عبدالعظیم بن عبدالله بن علی بن حسن بن زید بن حسن بن علی بن ابی طالب علیهم السلام، صاحب کتاب " خطب امیرالمؤمنین" و " الیوم و الیلة" ، مشهور به حضرت عبدالعظیم و شاه عبدالعظیم ، از سادات حسنی ، از بزرگان این خاندان ، مورد احترام امامان عصر خود و از راویان موثق است .

مؤلف " الذریعه " چنین می نویسد: وی عصر امام رضا و امام جواد علیهما السلام را درک نمود و ایمان خود را بر امام هادی
علیه اسلام عرضه کرد.

متأسفانه با همه جلالت قدر وی ، زندگانی و حتی تاریخ ولادت و رحلت او به درستی روشن نیست و در آنها اختلاف نظر است ،  ودربرخی کتابها تاریخ رحلت وی ، نیمه شوال سال 252 هجری ذکرشده است . (1)

آنچه مسلم است ، سید عبدالعظیم حسنی مورد احترام امامان زمان خود بوده  و عالمان انساب و تذکره نویسان، در طول زمان، او را به جلالت قدر ستوده اند. و روایات بسیاری به نقل ایشان در کتب علمای شیعه آمده است .

فرموده امام هادی علیه السلام درباره وی

ابوتراب رویانی از ابوحماد رازی نقل می کند که بر علی بن محمد علیهما السلام در" سِرِّمَن رَای" درآمدم، و او را از مسائل حلال و حرام پرسیدم ، مرا پاسخ گفت ؛  چون او را وداع گفتم فرمود:

" حماد ! اگر برای تومشکلی در دین پیش آمد، از عبدالعظیم بن عبدالله حسنی بپرس و سلام مرا به اوبرسان"(2)

سپس این امام بزرگواربرای او دعا کرد و دین او را درست خواند . صدوق به اسناد خود از وی می نویسد:

بر امام خویش علی بن محمد بن علی بن موسی.....

عبدالعظیم بن عبدالله بن علی بن حسن بن زید بن حسن بن علی بن ابی طالب علیهم السلام، صاحب کتاب " خطب امیرالمؤمنین" و " الیوم و الیلة" ، مشهور به حضرت عبدالعظیم و شاه عبدالعظیم ، از سادات حسنی ، از بزرگان این خاندان ، مورد احترام امامان عصر خود و از راویان موثق است .

مؤلف " الذریعه " چنین می نویسد: وی عصر امام رضا و امام جواد علیهما السلام را درک نمود و ایمان خود را بر امام هادی
علیه اسلام عرضه کرد.

متأسفانه با همه جلالت قدر وی ، زندگانی و حتی تاریخ ولادت و رحلت او به درستی روشن نیست و در آنها اختلاف نظر است ،  ودربرخی کتابها تاریخ رحلت وی ، نیمه شوال سال 252 هجری ذکرشده است . (1)

آنچه مسلم است ، سید عبدالعظیم حسنی مورد احترام امامان زمان خود بوده  و عالمان انساب و تذکره نویسان، در طول زمان، او را به جلالت قدر ستوده اند. و روایات بسیاری به نقل ایشان در کتب علمای شیعه آمده است .

فرموده امام هادی علیه السلام درباره وی

ابوتراب رویانی از ابوحماد رازی نقل می کند که بر علی بن محمد علیهما السلام در" سِرِّمَن رَای" درآمدم، و او را از مسائل حلال و حرام پرسیدم ، مرا پاسخ گفت ؛  چون او را وداع گفتم فرمود:

" حماد ! اگر برای تومشکلی در دین پیش آمد، از عبدالعظیم بن عبدالله حسنی بپرس و سلام مرا به اوبرسان"(2)

سپس این امام بزرگواربرای او دعا کرد و دین او را درست خواند . صدوق به اسناد خود از وی می نویسد:

بر امام خویش علی بن محمد بن علی بن موسی بن جعفربن محمد بن علی بن الحسین بن علی بن ابی طالب علیهم السلام درآمدم. چون مرا دید فرمود:" مرحبا بر تو ای ابوالقاسم! تو به حق دوست ما هستی." گفتم:

" پسر سول خدا! می خواهم دین خود را بر شما عرضه کنم تا اگر پسندیده است بر آن ثابت بمانم تا خدا را دیدار کنم. " ، فرمود:
" بگو" . و چون عقیده خویش را عرضه کردم ، امام فرمود:" ابوالقاسم ، به خدا این دین خداست که آن را برای بندگانش پسندیده
است ؛  بر آن پایدار باش . خدا تو را در دنیا و آخرت بر آن پایدار بدارد." (3)

نظر دانشمندان شیعه درباره او

1-صدوق ، محمد بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه، کتابی درباره این بزرگوار به نام " اخبار عبدالعظیم" دارد که در آن خبرهای منقول او را آورده ، او درباره عبدالعظیم چنین می نویسد:عابد ، پارسا و مرضی بود .

2-سید مرتضی، وی را با صفتهای" سید پارسا، عالم، زاهد، بلند مرتبت و بزرگ منزلت، ستوده و می نویسد:" از امامان ، امام جواد، امام هادی و امام عسکری علیهم السلام را درک کرد و شیعه از احادیث و روایات
او تا کنون بهره برده است."(4)

3-دانشمند رجالی مشهور، " نجاشی " در کتاب رجال خود ، داستان آمدن این سید بزگواربه ری ، به عبادت پرداختن و مخفی زیستن او را آورده ، سپس سلسله روایت خود را از وی از طریق احمد بن علی تا ابوتراب رویانی
ذکر می کند و می نویسد: " عبدالعظیم بن عبدالله، همه روایتهای خود را برای ما نقل می کرد." (5)

4-حسن بن یوسف بن علی بن مطهر معروف به علامه حلی در کتاب خلاصه درباره او چنین می گوید: " عالم ، عابد و پارسا بود"

بار الها! ما را نیز از مقربان درگاهت قرار ده.

منابع:

1-الذریعه، آقا بزرگ تهرانی، ذیل عنوان خطب امیرالمومنین علیه السلام.

2-رساله صاحب بن عباد به نقل ری باستان، حسین کریمان ، ج1، ص 356 .

3-توحید، شیخ صدوق ، صص 82-81 .

4-جنة النعیم ، ص 479.

5-رجال نجاشی ، چاپ سنگی تهران 1317.