دکتر محمد صدرا مقیمی افزود: در این شرایط رژیم غذایی به منظور پیشگیری از تشنگی در ماه مبارک رمضان از اهمیت زیادی برخوردار است.
مقیمی تصریح کرد: برخی افراد در فاصله افطار تا سحر مایعات زیادی می‌نوشند تا از تشنگی خود در طول ساعات روزه‌داری جلوگیری کنند این در حالی است که آب زیاد دفع میشود.
وی افزود: به منظور تامین آب کافی هنگام روزه‌داری لازم است موادی مصرف کنیم که به حفظ آب در بدن کمک کند. بنابراین روزه‌داران می‌توانند از میوه و سبزی استفاده کنند.
مقیمی خاطر نشان کرد: چرا که میوه‌ها و سبزی‌های تازه، آب فراوانی دارند و به مرور جذب بدن می‌شوند . بنابراین میزان تشنگی را در ساعات روزه‌داری کاهش می‌دهند.
ادامه مطلب
ماه رمضان، فرصتی است كه همه دوست دارند در بركت و رحمت گسترده اش شریك باشند.
در این میان، بیماران، سالمندان و كسانی كه وضعیت‌های خاص فیزیولوژیكی مانند بارداری و شیردهی و یا بیماریهای خاصی را از سر می‌گذرانند، معمولاً با یك سوال عمده مواجه‌اند: آیا می‌توانند روزه بگیرند یا نه؛ و این كه اگر روزه بگیرند، آیا با مشكل روبه رو نخواهند بود؟
اگرچه نمی‌توان برای همه بیماران مزمن، یك حكم كلی صادر كرد و هر بیمار، شرایط خاص خود را دارد و فقط و فقط پزشك معالجش می‌تواند درباره این كه او می‌تواند روزه بگیرد یا نه، نظر قطعی بدهد؛ با این حال نكاتی در مورد هر بیماری وجود دارد كه می‌تواند به تصمیم‌گیری درست بیمار و پزشكان كمك كند.
مرور این نكات، شاید چند فایده مهم داشته‌باشد؛ اول این كه در هر شرایطی، روزه گرفتن به صلاح فرد نیست و حتی از لحاظ شرعی هم توصیه نمی‌شود. دوم این كه می‌توان با ایجاد برخی تنظیم‌ها در برنامه غذایی و دارویی و آگاهی از علائم هشدار، در بسیاری از بیماری‌ها به راحتی روزه‌داری كرد، بدون اینكه هیچ مشكل جدی‌ای به وجود آید.
بیماران دیابتی
بیمار دیابتی كه بدون انجام مشاوره با پزشك، روزه‌داری می‌كند، در معرض خطر جدی افزایش درازمدت قند خون قرار دارد كه این امر علاوه بر عوارض جسمی، عوارض جانبی دیگری از جمله افزایش هزینه و حتی غیر ممكن شدن درمان را در پی دارد.
حفظ مقدار قند خون در محدوده طبیعی، بین 60 تا 140 میلی گرم درصد، هدف اصلی در درمان دیابت است؛ از طرف دیگر نوع تغذیه، و بالطبع روزه‌داری، می‌تواند روی این شاخص مهم سلامت بیمار، تاثیر جدی بگذارد.
كارشناسان اعتقاد دارند افرادی كه قادر به كنترل قند خون خود در حد طبیعی هستند، با داروهای خوراكی یعنی قرص، با رعایت شرایط خاص و اندازه‌گیری به موقع قند خون‌شان، می‌توانند با سلامت و اطمینان كافی در این فریضه الهی شركت كنند. بنابراین، شاید بتوان گفت:
اولین قدم برای فرد دیابتی كه می‌خواهد در فریضه روزه همگام سایرین باشد، این است كه تجهیزات لازم برای اندازه‌گیری قند‌خون، یا حداقل ادرار را در منزل داشته‌باشد.
بدون پایش مداوم قند خون، یا تخمین آن از طریق آزمایش ادرار، نمی‌توان از ایمن بودن روزه‌داری اطمینان كافی داشت.
به گفته متخصصان، میزان قند خون بیماران دیابتی روزه‌دار باید قبل از سحر حداكثر 120 میلی گرم درصد، دو ساعت بعد از سحر حداكثر 160 میلی گرم درصد، بین ساعت 1 تا 3 بعدازظهر حداقل 70 میلی گرم درصد، قبل از افطار حداكثر 120 میلی گرم درصد و دو ساعت بعد از افطار حداكثر 160 میلی گرم درصد باشد.
پزشكان توصیه می‌كنند بیماران روزه دار در هنگام افطار، قبل از خوردن هر غذایی، قرص خود را میل كنند و پس از گذشت مدتی، غذا خوردن را آغاز كنند.
اما قضیه در مورد بیماران تحت درمان با انسولین فرق می‌كند. استفاده از این دارو با احتمال بالای افت قند خون همراه است، بنابراین لازم است این بیماران در فواصل نزدیك به هم غذا میل كنند، به همین دلیل، روزه‌داری به هیچ عنوان برای آنها توصیه نمی‌شود.
ضمن اینكه بیماران انسولینی، معمولاً نمی‌توانند نوبت تزریق خود را، مگر در موارد خاص و زیر نظر مستقیم پزشك معالج، حذف یا جابه جا كنند. به همین دلیل توصیه تمام پزشكان و متخصصان به این بیماران این است كه روزه نگیرند.
بیماریهای قلبی
مطالعات نشان داده‌اند روزه داری می‌تواند با كم كردن عوامل خطر، به پیشگیری از بیماریهای قلبی كمك كند. دكتر مظهری درباره اثر روزه می‌گوید: "در طول ماه مبارك رمضان، سطح هموسیستئین خون به مقدار قابل ملاحظه‌ای كاهش می‌یابد و این اثر در كنار كاهش میزان چربی‌های خون و حتی تعدیل وزن بدن، می‌تواند باعث كنترل بیماری های قلبی- عروقی شود."
اما درباره افرادی كه كارشان از این مرحله گذشته و به این بیماری‌ها مبتلا شده‌اند، چون باید داروهای خود را راس ساعت مشخصی مصرف كنند، اغلب اجازه روزه گرفتن به آنها داده نمی‌شود.
افت سطح داروهای قلبی، باعث عوارض جبران ناپذیری نظیر بزرگ شدن قلب و حتی سكته و حملات قلبی میشود. ضمن این كه به دلیل حساسیت این بیماران به انواع استرس‌ها، حتی احساس گرسنگی برایشان مناسب نیست.
دکتر مینا ایزدیار عضو انجمن حمایت از بیماران مبتلا به تالاسمی‌بایدها و نباید های روزه داری را برای مبتلایان به تالاسمی‌تشریح کرد .
دکتر "مینا ایزدیار" ، فوق تخصص خون و آنکولوژی کودکان و عضو هیات مدیره انجمن تالاسمی ایران در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار ایرنا ابتدا به تعریفی از بیماری تالاسمی‌پرداخت و گفت:
تالاسمی، نوعی کم خونی ارثی است که به علت اختلال در کارایی گلبول‌های قرمز خون پدید می‌آید که این گلبول‌ها حاوی هموگلوبین هستند که اکسیژن را از ریه‌ها به بافت‌های بدن منتقل می‌کنند.
وی گفت: بیماری تالاسمی زمانی بروز می‌کند که بدن فرد قادر نباشد به میزان لازم هموگلوبین بسازد و به همین دلیل نیز اکسیژن کافی به بافت‌های بدن وی نمی‌رسد.
ایزدیار گفت: بیماری تالاسمی‌به دو نوع "آلفا" و "بتا" تقسیم میشود و تالاسمی شایع در ایران از نوع بتا است که خود بر سه نوع "خفیف" و "متوسط "و " شدید " قابل تقسیم است.
این فوق تخصص خون و آنکولوژی کودکان در مورد شرایط روزه داری بیماران مبتلا به تالاسمی‌گفت: بیماران مبتلا به تالاسمی‌شدید (ماژور) چون تحت درمان هستند و باید به طور مرتب خون تزریق کنند، نمی‌توانند روزه بگیرند .
عضو هیات مدیره انجمن تالاسمی ایران توضیح داد، بیماران مبتلا به تالاسمی‌شدید به دلیل کم خونی ایجاد شده ناشی ازبیماری توانایی خود را از دست می‌دهند و قادر به روزه گرفتن نیستند .
ایزد یار در مورد مبتلایان به تالاسمی متوسط یا اینتر مدیا نیز گفت: این دسته از افراد نیز به دلیل کم خونی قادر به روزه گرفتن نیستند.
رییس انجمن حمایت از بیماران مبتلا به تالاسمی، تنها آندسته از بیماران تالاسمی را قادر به روزه گرفتن دانست که تالاسمی‌خفیف (مینور) داشته باشند.
وی تاکید کرد: چنانچه میزان هموگلوبین افراد مبتلا به تالاسمی‌خفیف کمتر از 11 باشد، بهتر است روزه نگیرند.
بیمارانی با مشکلات روانی
دكتر مصطفی نجفی، فوق تخصص روان پزشكی كودك و نوجوان، در مورد این که آیا بیماران اعصاب و روان هم می‌توانند روزه بگیرند، بسیار خوش‌بین است: "روزه‌داری در بیماران مبتلا به اختلالات روانی خفیف علاوه بر جنبه‌های مذهبی، به عنوان یك شیوه روان‌درمانی و تغییر رفتار محسوب‌شده و سلامت روانی آنها را تقویت می‌كند."
با این حال، رعایت احتیاط از توصیه‌های موکد ایشان برای این بیماران است: "این بیماران باید علاوه بر تغذیه مناسب، برنامه‌‌ریزی خاصی برای مصرف داروهای خود در افطار و سحر نیز داشته‌‌باشند، چرا که اگر در مرحله بهبود باشند، اما تغذیه مناسب نداشته‌باشند، از نظر مكانیسم‌های تطابق روانی ضعیف‌تر عمل كرده و به خوبی نمی‌توانند با شرایط خاص این ماه و تغییرات به وجود آمده در برنامه روزانه‌شان، كنار بیایند. در نتیجه ممکن است با عود یا تشدید علائم بیماری مواجه شوند. به همین دلیل توصیه میشود این قبیل بیماران از روزه‌داری مستمر یك ماهه خودداری كنند".
به گفته دکتر نجفی، روزه‌داری برای بیماران مبتلا به اختلالات روانی حاد، مضر است، بنابراین از لحاظ شرعی نیز منع دارد.
بیماریهای مغز و اعصاب
در برخی بیماری‌ها، می‌توان با استفاده از داروهایی که اثر طولانی‌مدت‌تری دارند و نیز استفاده از 1 یا 2 دوز دارو، به جای مصرف 3 دوز منقسم، بیماری را کنترل کرد و در عین حال روزه هم داشت. برخی بیماریهای مغز و اعصاب از این جمله‌اند.
اما دكتر كتایون علی‌خانی، متخصص مغز و اعصاب این گونه هشدار می‌دهد که در برخی از این بیماران، مانند افراد مبتلا به صرع، مصرف سر وقت و به موقع داروهای ضد تشنج در طول شبانه‌روز الزامی است و مصرف داروهای آهسته‌رهش پاسخگو نیست.
به همین علت روزه گرفتن برای این بیماران توصیه نمی‌شود؛ به خصوص اینکه تغییرات قند خون، املاح و الكترولیت‌ها در بدن، بر آستانه تشنج بیمار تاثیرگذار است. به گفته متخصصان مغز و اعصاب، 99 درصد بیماران مبتلا به صرع به همین دلایل، قادر به روزه‌داری نیستند.
اما در بیماران مبتلا به ام-اس كه مشكل خاصی ندارند، چون گرفتاری آنان عمدتاً در سیستم اعصاب مركزی است، هیچ منعی برای روزه‌داری وجود ندارد؛ با این حال، بهتر است قبل از روزه‌داری با پزشك معالج خود در این باره مشورت کنند.
گرسنگی طولانی مدت، ممکن است در برخی بیماران مبتلا به سردردهای میگرنی، سبب عود حملات آنها شود. بنابراین بیماران میگرنی با علایم شدید و یا میگرن‌های پیچیده با علایم مغز و اعصاب نمی‌توانند روزه بگیرند. ولی بیماران تحت درمان، می‌توانند بدون نگرانی در ایام ماه مبارك رمضان روزه بگیرند.
ادامه مطلب
اختلال‌های به‌وجود آمده در این‌ماه ناشی از مصرف زیاده از حد غذا، مصرف نامتعادل غذا و خواب کم است.به‌رغم اینکه بسیاری از ما نکات تغذیه‌ای ماه مبارک رمضان را بارها خوانده‌ایم یا درباره آنها بسیار شنیده‌ایم اما همچنان برخی از ما از عادات غلط تغذیه‌ای در این‌ماه مبارک پیروی می‌کنیم. شاید به همین دلیل باشد که برخی از ما پس از‌ماه مبارک رمضان به جای آنکه چند کیلو از وزن خود کم کرده باشیم، دچار اضافه وزن می‌شویم.
به‌منظور آگاهی بیشتر از باورهای غلط تغذیه‌ای رایج در ماه مبارک رمضان و نحوه تغذیه صحیح در این‌ماه گفت‌وگویی با دکتر سیدمسعود کیمیاگر، متخصص تغذیه و رژیم‌درمانی، استاد انستیتو تحقیقات تغذیه کشور و دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی انجام داده‌ایم که در پی می‌آید.
برخی از افراد بر این باورند که روزه‌داری در‌ماه مبارک رمضان می‌تواند باعث بروز زخم معده شود. این باور تا چه حد درست است؟
ایجاد زخم معده از باورهای نادرست درباره ماه مبارک رمضان است درحالی‌که روزه به هیچ وجه نمی‌تواند عامل زخم معده باشد. اگر این حس در افرادی در زمان روزه‌داری ایجاد شده است به آن دلیل است که پیش‌تر زخمی در معده آنها به‌عنوان زمینه‌ساز زخم معده ایجاد شده بود ه است. اصولا 15تا 17ساعت گرسنگی زمینه‌ساز بروز زخم معده نیست بلکه این بیماری دارای زمینه‌های درونی است. این به آن معناست که میزان ترشح اسید کلریدریک در دوازدهه زیاد است یا میزان مقاومت و نوع بافت معده و دوازدهه ضعیف است.
تصور تعدادی نیز بر این است که افراد دارای چشم ضعیف بهتر است روزه نگیرند. نظر شما در این‌باره چیست؟
برخی از افراد نیز بر این باورند که روزه بر آن دسته از افرادی که دارای ضعف بینایی هستند، واجب نیست، اما این باور از نظر پزشکی صحیح نیست. این باور تنها می‌تواند درباره افرادی صدق کند که نمره چشم آنها بسیاربسیار بالاست یا بیماریهای چشمی دارند. این افراد امکان دارد در زمان روزه‌داری در چشم خود مقداری احساس ضعف کنند.
آیا نوشیدن چای باعث تشنگی در طول روز میشود؟
باور دیگر این است که گفته میشود چای مدر است و نوشیدن آن در سحر باعث ایجاد حس تشنگی در افراد روزه‌دار در طول روز میشود. این تصور درستی نیست. اگر چای به‌ویژه چای پررنگ را بیش از حد مصرف کنیم ممکن است مدر باشد، اما روزی دو تا سه فنجان چای با رنگ معمولی نه چندان پررنگ می‌تواند حتی باعث رفع عطش در طول روز شود و کمک‌کننده باشد. در واقع چای نوشیدن به اندازه، باعث تأمین نیاز آب بدن میشود. اینکه ما بگوییم روزه‌داران در زمان سحری چای نخورند حرف صحیحی نیست.
آیا تصور برخی از افراد مبنی بر اینکه باید وعده افطار را از شام جدا کرد صحیح است؟
برخی از افراد نیز معتقدند باید وعده‌ای جداگانه برای افطار و شام درنظر گرفت، چرا که تصور می‌کنند افراد هنگام افطار امکان دارد زیاده‌روی کنند اما این تصور درست نیست و تفکیک افطار و شام از نظر گوارشی امری درست تلقی نمی‌شود؛ چرا که درصورت جداکردن افطار از شام نباید سحری بخوریم. درصورتی که سحری بخوریم سه وعده غذا آن هم در مدت زمان کوتاهی مصرف کرده‌ایم. برخی تصور می‌کنند که بازکردن روزه هنگام افطار با غذایی حجیم نظیر آش و حلیم می‌تواند باعث برطرف‌کردن گرسنگی فرد روزه‌دار شود و از پرخوری وی هنگام افطار جلوگیری کند. این هم باور غلطی است چرا که در زمان افطار باید بیشتر از مواد قندی استفاده کرد. البته این ماده قندی نباید زولبیا و بامیه و حلوا باشد، این به آن معناست که مواد قندی حاوی چربی خوب نیستند. این مواد قندی تنها باید شیرین باشند؛ مانند خرما، قند و شکر.
برخی از افراد معتقدند با سحری نخوردن بهتر روزه می‌گیرند. نظر شما در این‌باره چیست؟
سحری نخوردن کار بسیار اشتباهی است زیرا بدن ما هشت تا 10ساعت می‌تواند تأمین‌کننده قند خون باشد. درست است که بعد از 10ساعت چربی‌ها، انرژی بدن را تأمین می‌کنند اما بعد از 10تا 12ساعت در برخی از افراد افت قند پیدا میشود و اگر این افراد سحری نخورده باشند این افت قند شدید میشود و امکان دارد این افراد را در وضعیتی قرار دهد که دچار غش و ضعف شوند. به‌عنوان مثال در مدرسه پیش می‌آید که دانش‌آموزی در زمان‌ماه مبارک رمضان دچار حالت غش و ضعف میشود. این در واقع به‌دلیل آن است که این دانش‌آموز سحری نخورده و قند خون وی به‌شدت افت کرده است. بنابراین افراد باید کلیت‌ماه مبارک رمضان و روزه‌داری را بپذیرند و نباید به‌خاطر چند ساعت خواب بیشتر و سحری نخوردن خود را دچار مخاطرات جسمانی کنند. آن دسته از افرادی که طی 24ساعت یک وعده غذا می‌خورند خود را از نظر جسمانی اذیت می‌کنند.
آیا همچنان مانند سال‌های قبل به عادت غلط خود مبنی بر خوردن غذای سنگین در زمان سحر ادامه می‌دهیم؟
ادامه مطلب
مطالعات نشان داده‌اند روزه‌داری می‌تواند با كم‌كردن عوامل خطر، به پیشگیری از بیماریهای قلبی كمك كند. در واقع روزه‌داری صحیح و همراه با یك رژیم غذایی سالم می‌تواند به كاهش چربی و قند خون كمك كند كه طبیعتا كنترل این عوامل به كنترل بیماریهای قلبی ـ عروقی منتهی خواهد شد.دكتر محمدرضا محمدحسنی، متخصص بیماریهای قلب و عروق در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید: به طور كلی بیماران قلبی ـ عروقی برای روزه‌داری باید نظر پزشك خود را جویا شوند و به طور جدی توصیه‌های او را رعایت كنند. بر این اساس، این دسته از بیماران باید داروهایشان را طبق نظر پزشك بموقع مصرف و از تصمیم خودسرانه برای مصرف دارو در سحر و افطار پرهیز كنند. البته بیماریهای قلبی طیف وسیعی دارند و نمی‌توان برای همگی توصیه واحدی كرد، چراكه سن فرد، شدت بیماری، نوع داروها و بیماریهای دیگر در این تصمیم‌گیری دخالت دارد.
مصرف مایعات و دارو
دكتر محمدحسنی تاكید می‌كند: به طور كلی بیمارانی كه بیماری آنان موجب بروز لخته خون در رگ‌ها میشود یا بایستی داروی خود را در فواصل كوتاه مصرف كنند، كمتر می‌توانند روزه بگیرند. به بیان دیگر، مشكل بیشتر این بیماران، مصرف مایعات و دارو‌هاست و این دسته از بیماران كمتر از نخوردن غذا و كاهش كالری دریافتی آسیب می‌بینند.
صدای قلب بیمارتان را بشنوید!
بی شك شناخت نشانه‌های خطر هنگام روزه‌داری برای بیماران قلبی ـ عروقی ضروری است.
روزه‌داری برای دستگاه گوارش بی‌خطر است
بسیاری از افراد به دلیل اندكی ناراحتی گوارشی، از روزه‌گرفتن اجتناب می‌كنند، در حالی كه با رعایت چند نكته تغذیه‌ای می‌توان در كنار روزه‌داری، این عوارض را به حداقل رساند. بر این اساس توصیه اصلی و عمومی پزشكان متخصص گوارش به این دسته افراد آن است كه از مصرف مواد غذایی سرخ‌كرده، پر از ادویه، روغن و شكر بالا در همه زمان‌ها اجتناب كنند.
با زخم معده یا اثنی عشر‌چگونه روزه بگیریم؟
دكتر جعفری تاكید می‌كند: كسانی كه در حال حاضر بنا به تشخیص پزشك متخصص خود، دچار زخم معده یا اثنی‌عشر فعال هستند، بهتر است روزه نگیرند، اما اگر كسی سابقه زخم را داشته و بهبودی در وی حاصل شده و در حال حاضر علامتی مبنی برعود یا فعال بودن بیماری ندارد، منعی برای روزه گرفتن ندارد.فراموش نكنید كه درد‌های غیرمعمول در ناحیه سر دل همراه با تهوع و استفراغ، استفراغ خونی، ضعف بیش از اندازه و یبوست‌های شدید و طولانی از نشانه‌های خطر بروز ناراحتی‌های گوارشی هستند.
كولیت‌های عصبی (سندرم روده تحریك‌پذیر) و التهابی از شایع‌ترین بیماریهای گوارشی هستند. دكتر جعفری در ارتباط با روزه‌داری بیماران دارای كولیت می‌گوید: در كولیت‌های عصبی، مشكل اصلی در سیستم عصبی روده‌هاست و حركات روده دچار مشكل است كه این بیماران عمدتا با روزه‌داری مشكل اساسی نخواهند داشت و حتی بهبودی نسبی نیز در بیماری تجربه می‌كنند، اما در مورد كولیت التهابی كه مخاط روده دچار التهاب و ورم است و اگر بیماری در فاز حاد و هنوز كنترل نشده قرار دارد ،روزه‌داری ممنوع است و در صورتی كه التهاب در روده فروكش كرده و بیمار تقریبا بدون علایم (اسهال، درد شكم، دفع خون و تب) است می‌توان با نظر پزشك معالج روزه گرفت.
اگر مبتلا به سوءهاضمه هستید هم با رعایت یك سری نكات در ماه رمضان، مشكلی با روزه‌داری نخواهید داشت، از جمله آنها می‌توان به عدم پرخوری هنگام سحر و افطار، پرهیز از درازكشیدن تا لااقل یك‌ساعت پس از غذا، عدم مصرف مایعات فراوان وسط غذا، پرهیز از مصرف غذای خیلی چرب، سس، پیاز، نوشابه گازدار، چای پررنگ و قهوه و سیگار اشاره كرد.
دكتر جعفری تاكید می‌كند: درد‌هایی كه در ناحیه سر دل احساس میشود و طبق بررسی‌های انجام شده توسط پزشك، بدون ارتباط با زخم یا درد‌های صفراوی هستند، منعی برای روزه‌گرفتن ایجاد نمی‌كنند.
ادامه مطلب
بعضی از والدین معتقدند كه اگر فرزندشان چاق است می‌تواند روزه‌داری کند و گمان می‌کنند تنها حذف وعده غذایی موجب کاهش وزن او خواهد شد.
اولاً بهتر است بدانید هیچ کسی به این شیوه وزن كم نمی‌كند و چه بسا از آنجا که ما در ماه رمضان بیشتر از هر ماه دیگر پرخوری می‌کنیم حتی یك گرم هم وزن کم نکنیم.
ثانیاً شما برای رسیدن به این هدف باید سعی كنید فرزندتان متناسب با فعالیتی كه دارد كالری دریافت دارد.
اینكه قرار باشد در وعده افطار پرخوری کند و یا در سحری بیش از نیازش بخورد بی‌فایده است.در ضمن شما باید دقت كنید برای تامین نیاز بچه‌ها حتماً برنامه غذایی سالمی درنظر بگیرید.
درست است كه بچه‌ها مانند بزرگسالان مشکلاتی مانند زخم‌های گوارشی ندارند اما چه بسا ناگهان با یك خونریزی گوارشی مواجه شوند یا برای مثال بچه‌هایی که یبوست یا اسهال دارند و بچه‌هایی كه سوزش سر دل داشته و یا ترش می كنند پیش از روزه‌داری باید با پزشک متخصص مشورت کنند.
برای كسی كه یبوست دارد خوب است میوه و سبزی و آب بیشتری در فاصله افطار تا سحر مصرف كند.حتی بچه‌هایی كه در سلامت كامل هستند نباید ناگهان آش و حلیم و سپس یكی دو لیوان چای شیرین و بسیاری غذاهای دیگر را پشت سر هم بخورند.
خوب است با کمی‌فرصت یكی دو ساعته و به ترتیب با یك غذای سبك مانند سوپ مقوی و چند لقمه نان و پنیر وگردو شروع کرده و در آخر شب شام بخورند.در این میان هم مواد آبکی و میوه استفاده كنند.
شما باشیوه غذایی غلط می توانید به دستگاه گوارشی بچه‌ها به خصوص آنهایی كه استعداد ابتلا به یكسری مشكلات را دارند، صدمه بزنید.
همزمانی ماه رمضان با شروع مدرسه‌ها باید مد نظر شما باشد و اگر فرزندتان مشکل خاصی دارد درباره شیوه‌های روزه داری‌اش دقت کنید.
هر چند که آنها در محیط‌های گرم مانند نانوایی و دیگر مشاغل که تعریق و از دست دادن آب زیاد است,قرار ندارند اما همواره بی‌توجهی به نكات ساده است,كه شاید مشكل ساز شود.
شاید بتوانیدبا یك برنامه صحیح و رساندن كالری تنها به اندازه نیاز بچه‌ها مشکل چاقی آنان را رفع کنید. همه این مسایل منوط به آن است که از نظر مشکلات احتمالی جسمی او را چک کرده و یك شیوه صحیح زندگی را از همین ابتدا به او بیاموزید كه غذای كم حجم و پر كالری بخورد.
ادامه مطلب
دکتر احمد درستی در خصوص فواید روزه‌داری برای انسان، گفت: هنگام تغذیه خون فراوانی به دستگاه گوارش سرازیر میشود به همین دلیل پس از پایان غذا خوردن، بی‌حالی و کاهش توان فعالیت فکری به سراغ انسان می‌آید اما روزه‌داری موجب میشود تا با استراحت به دستگاه گوارش، خون کافی به سراسر بدن به خصوص دستگاه مغزی و عصبی برسد و به سلامت بدن و نیز ایجاد فرصت کافی فکری و همچنین عبارت سازنده کمک کند.
درستی، اندکی بی‌حالی و احساس گرسنگی در روزه‌داری را طبیعی دانست و افزود: در صورتی که افراد سالم باشند، اندکی بی‌حالی و ضعف را تجربه می‌کنند که تحمل آن خیلی سخت نیست ولی فشارهای غیرطبیعی بر بدن را باید با مشاوران و متخصصان تغذیه در میان گذاشت.
وی گفت: بدن انسان مقداری چربی به عنوان ذخیره انرژی نگه می‌دارد که ممکن است مقداری کاروتنوئیدهای مصرف شده توسط فرد را در خود ذخیره کند که تغییر رنگ می دهند و به شکل فشرده درمی‌آیند و با روزه داری امکان استفاده از این ذخیره انرژی فراهم میشود.
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران تاکید کرد: افرادی که چاق نیستند و اضافه وزن ندارند می‌توانند چربی‌های زمان‌مند خود را بسوزانند و پس از پایان روزه‌داری چربی لطیف و تازه را جایگزین کنند.
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران با تاکید بر بیماریهای خاص و افرادی که در معرض بیماری سوء تغذیه هستند، گفت: دین اسلام نیز روزه گرفتن را برای افراد ناتوان مضر می‌داند.
وی به افرادی که بدون میل وعده سحری روزه می‌گیرند اشاره کرد و گفت: این افراد ممکن است که روزهای ماه رمضان را بدون مشکل بگذرانند اما از نظر دانش تغذیه، سیری شکمی اهمیتی ندارد و مهم سیری سلول‌ها است که ضعف در آنها باعث بروز سوء تغذیه و کاهش انرژی در بدن میشود.
درستی در این رابطه افزود: نخوردن سحری همچنین موجب تورم بدن و چاقی ظاهری و نیز تجمیع مواد زائد حاصل از سوخت چربی در بدن میشود که خستگی در پایان روز، افت قند و کاهش یادگیری و دقت در افراد را به همراه می آورد.
ادامه مطلب
ادامه مطلب
دکتر ناصر رضایی پور دستیار دکترای تخصصی طب سنتی ایران دراین باره توضیح می دهد.
نخوردن سحری ممنوع
خیلی‌ها بدون خوردن سحری روزه می‌گیرند و اصلا به ضررهای این کار فکر نمی‌کنند. نخوردن غذا در وعده سحر، به بدن آسیب می‌رساند و باعث طولانی شدن گرسنگی و ضعف شدید طی روز میشود. اگر عادت دارید بدون خوردن سحری روزه بگیرید باید بدانید با دست خودتان باعث آسیب دستگاه گوارش‌تان مخصوصا معده و روده‌ها می‌شوید. پس تنبلی را کنار بگذارید و بدون سحری روزه نگیرید.
زیاده‌روی نکنید
زیاد خوردن در روزهای معمولی سال خوب نیست چه برسد به ماه رمضان که سیستم گوارشی بدن ساعت‌هایی را بدون مواد غذایی می‌گذراند. اگر فکر می‌کنید هر چه بیشتر بخورید دیر‌تر گرسنه‌تان میشود اشتباه می‌کنید. در خوردن وعده سحری و افطاری باید حد اعتدال رعایت شود. غذا و آب را به اندازه‌ای بخورید که بدن‌تان نیاز دارد. با رعایت نکاتی مانند رعایت قدرت هضم، رعایت عادت‌های غذایی و داشتن نشاط پس از غذا خوردن و خوردن وعده‌های سحری و افطاری باعث سلامت معده و بدن، رشد بيشتر عقل و سبكی بيشتر جسم‌تان می‌شوید.
متناسب با مزاج بخورید
رعایت اصول بنیادین درست خوردن و درست آشامیدن که در همه حال توصیه میشود، در ماه مبارک رمضان و به‌ویژه در روزهای بلند و گرم سال، اهمیت بیشتری دارد. دقت کنید از غذاهایی استفاده کنید که با مزاج‌تان متناسب است. برای شروع نخست سراغ غذای لطیف و سبک‌تر بروید. هرگز قبل و بعد از غذا یا بین غذا آب ننوشید. غذای‌تان را خوب بجوید و پرخوری نکنید و همه چیز هم نخورید.
افزايش رطوبت بدن
برای کاهش عطش و مقابله با خشکی بدن در ساعات روزه‌داری، می‌توانید از ماءالشعیر طبیعی استفاده کنید. اگر بر اثر گرمی مفرط مزاج قلب، معده، کبد یا تولید حرارت مفرط در بدن و بر اثر تعب جسمی یا روانی طی ساعات روزه‌داری، دچار تشنگی شدید و کاهش رطوبت بدن می‌شوید، می‌توانید با مصرف ماءالشعیر طبیعی به جای آب و چای در سحر و ساعات پس از افطار، عوارض ناخواسته احتمالی را کاهش دهید.
گياهي برای تقويت بنيه
در روزهای گرم سال به‌ویژه روزهایی که روزه می‌گیرید، از خوردن میوه‌های گرمسیری مانند موز و انبه (و کمتر آناناس) پرهیز کنید چراکه زیاده‌روی در خوردن آنها موجب افزایش غلظت خون میشود. گلاب، هم برای تقویت معده و دهانه آن و همچنین تقویت روح و قوا هنگام افطار بسیار مناسب است.
معده را تقویت کنید
خوردن کمی شله‌زرد، فرنی یا شیربرنج برای شروع افطار خوب است. اگر معده مرطوبی دارید روی آنها کمی دارچین و سیاه‌دانه بریزید. بد نیست که برای تقویت دهانه معده، همراه با فرنی، شله‌زرد یا شیر‌برنج‌تان کمی مربا بخورید. البته شاید برای کسانی که گرمی و خشکی زیادی در معده دارند، سوپ‌جو همراه با آلوبخارا مناسب‌تر باشد البته به شرطی که در آن قارچ نریزند. برای گرم‌مزاجانی که دچار ریزش صفرا به معده هستند (مثلا احساس سوزش یا درد گزنده‌ای سر معده دارند، دهان‌شان خیلی بدبوست، تحریک‌پذیر و عصبی شده‌اند)، شربت سکنجبین ولرم در شروع کار بسیار مفید است تا معده را از صفرا بشوید.
غذايی برای رفع عطش
برای کاهش تشنگی و عطش در ماه رمضان می‌توانید از شربت‌های سرکه‌شیره، سکنجبین یا شربت آبلیمو در وعده‌های سحری یا افطاری استفاده کنید. نوشیدن کمی عرق کاسنی به تنهایی یا همراه با یک قاشق چای‌خوری تخم خرفه در وعده سحری هم برای کاهش تشنگی در طول روز به شما کمک می‌کند. توصیه می‌کنیم اگر خیلی تشنه می‌شوید، خوردن خورش‌های همراه با آلو و زرشک را در وعده سحری فراموش نکنید. در طول ساعات روزه‌داری هم می‌توانید عطش خود را با بوییدن سیب گلاب، خیار یا لیمو، اسپری کردن گلاب خنک در فضای اتاق، شست‌وشوی سر و گردن و سینه با آب خنک و تنفس هوا و نسیم خنک که حرارت زاید قلب را کم می‌کند، کاهش دهید.
روزه را چطور باز کنیم ؟
از نیم ساعت پیش از افطار، کمی از چهار مغز بادام، گردو، فندق و پسته، به اندازه یک قاشق غذاخوری بکوبید (طوری که پودر نشود) و آن را در یک لیوان شیر داغ بخیسانید و مخلوط را با کمی شکر یا عسل شیرین کنید یا یکی، دو خرمای بدون هسته به آن اضافه کنید. در زمان افطار ابتدا خرما میل کنید و سپس مخلوط را هم بزنید و قاشق قاشق با کمی نان برشته شده، بخورید. یادتان باشد اگر خواستید خوراک دیگری بخورید، دست‌کم با یک ساعت فاصله بخورید.
نوشیدنی سنتی تهیه کنید
نوشیدن این مایع بهتر از هر نوشیدنی دیگری می‌تواند در برابر استرس گرمایی و تشنگی و تحلیل رطوبت بدن، شما را محافظت کند. اگر معده سرد یا تری دارید بهتر است در هر لیوان آن یک قاشق مرباخوری عسل حل کنید و سپس بنوشید. ماءالشعیر طبیعی نباید غلیظ و ژله‌ای شود وگرنه تاثیر آن معکوس خواهد شد. اگر جو کاملا مرغوب و مناسب باشد، رنگ ماءالشعیر به سرخ ملایم و کمرنگ مایل میشود. هنگام مصرف عادی، ماءالشعیر را تکان دهید تا دُردی و بخش رقیق آن با هم مخلوط و بخش غذایی ماءالشعیر هم خورده شود.
برای تهیه این ماء الشعیر سنتی 50 گرم جوی پوست‌کنده سالم (نه پرک و نه نیمکوب) را با چهار لیوان آب (یک لیتر)، با حرارت ملایم، آهسته بجوشانید تا وقتی که جوها به حالت شکفته و کاملا پخته برسند. این زمان بهطور متوسط 40 تا 50 دقیقه طول می‌کشد. پس از آن، تا این ترکیب سرد نشده، آن را صاف کنید و در جای خنک قرار دهید تا سرد شود. از این چهار لیوان، بیش از سه لیوان آب‌جو به دست می‌آید که حداکثر دو روز در یخچال قابل نگهداری است.
اگر از نوشیدن ماءالشعیر همراه با رسوب آن خوش‌تان نمی‌آید، فقط قسمت آبکی رقیق بالای آن را بنوشید و دُردی آن را دور بریزید، بدین ترتیب از کیفیت سردی و تری‌بخشی ماءالشعیر طبیعی بهره‌مند می‌شوید ولی از ماده مغذی آن سودی نمی‌برید. مصرف این فرآورده خانگی، به کسانی‌که مزاج گرم و خشک دارند کمک می‌کند تا از خشکی و زردی رنگ پوست بدن، گود افتادگی چشم‌ها، یبوست، غلظت خون، تحریک‌پذیری عصبی و آزردگی‌های کلیوی احتمالی دور بمانند.
تدابير سنتی را آويزه گوش كنيد
غذا باید براساس فصل و ماه انتخاب شود. یادتان باشد که در فصل گرم سال دستگاه گوارش انسان ضعیف میشود و به همین‌دلیل است که ایرانیان از دیرباز در تابستان و روزهای گرم سال غذاهای سبک با مزاج معتدل مایل به خنک مانند آب‌دوغ‌خیار می‌خوردند. روزه‌های بلند تابستانه دستگاه گوارش را ضعیف‌تر می‌کند پس رعایت تدابیر خوردن و آشامیدن در روزه‌داری، بسیار مهم و لازم است. ابتدا از شرایط بدنی و مزاجی خود مطلع شوید و پس از آن غذاهای مناسب فصل را انتخاب کنید؛ مثلا غذاهای خیلی سنگین مانند کله‌پاچه، حلیم، آبگوشت یا غذاهای خیلی گرم و خیلی شیرین یا تند را از برنامه غذایی این ماه‌تان حذف کنید.
تشنگی در ماه رمضان
اگر در ماه رمضان غذاهای ادویه‌دار گرم و خشک، غذاهای مولد صفرا، خوراک‌های چرب و سرخ‌کردنی بخورید، شک نکنید که طی روز تشنگی امان‌تان را می‌برد. کارهای بدنی زیاد و سنگین، گرمای روز و تابش آفتاب، بوها، فکر و خیال، استرس و احساساتی که موجب افزایش گرما در مغز و قلب و معده و کبد میشود همگی دلایلی هستند که شما را در روز تشنه‌تر می‌کنند.
پرخوری و شیرینی ممنوع
باتوجه به طولانی بودن روزهای تابستان و فاصله کم وعده‌های افطاری و شام با سحری، از پرخوری در زمان افطار و پس از آن پرهیز کنید، در صورت رعایت نکردن دچار ناراحتی‌های گوارشی می‌شوید. در روزهای ماه مبارک بهتر است کمتر از شیرینی‌ها، به‌ویژه شیرینی‌هایی مانند زولبیا و بامیه یا پشمک استفاده کنید. توصیه شده در مناطقی که درخت نخل رشد نمی‌کند، از مصرف زیاد خرما پرهیز شود ولی در مناطق خرماخیز زیاد خوردن آن منعی ندارد.
دور اين غذاها خط بكشيد
تا می‌توانید از خوردن خوراکی‌های چرب، مخصوصا در وعده سحری، پرهیز کنید چون باعث عطش و تشنگی زیاد طی روز میشود. اما اگر گاهی غذای چرب می‌خورید کافی است پس از آن (به‌ویژه در وعده افطار) کمی پودر رازیانه را با نبات در آب مخلوط کنید و بنوشید تا عوارض آن را کم کند و به گوارش بهتر خوراک کمک کند.
کی شام بخوریم ؟
باز کردن روزه و آغاز یکباره افطار با خوراک‌های سنگین معمول، به‌ویژه در افراد گرم‌مزاج و کسانی که معده‌های گرمی دارند، به بدن آسیب می‌رساند. هر مزاجی که دارید برای باز کردن روزه، از یک استکان آب گرم و یک عدد خرما استفاده کنید و اگر خیلی احساس گرسنگی می‌کنید، دو تا سه لقمه غذا بخورید تا کمی گرسنگی‌تان رفع شود. شام را دست‌کم یک ساعت پس از افطار میل کنید.
ادامه مطلب
جگر، بال و بازوهای اردک، خون ساز هستند و باعث کاهش تنگی‌نفس و تپش‌قلب میشود. خوردن پیه اردک برای تقویت کلیه‌ها، درمان سرفه، خشکی سینه، سوزش معده و خشونت صدا بسیار مفید است. مصرف تخم این پرنده هم برای رفع لاغری و تنگی سینه یا برای افرادی که به هر دلیلی دچار خونریزی هستند، توصیه میشود. بد نیست که تخم اردک را با پیه خود آن سرخ و مصرف کنید چون فایده بیشتری خواهد داشت.
سرکه، زنجبیل، سکنجبین، کرفس، گشنیز، دارچین و آویشن جزو مصلح‌های گوشت اردک محسوب می‌شوند. پر کردن شکم اردک با ادویه‌ها و سبزی‌هایی که نام بردیم و پختن آن با روغن زیتون، بسیار خوب است و عوارض ناشی از مصرف آن را به حداقل ممکن می‌رساند. گوشت اردک باید قبل از خوردن کامل پخته شود. برای رفع بوی زهم اردک هم باید گوشت اردک را 3 بار با آب جوشاند و آب آن را دور ریخت و سپس پیاز، سبزی و ادویه‌های مختلف را به آن اضافه کرد.
ادامه مطلب
13- اگر كاهو را با سكنجبین یا سركه بخورند، اشتها آور است.
ادامه مطلب