دعاى پیامبر(ص) هنگام رؤیت هلال ماه رمضان
صدوق علیه الرحمه در کتاب من لا یحضره الفقیه آورده «و کان رسول الله صلى الله علیه و آلی ه اذا اهل هلال شهر رمضان استقبل القبلة و رفع یدیه و قال: «اللهم اهله علینا بالامن و الایمان،و السلامة و الاسلام، و العافیة المجللة و الرزق الواسع، و دفع الاسقام، اللهم ارزقنا صیامه و قیامه و تلاوة القرآن فیه، و سلمه لنا، و تسلمه منا و سلمنا فیه» (1)
رسول الله(صلى الله علیه و آل) هنگامى که رویت هلال رمضان مىفرمود، رو به قبله مىنمود و دستهاى مبارکش را بلند مىکرد.و مىگفت: پروردگارا این ماه را بر ما نو گردان به امن و امان، و سلامتى و اسلام، و تندرستى شایان تشکر، و روزى فراخ، و بر طرف ساختن دردها و ناملایمات، بار پروردگارا روزى کن ما را روزه و قیام براى عبادت، و تلاوت قرآن در این ماه، و او را براى ما سالم و تمام گردان، و او را از ما سالم بدار، و ما را در این ماه سالم و تندرست فرما.
پىنوشت:
1- من لا یحضره الفقیه، ج 2، ص 100.
روزه، درمان بیمارهاى روح و جسم صفحه 13
سید حسین موسوى راد لاهیجى
ادامه مطلب
نوای رمضانی
_______________________________________________________
ای دانلود کردن، روی Download کلیک راست نموده
و گزینه ...Save Target As را انتخاب نمایید.
عنوان | اجرا | حجم | زمان |
صد شکر که من دیدم ماه ... (سرود) |
Download | 1.41MB | 0:06:09 |
سینه ام خسته آه است ... (سرود) |
Download | 984KB | 0:04:11 |
مهدی جان (دکلمه و دعای فرج) |
Download | 662KB | 0:02:49 |
اشک از چشمم ...(سرود) |
Download | 334KB | 0:01:53 |
نکاتی پیرامون دعای افتتاح (دکتر دولتی) |
Download | 1.31MB | 0:07:38 |
دعای افتتاح |
Download | 3.24MB | 0:18:53 |
عطر نفسهایت ... (سرود) |
Download | 682KB | 0:03:52 |
ادامه مطلب
ماه برکت
ماه برکت زِ آسمان می آید
صوت خوش قرآن و اذان می آید
تبریک به مؤمنینِ عاشق پیشه
تبریک،بهار رمضان می آید
امشب طلب عشق زِدلدار کنیم
شیطان رجیم را سر دار کنیم
امر فرجش اگر مهیا باشد
این ماه کنار یار افطار کنیم(انشاالله)
حسین وکیلی زارچ
ادامه مطلب
فواید روزه برای سلامت بدن
روزه فواید جسمی و روحی فراوانی برای انسان در بردارد و روزه داری، شفا بخش جسم و همچنین توان بخش، جان انسان است. تحقیقات ثابت میکند روزه داری درست که با کاهش 20 تا 30 درصد مصرف غذا همراه است، نتایجی چون کم شدن چربیهای ذخیره، کم شدن میزان چربی خون و کلسترول و نیز فعال شدن سیستم ایمنی بدن را به دنبال دارد.

به گفته پزشکان، در مدت روزه داری، دستگاه گوارش برای چندین ساعت خالی میماند و در واقع این دستگاه و سایر دستگاههایی که به گونهای در هضم و جذب مواد غذایی دخالت دارند، استراحت کرده و پس از روزه داری به شیوه بهتری اعمال خود را انجام خواهند داد.
روزه در حقیقت باعث استراحت معده میشود. در حالت روزه، اسید معده به جای غذا به وسیله صفرا، خنثی میشود و زخم معده ایجاد نمیشود. به همین دلیل افراد روزه دار باید بدانند که پرخوری، خود موجب زیانهای چشم گیری برای دستگاه هاضمه میشود.
پیروی از یک برنامه غذایی صحیح در ایام ماه مبارک رمضان از اهمیت ویژهای برخوردار است تا هم بتوان عادات غذایی غلط را اصلاح کرد و هم از برکات معنوی این ماه بهره برد.
روزه داری و چربی خون بالا
بابایی کارشناس تغذیه می گوید:
«طی مطالعات صورت گرفته روزه گرفتن برای افراد مبتلا به چربی خون بالا مفید است و میزان چربیهای نامطلوب موجود در خون را تنظیم کرده و موجب افزایش میزان چربی مفید خون در بدن میشود.
برخی از بیماران مبتلا به دیابت نوع دوم تحت نظر پزشک معالج و یک متخصص تغدیه میتوانند روزه بگیرند و از اثرات مفید روزه بهرهمند شوند.
روزه داری در اغلب بیماریهایی که عادات غلط غذایی، چاقی و افزایش وزن در بروز آنها دخالت دارد نقش موثری در بهبودی این نوع بیماریها دارد.
سالمندان هنگام روزه گرفتن باید مراقب کاهش میزان آب بدن و کاهش قند خون باشند چرا که این عوامل منجر به ایجاد سرگیجه در این افراد میشوند.
زنان باردار که در ماههای اول بارداری هستند نیز باید مراقب مشکل کمبود غذایی در ماه مبارک رمضان باشند.
افراد دارای مشکل زخم معده و بیماریهای گوارشی حتما باید با نظر پزشک معالج خود روزه بگیرند.
بیماران دیابتی نوع یک (وابسته به انسولین) قادر به روزه داری نیستند. دیابتیهای نوع یک به دلیل داشتن برنامه و وعدههای غذایی با فاصله معین و منظم قادر به گرفتن روزه نیستند. برخی افراد میانسال که دیابت نوع دو خفیف و کنترل شده دارند، میتوانند زیر نظر پزشک در روزهای کوتاه سال روزه بگیرند.»
دکتر شهریار اقتصادی متخصص تغذیه معتقد است که:
«مصرف نشاسته و پروتئین در ماه مبارک رمضان، انرژی بدن را تامین میکند. غذاهای گوشتی میتواند پروتئین مورد نیاز بدن را در ماه رمضان تامین کند. روزه داران از خوردن غذاهای شور در این ماه پرهیز کنند و حتی الامکان در این ماه، نمک را با احتیاط مصرف کنند. مصرف نمک و غذاهای شور فقط عطش روزه دار را بیشتر خواهد کرد. هموطنان روزه دار باید بدانند که استفاده از انواع میوه و سبزیجات، میتواند جایگزین مناسبی برای مواد غذایی پرنمک باشد. همچنین مصرف شیر فراوان نیز سبب رفع تشنگی میشود. استفاده از غذاهایی که آسان هضم میشود و باعث جذب انرژی لازم در بدن میشود، به روزه داران توصیه میگردد. روزه داران در این ماه از افراط در مصرف مواد غذایی پرهیز کنند. »
دکتر مهدی باریک بین متخصص پوست و مو گفت:
«استفاده از آب کافی در ماه رمضان برای سلامت پوست و بدن ضرورت غیر قابل انکاری دارد. استفاده از کرمهای مرطوب کننده همزمان با نوشیدن آب کافی در فواصل افطار و سحر، روش مکملی برای حفط سلامت پوست است. در صورت عدم رعایت این موضوع، کم آبی در پوست و بدن تنها با جذب آب فراوان رفع میشود.
استفاده از کرمهای مرطوب کننده استاندارد، باعث ایجاد طراوت و نشاط در پوستهای خشک میشود.
روزه داران مصرف میوه و سبزیجات تازه را در برنامه غذایی خود قرار دهند تا بتوانند شادابی و تازگی پوست خود را حف0کنند.»
روزه داری اسلامی وکاهش استرس
دکتر سید محمود نجفی، روانپزشک گفت:
«براساس آخرین یافتهها و تحقیقات علمی، روزه داری اسلامی موجب کاهش استرس و اضطراب در بین افراد میشود.
روزه داری اسلامی همان روزه داری صحیح و اصولی است و با روزه داری برای ترس از عسر و حرج و روزه داری برای رژیم لاغری متفاوت است.
روزه داری نباید موجب پرخوری به هنگام سحر و تغییرات بی نظمی در خواب شود و در صورت رعایت این مسایل، روزه داری صحیح به کاهش استرسها منجر میشود.
پژوهشهای علمی نشان میدهد در طول ماه مبارک رمضان کاهش کامل و صد درصدی خودکشیها و کاهش نسبی جرایم عمومی مانند جرایم راهنمایی و رانندگی و جرایم خاص میشود.
غذاهای سحر روزه داران باید کم حجم و خواب آنها نیز متناسب باشد و روزه داران از خوابیدن پس از خوردن سحری اجتناب کنند.
روزه داری موجب امتناع افراد حتی از خوردن مواد حلال مانند آب میشود و این امتناع از حلالها نیز اراده انسان را قوی میکند.
عصبانیتهای برخی از افراد به هنگام روزه داری به علت پرخوری آنها به هنگام سحر است که بدن را در طول روز برای جذب آب فعال میکند.»
فرآوری: معصومه آیت اللهی
بخش سلامت تبیان
منابع:
ایرنا
ایسنا
ادامه مطلب
تاثیر روزه بر مشکلات چشمی
روزهداری در بیماران چشمی که دچار بیماریهای سیستمیک همچون دیابت و فشار خون بالا هستند، مشکلساز است، زیرا این بیماران باید مدام با مصرف دارو و رعایت رژیم غذایی خاص بیماری خود را کنترل کنند. در هر صورت باید تحت نظر پزشک معالج خود روزه بگیرید.

روزه داری و ضعیف شدن چشم
ضعیف شدن چشم وراثتی است و عیوب انکساری چشم (دوربینی، نزدیکبینی، آستیگاماتیسم) به صورت ارثی و ژنتیکی به نسل بعدی منتقل میشود و تغییرات آن هم متاثر از خواص ارثی است.
با روزه گرفتن بافتهای بدن چند ساعت در طول روز از مواد غذایی محروم میشوند که این محرومیت شامل بافت چشم هم میشود، ولی این مساله به هیچ عنوان موجب ضعیف شدن چشم یا افزایش نمره عینک نمیشود.
در حین روزهداری، گلوکز (قند خون) سریعتر در بدن مصرف میشود که کاهش عمومی قند خون را درپی دارد و این مساله ممکن است موجب سیاهی رفتن چشم و یا ایجاد سرگیجه شود که هیچکدام دلیل بر افزایش نمره چشم نیست.
روزه داری و آب سیاه چشم
بیمارانی که در حال درمان بیماری چشمی آب سیاه (گلوکوم) هستند، باید در خصوص روزهداری با پزشک خود مشورت کنند، چرا که روزهداری در دوره درمان این بیماری به بروز مشکلاتی همچون آسیب عصب بینایی منجر خواهد شد.
این بیماران فشار داخل چشمشان بالاست و اگر روزه بگیرند، در هنگام افطار که مایعات مینوشند و به اصطلاح روزه را افطار میکنند، ناگهان فشار مضاعفی وارد چشم میشود که خطرناک است. اگر سن این افراد بالا باشد و مشکلاتی چون بیماریهای عروقی و اختلال در انعقاد خون داشته باشند، امکان دارد این مشکل جدیتر و مسالهساز شود.
عصب بینایی که در ته کرهچشم ما قرار دارد، خیلی به بالا رفتن فشار چشم حساس است و هر گونه تغییر در غلظت خون و مایعات بدن، تغذیه یک میلیون رشته عصبی را که در فضای کوچک ته چشم قرار دارند مختل میکند و آنها را از بین میبرد.
روزه داری و شماره عینک بالا
در اغلب افراد نزدیکبین با شماره عینک 6 به بالا، پرده چشم نازک است، بنابراین روزهداری باعث ایجاد خطراتی همچون کاهش حجم زجاجیه، جمعشدگی و کشش پرده چشم در آنها میشود.
تغذیه عصب بینایی در افراد مبتلا به نزدیک بینی شدید، در اثر روزهداری مختل میشود. به همین دلیل، متخصصان چشم به این افراد توصیه میکنند روزه نگیرند.
روزه داری و دیگر مشکلات چشمی
روزه گرفتن در بیماران مبتلا به مشکلات چشمی مانند تنبلی چشم، آب مروارید، عیوب انکساری و پیر چشمی، مشکلی برای آنان ایجاد نخواهد کرد.
اما، در بیماران مبتلا به آب سیاه چشم، دیابت و افرادی که اعمال جراحی چشمی خاص انجام دادهاند حتما باید برای گرفتن روزه با پزشک متخصص خود مشورت کنند.
فرآوری: مریم سجادپور
بخش سلامت تبیان
منابع:
انجمن اپتومتری خراسان – دکتر محمود اثنی عشری اپتومتریست
ایران سلامت - دکتر ایرج احدزادگان، استاد چشمپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران- دکتر علی عبداللهی ، جراح و فوق تخصص شبکیه چشم- دکتر«علیرضا غفاریه»، متخصص چشم
ادامه مطلب
روزه چربی خون را پایین میآورد
روزهداری برای بسیاری از افراد حکم نوعی پیشگیری و حتی درمان بسیاری از بیماریها را دارد. این امر به خصوص برای دستهای از دیابتیها، مبتلایان به چربی و اوره بالا هم صادق است.
روزهداری با همه خوبیهایی که دارد، در برخی موارد میتواند صدماتی را به افراد بیمار بزند. به همین دلیل لازم است افرادی که از بیماری یا مشکل خاصی رنج میبرند برای اطمینان از بیخطر بودن روزهداری با پزشک خود مشورت کنند.

بالا بودن چربی خون ریشه در دو عامل ژنتیک یا چاقی دارد. بیشک کسانی که چربی خون بالا همراه اضافه وزن دارند، روزهداری صحیح منجر به سوخته شدن ذخایر چربی و کاهش چربی خونشان میشود و بسیار مفید است.
نکته بسیار مهمی که مبتلایان به چربی خون بالا نباید از یاد ببرند، این است که مصرف غذاهای شیرین مثل شلهزرد، زولبیا و بامیه و حلیم با شکر و نیز لبنیات پرچرب مثل خامه و سرشیر در ماه رمضان باید کمتر شود، چراکه با مصرف این مواد تریگلیسیرید خون به شدت افزایش مییابد.
دقت در مصرف غذاهای پروتئینی
کسانی که مبتلا به نقرس هستند، در مواردی که حملات حاد بیماری آنها اتفاق میافتد و درد مفاصل هم دارند، تنها با نظر پزشکشان میتوانند روزه بگیرند.
دستهای دیگر از افراد که اسیداوریک بالا دارند نیز باید در خصوص مصرف غذاهای پروتئینی بسیار دقت کنند، به خصوص اگر دارای مشکلات کلیوی هم باشند، به دلیل ضرورت مصرف زیاد مایعات در روز، باید با نظر پزشکشان روزه بگیرند.
به کسانی که آرتریت روماتوئید یا التهاب مفاصل دارند، توصیه میشود روزه بگیرند، چراکه روزهداری در این افراد به کاهش التهاب مفاصل و بهبود دردشان کمک خواهد کرد.
فشار خونیها و ممانعت از کارهای سنگین
فراموش نکنید که مصرف منظم دارو برای فشار خونیها، حکم مصرف اکسیژن را دارد. البته در بسیاری از این افراد مصرف داروها در وعده سحر و افطار مشکلی به همراه نمیآورد.
این دسته افراد باید به شدت از مصرف غذاهای شور بپرهیزند. به علاوه در طول روز از انجام کارهای بدنی سنگین که منجر به افزایش فشار خون میشود، ممانعت کنند. ناگفته نماند که مصرف میوه و سبزیجات به خاطر داشتن منیزیم به فشار خونیها توصیه میشود.
روزه و تنظیم قند خون
شاید بیشترین تردیدها در ارتباط با روزهداری به دیابتیها معطوف باشد. بیشک دیابتیهای نوع یک که ملزم به تزریق منظم انسولین هستند، باید در صورت صلاحدید پزشکشان روزه بگیرند، اما دیابتیهای نوع دو به لحا0اینکه میتوانند داروهای خود را در وعده سحر و افطار مصرف کنند، با تنظیم رژیم درست غذایی همراه با روزهداری میتوانند به تنظیم قند خونشان کمک کنند، ولی این دسته افراد هم از انجام کارهای سنگین هنگام روزهداری منع میشوند.
کسانی که مبتلا به دیابت نوع دو هستند یا نارسایی کلیوی دارند، باید در سحر غذاهای پروتئینی را بسیار کم بخورند و مصرف آن را به وعده افطار موکول کنند، چراکه مصرف زیاد مواد پروتئینی، دفع آب از بدن را به شدت افزایش داده و به کلیهها فشار زیادی وارد میکند. به بیان دیگر دیابتیها در وعده افطار از حبوبات، گوشت و تخممرغ استفاده کنند. به علاوه مصرف نان سبوسدار برای کنترل قند خون به این افراد توصیه میشود.
کودکان و مصرف مکملهای ویتامین B
بیشک گروههای آسیبپذیر مانند زنان باردار و شیرده که گرسنگی شدید منجر به تولید ترکیباتی مضر در خونشان میشود و از طریق جفت به جنین آسیب میرساند، از روزه گرفتن منع میشوند. اما در مورد کودکان و نوجوانانی که به سن تکلیف رسیدهاند به عنوان دسته دیگر از افراد آسیبپذیر، با رعایت برخی نکات روزهداری منعی نخواهد داشت.
کودکان و نوجوانان در سال اول روزهداری باید در فاصله افطار تا قبل از خواب از مکملهای ویتامین B (ب کمپلکس) استفاده کنند. به علاوه مصرف تخممرغ به عنوان یک منبع پروتئینی مطلوب برای بچهها در وعده افطار توصیه میشود. مصرف میوه، به ویژه میوههای آبدار مثل آلو زرد، شلیل و انگور به بچهها و روزهداران توصیه میشود. ناگفته نماند که ماکارونی به عنوان یک وعده غذایی مطلوب برای بچهها در وعده سحر محسوب میشود.
بخش سلامت تبیان
منبع: جام جم - میترا زراتی
ادامه مطلب
کسانی که از روزه معافند
روزهداری با همه خوبیهایی که دارد، در برخی موارد میتواند صدماتی را به افراد بیمار بزند. به همین دلیل لازم است افرادی که از بیماری یا مشکل خاصی رنج میبرند، برای اطمینان از بیخطر بودن روزهداری، با پزشک خود مشورت کنند.

روزه و سلامت روانی
روزهداری در بیماران مبتلا به افسردگی و بیماریهای خفیف علاوه بر انجام فریضه دینی، یک شیوه رواندرمانی و تغییر رفتار محسوب شده و سلامت روانی را تقویت میکند. روزهداری همچنین قدرت اراده و تصمیمگیری و توان اجرایی این بیماران را افزایش میدهد. البته بیماران مبتلا به اختلالات روانی، علاوه بر تغذیه مناسب در ایام روزهداری، باید برنامهریزی خاصی برای مصرف داروهای خود در افطار و سحر نیز داشته باشند.
لازم به یادآوری است چنانچه این بیماران در طی مراحل بهبود از تغذیه مناسب برخوردار نباشند، از نظر مکانیسمهای تطابق روانی ضعیف عمل کرده و به خوبی نمیتوانند با تغییرات حاصله از نظر سبک زندگی روزانه در این ماه کنار بیایند؛ در نتیجه با عود و یا تشدید علائم بیماری مواجه میشوند که به همین دلیل توصیه میشود این قبیل بیماران از روزهداری مستمر یک ماهه خودداری کنند.
بیماران کلیوی مجاز به روزهداری نیستند
با توجه به این که در ماه مبارک رمضان، افراد در معرض کم آبی شدید قرار گرفته و مواد زائد با غلظت بالا در ادرارشان دفع میشود، بنابراین در این ماه برای پیشگیری از تشکیل سنگهای کلیه و سیستم ادراری، باید مبادرت به مصرف مایعات بیشتری در سحر و افطار کنند. درعین حال، افرادی که تشکیل سنگهای کلیوی در آنها فعال بوده و بیش از دو سنگ ادراری ظرف شش ماه داشتهاند، یا هم اکنون دارای سنگ ادراری هستند، بهتر است برای روزه گرفتن حتما با پزشک خود مشورت کنند؛ اما روزهدارانی که فقط یک نوبت سنگ ادراری درمان شده داشتهاند، به شرط مصرف آب فراوان بین افطار تا سحر میتوانند روزه بگیرند، هر چند ضروری است که این افراد تحت نظر پزشک متخصص باشند.
به بیماران کلیوی (سنگساز)، توصیه میشود، در طول روزهداری از انجام فعالیتهای بدنی سنگین و قرار گرفتن در شرایطی که دچار تعریق میشوند، خودداری کنند و در طول شب برای رقیق کردن ادرار و شستشوی کلیهها مایعات فراوان بنوشند؛ حتیالامکان حجم غذای دریافتی را کمتر کرده و به خصوص در مواقع سحر، غذای سبک و آب زیاد بنوشند. مصرف غذاهای حاوی املاح سنگساز (مانند نوشابههای گازدار، غذاهایی با منشا حیوانی که به علت دارا بودن فسفات زیاد، دفع کلسیم از ادرار را افزایش میدهند) و غذاهای حاوی اگزالات (از قبیل کاکائو، چای پررنگ، آجیل و سبزیجاتی مانند، اسفناج، کلم، ریواس و گوجه فرنگی) را کاهش دهند.
روزهداری در 8 هفته اول بارداری ممنوع
زنان در سه ماه اول بارداری بهویژه 8 هفته اول به دلیل تشکیل سلولهای مغزی جنین نباید روزه بگیرند. پس از آن نیز یک خانم باردار تنها در صورتی میتواند روزه بگیرد که فعالیت روزانه کمی داشته و آزمایشهای خون و ادرار او نیز طبیعی باشد. خانمهای شیرده از ماه دوم شیردهی در صورتی که کاهش شیر در آنها اتفاق نیفتد و احساس ضعف و بیحالی شدید یا سردرد و عوارض مشابه نداشته باشند، میتوانند روزه بگیرند.
روزهداری در مبتلایان به نقرس و صرع
غذا نخوردن، روزهداریهای طولانی و رژیمهای کم کربوهیدرات به دلیل ایجاد حالت کتوز میتواند موجب تسریع حملات نقرس شود. این بیماری حتی گاهی منجر به جراحی میشود. با پیشرفت بیماری، علائم سریعتر و برای مدت طولانیتر بروز میکنند. برای جلوگیری از تشدید بیماری، عموما (طبق توصیه متخصص) به این بیماران توصیه میشود، روزه نگیرند.
افراد مبتلا به صرع که باید قرصهای ضد تشنج استفاده کنند، نمیتوانند روزه بگیرند، زیرا ممکن است در طول روز دچار کاهش کلسیم یا قند خون شده و تشنج کنند.
کم خونی و روزهداری
کسانی که سطح شاخصهای خونی آنان کمتر از حد طبیعی است، چنانچه شدت کمخونی در حدی باشد که نیازمند دریافت مکمل آهن در چند نوبت باشند و از آنجایی که کاهش دریافت مواد مغذی در ماه رمضان ممکن است میزان این شاخصها را باز هم کاهش دهد، بنابراین روزهداری به این افراد توصیه نمیشود.
کسانی که مبتلا به کمخونی خفیف تا متوسط هستند باید به کیفیت غذای مصرفی خود در این ماه توجه بیشتری کنند و مصرف مواد غذایی غنی از آهن و پروتئین بهویژه (گوشت قرمز) را افزایش دهند. همچنین مصرف میوههای خشک به خصوص زردآلو و تمشک و مصرف آجیل خام (مانند پسته و بادام) برای آنها مفید است. این افراد باید از مصرف چای تا دو ساعت بعد از غذا، بهویژه پس از مصرف مواد غذایی غنی از آهن پرهیز کنند.
بخش سلامت تبیان
منبع : جام جم - دکتر احمدرضا درستی، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران
ادامه مطلب
روزه سکته قلبی را کم میکند
پزشکان معتقدند در این ماه به دلیل نکه افراد از پرخاشگری، رفتارهای تهاجمی، استرس و هیجان، کشیدن سیگار و مصرف چای و قهوه دوری میکنند، امکان بروز سکته قلبی در نها کاهش مییابد. نوع رفتار و تغذیه افراد، دو عامل مهم جهت حفظ سلامتی فرد در طول ماه مبارک رمضان است.
روزهداری با همه خوبیهایی که دارد، در برخی موارد میتواند صدماتی را به افراد بیمار بزند به همین دلیل لازم است افرادی که از بیماری یا مشکل خاصی رنج میبرند برای اطمینان از بیخطر بودن روزهداری با پزشک خود مشورت کنند.

بدن انسان برای حفظ سلامتی خود همواره مقداری چربی در نقاط مختلف ذخیره میکند. اگر این چربیها برای مدت طولانی در بدن باقی بمانند، به شکل فشرده درآمده و احتمال مورد استفاده قرار گرفتن چربیهایی که در مرکز بدن قرار گرفتهاند نیز کمتر میشود.
روزهداری به بدن فرصت میدهد تا این چربیها را بسوزاند و پس از پایان دوره روزهداری، به جای آنها چربی تازه و مناسبتری را جایگزین کند. به ویژه برای افرادی که چربی زیادی در بدن خود ذخیره کردهاند، فرصت مغتنمی فراهم میشود تا مقداری از چربیها را برای تولید انرژی به مصرف برسانند و از اضافه وزن خود بکاهند. گرچه روزه حتی برای افراد لاغر نیز میتواند مفید باشد، ولی ذکر این نکته ضروری است که اگر فرد بسیار لاغر و یا دارای بیماری لطمه زننده و یا شرایط فیزیولوژیکی خاصی باشد که طبق نظر پزشک، روزهداری منجر به صدمهزدن به بدن او میشود، روزهداری به وی توصیه نمیشود.
بدن انسان برای زنده ماندن و انجام فعالیتهای روزمره علاوه بر انرژی، به پروتئینها نیز برای ساخت سلولهای جدید نیاز دارد. اگر مقدار انرژی که از کربوهیدراتها (مثل قند و شکر و یا نان و برنج و سیبزمینی) و چربیها (چربی حیوانی و یا روغن مایع و جامد گیاهی) به بدن میرسد کافی نباشد، بدن به ناچار به سوزاندن پروتئینهای با ارزش روی میآورد. افرادی که در اثر داشتن رژیمهای غذایی نادرست وزن زیادی را در مدتی کوتاه از دست میدهند، در واقع عضلات خود را از دست دادهاند.
هنگام روزهداری، سطح انسولین خون در طی روز پایینتر از روزهای معمولی است. در واقع بدن از ذخایر انرژی خود یعنی گلیکوژن یا قند حیوانی ذخیره شده در کبد و عضلات و همچنین از چربی موجود در بافت چربی برای تامین انرژی استفاده میکند که اینها موجب افزایش سطح انسولین خون نمیشوند و به همین دلیل، هنگام روزهداری میزان انسولین خون کمی پایینتر از روزهای دیگر است. کاهش انسولین خون احتمال ذخیره چربی (چاقی) و همچنین احتمال مقاوم شدن سلولها به انسولین (دیابت) را کاهش میدهد.
روزهداری علاوه بر این که منجر به استراحت دستگاه گوارش میشود، سوخت وساز بدن را تنظیم میکند و احتمال ابتلا به برخی بیماریها از جمله افسردگی و استرس، افزایش فشارخون، میگرن، افزایش وزن، بیخوابی و گاهی دیابت را کاهش میدهد.
کاهش آمار سکته قلبی در ایام روزهداری
پزشکان معتقدند در این ماه به دلیل آنکه افراد از پرخاشگری، رفتارهای تهاجمی، استرس و هیجان، کشیدن سیگار و مصرف چای و قهوه دوری میکنند، امکان بروز سکته قلبی در آنها کاهش مییابد. نوع رفتار و تغذیه افراد، دو عامل مهم جهت حفظ سلامتی فرد در طول ماه مبارک رمضان است.
حدود 20 روز پس از شروع ماه مبارک رمضان میزان «هموسیستئین»، اصلیترین عامل بروز سکته قلبی، در خون افراد بهشدت کاهش مییابد. از طرف دیگر، میزان کلسترول خوب (HDL) نیز افزایش یافته و غلظت خون هم در حد طبیعی قرار میگیرد. کاهش میزان تریگلیسیریدها و کلسترول بد (LDL) از دیگر اثرات مثبت ناشی از روزهداری است. از طرفی روزه به کاهش پرفشاری خون کمک میکند. افراد مبتلا به پرفشاری خون، باید در طول روز، فشار خود را بررسی کنند. اگر در طول روز، بیمار دچار تغییر یا بالا رفتن فشار خون شود، نباید روزه بگیرد، اما اگر در طول روز فشار خون فرد تغییر نکرد، روزه گرفتن منعی ندارد.
بیماران قلبی ـ عروقی باید طبق یک رژیم غذایی خاص روزه بگیرند و از مصرف غذای سنگین در افطار خودداری کنند و درعین حال رژیم پایین آورنده فشار خون تجویز شده توسط مشاور تغذیه را رعایت نمایند. علاوه بر این، عدم استفاده از غذاهای نفخآور (مانند حبوبات) و پرهیز از استرس برای این بیماران توصیه میشود. این افراد برای تنظیم میزان داروی مورد نیاز خود با مشورت پزشک میتوانند از داروهایی با اثر درازمدت استفاده کنند و مصرف داروهای دیورتیک را کاهش دهند.
دکتر بابک شریف کاشانی، رئیس بخش قلب و عروق بیمارستان مسیح دانشوری، ضمن تاکید بر لزوم رعایت فرهنگ صحیح تغذیهای در ماه مبارک رمضان، گفت:
«روزهداری صحیح موجب کنترل چربی و فشارخون میشود، البته در شرایطی که در وعده افطار به میزان زیادی از غذاهای پرچرب، پرنمک یا بسیار شیرین استفاده نکنیم. این مساله نهتنها موجب کنترل چربی، قند و فشار خون در این ماه نمیشود، بلکه موجب بالا رفتن آنها شده و برای سلامت افراد مضر است. بر این اساس استفاده از مواد غذایی چرب مثل کره، پس از افطار و همچنین مواد غذایی چون کلهپاچه در سحر موجب بالا رفتن سریع چربی خون شده و توصیه نمیشود.
به علاوه مصرف کربوهیدراتهای سادهتر و مواد قندی زود جذب و نیز شروع افطار با مصرف مایعات و خرما مناسب هستند.»
فرآوری : نیره ولدخانی
بخش سلامت تبیان
منابع :
جام جم – دکتر احمدرضا درستی
ایسنا
ادامه مطلب
تاثیر روزه روی ترکیبات بدن
اگر چه کم غذایی یا بی غذایی یا Fasting با روزه داری اسلامی کاملاً متفاوت است اما به هر حال سالیان درازی است که در دنیا تحقیقات قابل توجّهی روی آثار امساک غذایی و تغییراتی که در بدن به وجود میآورد صورت گرفته است.

در روزه داری اسلامی انسان در فاصله افطار تا سحری فرصت دارد با انتخاب تغذیه مناسب و آشامیدن مقدار کافی آب به نیازهای اساسی بدن پاسخ منطقی دهد. روزه داری در بعضی ادیان گذشته تقریباً حدود 24 ساعت طول میکشید اما امساک در روزه داری اسلامی در زمانی که طول روز به بیشترین و طول شب به کمترین حدّ خود میرسد (اواخر بهار و اوایل تابستان) کمتر از 17 ساعت طول میکشد، زمانی نیز مثل اواخر پاییز و اوایل زمستان طول زمان امساک به حدود 11 ساعت میرسد.
روزه داری اسلامی با انگیزه اطاعت امر خدا در کمال نشاط و آمادگی روحی صورت میگیرد. اما Fasting غالباً در شرایط دشوار روانی اتفاق میافتد لذا شرایط این دو کاملاً متفاوت است و نمیتوان به یافتههای مربوط به کم غذایی یا بی غذایی برای بررسی تغییرات، در روزه داری اسلامی استناد کرد.
تقریباً در دو دهه اخیر انبوهی از مطالعات علمی در مورد روزه داری اسلامی با انگیزههای مختلف (علمی- اعتقادی و یا ضد دینی) صورت گرفته است. در این تحقیقات به دلایلی چند، از جمله زمان مطالعه، افراد مورد مطالعه، عادات غذایی آنها در ایام ماه مبارک رمضان و دیگر ایام سال و مسائل دیگر، تغییرات بیوشیمیایی خون و بافتها متفاوت گزارش شده است.
تأسیس مرکز تحقیقات روزه داری در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و بررسیهای جدید و در عین حال جمع آوری مجموعه اطلاعات ارائه شده تا این زمان در سطح جهان، این فرصت را فراهم کرده است که در آینده با رعایت شرایط لازم برای تحقیق علمی، و با اطمینان خاطر بیشتر بتوان تأثیر روزه را روی ترکیبات بدن مورد استناد قرار داد.
به هر حال آنچه را که از مجموعه گستردهای از تحقیقات انجام شده در داخل و خارج کشور به دست آوردهایم، میتوانیم به صورت زیر بیان کنیم:
1- گلوکز (قند) خون در ساعات اولیه روز کاهش مییابد. سپس با افزایش تبدیل گلیکوژن (ذخیره قندهای) کبد و عضلات به گلوکز، به سطح طبیعی باز میگردد.
2- در چند روز اول روزه داری در طول روز کاهش گلوکز دیده میشود، ولی به سرعت مکانیسم تطابق بدن، این تغییر اندک را اصلاح میکند. شاید احساس سردردی که در روزهای اول روزه داری در برخی افراد دیده می شود، با کاهش گلوکز خون مرتبط باشد.
3- کاهش سنتز گلیکوژن در کبد و افزایش میزان AMP حلقوی در کبد
4- کاهش ترشح انسولین و افزایش ترشح گلوکاگون و هورمون رشد
5- افزایش بعضی اسیدهای آمینه آزاد در خون به خصوص آلانین، گلوتامین و گلیسین
6- افزایش اسیدهای چرب آزاد در خون: این تغییرات نشانه برداشت بدن از چربی های ذخیره ای و استفاده از آن ها در سوخت و ساز است. بدن به هنگام کاهش گلوکز خود در روزه داری ضمن آن که سعی می کنید مغز و باعث عصبی را در اولویت مصرف گلوکز موجود قرار دهد، ترکیبات حاصل از سوخت نا کامل چربی را نیز به عنوان یک غذای انتخابی در اختیار مغز قرار می دهد.
7- کاهش ملایم کلسیم و فسفر در خون طی روزهای اول و سپس بازگشت آن به حالت طبیعی
8- کاهش تصفیه کلیوی و در نتیجه افزایش اندک اسید اوریک و بیلی روبین خون که البته این تغییرات اندک، با آشامیدن مقدار کافی آب در فاصله افطار و سحر، برطرف خواهد شد.
9- افزایش اکسیداسیون چربی و کاهش اکسیداسیون کربوهیدراتها
10- افزایش اندک در کراتینین، پتاسیم، منیزیم و حجم پلاکتها
11- افزایش HDL (کلسترول خوب) ، عدم تغییر مقدار کلسترول کل و LDL (کلسترول بد).
بخش سلامت تبیان
منبع : کتاب بهداشت تغذیه در روزه – محمدمهدی اصفهانی
ادامه مطلب
روزه زخم معده نمی آورد
روزهداری احتمال ابتلا به زخم اثنیعشر یا زخممعده را افزایش نمیدهد، ولی رعایت رژیم غذایی مناسب طی روزهداری موجب میشود علائم گوارشی مانند سوءهاضمه، نفخ و یبوست کمتر شود.

برخی از مردم تصور می کنند که با گرفتن روزه، به بیماری زخم معده مبتلا می شوند، در حالی که این تصور اشتباه است. روزه داری هیچگاه منجر به بروز زخم معده در افراد نمی شود.
همچنین افرادی که مبتلا به زخم معده هستند نیز با گرفتن روزه، هیچگونه مشکلی برایشان پیش نمی آید و وضعیت بیماری شان وخیم نمی شود.
روزه هیچ تاثیر منفی در پیشرفت بیماری های گوارشی ندارد.
روزهداری احتمال ابتلا به زخم اثنیعشر یا زخممعده را افزایش نمیدهد، ولی رعایت رژیم غذایی مناسب طی روزهداری موجب میشود علائم گوارشی مانند سوءهاضمه، نفخ و یبوست کمتر شود.
اگر بیماران مبتلا به زخم معده و حتی کسانی که از ناراحتی سوء هاضمه رنج می برند، داروهای خود را در ماه رمضان به موقع مصرف کنند، به آسانی می توانند روزه بگیرد.
بیماران مبتلا به رفلاکس نیز میتوانند روزه بگیرند، ولی باید هنگام سحر داروی خود را مصرف کنند. در بیماری رفلاکس، اسید معده به مری بر می گردد و به اصطلاح، فرد ترش می کند.
گروه بسیار کمی از بیماران هستند که زخم هایی در معده دارند که با گرسنگی بیش از اندازه، دردشان بیشتر می شود که گرفتن روزه به آنان توصیه نمی شود.
به طور کلی در شرایطی که پزشک تشخیص میدهد بیمار دچار زخم فعال (درمان نشده) اثنیعشر یا معده است، چون روزهداری میتواند موجب خونریزی شود، بهتر است فرد روزه نگیرد. ولی در سایر موارد مانند زخمهایی که درمان شده یا سوءهاضمه و ورم معده (گاستریت)، روزهداری با نظر پزشک بلامانع است.
فردی که به بیماریهای گوارشی مبتلاست، حتما باید قبل از شروع ماه رمضان برای درمان به پزشک مراجعه کرده و با مشورت او داروهایش را حتما هنگام سحر و افطار مصرف کند.
بر اساس علائم گوارشی فرد، غذاهای محرک مانند فست فودها و سسها و همچنین انواع نوشیدنیهای گازدار و حبوبات طی ماه رمضان باید با دقت بیشتری مصرف شود.
بنابراین توصیه میشود افرادی که مشکل خاصی ندارند، روزههایشان را بگیرند، ولی رژیم غذایی را نیز با دقت بیشتری انتخاب و طی این ماه از پرخوری اجتناب کنند.
همچنین بعد از خوردن سحری بلافاصله نباید خوابید، به خصوص کسانی که بیماری گوارشی دارند. در غیر این صورت بهتر است شام را دیر بخورند، ولی سحری نخورند.
منابع:
ایرنا - دکتر شهرام آگاه، فوق تخصص گوارش و کبد
ایسنا - دکتر ملک زاده، فوق تخصص گوارش و کبد
سایت ظهور 12
ادامه مطلب