حالت تهوع
بعضی از افراد حالت تهوع خفیفی در دوران بارداری دارند و برخی دیگر دچار استفراغ مداوم می‌شوند. علت آن احتمالاً ناشی از تغییرات عدیده ای است که در بدن فرد رخ می‌دهد، مانند افزایش میزان برخی هورمون ها. در صورت بروز این مشکل مادر باید صبور باشد و بداند که این دوران زودگذر است.
چه باید کرد :
* در برنامه غذایی خود از مواد غذایی کم چرب و کم آب مانند پنیر، نان برشته، مربا، تخم مرغ پخته شده و سیب زمینی استفاده کنید.
* از خوردن غذاهای سرخ کرده بپرهیزید.
* قبل از بلندشدن از رختخواب مقداری نان خشک یا بیسکوییت مصرف کنید.
* از بوهای مشمئز کننده و نامطبوع دوری نمایید.
* غذاها و نوشیدنی های کاهش دهنده تهوع را بیابید و آنها را مصرف نمایید. حتی اگر این مواد غذایی، نوشابه های گازدار و چیپس هم باشد، خوردن آن بهتر از هیچ نخوردن است.
* تهوع و استفراغ موجب کاهش حجم مایعات بدن می‌گردد. برای جبران آن، به اندازه کافی مایعات بنوشید.
سوزش سردل
این عارضه هیچ ارتباطی با قلب شما ندارد، بلکه مربوط به مری و معده است. این حالت ناخوشایند و ترش کردن ناشی از افزایش اسید معده و برگشت آن به مری است.همچنان که حاملگی پیش می‌رود، اندازه بچه و حجم رحم افزایش پیدا می‌کند . با افزایش حجم رحم به معده مادر فشار وارد می‌شود و باعث رانده شدن اسید معده به مری می‌گردد.
چه باید کرد :
* بلافاصله بعد از خوردن غذا دراز نکشید؛ چرا که این کار می‌تواند ترش کردگی یا سوزش سردل را بدتر کند.
* طوری بخوابید که سر شما بالاتر از تنه قرار گیرد تا برگشت اسید معده کاهش یابد.
* سعی کنید مکرراً غذا، آن هم غذاهای سبک میل نمایید، مخصوصاً در سه ماهه دوم بارداری .
* از مصرف تحریک کننده هایی مانند (قهوه و کافئین )، شکلات و غذاهای پرادویه و هر غذای دیگری که شما را اذیت می‌کند، بپرهیزید.
* نظر پزشک خود را در خصوص مصرف داروهای آنتی اسید معده جویا شوید.
* غذا را به آرامی‌و در محیط آرام ( 6 بار در روز ) مصرف کنید.
* از خوردن غذاهای نفخ آور خودداری کنید.
* از خوردن غذاهای حجیم قبل از خواب خودداری نمایید.
* از خوابیدن به پشت خودداری کنید.
یبوست
از دیگر عارضه های دوران بارداری، یبوست است . حاملگی، حرکت موادغذایی را در طول دستگاه گوارش شما آهسته می‌سازد .علاوه بر این، یبوست یکی از عوارض جانبی مصرف مکمل های آهن می‌باشد. مصرف ناکافی فیبر و مایعات و انجام ناکافی تمرینات بدنی نیز می‌تواند از علل دیگر یبوست باشد.
چه باید کرد:
* به مصرف مکمل های تجویز شده ادامه دهید.
* غذاهایی که فیبر زیادی دارند را مصرف کنید.
* روزانه حداقل 8 لیوان مایعات فاقد کافئین بنوشید تا اثرات ملین فیبر را افزایش دهد.
* انجام فعالیت منظم ورزشی باعث تحریک دستگاه گوارش می‌شود و حرکات منظم روده را افزایش می‌دهد.
* از گلابی، آلو ، انجیر ، انگور ، زردآلو و ... استفاده نمایید.
* نان سبوس دار مثل( نان سنگک ) مصرف کنید.
* از روغن زیتون در سالاد استفاده کنید.
* استراحت و خواب کافی داشته باشید.
* میوه ها مخصوصاً میوه های خشک مانند انجیر خشک، قیسی، آلوی خیسانده و ... و سبزیجاتی مانند کاهو، خیار و نخود سبز پخته را بیشتر مصرف نمایید.
بواسیر
بواسیر به گشاد شدن و تورم سیاهرگ های اطراف راست روده اطلاق می‌گردد که موجب خارش و گاهی درد شدید می‌شود.هنگامی‌که یبوست دارید و برای اجابت مزاج به خود فشار می‌آورید و یا موقع زایمان، متحمل فشار می‌شوید بواسیر ایجاد می‌شود.
چه باید کرد :
* موارد مربوط به یبوست را رعایت نمایید.
* مقدار زیادی فیبر و مایعات را در رژیم غذایی خود بگنجانید تا مدفوع نرم بماند.
* در صورتی که دچار مشکل شدید، با پزشک خود مشورت کنید.
خانم های باردار در شرایط طبیعی باید از ماه اول بارداری تا پایان ماه ششم هر ماه یک بار و در ماه های هفتم و هشتم 15 روز یک بار و در ماه نهم هفته ای یک بار به مرکز بهداشت، ماما یا پزشک جهت معاینه مراجعه نمایند.
ورم کردن
آب اضافه ای است که در داخل و اطراف سلول های بدن نگه داشته شده است. در دوران بارداری حجم خون شما زیاد می‌شود و آب سلول ها نیز افزایش می‌یابد. البته برخی از ورم ها طبیعی هستند و برخی نیستند.
چه باید کرد :
* از ایستادن به مدت طولانی اجتناب کنید و گاهی پاهای خود را بالا نگه دارید.
* مصرف سدیم ( نمک ) را محدود کنید.
تنفر از غذا
به طور کاملاً ناگهانی، مزه و بوی غذاهای خاصی را نمی‌توانید تحمل کنید. حتی ممکن است غذایی باشد که قبلاً آن را دوست داشتید و دائماً مصرف می‌کردید. علت این امر هنوز مشخص نشده و ممکن است به همان سرعتی که ایجاد شده از بین برود.
چه باید کرد :
* نگران نباشید. شما می‌توانید در یک گروه از مواد غذایی مثل لبنیات، بعضی را به جای بعضی دیگر مصرف کنید. مگر این که نتوانید کل یک گروه مواد غذایی را تحمل کنید.
* در صورت امکان به جاهایی که غذا را طبخ می‌کنند نزدیک نشوید.
* سعی کنید غذاهایی را که می‌خورید سرد و یا در حد درجه حرارت اتاق باشد؛ چرا که در این حالت بوی آن ها به حداقل می‌رسد.
* اگر پی بردید که نمی‌توانید انواع غذاها را مصرف نمایید با یک متخصص رژیم درمانی مشورت نمایید تا برای شما برنامه غذایی مناسب تنظیم کند.
فشار خون
فشار خون از اختلالات شایع دوران بارداری است که پیشرفت آن منجر به علائم مسمومیت حاملگی و مسمومیت های شدید حاملگی می‌شود. مسمومیت حاملگی پس از هفته بیستم بارداری بروز می‌کند و علامت آن افزایش فشار خون همراه با دفع پروتئین از ادرار ( به میزان 300 میلی گرم یا بیشتر در 24 ساعت ) و ورم دست و صورت است.در مسمومیت شدید حاملگی، فشار خون به 16 روی 10 یا بالاتر می‌رسد و میزان دفع پروتئین از ادرار در 24 ساعت به 5 گرم یا بیشتر می‌رسد. در این حالت زن باردار دچار تاری دید، سردرد و در حالت شدیدتر حملات غش در نزدیک زایمان می‌شود.
چه باید کرد :
* معمولاً استراحت مطلق در وضعیت خوابیده به پشت توصیه می‌شود.
* رژیم بدون نمک یا حداقل 4 تا 5 گرم سدیم در روز می‌تواند مفید باشد.
* کنترل دقیق فشار خون در طی بارداری و مراجعه منظم به پزشک لازم است.
توصیه های کلی :
-
به محض این که از حاملگی خود مطلع شدید به یکی از مراکز بهداشتی- درمانی یا پزشک مراجعه نمایید.
-
افزایش وزن در دوران بارداری باید کم کم صورت گیرد، چون افزایش ناگهانی وزن خطرناک است.
-
در صورتی که در دوران بارداری به خصوص سه ماه آخر به اندازه کافی وزن اضافه نکردید، می‌توانید از نان، برنج، ماکارونی، سیب‌زمینی و چربی ها استفاده نمایید.
-
همه زنان باردار با هر شرایطی اعم از لاغری و چاقی، در دوران بارداری باید افزایش وزن داشته باشند، ولی میزان افزایش وزن آنان باید زیرنظر ماما یا پزشک باشد.
ادامه مطلب
خانم‌های باردار در هر شرایطی كه باشند (لاغر، طبیعی، چاق) باید افزایش وزن متناسب با وضعیت خود داشته‌باشند بنابراین استفاده از رژیم‌های غذایی محدود برای كاهش وزن خانم‌های باردار چاق توصیه نمی‌شود و باید با توصیه‌های تغذیه‌ای مناسب میزان كالری دریافتی و در نهایت وزن آن را كنترل كرد. خانم‌های باردار برای كنترل افزایش وزن نیاز به افزایش وزن مطلوب دارند.
برای كنترل افزایش وزن در خانم‌های باردار چاق روشهای زیر توصیه می‌شود:
-
كاهش مصرف چربی‌ها
-
كاهش مصرف مواد قندی (كربوهیدرات ها)
-
افزایش مصرف مواد نشاسته‌ای ( گروه نان و غلات)
-
افزایش مصرف مواد پروتئینی
-
افزایش مصرف منابع غذایی حاوی فیبر( میوه ها، سبزی‌ها، و گروه نان و غلات)
-
اصلاح عادات و رفتارهای تغذیه‌ای نامناسب
-
تحرك كافی از طریق پیاده روی منظم روزانه (مانند نیم ساعت پیاده روی در روز) در صورت نداشتن ممنوعیت پزشكی
برای دریافت چربی
-
اجتناب از سرخ كردن غذاها و حتی الامكان طبخ غذاها به شكل آب پز، بخارپز و كبابی.
-
حذف چربی‌ها شامل كره حیوانی، مارگارین، خامه، سرشیر، دنبه و پیه و جدا كردن چربیهای قابل رویت گوشت قرمز و پوست مرغ پیش از طبخ آنها.
-
استفاده از شیر و لبنیات كمچرب به جای شیر، و لبنیات پر چرب، محدود كردن مصرف شیرینی‌ها، كیك‌های خامه‌ای و .....
-
تنوری كردن ماهی و مرغ به جای سرخ كردن آنها ( سینه مرغ مقدار كمتری چربی دارد) و آب پز كردن مرغ، ماهی و گوشت بدون افزودن روغن (با حرارت ملایم) ، محدود كردن مصرف كله پاچه، دل، قلوه، جگر، زبان و مغز، سوسیس و كالباس و انواع پیتزای پر چرب.
-
تفت دادن سبزی‌ها در آب گوشت كم چربی یا آب گوجه فرنگی به جای روغن.
-
استفاده از سس سالم، ( ماست كمچرب، كمی‌نمك، روغن زیتون، آب لیمو یا آب نارنج) به جای سس مایونز.
-
محدود كردن مصرف زرده تخم مرغ به سه عدد در هفته چه به صورت تنها یا در انواع غذاها مانند كوكو و املت.
5 توصیه برای كاهش دریافت مواد قندی
-
استفاده از میوه‌های تازه به جای شیرینی و شكلات به عنوان میان وعده.
-
محدود كردن مصرف نانهای شیرینی (نان قندی،نان شیرمال، شیرینی، كیك و ...) و انواع شكلات و آب نبات.
-
مصرف دوغ، آب و آب میوه‌های طبیعی به جای نوشابه‌های گازدار.
-
استفاده از میوه هایی مانند سیب، هلو، گلابی كه قند كمتری دارند و محدود كردن مصرف میوه های شیرین مانند انگور، خربزه، خرما، انجیر، توت و ....
-
كم كردن مصرف قند و شكر همراه با چای
5 توصیه برای كاهش دریافت گروه نان و برای مصرف غلات
-
محدود كردن مصرف نان، برنج و ماكارونی ( 7 سهم در روز)
-
خودداری از مصرف برنج و ماكارونی در وعده شام و خودداری از مصرف نان همراه با برنج در هنگام صرف غذا
-
استفاده از نانهای سبوس دار به جای نانهای فانتزی. نان سنگك بیش از سایر نان‌ها سبوس دارد.
-
استفاده از انواع خوراك ها با مقداری نان به جای برنج در وعده شام.
-
استفاده از میوه به جای نان و پنیر، بیسكویت یا كیك در میان وعده ها.
4 توصیه برای دریافت مواد پروتئینی
علت توصیه به افزایش مصرف مواد پروتئینی به این دلیل است كه در صورت محدود كردن مصرف پروتئین، اندو خته ماهیچه بدن خانم باردار برای پشتیبانی از رشد جنین استفاده خواهد شد. در عین حال، پروتئین این مزیت را نیز دارد كه به خوبی گرسنگی را برطرف می‌كند.
برای افزایش دریافت پروتئین در رژیم غذایی مصرف مواد غذایی زیر پیشنهاد می‌شود:
-
مرغ آب پز و یا كبابی و انواع ماهی تازه بخارپز یا كباب شده.
-
گوشت چربی گرفته.
-
شیر و لبنیات كم چرب شامل ماست، پنیر و كشك
-
استفاده از انواع حبوبات (عدس، لوبیا، ماش، باقلا، و ...) همراه با غلات.
7 توصیه برای افزایش دریافت فیبر
فیبر بخشی از میوه‌ها، سبزی‌ها و دانه‌های خوراكی به ویژه حبوبات و غلات است كه در بدن انسان هضم نمی‌شود. غذاهای پر فیبر به سیر شدن كمك می‌كنند و سبب می‌شوند غذا و به خصوص چربی كمتری مصرف شود. مصرف فیبر موجب حجیم شدن مدفوع شده و در نتیجه خروج راحتتر و سریع تر انجام شده و از بروز یبوست جلوگیری می‌كند. همچنین احتمال برزو بیماری‌های روده مانند سرطان و بواسیر را كمتر می‌كند. از سوی دیگر فیبر ها موجب كاهش كلسترول می‌شوند و خطر ابتلا به بیماری قلبی ـ عروقی را كاهش می‌دهند. راه‌های افزایش دریافت فیبر عبارت‌اند از:
-
مصرف روزانه سبزی( سبزی‌های محلی یا سالاد، كلم، گوجه فرنگی، خیار، هویج، فلفل دلمه‌ای سبز و ...) همراه با غذا
-
مصرف میوه‌های تازه به عنوان میان وعده و ترجیحا استفاده از خود میوه به جای آب میوه
-
استفاده از خشكبار (برگه زردآلو، كشمش و .. ) و سبزی‌های تازه (هویج، گل كلم، خیار، گوجه فرنگی و ...) به عنوان میان وعده
-
استفاده بیشتر از انواع حبوبات ( لوبیا، عدس ، ماش، نخود) در انواع سوپها و آش‌ها
-
استفاده از سبزی‌هایی مانند كاهو، گوجه فرنگی، جعفری و پیاز، كلم، فلفل دلمه‌ای در ساندویچ های خانگی.
-
استفاده از سبزی‌ها در بیشتر غذاها ( ماكارونی ، باقلا پلو، كلم پلو، سبزی پلو) ، ماست و خیار، ماست و سبزی و انواع سوپ ها
-
مصرف نانهای سبوس دار (نان سنگك، نان جو) به جای نان‌هایی كه با آرد سفید تهیه شده اند مانند نان لواش، بربری، نان فانتزی.
12 توصیه برای اصلاح عادات غذایی
برای كنترل اشتها و جلوگیری از پرخوری خانم های باردار كه موجب اضافه وزن بیش از حد و چاقی می‌شود نكات زیر را توصیه كنید:
-
در حالت نشسته و در یك مكان ثابت و دایمی غذا بخورند.
-
پنج دقیقه پیش از صرف ناهار و یا شام یك لیوان آب بنوشند.
-
پیش از صرف غذا، سالاد (بدون سس مایونز) میل كنند.
-
سعی كنند وعده های اصلی غذا (صبحانه، ناهار، و شام ) را حذف نكنند زیرا ناچار به ریزه خواری می‌شوند.
-
غذا را در ظرف كوچكتری بكشندتا مقدار كمتری غذا بخورند.
-
در سفره غذا، تنها از یك نوع غذا میل كنند.
-
ازمیوه و سبزی‌های تازه به عنوان میان وعده استفاده كنند.
-
مواد غذایی را جایی دور از معرض دید نگهداری كنند.
-
از خرید و مصرف تنقلات غذایی كم ارزش كه تنها حاوی چربی یا مواد قندی‌هستند مانند نوشابه،چیپس و ... خودداری كنند.
-
از خرید و نگهداری شیرینی و شكلات در منزل خودداری كنند.
-
پس از صرف غذا و سیر شدن، بلافاصله سفره را ترك كنند.
-
غذا را آهسته و با آرامش میل كنند.
-
تا حد امكان از سرخ كردن مواد غذایی اجتناب كنند و در صورت لزوم ترجیحاً از روغن مخصوص سرخ كردنی به جای روغن مایع معمولی یا روغن جامد استفاده كنند.
ادامه مطلب
دکتر ابوطالب صارمی با اعلام این خبر افزود: با توجه به اینکه جنین دارای مولکول و آنتی ژن هایی است که مربوط به پدر بوده، برای بدن مادر بیگانه به حساب می‌آید، بنابراین نقش تنظیمی سیستم ایمنی مادر در برخورد با این آنتی ژن ها و حفظ و نگهداری جنین بسیار مهم است. وی با اشاره به اینکه مطالعات نشان می‌دهد در بیماران دچار سقط های مکرر، این مکانیسم های تنظیمی ایمونولوژیک دچار اختلال می‌شود که علت اصلی این اختلال و به هم ریختگی کاملًا شناخته نشده است، خاطر نشان ساخت: مطالعات و تجربیات انجام شده، نشان می دهد، چنانچه زنان دارای سابقه سقط مکرر را قبل از اقدام به بارداری با گلبول های سفید همسرشان یا یک شخص ثالث، ایمن سازی کنند به دلیل تغییر در مکانیسم های تنظیمی سیستم ایمنی، شانس حفظ جنین در این افراد افزایش می یابد.
صارمی یادآور شد: یکی از مکانیسم هایی که به واسطه این درمان ممکن است، به حفظ جنین منجر شود، ایجاد آنتی بادی هایی در بدن مادر است که بتواند، آنتی ژن های مربوط به جنین را که منشاء پدری دارند، مسدود کرده، آنها را بپوشانند و بدین طریق مانع دفع جنین از طریق سیستم ایمنی مادر شوند.
وی افزود: مطالعات مشترک مرکز تحقیقات سلولی صارم با مرکز تحقیقات ایمونولوژی، آسم و آلرژی دانشگاه علوم پزشکی تهران، روی بیماران دچار سقط جنین خود به خودی نشان داد که نه تنها عنصر «روی» در خون زنانی که دچار سقط های مکرر می‌شوند از سطح پایین تری برخوردار است که این زنان به درمان های لنفوسیتی (درمان هایی که با هدف ایجاد آنتی بادی در بدن زن علیه آنتی ژن های مرد صورت می گیرد) نیز پاسخ مناسبی نمی‌دهند.
رئیس مرکز تحقیقات سلولی صارم با اشاره به اینکه «روی» از جمله عناصری است که به همراه دیگر عناصر ضروری و ریز مغذی ها از اهمیت بسزایی در بارداری برخوردار است، تصریح کرد: یکی از آنزیم های «روی» سوپر اکسید دیسموتاز است که عملکرد آنتی اکسیدانی برای جنین داشته، جنین و جفت را از آسیب حفظ می‌کند. وی همچنین از اهمیت و نقش عنصر «روی» در تکامل مغز جنین نام برد و گفت: غذای مصرفی روزانه زنان باردار در نهایت 50 درصد نیاز آنان را به این عنصر ضروری برطرف می کند.
صارمی افزود: مطالعات انجام شده نشان می دهد در کشورهای در حال توسعه، میزان شیوع کمبود «روی» در زنان باردار بالا بوده و مقادیر سرمی «روی» در آنان پایین تر از مقدار نرمال است. وی یادآور شد: «روی» علاوه بر آثار مستقیم یاد شده در عملکرد سلول های سیستم ایمنی مادر نیز نقش موثری داشته، عملکرد مناسب این سلول های ایمنی در طول بارداری، به ایجاد مکانیسم های تنظیمی ایمونولوژیک منجر می‌شود که در نهایت می تواند، به حفظ جنین در طی بارداری منجر شود.
رئیس مرکز تحقیقات سلولی صارم اظهار داشت: انواع گوشت اعم از قرمز و سفید، جگر، غذاهای دریایی، آجیل، تخم مرغ، انواع دانه ها، حبوبات و جوانه گندم مقادیر مناسبی از عنصر «روی» را دارند، اما تجویز دارویی این عنصر می بایست، حتماً زیر نظر پزشک صورت گیرد، زیرا در صورت مصرف خودسرانه آن ممکن است به دلیل افزایش سطح سمی و توکسیک از سطح مجاز موجب زیان های جبران ناپذیر شود.
ادامه مطلب
مطالعات نشان می دهند که بر خلاف باور عمومی، مادر باردار لازم نیست به اندازه دو نفر غذا بخورد. کیفیت رژیم غذایی مادر در دوران بارداری نقش مهمی در رشد جنین و همچنین سطح گلوکز و انسولین کودک بعد از تولد ایفا می کند. بر اساس تحقیقات رژیم غذایی غنی از چربی در دوران بارداری منجر به دیابت در کودک می شود حتی اگر مادر، مبتلا به دیابت و چاقی نباشد. به این معنی که سطح گلوکز و انسولین خون کودک بالا بوده و مقاومت انسولین نیز در او مشاهده می شود. رژیم غذایی نامناسب مادر، تکامل پانکراس (لوزالمعده) جنین را تحت تاثیر قرار می دهد. پانکراس مسئول تولید هورمون انسولین در بدن است.
از سوی دیگر زمانی که مادر باردار به اندازه کافی مواد غذایی مصرف نکند، ذخایر گلوکز بافت های جنین کاهش می یابند تا مقدار کافی از این قند در اختیار مغز قرار گیرد. این رویداد منجر به کاهش رشد جنین می شود. در صورتی که مادر به میزان کافی انرژی دریافت کند، میانگین وزن نوزاد در هنگام تولد 3.3 تا 3.5 کیلوگرم خواهد بود.
پژوهشگران معتقدند که در حدود نیمی از زنان از رژیم های غذایی با کیفیت پایین پیروی می کنند که سرشار از منابع حیوانی و چربی های اشباع و فاقد کربوهیدرات ها، سبزیجات و منابع گیاهی است. همچنین بیش از یک سوم زنان عادت های غذایی نامناسب داشته و این عادات را در دوران بارداری نیز ترک نمی کنند.
لازم است به مادران آگاهی داده شود که در دوران بارداری رژیم غذایی مناسب و سالم داشته باشند که حاوی همه گروه های غذایی به میزان کافی باشد. برای دستیابی به این هدف بهتر است که از یک متخصص تغذیه کمک گرفته شود.
ادامه مطلب
اما ادامه دادن به غذا خوردن برای شما و جنین‌تان مهم است. انجمن بارداری آمریکا این غذاها را برای کمک به تخفیف به تهوع صحبگاهی پیشنهاد می‌کند:
-
غذاهایی که می‌توان به صورت سرد مصرف کرد، از جمله ساندویچ‌های سرد، سبزی‌ها و میوه‌های خام مانند لیمو یا زنجبیل تازه یا سالاد سرد. از سس‌ها، چاشنی‌ها و ادویه اجتناب کنید.
-
غذاهایی که خیلی ادویه‌دار یا طعم‌دار نیستند، مانند سوپ‌های یا آبگوشت‌های ساده، یا سیب‌زمینی آب‌پز ساده.
-
بیسکویت شور و چوب شور.
- ژله و بستنی یخی.
- چای نعناع.
ادامه مطلب
دكتر شهلا چایچیان،متخصص زنان و زایمان و عضو هیات علمی دانشگاه دراین‌باره گفت:مصرف دارو در بین زنان باردار باید تحت شرایط خاصی باشد،ولی نباید مصرف تمامی داروها را نفی كنیم و بگوییم هیچ دارویی در این زمان نباید مصرف شود.به گفته وی،گاهی هم مصرف دسته‌ای از داروها قبل از بارداری باعث بروز ناهنجاری‌هایی در جنین می‌شود مثلا مصرف اسید فولیك ، 4 ماه قبل از بارداری،نه تنها لازم است بلكه باعث می‌شود مادر با فقر آهن و عوارض آن مواجه نشود و از احتمال بیماری‌های «نقص لوله عصبی» كه جزو ناهنجاری‌های جنینی است، جلوگیری به عمل آید.این عضو هیات علمی دانشگاه درخصوص مصرف ویتامین در این دوران می‌افزاید:مصرف ویتامینها و املاح در ماههای بارداری متفاوت است و پزشك متخصص تصمیم به تجویز و نحوه مصرف می‌گیرد.این متخصص زنان و زایمان اظهار می‌كند:گاهی اوقات براساس نوع بیماری،پزشك داروهای مختلفی را برای زن باردار تجویز می‌كند كه متاسفانه عده‌ای از آنها با نظرخواهی اطرافیان خود،خودسرانه داروی خود را قطع می‌كنند،در صورتی كه امروزه ثابت شده برخی از داروها به كاهش و حتی عدم سقط جنین،كمك شایانی می‌كند.
دسته دیگری از داروها كه در این ایام مصرف می‌شوند «آنتی‌بیوتیك‌ها» هستند،دكتر چایچیان در این باره می‌گوید:این كه انواع مختلفی از آنتی‌بیوتیك‌ها می‌توانند طی زمان‌های مختلف بارداری،جنین را دچار عوارض خفیف و یا شدید كند،امری اجتناب‌ناپذیر است ولی در بسیاری از موارد،برای درمان عفونت‌ها،چاره‌ای جز تجویز آنتی‌بیوتیك به زن باردار نیست.وی در ادامه یادآور می‌شود: تحقیقات نشان می‌دهد عفونت‌های لثه و دندان در زنان باردار،باعث بروز زایمان زودرس،پارگی زودرس كیسه آب و عوارض خطیر دیگری برای جنین و نوزاد می‌شود در صورتی كه می‌توان عفونت لثه را با دوره كوتاهی از آنتی‌بیوتیك درمان كرد.بنابر این،اصرار عدم مصرف دارو در این ایام، امری بیهوده تلقی می‌شود.«گاهی به دلیل تهوع‌های شدید بارداری، پزشك مجبور به تجویز دارو جهت جلوگیری از برخی مشكلات در خون می‌شود» این متخصص زنان و مامایی با اظهار این مطلب خاطرنشان می‌كند:مادران باید در نظر داشته باشند كه به هنگام بروز بیماری در این ایام،پزشك معالج خود را از «هفته بارداری» مطلع سازند تا مشكلی برای وی و جنین به وجود نیاید.وی خفیف‌ترین عوارض مصرف آنتی‌بیوتیك در زن باردار را ایجاد آلرژی به این دارو در آینده كودك عنوان می‌كند و یادآور می‌شود،برخی از آنتی‌بیوتیك‌ها همانند «تتراسایكلین» نیز می‌تواند جوانه‌های دندان جنین را تیره كند پس بهتر است تا آن‌جاكه ممكن است از تجویز این دارو خودداری شود و یا مادرانی كه دارای بیماری‌های خونی هستند،نباید از آنتی‌بیوتیك‌های «سولفامید» استفاده كنند، كه مطمئنا پزشك معالج این جوانب را مدنظر خواهد داشت.
برخی از اوقات،زن باردار مجبور به استفاده از داروهای شیمی‌درمانی است چرا كه با عدم مصرف این دارو،مادر از دست خواهد رفت.دكتر چایچیان با اشاره به این مطلب می‌گوید:از آنجایی كه سلامت جنین،نهفته در سلامت مادر است،بهتر است در این شرایط به توصیه‌های پزشك اهمیت بیشتری داد.
شایع‌ترین مصرف مسكن در دوران بارداری،استامینوفن است كه طبق تحقیقات صورت گرفته،تاكنون عارضه‌ای از آن در انسان،گزارش نشده است.این عضو هیات علمی دانشگاه خاطر نشان می‌كند:گاهی دردهای شدید،عوارض بیشتری نسبت به مصرف مسكن‌ها در پی خواهد داشت.وی در ادامه ابراز می‌كند:در برخی موارد حاد،اگر زنی دچار «میوم رحمی» (غده خوش‌خیم) باشد،طبق نظر پزشك،بیمار می‌تواند از استامینوفن‌های كدئین نیز مصرف كند.دكتر چایچیان یادآور می‌شود:گاهی شاهد آن هستیم كه مصرف بی‌رویه برخی از ویتامینها در دوران بارداری،دارای اثرات سوء است، بنابراین مادران باید توجه داشته باشند كه با مصرف بی‌رویه ویتامین، خود و جنین خود را به دردسر نیندازند.به گفته وی،پزشك می‌تواند با تجویز قرص فولیك اسید،آهن و دادن یك رژیم غذایی مناسب،بیمار خود را تحت كنترل داشته باشد.در غیر این صورت و مشاهده كمبود برخی از ویتامینها و املاح،پزشك معالج اقدام به تجویز «ویتامینهای مخصوص حاملگی» می‌كند.
آمارها نشان می‌دهند كه این روزها به دلیل اشتغال مادران،اغلب آنها از تغذیه صحیحی استفاده نمی‌كنند و جای میوه و سبزی در وعده‌های غذایی آنها خالی است كه پزشكان با علم به این حقیقت، اقدام به تجویز برخی از داروهای مكمل برای آنان می‌كنند،ولی باید توجه داشت كه مصرف غذاهای حاضری (فست‌فود) به جز چاقی مادر و جنین،هیچ ثمری را به همراه نخواهد داشت و سكته‌های زودرس و بیماری دیابت را می‌توان از عوارض مادر و جنین چاق محسوب كرد و حتی گزارش شده است،دخترانی كه در دوران حاملگی مادر خود،دچار چاقی بوده‌اند،بعدها در آینده بیشتر از سایرین دچار سرطان پستان شده‌اند. دكتر چایچیان در پایان خاطرنشان می‌كند:بیماران تیروئیدی باید آگاه باشند كه مصرف دارو طی دوران بارداری،یكی از ملزومات آنهاست،چراكه ممكن است قطع دارو در این مرحله به قلب و چشم مادر صدمه وارد كند و یا احتمال زایمان زودرس را در آنها بیشتر كند.
ادامه مطلب
این غذاها را به برنامه غذایی خود اضافه كنید تا كیفیت غذاهای دوران حاملگی شما بالا رود.
در دوران حاملگی، با غذاهای سالم، تركیبی مطلوب از مواد مغذی برای تولید مثل فراهم سازید. در سه ماه دوم حاملگی، شما حدوداً به بیش از300 كالری در روز نیاز دارید.
در اینجا چند نوع غذا وجود دارد كه می‌توانید آن را به غذای دوران حاملگی خود اضافه نمایید و كالری لازم برای تغذیه خود و بچه را تامین كنید.
حبوبات
چرا: نخود، عدس، لوبیا سیاه و سویا، پروتئین، فیبر، آهن، كلسیم و روی را تامین می‌كنند.
از آن لذت ببرید: در سوپها، سالادها و غذاهای پاستا، به عنوان حموس با كراكرهای سبوس‌داركامل یا در ساندویچها استفاده كنید.
گوشت گاو
چرا: تكه‌های باریك گوشت گاو مثل تكه راسته بالایی دارای پروتئین، ویتامین B6,B12 و نیاسین به‌اندازه روی و آهن با قابلیت جذب بالا می‌باشد. گوشت گاو همچنین دارای كولین است كه برای تشكیل مغز و ایجاد قوه تشخیص لازم است.
از آن لذت ببرید:گوشت خرد شده به سس پاستا اضافه كنید و در تاكو به عنوان همبرگر و در غذاهای سرخ كردنی و تند استفاده كنید.
میوه‌های حبه‌ای
چرا: آنها منبعی از كربوهیدراتها، ویتامینC ، پتاسیم، فیبر و فلوئید هستند. غذاهای گیاهی در این میوه‌ها به طور طبیعی تركیبات گیاهی مفیدی هستند كه از سلولها در برابر آسیب و صدمه محافظت می‌كنند.
از آن لذت ببرید: آنها را روی برشتوك سبوس‌دار كه با ماست یا شیر پخته شده‌اند استفاده كنید و یا به كلوچه یا سالاد بیافزایید و با مقداری ماست و این میوه‌ها وكلوچه ترد خرد شده را مخلوط كنید و به عنوان دسر استفاده كنید.
کلم بروکلی
چرا: به علت وجود فیبر، كلسیم، كارتینوئیدها، زیكسانتین(نوعی كارتینوئید)برای بهتر شدن دید و پتاسیم برای تعادل فلوئید و تنظیم فشارخون مهم می‌باشند. بروكلی همچنین دارای مواد اولیه برای تولید ویتامینE در بدن است.
از آن لذت ببرید: به عنوان قسمتی از پاستا و غذاهای سرخ‌شده، به صورت بخار پز شده همراه با مقدار كمی‌روغن زیتون روی پوره‌ها بریزید یا به سوپها اضافه كنید و یا آنها را سرخ كنید. بروكلی ریز ریز شده را همراه روغن زیتون روی كاغذ ریخته و در دمای 400 درجه فارنهایت به مدت 15 دقیقه بپزید.
پنیر (پاستوریزه)
چرا: پنیر دارای مقادیر زیادی كلسیم، فسفر و منیزیم برای بدن و برای استخوانها است به همراه ویتامین 12 B و پروتئین ( از نوع كم چرب آن استفاده كنید، برای ذخیره كالری، چربی و كلسترول)
از آن لذت ببرید: بعنوان اسنك همراه با كراكرهای سبوس دار یا میوه، روی سوپها، سالاد، ساندویچها و املت بریزید.
تخم مرغ:
چرا: تخم مرغ دارای مقادیر مناسب پروتئین است چون تخم مرغ امینواسیدهای مورد نیاز بدن برای رشد و نمو را فراهم می‌سازد. همچنین تخم‌مرغ حاوی ویتامینها و مواد معدنی از قبیل كولین، لوتین و زاكسانتین است. بعضی انواع آنها، چربی امگا 3 مورد نیاز كودك برای رشد مغز و دید بهتر را مهیا می‌سازند. پس لطفاً برچسب روی پنیر را چك كنید.
از آن لذت ببرید: در املت‌ها، در سالادها و ساندویچ، وافل (نوعی كیك) خانگی و غذاهای فرانسوی سبوس‌دار، بعنوان اسنك، یا نیمرو استفاده كنید.
شیر:
چرا: شیر منبع بسیار عالی از كلسیم، فسفر و ویتامین D مواد مغذی سازنده‌استخوان مادر و بچه كه هر روز به آن نیاز دارند. شیر همچنین دارای پروتئین، ویتامین A و ویتامینهای B است.
از آن لذت ببرید: ساده یا طعم دار، مخلوط با میوه، روی كراكرهای سبوس دار و میوه، در پودینگ استفاده كنید. بلغور جو را همراه باشیر به جای آب در مایكرووی تهیه كنید.
آب پرتقال (غنی شده)
چرا: آب پرتقال به همراه كلسیم و ویتامین D اضافه شده دارای همان مواد مغذی موجود در شیر است. به علاوه آب پرتقال دارای مقادیر زیادی ویتامین C پتاسیم و فولیت است.
از آن لذت ببرید: به صورت ساده یا یخ زده بعنوان نوشابه بدون الكل استفاده كنید.
ماهی آزاد
چرا: به علت وجود پروتئین، ویتامینهای B و چربیهای امگا 3 كه قدرت دید و رشد مغز را در كودك افزایش می‌دهد.
از آن لذت ببرید: آن را كباب كنید. از ماهی آزاد كنسرو شده در سالادها و ساندویچها استفاده كنید.
سیب زمینی شیرین:
چرا: سیب زمینی شیرین حاوی ویتامین C و فولیت، فیبر و كاروتنوئیدها است تركیباتی كه بدن آنها را به ویتامین A تبدیل می‌كند. همچنان مقادیر زیادی پتاسیم دارد.
از آن لذت ببرید: به صورت تنوری، تكه‌شده و پخته شده استفاده كنید. سیب زمینی پوست گرفته را برای اسنك و غذای جانبی و همچنین بصورت له شده در آب پرتقال یا كباب شده‌استفاده كنید. روی تكه‌های شسته شده سیب زمینی مقداری روغن كانولا بمالید و روی كاغذ پخت قرار داده و در دمای 400 درجه فارنهایت به مدت 15 تا 20 دقیقه بپزید.
غلات سبوس‌دار
چرا: غلات سبوس دار، غنی از اسیدفولیك، ویتامینهای B، آهن و روی هستند. سبوسها دارای فیبر و مواد‌مغذی بیشتری نسبت به سبوسهای عمل‌آوری شده مثل نان‌سفید، برنج سفید و آرد سفید هستند.
از آن لذت ببرید: از بلغور جو برای صبحانه، نانهای سبوس‌دار برای ساندویچ، برنج قهوه‌ای، برنج وحشی، پاستا سبوس گندم یا برای شام، ذرت یا كراكرهای سبوس دار برای اسنك استفاده كنید.
ماست (ساده كم چرب یا بدون چربی)
چرا: به علت وجود پروتئین، كلسیم، ویتامینهای B و روی. ماست ساده بیشتر از شیر كلسیم دارد.
از آن لذت ببرید: روی میوه یا عسل، میوه‌تازه یا خشك یا روی بلغور سبوس‌دار خشك بریزید. از ماست‌ساده روی سیب زمینی شیرین پخته شده استفاده كنید تا نرم‌تر شود.
ادامه مطلب
به خاطر داشته باشید كه معنای بهتر خوردن همیشه بیشترخوردن نیست. شاید تعجب كنید اما شما فقط روزانه به 300 كالری بیشتر از قبل نیاز دارید یعنی در كل 2500 كالری روزانه. خیلی راحتتر از آن چیزی كه فكر می‌كنید این 300 كالری اضافه به بدن شما می‌رسد.
نوشیدن الكل در زمان حاملگی می‌تواند باعث آسیبهای فیزیكی، اختلالات یادگیری و مشكلات احساسی در فرزند شما شود. بنابراین تعداد زیادی از متخصصین توصیه می‌كنند كه در تمام دوران بارداری از خوردن مشروبات الكی خودداری كنید.
همچنین شما باید از خوردن نوشیدنیهای كافئین دار تا حد امكان بپرهیزید. ممكن است كه تحمل این روشهای تغذیه‌ای درماههای اول برای شما خیلی ناخوشایند و سخت باشد اما توجه داشته باشید كه بعضی از مطالعات نشان داده‌اند كه دریافت بیش از 4 فنجان قهوه در روز می‌تواند باعث سقط، وزن كم نوزاد و حتی مرده زائی شود. كافئین در چای، كولاها، شكلات و نوشیدنی های غیر الكلی و كاكائو نیز وجود دارد. به جای اینها دم كرده‌های بدون كافئین بیاشامید. البته بهترین روش این است كه از نوشیدنیهای سالمتر مثل شیر كم چربی، آب میوه های خالص و یا یك لیوان آب با چند قطره لیمو استفاده كنید.
افرادی كه رژیم گیاهخواری داشته و یا مشكل پزشكی خاصی مانند دیابت، دیابت حاملگی، كم خونی و سابقه تولد نوزاد با وزن پایین را دارند باید با پزشك‌شان در مورد نوع ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز خود مشورت كنند.
همواره به خاطر داشته باشید كه بیشتر همیشه بهتر نیست. از خوردن مقادیر زیاد ویتامین ها و مواد معدنی بپرهیزید زیرا این عمل می‌تواند به فرزند در حال رشد شما آسیب بزند.
ادامه مطلب
در مورد تغذیه در دوران بارداری، توصیه‌های فراوانی در عرف وجود دارد، اما واضح است که مادر باردار باید از غذاهای سالم و تازه استفاده کند، از میوه و سبزی تا حد ممکن استفاده کند و گوشت و مواد پروتئینی را فراموش نکند. شیر و تخم‌مرغ هم جزو همین دسته مواد غذایی است.
سه ماهه اول
در سه ماهه اول ـ که مهم‌ترین زمان تشکیل جنین و بسیار آسیب‌پذیر است ـ برای رشد نیاز چندانی به انرژی فراوان ندارد. پس مواد نشاسته‌ای مثل برنج ، نان و سیب‌زمینی و همین‌طور مواد پرانرژی چون روغن و کره چندان مورد نیاز نیست بلکه جنین از مواد ذخیره شده در بدن مادر به اندازه مورد نیازش دریافت می‌کند؛ اما مواد معدنی و ویتامینها در درجه اول لازم است، زیرا برخی از این مواد در بدن مادر ذخیره نمی‌شود و بهتر است مادر، روزانه از مواد حاوی این مواد مغذی استفاده کند. مصرف سیب و ماهی در سه ماهه اول توصیه می‌شود.
در برخی تحقیقات دیده شده مصرف این مواد بر هوش جنین موثر است. مهم‌ترین توصیه در این زمان آن است که مادر از خوردن داروها بدون اجازه پزشک خودداری کند و تا آنجا که ممکن است هیچ‌گونه عکس رادیولوژی نگیرد.
سه ماهه دوم
در سه ماهه دوم و پس از آن به دلیل خونسازی در بدن جنین، نیاز مادر به آهن بشدت افزایش می‌یابد و باید از آهن مکمل به صورت دارو استفاده کند و در سه‌ماهه سوم، میزان مصرف مواد انرژی‌زا مثل برنج، نان و روغن افزاش یابد، زیرا در این زمان جنین بیشترین رشد را دارد.
نکته مهم دیگر، پیشگیری از صدمات ژنتیکی است. این صدمات در 95 درصد موارد قابل‌پیش‌بینی نیست، و مادر باید قبل از حاملگی با مصرف قرص اسید فولیک از احتمال این صدمات بکاهد. مصرف این قرص از قبل از بارداری تا پایان سه‌ماهه اول از بسیاری صدمات جنین مثل اختلالات رشد سیستم عصبی نوزاد می‌کاهد.
سه ماهه سوم
خوشبختانه با استفاده از روشهای آزمایشگاهی و سونوگرافی می‌توان بیش از 90 درصد بیماری‌های مادرزادی جنین را تشخیص داد و در هر مورد اقدام مناسبی کرد. سونوگرافی در 10 تا 14 هفتگی همراه با تست‌های غربالگری که دو بار ـ ابتدا در 10 تا 14 هفتگی و دیگری در 15 تا 20 هفتگی ـ انجام می‌شود، بخوبی می‌تواند مشکلات ژنتیکی و مادرزادی جنین را نشان دهد.
یک سونوگرافی مجدد در 18 تا 20 هفتگی می‌تواند مشکلاتی که با آزمایش‌ها و سونوگرافی اولیه دیده نشده است، نشان دهد. البته این‌روش‌ها صددرصد بیماری‌های جنین را نشان نمی‌دهد. در تمام این موارد باید دانست این روش‌ها، روش غربالگری است؛ یعنی موارد مشکوک را نشان می‌دهد و برای تشخیص قطعی نیاز به روشهای پیچیده تشخیصی است.
ادامه مطلب
مسعود نصیری با اشاره به اینکه تعیین جنسیت جنین بر اساس تغذیه مادر مبنای علمی ثابت شده‌ای ندارد، اظهار داشت: به هر حال این روش در حال حاضر انجام می شود و در حد 15 تا 20 درصد نیز تاثیرگذار است. وی یادآوری کرد: اگر علت منطقی برای تاثیر تغذیه مادر بر تعیین جنسیت جنین وجود داشته باشد ناشی از تغییرات PH بدن مادر توسط مواد غذایی است. به گفته این کارشناس تغذیه، PH بدن مادر می‌تواند ارتباطات یونی بین تخمک و اسپرم را تحت تاثیر قرار دهد و تعیین کند که جنین تشکیل شده XX باشد یا XY.
نصیری خاطرنشان کرد: بر اساس رژیم‌هایی غذایی که برای تعیین جنسیت جنین تجویز می‌شود، شرایط قلیایی بدن مادر جنین را به سمت پسر شدن و شرایط اسیدی جنین را به سمت دختر شدن هدایت می‌کند. وی مصرف پتاسیم و سدیم را از عوامل قلیایی شدن محیط بدن مادر دانست و اضافه کرد: موز و خرما می‌توانند چنین شرایطی را ایجاد کنند. این کارشناس تغذیه محدود کردن مصرف منابع کلسیم را نیز از جمله عواملی دانست که می تواند محیط بدن مادر را قلیایی کند.
نصیری در ادامه گفت: ابزارهای بهتر و قدرتمندتری برای تعیین جنسیت جنین وجود دارد از جمله روش‌هایی که موقع آزاد شدن تخمک به کار گرفته می شود که بهتر است به جای رژیم‌های غذایی از این روش‌ها استفاده کرد.
ادامه مطلب