شيخا به فكر خود باش

روزي مرحوم بهاءالدين محمدعاملي- مشهور به شيخ بهائي- با عده اي از بزرگان به زيارت اهل قبور مي روند. در قبرستان تخت فولاد به مزار باباركن الدين که مي رسند هنوز نفس تازه نکرده بودند که شيخ بهائي به اطرافيان خود فرمود: «من چيزي شنيدم آيا شما هم شنيديد؟» حاضران گفتند:«ما چيزي نشنيديم و اصلاً کسي سخني نگفت !» مرحوم شيخ بهائي جمله اي را که شنيده بود به آنان نگفت و به خانه بازگشت و در خانه را به روي خود بست و شروع به گريه و تضرع وتوجه به آخرت نمود و تقريبا شش ماه بعد، دارفاني را وداع کرد و جسدش را از اصفهان به مشهد برده و دفن کردند.

مرحوم محمد تقي مجلسي مي نويسد: من از نزديکان شيخ بهائي بودم و او به من فرمود: «من به آماده شدن براي مرگ خبرداده (وامر) شدم» و آن جمله اي که262 سال پس از رحلت بابارکن از قبر وي، خطاب به شيخ بهائي گفته شد اين بود: «شيخنا! درفکرخودباش !
 

آورده اند که روزی ابوحنیفه در مدرسه مشغول تدریس بود، بهلول هم در گوشه ای نشسته و به درس او گوش می داد.

ابوحنیفه در بین درس گفتن اظهار نمود که امام جعفر صادق (ع) سه مطلب اظهار می نماید که مورد تصدیق من نمی باشد و آن سه مطلب بدین نحو است :


اول آنکه می گوید شیطان در آتش جهنم معذب خواهد شد و حال آنکه شیطان خود از آتش خلق شده و چگونه ممکن است آتش او را معذب نماید و جنس از جنس متاذی نمی شود .


دوم آنکه می گوید خدا را نتوان دید حال آنکه چیزی که موجود است باید دیده شود. پس خدا را با چشم می توان دید.


سوم آنکه می گوید مکلف فاعل فعل خود است که خودش اعمال را به جا می آورد حال آنکه تصور و شواهد بر خلاف این است. یعنی عملی که از بنده سر میزند از جانب خداست و ربطی به بنده ندارد.


چون ابوجنیفه این مطالب را گفت بهلول کلوخی از زمین برداشت و به طرف ابوحنیفه پرتاب نمود که از قضا آن کلوخ به پیشانی ابوحنیفه خورد و او را سخت ناراحت نمود و سپس بهلول فرار کرد شاگردان ابوحنیفه عقب او دویده و او را گرفتند و چون با خلیفه قرابت داشت او را نزد خلیفه بردند و جریان را به او گفتند.


بهلول جواب داد ابوحنیفه را حاضر نمایید تا جواب او را بدهم.

چون ابوحنیفه حاضر شد بهلول به او گفت: از من چه ستمی به تو رسیده ؟

ابو حنیفه گفت: کلوخی به پیشانی من زده ای و پیشانی و سر من درد گرفت.

بهلول گفت: درد را می توانی به من نشان دهی؟

ابوحنیفه گفت: مگر می شود درد را نشان داد؟


بهلول جواب داد تو خود می گفتی که چیزی که وجود دارد را می توان دید و بر امام صادق (ع) اعتراض می نمودی و می گفتی چه معنی دارد خدای تعالی وجود داشته باشد و او را نتوان دید

و دیگر آنکه تو در دعوی خود کاذب و دروغگویی که می گویی کلوخ سر تو را به درد آورد زیرا کلوخ از جنس خاك است و تو هم از خاك آفریده شده ای پس چگونه از جنس خود متاذی می شوی

و مطلب سوم خود گفتی که افعال بندگان از جانب خداست پس چگونه می توانی مرا مقصر کنی و مرا پیش خلیفه آورده ای و از من شکایت داری و ادعای قصاص می نمایی.

ابوحنیفه چون سخن معقول بهلول را شنید شرمنده شده و از مجلس خلیفه بیرون رفت.

پرسشنامه برای آزمودن دانش شما طراحی نشده بلکه می خواهد شما را تشویق کند تا در مورد نگرش فعلی‌تان نسبت به مرگ و شیوه شکل‌گیری آن فکر کنید. این سوالات فقط برای تلنگر زدن به ذهن شما و برای تفکر به مرگ است که به آن به‌عنوان یک فرآیند مهم معنوی و اعتقادی در زندگی توجه داشته باشید و اینکه مرگ، یک زندگی جدید و شروعی دوباره است و به خودتان بیایید...حالا با توجه به نوع نگرشی که دارید از ده راه پایین کمک بگیرید تا بر احساس ناگوار و سخت خودتان از مرگ غلبه کنید: سوالات در ادامه مطلب....

1) اولین تجربه‌تان از مرگ با مرگ چه کسی رقم خورد؟

الف) پدربزرگ و مادربزرگ

ب) والدین

ج) برادر یا خواهر

د) دوست یا فامیل

هـ ) فردی در خیابان

و) حیوانات

2) در چه سنی برای اولین بار از موضوع مرگ آگاه شدید؟

الف) زیر 3 سال ب) 3 تا 5 سال

ج) 5 تا 10 سال د)10سال یا بالاتر

3) در هنگام کودکی، در خانواده‌تان در مورد مرگ چگونه صحبت می‌شد؟

الف) به صورت باز و خیلی راحت

ب) با قدری ناراحتی

ج) فقط هنگام لزوم و آن هم با بیرون کردن بچه‌ها

د) این موضوع یک قلمرو ممنوع محسوب می‌شد

هـ ) اصولا هیچ بحثی در این خصوص را به یاد نمی‌آورید

4) کدام یک از موارد زیر، مفهوم مرگ در دوران کودکی را به بهترین شکل بیان می‌کند؟

الف) مفهوم بهشت و جهنم

ب) مسایل پس از زندگی

ج) مرگ به عنوان نوعی خواب

د) رهایی از تمام فعالیت‌های جسمی و ذهنی

هـ ) رازآلوده و ناشناخته

و) مواردی غیر از مسایل اشاره شده در فوق

ز) هیچ‌گونه مفهومی وجود ندارد

ح) به خاطر نمی‌آورم

5) تا چه حد به زندگی پس از مرگ اعتقاد و باور دارید؟

الف) کاملا معتقدم

ب) تمایل به اعتقاد دارم

ج) نامطمئن

د) تمایل به تردید در خصوص آن دارم

6) آرزوی شما، بدون توجه به باورتان در مورد زندگی پس از مرگ، در مورد مرگ چیست؟

الف) امیدوارم زندگی پس از مرگ واقعی باشد

ب) در مورد زندگی پس از مرگ،‌ بی‌تفاوت هستم

ج) ترجیح می‌دهم که زندگی پس از مرگ وجود نداشته باشد

7) آیا تاکنون در زندگی‌، اوقاتی بوده که بخواهید بمیرید؟

الف) بله، بیشتر به علت دردهای جسمی شدید

ب) بله، بیشتر به علت ناراحتی‌های روانی و عاطفی شدید

ج) بله، بیشتر به علت یک موقعیت اجتماعی یا درونی غیرقابل تحمل

د) بله، بیشتر به علت آشفتگی‌های شدید

هـ) بله، بنا به دلایل غیر از آنچه که در بالا به آن اشاره شده است

و) خیر

8) مرگ به نظرتان چه معنی دارد؟

الف) پایان فرآیند نهایی زندگی

ب) شروع زندگی پس از مرگ، نوعی انتقال و شروع جدید

ج) الحاق روح با یک آگاهی و هوشیاری از نظام هستی جهانی

د) نوعی خواب، استراحت و یا آرامش بی‌پایان

هـ ) یک دوره موقتی پیش از اینکه دوباره متولد شویم

و) از بین رفتن این زندگی اما بقای روح

ز) نمی‌دانم

ح) سایر موارد (بیان کنید)

9) کدام جنبه از مرگ خودتان، برایتان ناگوارترین مساله است؟

الف) دیگر نمی‌توانم هیچ تجربه‌ای داشته باشم

ب) نگرانم که چه مسایلی ممکن است پس از مرگ درمورد بدن من اتفاق بیفتد

ج) از این مساله دچار تردیدم که اگر زندگی پس از مرگ وجود داشته باشد، چه اتفاقی ممکن است برایم بیفتد؟

د) دیگر نمی‌توانم کاری برای افراد و خویشاوندانم انجام دهم

هـ) موجب ناراحتی و اندوه اقوام و دوستانم می‌شود

و) تمام برنامه‌ها و طرح‌هایم به پایان می‌رسند

ز) فرآیند مرگ ممکن است دردناک باشد

ح) سایر موارد (مشخص کنید)

10) به سلامت جسمی فعلی‌تان، چه رتبه‌ای می‌دهید؟

الف) عالی

ب) بسیار خوب

ج) نسبتا خوب

د) نسبتا ضعیف

هـ ) کاملا ضعیف

12) با توجه به احساس فعلی‌تان، احتمال اینکه در آینده نزدیک، اقدام به خودکشی کنید چه قدر است؟

الف) بسیار بالا (خیلی احساس می‌کنم که می‌خواهم خودم را بکشم)

ب) نسبتا بالا

ج) بین زیاد و کم

د) نسبتا کم

هـ ) به شدت کم (بسیار بعید است کهa بخواهم خودم را بکشم)

13) به نظر شما افراد در چه سنی، اغلب از مرگ می‌هراسند؟

الف) بالاتر از 12 سال

ب) 13 تا 19 سال

ج) 20 تا 29

د) 30 تا 39 سال

هـ)40 تا 49 سال

و) 50 تا 59 سال

ز) 60 تا 69 سال

ح) 70 سال و بالاتر

14) هنگامی که به مردن خودتان فکر می‌کنید (یا هنگامی که شرایط، موجب می‌شود که شما به مردن‌تان فکر کنید)، چه حسی دارید؟

الف) ترس و وحشت

ب) ناامیدی

ج) افسردگی

د) بی‌هدف و انگیزه

هـ) مصمم به ادامه زندگی

و) شادی و شعف، از زنده بودن

ز) سایر موارد (مشخص کنید)

15) دیدگاه فعلی شما نسmبت به مرگ‌تان چیست؟

الف) کسی که در جستجوی مرگ است

ب) کسی که برای مرگ عجله دارد

ج) کسی که مرگ را پذیرفته است

د) کسی که از مرگ استقبال می‌کند

هـ ) کسی که در صدد به تعویق انداختی مرگ است

و) کسی که از مرگ می‌هراسد

16) اگر به شما گفته شود که به بیماری کشنده‌ای مبتلا هستید و زمان اندکی زنده خواهید بود، در این صورت دوست دارید که زمان باقی‌مانده تا مرگ را چگونه بگذرانید؟

الف) تغییر چشمگیری در شیوهi زندگی‌ام برای ارضای نیازهایم ایجاد می‌کردم (مسافرت و خوش‌گذرانی، کارهایی که تا حالا انجام نداده‌ام و سایر تجارب دیگر...)

ب) بیشتر خودم را به کناری می‌کشیدم و عقب‌نشینی می‌کردم (خواندن دعا و نماز و عبادت، تفکر و اندیشه)

ج) بیش از نیازهای خودم به نیازهای سایرین توجه می‌کردم (خانواده و دوستانم)

د) تلاش می‌کردم تا پروژه‌ها و برنامه‌هایم را کامل کنم

هـ) در شیوه زندگی‌ام، تغییر اندک و یا هیچ‌گونه تغییری صورت نمی‌دادم

و) سعی می‌کردم تا یک کار خیلی مهم انجام دهم

ز) شاید به خودکشی فکر می‌کردم

ح) هیچ یک از کارهای فوق را انجام نمی‌دادم

17) در مورد انجام پیوند اعضای بدنتان چه نظری دارید؟

الف) موافق

ب) اهمیتی نمی‌دهم که انجام شود یا خیر

ج) مخالف

د) کاملا مخاiلف