2- دوران امام رضا(علیه السلام)یکی از حساس ترین زمان های بحثهای اعتقادی شیعه بود. تشکیل مجالس

مناظره بین علمای ادیان و مذاهب، اهمیت این مسأله را دوچندان می کرد؛ و در مواردی مأمون شخصاً در برابر

حضرت قرار می گرفت.در چنین موقعیت هایی، آن حضرت با مطرح کردن مباهله اتمام حجت های جاودانی

به یادگار گذاشت.بالاترین فضیلت علی بن ابی طالب(علیه السلام)که شاهد صریح آن قرآن است، نفس 

پیامبر بودن آن حضرت است؛ و چون هیچ مخلوقی بالاتر از پیامبر(صلی الله علیه و آله) نیست پس نفس او

هم در پله ی دومِ خلقت قرار می گیرد.امام رضا(علیه السلام)در یک مناظره جوانب این نکته را روشن کردند،

و آن روزی بود که مأمون به آن حضرت عرض کرد: بزرگ ترین فضیلت امیرالمؤمنین(علیه السلام)را که قرآن 

بر آن دلالت دارد، به من خبر ده.حضرت فرمود: فضیلتی که در مباهله است؛ زیرا خداوند عزوجل می فرماید:

«إِنَّ مَثَلَ عيسى عِنْدَ اللّهِ كَمَثَلِ آدَمَ خَلَقَهُ مِنْ تُرابٍ ثُمَّ قالَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ * الْحَقُّ مِنْ رَبِّكَ فَلا تَكُنْ مِنَ الْمُمْتَرينَ 

* فَمَنْ حَاجَّكَ فيهِ مِنْ بَعْدِ ما جاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعالَوْا نَدْعُ أَبْناءَنا وَ أَبْناءَكُمْ وَ نِساءَنا وَ نِساءَكُمْ وَ أَنْفُسَنا 

وَ أَنْفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللّهِ عَلَى الْكاذِبينَ»: «مثل عیسی نزد خداوند مانند آدم است که او را از 

خاک خلق کرد و به او گفت «باش» و او هم به وجود آمد. هرکس بعد از آنچه از علم برایت آمده با تو مخاصمه

کرد بگو بیایید پسرانمان و پسرانتان و زنانمان و زنانتان و خودمان و خودتان را فرا بخوانیم. سپس مباهله کنیم

و لعنت خدا را بر دروغگویان قرار دهیم».[2]

شهید گمنام

۱۳۹۵/۰۷/۰۴, ۲۰:۰۹

پیامبر(صلی الله علیه و آله)، حسن و حسین(علیهما السلام)را فراخواند که به حُکم قرآن پسران او حساب 

شدند، و فاطمه(علیها السلام) را فراخواند که آن حضرت مصداق زنانِ مذکورِ او در آیه حساب شد. سپس 

امیرالمؤمنین(علیه السلام)را فراخواند که به حکم خدای عزوجل، نفس پیامبر(صلی الله علیه و آله) قرار داده 

شد.

این مطلب هم ثابت است که هیچ یک از مخلوقات خدای تعالی از پیامبر(صلی الله علیه و آله) بالاتر و افضل 

نیست. بنابراین به حکم خدای عزوجل باید کسی از نفس رسول الله(صلی الله علیه و آله) (یعنی امیرالمؤمنین

(علیه السلام)بالاتر نباشد.مأمون پرسید: شاید منظور از «أنفسنا» خود حضرت باشد. امام رضا(علیه السلام)

فرمود:این صحیح نیست زیرا دعوت کننده همیشه دیگری را فرا می خواند و معنی ندارد که خود را فرابخواند.

در مباهله هم می بینیم که پیامبر(صلی الله علیه و آله) فقط یک نفر مرد را فراخوانده و او امیرالمؤمنین

(علیه السلام)است. پس ثابت شد که علی(علیه السلام)نفس پیامبر است که خداوند سبحان در کتابش 

قصد کرده و حکم خود درباره ی نفس بودن امیرالمؤمنین(علیه السلام)نسبت به پیامبر(صلی الله علیه و آله) 

را در کتابش ثبت کرده است.[3][4] 

[1] . بحار الأنوار (ط - بيروت) ؛ ج‏10 ؛ ص141


[2] سوره ی آل عمران: آیات ۵۹-۶۱.


[3] . بحار الأنوار ج35 ص257



[4] . اسرار مباهله ص218. از نجران تا مدینه ص22


منبع: پايگاه اطلاع رساني دفتر حضرت آيت الله العظمي شبيري زنجاني (دام ظلّه العالي)