برای همه ما که در کشورهای اسلامی زندگی می کنیم، ماه رمضان، فارغ از اهمیت عبادی شخصی آن، از حیث عمومی و اجتماعی نیز حال و هوای خاصی دارد.

در ماه رمضان، سبک زندگی خاصی بین مردم جاری می شود حتی افرادی که عذر شرعی دارند و نمی توانند این ایام را روزه دار باشند، این سبک زندگی متفاوت را حس می کنند و به احترام این ماه، در حوزه عمومی از الگوی رفتاری متفاوتی تبعیت می کنند.

از این منظر، ماه رمضان صرفا برای روزه داران نیست، بلکه حال و هوایی است که به همه مردم ساکن در یک کشور اسلامی تعلق دارد؛ حال و هوایی که حتی اتباع غیرمسلمان این کشورها نیز آن را درک می کنند.

از این رو اهمیت ماه رمضان صرفا مطابقت دقیق روزه افراد مقید به روزه گرفتن با دستورات شرعی نیست، بلکه ماه رمضان ایام کمرنگ شدن زرق و برق ها و غذاهای آنچنانی است که میان اعضای جامعه تفاوت ایجاد می کند؛ امتیازاتی که اقلیتی از اعضای جامعه بحق یا به ناحق از آن بهره مندند، و اکثریتی نیز با مشاهده بهره مندی آن اقلیت، آه حسرت می کشند.

ماه رمضان این نمایش در حوزه عمومی، در کف خیابان، اندکی متوقف می شود؛ نمایش خوشبختی و سعادت و بهره مندی اقلیت و تماشا و حسرت کشیدن اقلیت.

گرچه شیفتگان این نمایش، حتی در ماه رمضان نیز این توانایی را دارند که آن را با رنگ و لعاب مذهبی در قلمرو خانوادگی تحت عنوان افطاری های آنچنانی به اجرا درآورند، اما دست کم قلمرو این نمایش در ماه رمضان، بسیار محدود می شود و در سطح عمومی از آن خبری نیست.

این حال و هوا، حال و هوای مبارکی است و پس از ماه رمضان نیز تا مدتی تاثیر خود را بر ما به جا می گذارد.

از این منظر تجربه رمضان یک تجربه استثنایی برای همه ما، مسلمان و غیرمسلمان، روزه دار و غیرروزه دار است، چرا که آثار پالایش آن بر روح و جسم همه ما باقی است؛ تجربه ای مبارک که پایان آن را بحق می توان عید نامید.

حسین برید - جام جم

ارزش هر طاعت به مقبولیت آن است تا نماز ما قبول نشود ارتقا نمی­ یابد و بالا نمی­ رود تا روزه ما پذیرفته نشود اثرگذار نیست و ارجی و اوجی ندارد. قبول اعمال به نیت و اخلاص و تقید و عبودیت در برابر خداست.

سی روز روزه گرفتیم و نماز به پا داشتیم امروز از او می­ خواهیم روز ه­مان را مقرون به شکر و قبول قرار بده و آن­ گونه که تو و رسولت از آن راضی باشند.

آری، خداوند روزه­ای را ارزش می­ نهد و می­ پذیرد که آمیزه­ ای از پرهیز و ایمان باشد. در این حال شکر و سپاس الهی نسبت به عبادت بنده، همان مهر قبول اوست او آن­ هنگام طاعت را قبول می­ کند که «خداپسند» باشد الگوگیری از سنت­های او اطاعت و رضایت خدا را به همراه دارد.

طاعت و عبادتی که آلوده گناه باشد ارزشی ندارد دهانی که به روزه بسته شده اما به غیبت و تهمت همواره گشوده است، مهر روزه را هم شکسته!

شنیده­ ایم زنی زبان به غیبت گشود در حالی که روزه بود، پیامبر(ص) فرمود: برو بخور! دیگر روزه نیستی!

از خدا می­ طلبیم دل و زبان­مان را از گناه دور بدارد و روزه ما را مقبول و مورد رضایت خود پیامبر و اهل­ بیتش قرار دهد و مهر «شکر» و «قبول» آن­ها را بر آن ثبت کند.(مهر)

امام سجاد علیه السلام در بخشی از دعای وداع با ماه مبارک رمضان فرمودند:

درود بر تو ای بزرگترین ماه خدا، و ای عید دوستان خدا.
درود بر تو ای گرامی ترین وقت هائی که (با ما) مصاحب و یار بودی، و ای بهترین ماه در روزها و ساعتها.
درود بر تو ماهی که آرزوها در آن نزدیک است و کردار (شایسته) در آن پراکنده (فراوان) است‏.
درود بر تو ای همنشینی که چون پدید آید، احترامش بزرگ است و چون ناپدید شود فقدانش دردناک باشد.

متن حدیث

السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا شَهْرَ اللَّهِ الْأَکْبَرَ، وَ یَا عِیدَ أَوْلِیَائِهِ.
السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا أَکْرَمَ مَصْحُوبٍ مِنَ الْأَوْقَاتِ، وَ یَا خَیْرَ شَهْرٍ فِی الْأَیَّامِ وَ السَّاعَاتِ.
السَّلَامُ عَلَیْکَ مِنْ شَهْرٍ قَرُبَتْ فِیهِ الْآمَالُ، وَ نُشِرَتْ فِیهِ الْأَعْمَالُ.
السَّلَامُ عَلَیْکَ مِنْ قَرِینٍ جَلَّ قَدْرُهُ مَوْجُوداً، وَ أَفْجَعَ فَقْدُهُ مَفْقُوداً.

"فرازهایی از دعای 45 صحیفه سجادیه"