحید متجلی گردید، كه طی آن با شكسته شدن علل و عوامل تفرقه و مرزهای كاذب، مسلمین با وحدت در معبود و اتحاد در عقیده ، بنای یك جامعه ی اسلامی و نظام سیاسی جدید به نام" امت" را می گذاشتند، آن هم در میان اعراب بادیه كه به نفاق و دوروئی معروف بودند. اما اسلام و پیامبر آن ، قبایل عرب را تحت لوای خود گرد آورده و به دلهایشان الفت بخشیدند . تعصبهای جاهلیت را از میان بردند و كینه های ریشه گرفته درروزگاران قدیم در میان آنها محو شد . همه مطیع فرمان پیغمبر و دستور قرآن شدند، و بدین طریق یك دولت نیرومند مركزی و ملیتی مبتنی برهمكیشی و اسلامیت به نام "امت" درعربستان به وجود آمد.

گام بسیار مهم دیگری كه پیامبر اكرم در جهت وحدت امت برداشت، متحد كردن مسلمانان مهاجر و انصار، تحت لوای اسلام بود كه به نوعی یهودیان وغیر آنها ، از هم پیمانان و امثال آن را ، تحت پوشش می گرفت كه البته به واسطه پیمانهایی بود كه پیامبر با آنها می بست. صحیفه و مكتوب یا منشور این پیمان ها، مسلمانان را هر چه بیشتر به هم نزدیك كرد و روابط دینی ، پایه های دینی - عقیدتی و تشكل ها و تجمع های مردم را تنظیم و تحكیم كرد و طی آن اعلام شد كه مسلمانان امت واحده ، متحد و مستقل علیه دشمنان و مستكبرین هستند.

همچنین عقد پیمان برادری و اخوت میان مهاجرین و انصار و بین قبائل انصار، ابتكاری بی سابقه و انقلابی بود كه دشمنان اسلام بالاخص یهود و منافقان را نا امید و اختلافات میان دو جناح عمده اهل مدینه را ریشه كن نمود. از طرفی دیگر وصلت پیغمبر با قبائل مختلف و افراد تازه مسلمان آنها و یا افراد سرشناس مخالف كه عمدتاً دردوران مدنی بود ، آن قبائل را با اسلام خویشاوند......

مطالب فوق نمونه هایی از سیره عملی حضرت رسول اكرم(ص) است ولی در سخنان گهربار آن پیامبر نیز نمونه های شایان ذكری در بحث وحدت یافت می شود كه گزیده ای از آنها را تقدیم حضورتان می نماییم، امید كه همواره عامل به گفتار و رفتار ایشان باشیم.

فرمان به وحدت

« اسمعوا و اطیعوا لمن ولاه الله الامر فانه نظام الاسلام»(1)

ازحاكمان الهی اطاعت كنید و گوش به فرمان باشید، زیرا اطاعت از رهبری مایه وحدت امت اسلام است.

محور وحدت

... فانتم" اهل بیت" اهل الله عزوجل الذین بهم تمت النعمة و اجتمعت الفرقة و ائتلفت الكلمة.(2)

شما اهل بیت ، اهل خدا هستید كه به بركت شما نعمت كامل گشته ، پراكندگی برطرف شده و اتحاد كلمه پدید آمده است.

محصول تفرقه

تفرقه و نفاق دو اثر دارد ، یكی آن دسته از نتایج كه شامل حال فرد می شود و دیگری نتایج وآثار اجتماعی است كه دامنگیر همه افراد جامعه می شود. روایات ذیل به هر دو دسته می پردازد.

1- مرگ جاهلی

من فارق الجماعة مات میتة جاهلی.(3)

هر كس از گروه مسلمانان جدا شود بر مرگ جاهلیت بمیرد.

2- پیامد اختلاف

ما اختلف اُمة بَعدَ نَبیها الا ظَهَرَ اهلُ باطلهاعلی اهلِ حـَقها.(4)

هیچ امتی پس از پیامبر اختلاف نكردند مگر آنكه گروه باطل بر گروه حق چیره شد.

3- اختلاف ، موجب گسستن از اسلام

من فارق الجماعة شبرأ خلع الله ربقة الاسلام من عنقه.(5)

هر كس یك وجب از جامعه مسلمین دور شود خداوند رشته مسلمانی را از گردن او باز می كند كه این دوری باعث بیرون آمدن از حوزه اسلام ودیانت است.

4- اختلاف موجب هلاكت

لاتختلفوا فان من كان قبلكم اختلفوا فهلكوا.(6)

اختلاف نكنید( در میانتان تفرقه نباشد) . آنان كه قبل از شما بودند اختلاف كردند و هلاك شدند.

5- اختلاف سبب عذاب الهی

والفرقة عذاب(7)

و تفرقه موجب عذاب است.

فضیلت در چیست؟

یكی از عوامل تفرقه و جدایی در میان انسانها ، قومیت پرستی یا ناسیونالیسم است.

حضرت رسول اكرم صلی الله علیه وآله و سلم در سال هشتم هجرت ، پس از شكست مشركان ، در پاسخ به آنهائی كه حسب ونسب را یگانه ملاك و معیار ارزشها و فضیلت ها می دانستند ، با اشاره به ریشه و منشأ واحد انسانها، ملاك و معیار را تقوی خوانده و فرمود:

« ای مردم ، شاهد غایبی ابلاغ می كند كه خداوند تبارك و تعالی با اسلام آوردن شما سستی جاهلیت و تفاخر قومی و عشیره ای شما را از بین برد ، ای مردم همانا كه شما از( حضرت) آدم هستید و آدم از گل است همانا بهترین شما نزد خدا با تقواترین شماست.»(8)

همچنین پیامبراكرم (ص) در حجة الوداع خطاب به مسلمین ، با تكرار این معنا و اینكه هیچ عربی را بر عجمی و سفیدی را بر سرخی و برعكس، برتری و فضیلتی نیست الا به تقوی، فرمود:

« ای مردم خدای شما یكی است ، پدر همه شما یكی است( حضرت آدم ) آدم از خاك به وجود آمده ؛ برترین و گرامی ترین شما نزد خدا ، با تقواترین شما است. هیچ برتری برای عرب بر عجم نیست بلكه برتریت به میزان تقوی است .»

پیامبر اسلام در بیان اینكه اسلام خاص عرب و نژاد خاصی نیست ورسالتش عمومی و جهانی هست، با اشاره به بلال و صهیب و سلمان، اولی را اولین میوه حبشه و دومی را اولین میوه رومی و سومی را اولین پارسی نژاد كه به دین خدا گرویده، خواند وامت اسلامی را فراتر ازاین مرزهای ملی و نژادی دانست. بدین وسیله پیامبر اتحاد و همبستگی را بین مردم ایجاد می نمود.

پیامبر با این سخنان به مردم می فهماند كه اصالت انسانها به مظروف است نه به ظرف ؛ پس مهم نیست از چه قبیله ای و نژادی هستند.

عوامل وحدت

پس از آنكه به ارزش وحدت و همبستگی پی بردیم ، باید بدانیم كه چه اموری باعث ایجاد اتحاد و یكی شدن می شود.

حضرت رسول اكرم می فرماید:

- المسلمون اخوة لافضل لاحد علی احدٍ الا بالتقوی.(9)

مسلمانان با هم برادرند و هیچكس بر دیگری برتری ندارد جز به تقوی.

- المومنون اخوة تتكافی دماؤهم و هم ید علی من سواهم . (10)

مؤمنان با هم برادرند و خونشان برابر است و در برابر دشمن یك قدرتند.

وقتی كه بین مسلمانان هیچ تفاوتی نیست وتفاوت آنها فقط بر اساس میزان پرهیزكاری آنها می باشد ، این برابری و برادری خود عاملی برای ایجاد وحدت بین آنها می شود.

- المسلم اخو المسلم و من كان فی حاجة اخیه كان الله فی حاجتة.

مسلمان برادر مسلمان است و كسی كه نیاز برادرش را برآورده كند خداوند نیاز او را برآورده می كند.

- لایومن احدكم حتی یجب لاخیه ما یحب لنفسه.

هیچ یك از شما دارای ایمان كامل نیست مگر اینكه آنچه را برای خود دوست دارد برای برادر دینی اش نیز دوست داشته باشد.

حذر كن از كینه توزی

- لاتباغضوا و لا تحاسدوا و لاتدابروا و كونوا عبادالله اخوانا و لایحل لمسلم ان یهجر اخاه فوق ثلاثة ایام.(11)

نسبت به یكدیگر بغض و حسد نداشته باشید و بر همدیگر پشت نكنید ، بلكه بنده خدا و برادر دینی باشید و برای هیچ مسلمانی جایز نیست كه بیش از سه روز متوالی برادر دینی اش را به قصد كینه و عداوت ترك نماید.

- ایاكم و الظن فإن الظن اكذب الحدیث و لاتحسسوا و لا تجسسوا و لا تناجشوا و لاتباغضو ولا تدابروا و كونوا عبادالله اخوانا.(12)

از ظن و گمان پرهیز كن زیرا" ظن" دروغترین سخن است . به دنبال عیب جویی و جاسوسی یكدیگر نباشید و بر سر بیع معامله ی یكدیگر مكر و حیله ننمائید. نسبت به یكدیگر حسد نبرید و با یكدیگر بغض و كینه نداشته باشید به یكدیگر پشت نكنید، بندگان خدا و برادران دینی یكدیگر باشید.