18. ویتامین ای
    کلاس دارویی
    The α-tocopherol form of vitamin E
    موارد مصرف	Vitamin E deficiency, antioxidant
    مقصد زیستی	Reactive oxygen species
    کد آتی‌سی	A11H
    پیوند به بیرون
    سمپ	D014810
    آاچ‌اف‌اس/Drugs.com	MedFacts Natural Products

    

     
    شکل یک آلفا توکوفرول ویتامین ای

    ویتامین ای (Vitamin E) یکی از ویتامین‌های محلول در چربی است. این ویتامین همچون ویتامین ث خاصیت آنتی اکسیدانی دارد و اثر شیمیایی مخربی که به بافت‌های بدن لطمه می‌زند را از بین می‌برد. ویتامین ای که در سال ۱۹۲۰ (میلادی) کشف گردید و در سال ۱۹۳۶ (میلادی) از جوانه گندم جدا گردید و آلفا توکوفرول نام گرفت، که این نام از کلمه یونانی TOKOS به معنی «تولد کودک» و کلمهٔ PHEREIM به معنی دنیا آوردن گرفته شده است و OL برای نشان دادن ساختار الکلی آن است بعدها دو گونه دیگر به نام بتا و گاما توکوفرول کشف شدند که اثرشان نسبت به آلفا کمتر بود.^[۱] این ویتامین در لایه چربی دیواره سلول و داخل سلول قرار می‌گیرد و از تخریب دیواره سلول جلوگیری می‌کند. همچنین ویتامین ای یک نام برای گروهی از مولکول‌ها است که اثراتی شبیه آلفا توکوفرول را دارند.^[۲] هرچند ویتامین e مهم‌ترین عامل برای داشتن سیستم ایمنی قوی و پوست و چشم‌های سالم است، اما همه فواید و خطرات ویتامین e هنوز خیلی مشخص نیست.^[۳]

    محتویات

    • ۱ فواید ویتامین ای
    • ۲ میزان توصیه شده
    • ۳ کمبود ویتامین ای
    • ۴ مصرف بیش از اندازه
    • ۵ منابع حاوی ویتامین ای
    • ۶ اثرات جانبی
    • ۷ نقش ویتامین E در ورزش
    • ۸ منابع

    فواید ویتامین ای

    همان‌طور که گفته شد این ویتامین در بدن نقش یک آنتی اکسیدان را ایفا می‌کند و از سلول‌های بدن در مقابل تخریب حفاظت می‌کند، یعنی این ویتامین توانایی زیادی در خنثی کردن رادیکال‌های آزادی دارد که درون سلول‌های بدن و بطور طبیعی ساخته می‌شوند و چون دارای الکترون جفت‌نشده هستند برای متعادل کردن خودشان اقدام به جذب الکترون‌های سلول‌های سالم بدن می‌کنند و از این طریق به آنها صدمه می‌زنند.^[۴][۵] خاصیت آنتی اُکسیدانی این ویتامین به آن اجازه می‌دهد تا از لطمه دیدن داخل رگها و سکته قلبی پیشگیری کند. کمبود ویتامین بیشتر در بیماری‌های قلبی نمود پیدا می‌کند. همچنین این ویتامین دارای خاصیت ضد انعقادی می‌باشد که به جریان راحت خون در رگ‌هایی که دارای پلاکت‌های چربی چسبنده به دیواره هستند، کمک می‌کند. ویتامین ای همچنین باعث افزایش سطح ایمنی بدن در مقابل بیماری‌ها، جلوگیری از پیشرفت بیماری آلزایمر، کمک به درمان بیماری‌های چشمی مثل آب مروارید و دژنراسیون ماکولر، کاهش احتمال حملات قلبی در بیماران مبتلا به دیابت، کند کردن روند پیری سلول‌ها، تقویت انسان در مقابل آلودگی‌های زیست محیطی، مقابله با کم خونی، درمان مشکلات ناشی از چربی‌های بد هضم و کمک به بهبود بیماری‌های پوستی، زخم‌ها، اختلالات تولید مثل و کاهش دردهای پیش از قاعدگی^[۶] و کاهش علائم و نشانه‌های لوپوس می‌شود^[۷] . همچنین این ویتامین در درمان انواع سرطان‌ها مانند پروستات، پوست، و دهان کمک می‌کند. در تحقیقی نشان داده شده است که مردانی که از آلفا توکوفرول بیشتری استفاده کردند، خطر ابتلاء به سرطان پرستات در آنان ۵۳٪ کمتر از سایر مردان بوده است.^[۸] همچنین تحقیقات نشان داده که مصرف این ویتامین در دوران بارداری به کاهش خطر ابتلای نوزاد به بیماری آسم می‌انجامد. در این تحقیق نوزادانی که مادرشان کمترین میزان دریافت ویتامین ای را داشته‌اند پنج برابر بیشتر در معرض خطر ابتلاء به آسم بوده‌اند.^[۹] این ویتامین در جلوگیری از ابتلاء به سکته مغزی در افراد غیر سیگاری نقش دارد اما در افراد سیگاری خیر.^[۱۰]

    ویتامین ای خطر توسعه بیماری آلزایمر را کاهش می‌دهد. پژوهشگران دانشگاه پزشکی شیکاگو با بررسی عادت غذایی ۶۰۰۰ نفر دریافتند که آن دسته از افرادی که دچار مشکلات فراموشی و نظایر آن نیستند، در عادت غذایی خود غذاهای سرشار از ویتامین ای گنجانده‌اند. ویتامین ای، رادیکال‌های آزاد را که محتملاً می‌توانند به سلول‌های مغز آسیب بزنند، مهار می‌کند.^[۱۱][۱۲]

    میزان توصیه شده

    میزان توصیه شده ویتامین e (هم آنچه در غذا وجود دارد و هم آنچه در مکمل‌ها هست) در افراد به شرح جدول زیر است:^[۳]

    سن	میزان توصیه شده ویتامین e در واحد میلی گرم(mg) و واحد بین‌المللی (IU)
    کودکان
    ۱ تا ۳ سالگی	۲۰ میلی گرم در روز یا 9 IU
    ۴ تا ۸ سالگی	۷ میلی گرم در روز یا 10.4 IU
    ۹ تا ۱۳ سالگی	۱۱ میلی گرم در روز یا 16.4 IU
    خانم‌ها
    ۱۴ سال به بالا	۱۵ میلی گرم در روز یا 22.4 IU
    باردار	۱۵ میلی گرم در روز یا 22.4 IU
    شیردهی	۱۹ میلی گرم در روز یا 28.5 IU
    مردان
    ۱۴ سال به بالا	۱۵ میلی گرم در روز یا 22.4 IU

    کمبود ویتامین ای

    کمبود این ویتامین باعث افزایش احتمال ابتلاء به سرطان و مشکلات قلبی و عروقی و اختلالات تولید مثلی می‌شود. ذخیره این ویتامین در بدن ۱۰ تا ۱۵ سال کفایت می‌کند اما بعد از این مدت (معمولاً کسانی که مشکل هضم چربی دارند به این دوره می‌رسند) اختلالات بینایی، ضعف عضلات، عدم پاسخ گویی به محرک‌های محیطی و عدم توانایی در حفظ تعادل و زخمهای سریع پوستی بروز می‌کند. همچنین این ویتامین در جلوگیری از سقط جنین بسیار مؤثر است.^[۱۳]

    مصرف بیش از اندازه

    مشکلات مصرف زیاد این ویتامین نسبت به سایر ویتامین‌های محلول در چربی کمتر است، زیرا بدن تحمل مقادیر زیاد آن را نسبتاً دارد. اما اگر مصرف بیش از اندازه و به صورت مصنوعی (قرص و آمپول) باشد، باعث مسمومیت‌های ویتامینی می‌شود. همچنین از دیگر عوارض مصرف بیش از اندازه این ویتامین این است که بدن از دیگر ویتامین‌های محلول در چربی استفاده نمی‌کند و کمبود این ویتامین‌ها در بدن به وجود می‌آید. باعث رسوب کلسیم در استخوان‌ها می‌شود. موجب اختلال در ذخیره ویتامین آ در کبد می‌شود. باعث می‌شود مدت زمان انعقاد خون زیاد شود و حتی مصرف بیش از اندازه آن (بیشتر از ۴۰۰واحد) خطر مرگ به همراه دارد.^[۱۴] مصرف طبیعی این ویتامین حتی بیش از اندازه این عوارض را به دنبال ندارد.^[۱۵] مصرف زیاد مکمل ویتامین e در ۸ هفته اول بارداری می‌تواند ۱٫۷ تا ۹ برابر خطر ابتلاء به نقص مادرزادی قلبی در کودکان را افزایش می‌دهد.^[۳]

    منابع حاوی ویتامین ای

    این ویتامین تنها در منابع گیاهی و در منابع چربی حیوانی یافت می‌شود. موادی مثل روغن‌های گیاهی مثل روغن آفتاب گردان و زیتون ٬ ذرت و بادام ٬ آجیل تازه(فندق ٬ بادام ٬ گردو) ٬ اسفناج ٬ کلم پیچ ٬ سویا و سیب زمینی دارای مقادیری از این ویتامین می‌باشند. همچنین روغن جوانه گندم غنی‌ترین ماده غذایی از لحاظ ویتامین ای می‌باشد. در میوه‌هایی مثل هلو و یا مارچوبه نیز به طور نسبی این ویتامین یافت می‌شود. به جز منابع طبیعی ویتامین ای به صورت مصنوعی و به شکل قرص و آمپول نیز در دسترس می‌باشد. میزان نیاز روزانه بدن انسان به این ویتامین ۷ تا ۹ میلی گرم می‌باشد. این دارو اعتیاد آور است.^[۱۶][۱۷]

    میزان ویتامین e در هر ۱۰۰ گرم از ماده غذایی حدوداً در اندازه زیر است:^[۳]

    خوراکیهای حاوی ویتامین e	میزان وجود ویتامین e در صد گرم (mg/ 100 g)
    روغن جوانه گندم	۱۵۰ میلی گرم
    روغن آفتاب گردان	۴۱ میلی گرم
    آجیل‌ها	۲۱ میلی گرم
    روغن خرما	۱۵ میلی گرم
    سبزیجات برگدار و پررنگ از قبیل اسفناج، برگ چغندر	۲٫۵ میلی گرم
    آواکادو	۲٫۱ میلی گرم
    کیوی	۱٫۵ میلی گرم
    کلم بروکلی	۱ میلی گرم
    گوجه فرنگی	۵. میلی گرم

    اثرات جانبی

    مصرف بیش از حد مکمل ویتامین e می‌تواند باعث تهوع، سردرد، خونریزی، خستگی و موارد دیگر گردد. همچنین مصرف بیش از حد آن می‌تواند باعث نارسایی کلیه شود.^[۳]افرادیکه از داروهای رقیق کننده خون (همچون وارفارین و یا آسپرین) و یا سایر داروها استفاده می‌کنند، می‌بایست قبل از مصرف با پزشک‌شان مشورت نمایند.^[۳]

    نقش ویتامین E در ورزش

    ورزش های استقامتی ۱۰ تا ۲۰ برابر حالت عادی، مصرف اکسیژن را افزایش می دهند که این مسئله تولید رادیکال های آزاد و در نتیجه تخریب عضلات و سایر بافت های بدن را افزایش می دهد و نهایتاً ظرفیت اجرا را کاهش دهد.

    ویتامین E چون خاصیت آنتی اکسیدانی دارد بعد از تمرینات شدید ورزشی باعث بازسازی سریع سلول های تخریب شده از ورزش می شود و باعث از بین رفتن سریع درد عضلانی می شود. مکمل دهی ویتامین E در ورزشکاران حرفه ای، یعنی افرادی که بطور دائم و پیوسته ورزش می کنند، توصیه می شود، نه افرادی که بطور دلخواه ورزش می کنند.^[۱۸]

    منابع

    1.  
19. ویتامین E، آنتی اکسیدانی مهم-تبیان
20.  
21. (ویتامینE)
22.  
23. «ویتامین e». راستینه.
24.  
25. (ویتامینE)
26.  
27. ویتامین E
28.  
29. تأثیر ویتامین E در کاهش دردهای قاعدگی-تبیان
30.  
31. سایت رسمی دکتر ابراهیم رزم پا
32.  
33. نقش ویتامین E در سرطان پروستات
34.  
35. ارتباط کمبود ویتامین E و آسم
36.  
37. تأثیر ویتامین‌های C و E در جلوگیری از سکته مغزی-شبکه اطلاع رسانی کیمیا
38.  
39. The Best Brain Food You Should Be Eating مجله ریدرز دایجست
40.  
41. ALZHEIMER뭩 PREVENTION alzheimersinfo.org
42.  
43. (ویتامینE)
44.  
45. مصرف زیاد ویتامین E خوب نیست
46.  
47. عوارض مصرف زیاد ویتامین‌های E،B وC
48.  
49. (ویتامینE)
50.  
51. سایت رسمی دکتر ابراهیم رزم پا
52.  

5. ویتامین کا
   کلاس دارویی
   موارد مصرف	Vitamin K deficiency
   مقصد زیستی	Gamma-glutamyl carboxylase
   کد آتی‌سی	B02BA
   پیوند به بیرون
   سمپ	D014812
   آاچ‌اف‌اس/Drugs.com	Medical Encyclopedia

   

    
   ساختار شیمیایی ویتامین K1
   

    
   ساختار شیمیایی ویتامین K2

   ویتامین K یک گروه از ساختار مشابه، محلول در چربی ویتامین‌هایی است که بدن انسان برای اصلاح پروتئین‌های خاصی که برای انعقاد خون است و همچنین در استخوان و دیگر بافت‌ها به آن احتیاج دارد. تعدیل پروتئین‌ها اجازه می‌دهد که آنها را به یون کلسیم اتصال دهیم. ویتامین k شامل ۲ پروتئین طبیعی k1 و k2 است. ویتامین k2 به نوبه خود شامل تعدادی از انواع مواد شیمیایی مرتبط با طول‌های مختلف از زنجیره‌های جانبی کربن که از اتم گروه ایزوپرونید ساخته شده است. ویتامین k1 همچنین به عنوان فیتومنادین و یا فیلوکین و یا فیتونادین شناخته شده است که توسط گیاهان ساخته می‌شود و بیشترین مقدار آن در سبزیجات برگ سبز یافت می‌شود زیرا بطور مستقیم در فتوسنتز نقش دارند. این ممکن است که ((فرم گیاه)) با ویتامین K باشد. این ویتامین بعنوان یک ویتامین فعال در حیوانات است و از وظایف کلاسیک ویتامین K شامل فعالیت در فرایند تولید پروتئین در لخته شدن خون است. همچنین ممکن است حیوانات آن را تبدیل کنند به ویتامین k2. ویتامین K2 بعنوان ذخیره ساز اصلی در حیوانات است که دارای چندین زیر گروه در طول زنجیره‌های متفاوت از ایزوپرونید است. این ویتامین K2 مناکوئنیس نامیده می‌شود و خود را توسط تعدادی از باقی‌مانده‌های ایزوپرونید در زنجیره جانبی مشخص می‌کند. Menaquinones ها بطور مختصر MK-N خوانده می شوندکه در آن M مخفف Menaquinones و K مخفف ویتامین K و N نشان دهنده تعداد باقی‌مانده زنجیره جانبی isoprenoid است. برای مثال Menaquinone – 4 (بطور مختصر MK-4) دارای ۴ باقی‌مانده Isoprene در زنجیره جانبی آن است. Menaquinone-4 (همچنین بعنوان Menatetrenone از چهار باقی‌مانده isoprene آن شناخته شده است) شایع‌ترین نوع ویتامین K2 در محصولات حیوانی از MK-4 است که بطور معمول از ویتامین K1 در بافت‌های خاص حیوانات (دیواره‌های شریانی- پانکراس و بیضه) که با جایگزینی غیر اشباع شامل ۴ واحد isoprene باعث ایجاد Menaquinone -4 می‌شود. این نظیر ویتامین K2 ممکن است آنزیمی با عملکرد متمایز از ویتامین K1 داشته باشد. باکتری‌ها در روده بزرگ نیز می‌توانند ویتامین K1 را به ویتامین K2 تبدیل کنند. علاوه بر این باکتریها بطور معمول در طول زنجیره جانبی isopreneoid ویتامین K2 به تولید طیف وسیعی از اشکال ویتامین K2 می‌کنند که مهمترین آنها MK-7 به MK-11 که عنصری از ویتامین K2 است. تمام اشکال K2 به جز MK-4 که می‌توان تولید کرد بوسیله باکتری و می‌توان استفاده کرد از این اشکال در تنفس‌های بی هوازی .MK-7 ودیگر باکتری‌های گرفته شده از ویتامین K2 نشان می‌دهد فعالیت ویتامین K را در حیوانات. هنوز نا مشخص است برتری MK-7 بر MK-4 و در حال حاضر این موضوع در حال تحقیق و بررسی است. سه نوع ویتامین K مصنوعی شناخته شده است. ویتامین K3 و K4 وK5. اگرچه K1 و همه نظایر K2 ثابت شده‌اند که غیر سمی اند. ویتامین مصنوعی K3 نشان داده شده است که سمی است و همچنین ویتامین‌های مصنوعی K4 و K5 نیز غیر سمی هستند. کشف ویتامین K1 ویتامین K1 کشف شد در سال ۱۹۲۹ بوسیله دانشمند دانمارکی هنریک دم زمانی که بررسی می کردنقش کلسترول را بادانه دادن به جوجه‌ها. بعد از چند هفته حیوانات بزرگ شدند و شروع کردند به خونریزی. این نقص نمی‌تواند ترمیم پیدا کند با اضافه کلسترول خالص به رژیم غذایی آنها. این به نظر می‌رسد که باهم بودن با کلسترول یک ترکیب دوم از مواد غذایی استخراج شده بود و این ترکیب ویتامین انعقاد نامیده می‌شود. ویتامین جدید حرف K را دریافت کرد ریرا اکتشافات اولیه آن در یک مجله آلمانی تحت عنوان ویتامین koagulation گزارش شده است. تبدیل ویتامین K1 به ویتامین K2 در حیوانات MK-4 از ویتامین K2 تولید می‌شود. از طریق تبدیل ویتامین K1 در لوزلمعده و دیواره‌های شریانی و در بیضه‌ها. در حالیکه پرسش‌های بزرگ هنوز هم مسیر بیوشیمیایی برای ویتامین K1 به MK-4 را احاطه کرده. این تبدیل به باکتریهای روده وابسته نیست. در واقع بافت که دارای مقادیر بالایی MK-4 است دارای ظرفیت‌های قابل توجهی برای تبدیل بالای ۹۰ درصد K1 به MK-4 را دارد.

   در سال ۱۹۳۵ (میلادی) دانشمندی دانمارکی بنام هنریک دام متوجه وجود ماده‌ای در بدن مرغ شد که باعث انعقاد خون می‌شد. وی این ماده را «ویتامین کا» نام گذاری کرد. تاکنون دو نوع از این ویتامین شناخته شده‌اند که K1 و K2 نام دارند و تفاوت اندکی در ساختار مولکولی با یکدیگر دارند. ویتامین کا مانند ویتامین دی محلول در چربی است و بدن برای جذب آن نیاز به صفرا دارد. این ویتامین در برابر حرارت پایدار است اما در مقابل نور آفتاب و یخ زدگی از بین می‌رود. هر چه هوا گرمتر شود نیاز بدن به این ویتامین بیشتر می‌شود.^[۱]

   محتویات

   • ۱ فواید ویتامین کا
   • ۲ کمبود ویتامین کا
   • ۳ منابع حاوی ویتامین کا
   • ۴ منابع

   فواید ویتامین کا

   مهمترین فایده این ویتامین جلوگیری از خونریزی است. ویتامین کا در کنترل و درمان خونریزی ناشی از بیماری‌های کبد ٬ زردی و زخم معده سودمند است و همچنین خونریزی‌های ناشی از استفاده طولانی مدت از آسپرینها و آنتی بیوتیکها را درمان می‌کند. همچنین این ویتامین در درمان خونریزی شدید در دوران قاعدگی مفید است. به نوزادان زودرس که امکان خونریزی در آنها زیاد است هم بعد از تولد ویتامین کا تزریق می‌کنند. همچنین این ویتامین در پیشگیری از سنگ کلیه و درمان پوسیدگی استخوان سودمند است. نوع مصنوعی آن که محلول در آب است در درمان زخم‌های پوستی مفید است.

   کمبود ویتامین کا

   کمبود ویتامین کا باعث می‌گردد افراد در گرما دچار خونریزی بینی می‌شوند. وجود ویتامین کا برای انعقاد خون لازم است و بدون این ویتامین کبد نمی‌تواند پروترومبین که موجب انعقاد خون است را بسازد. همچنین کمبود این ویتامین در پوکی استخوان نیز مؤثر است.^[۲] عواملی ممکن است باعث شوند کمبود ویتامین کا در بدن بروز کند؛ مانند عدم جذب چربی‌ها در روده ٬بیماری‌های کبد یا در شرایطی که مصرف آنتی‌بیوتیک باعث از بین بردن باکتری‌هایی که در روده ویتامین کا تولید می‌کنند بشود. همچنین در کودکانی که فقط از شیر مادر تغذیه می‌کنند نیز احتمال کمبود ویتامین کا وجود دارد. اشعه ایکس و اشعه رادیو اکتیو و همچنین آلودگی هوا این ویتامین را در بدن از بین می‌برند.^[۳]

   منابع حاوی ویتامین کا

   

    
   کاهو سرشار از ویتامین کا است.

   نیمی از ویتامین کا مورد نیاز بدن توسط باکتری‌ها در روده خود انسان ساخته می‌شود.^[۴] علاوه بر آن مواد غذایی شامل جعفری، کلم، اسفناج، گل کلم، زرده تخم مرغ، کاهو، چای سبز ٬ گوجه فرنگی٬ مارچوبه، کرفس، لوبیا سبز، شاهی، شلغم ٬ روغن سویا ٬ روغن کبد ماهی و برگ سبز و نخودسبز پخته‌است. همچنین در شیر، گوشت و میوه جات به مقدار کم وجود دارد. میزان نیاز روزانه انسان به این ویتامین در مردان ۸۰ میکروگرم و در زنان ۶۵ میکروگرم است. مقداری از این ویتامین در کبد ذخیره می‌شود که جوابگوی نیاز یک هفته بدن انسان می‌باشد. خوردن سبزی‌های پربرگ و تیره برگ برای دریافت این ویتامین سودمند است. همچنین چون این ویتامین محلول در چربی است، خوردن سس با سالاد باعث افزایش جذب این ویتامین می‌شود.^[۵]

   منابع

   1.  
6. ویتامین کا ضروری برای انعقاد خون-تبیان
7.  
8. کمبود ویتامین کا برای سلامت استخوانها مضر است
9.  
10. آشنایی با ویتامین کا
11.  
12. ویتامین کا
13.  

5. ویتامین کا
   کلاس دارویی
   موارد مصرف	Vitamin K deficiency
   مقصد زیستی	Gamma-glutamyl carboxylase
   کد آتی‌سی	B02BA
   پیوند به بیرون
   سمپ	D014812
   آاچ‌اف‌اس/Drugs.com	Medical Encyclopedia

   

    
   ساختار شیمیایی ویتامین K1
   

    
   ساختار شیمیایی ویتامین K2

   ویتامین K یک گروه از ساختار مشابه، محلول در چربی ویتامین‌هایی است که بدن انسان برای اصلاح پروتئین‌های خاصی که برای انعقاد خون است و همچنین در استخوان و دیگر بافت‌ها به آن احتیاج دارد. تعدیل پروتئین‌ها اجازه می‌دهد که آنها را به یون کلسیم اتصال دهیم. ویتامین k شامل ۲ پروتئین طبیعی k1 و k2 است. ویتامین k2 به نوبه خود شامل تعدادی از انواع مواد شیمیایی مرتبط با طول‌های مختلف از زنجیره‌های جانبی کربن که از اتم گروه ایزوپرونید ساخته شده است. ویتامین k1 همچنین به عنوان فیتومنادین و یا فیلوکین و یا فیتونادین شناخته شده است که توسط گیاهان ساخته می‌شود و بیشترین مقدار آن در سبزیجات برگ سبز یافت می‌شود زیرا بطور مستقیم در فتوسنتز نقش دارند. این ممکن است که ((فرم گیاه)) با ویتامین K باشد. این ویتامین بعنوان یک ویتامین فعال در حیوانات است و از وظایف کلاسیک ویتامین K شامل فعالیت در فرایند تولید پروتئین در لخته شدن خون است. همچنین ممکن است حیوانات آن را تبدیل کنند به ویتامین k2. ویتامین K2 بعنوان ذخیره ساز اصلی در حیوانات است که دارای چندین زیر گروه در طول زنجیره‌های متفاوت از ایزوپرونید است. این ویتامین K2 مناکوئنیس نامیده می‌شود و خود را توسط تعدادی از باقی‌مانده‌های ایزوپرونید در زنجیره جانبی مشخص می‌کند. Menaquinones ها بطور مختصر MK-N خوانده می شوندکه در آن M مخفف Menaquinones و K مخفف ویتامین K و N نشان دهنده تعداد باقی‌مانده زنجیره جانبی isoprenoid است. برای مثال Menaquinone – 4 (بطور مختصر MK-4) دارای ۴ باقی‌مانده Isoprene در زنجیره جانبی آن است. Menaquinone-4 (همچنین بعنوان Menatetrenone از چهار باقی‌مانده isoprene آن شناخته شده است) شایع‌ترین نوع ویتامین K2 در محصولات حیوانی از MK-4 است که بطور معمول از ویتامین K1 در بافت‌های خاص حیوانات (دیواره‌های شریانی- پانکراس و بیضه) که با جایگزینی غیر اشباع شامل ۴ واحد isoprene باعث ایجاد Menaquinone -4 می‌شود. این نظیر ویتامین K2 ممکن است آنزیمی با عملکرد متمایز از ویتامین K1 داشته باشد. باکتری‌ها در روده بزرگ نیز می‌توانند ویتامین K1 را به ویتامین K2 تبدیل کنند. علاوه بر این باکتریها بطور معمول در طول زنجیره جانبی isopreneoid ویتامین K2 به تولید طیف وسیعی از اشکال ویتامین K2 می‌کنند که مهمترین آنها MK-7 به MK-11 که عنصری از ویتامین K2 است. تمام اشکال K2 به جز MK-4 که می‌توان تولید کرد بوسیله باکتری و می‌توان استفاده کرد از این اشکال در تنفس‌های بی هوازی .MK-7 ودیگر باکتری‌های گرفته شده از ویتامین K2 نشان می‌دهد فعالیت ویتامین K را در حیوانات. هنوز نا مشخص است برتری MK-7 بر MK-4 و در حال حاضر این موضوع در حال تحقیق و بررسی است. سه نوع ویتامین K مصنوعی شناخته شده است. ویتامین K3 و K4 وK5. اگرچه K1 و همه نظایر K2 ثابت شده‌اند که غیر سمی اند. ویتامین مصنوعی K3 نشان داده شده است که سمی است و همچنین ویتامین‌های مصنوعی K4 و K5 نیز غیر سمی هستند. کشف ویتامین K1 ویتامین K1 کشف شد در سال ۱۹۲۹ بوسیله دانشمند دانمارکی هنریک دم زمانی که بررسی می کردنقش کلسترول را بادانه دادن به جوجه‌ها. بعد از چند هفته حیوانات بزرگ شدند و شروع کردند به خونریزی. این نقص نمی‌تواند ترمیم پیدا کند با اضافه کلسترول خالص به رژیم غذایی آنها. این به نظر می‌رسد که باهم بودن با کلسترول یک ترکیب دوم از مواد غذایی استخراج شده بود و این ترکیب ویتامین انعقاد نامیده می‌شود. ویتامین جدید حرف K را دریافت کرد ریرا اکتشافات اولیه آن در یک مجله آلمانی تحت عنوان ویتامین koagulation گزارش شده است. تبدیل ویتامین K1 به ویتامین K2 در حیوانات MK-4 از ویتامین K2 تولید می‌شود. از طریق تبدیل ویتامین K1 در لوزلمعده و دیواره‌های شریانی و در بیضه‌ها. در حالیکه پرسش‌های بزرگ هنوز هم مسیر بیوشیمیایی برای ویتامین K1 به MK-4 را احاطه کرده. این تبدیل به باکتریهای روده وابسته نیست. در واقع بافت که دارای مقادیر بالایی MK-4 است دارای ظرفیت‌های قابل توجهی برای تبدیل بالای ۹۰ درصد K1 به MK-4 را دارد.

   در سال ۱۹۳۵ (میلادی) دانشمندی دانمارکی بنام هنریک دام متوجه وجود ماده‌ای در بدن مرغ شد که باعث انعقاد خون می‌شد. وی این ماده را «ویتامین کا» نام گذاری کرد. تاکنون دو نوع از این ویتامین شناخته شده‌اند که K1 و K2 نام دارند و تفاوت اندکی در ساختار مولکولی با یکدیگر دارند. ویتامین کا مانند ویتامین دی محلول در چربی است و بدن برای جذب آن نیاز به صفرا دارد. این ویتامین در برابر حرارت پایدار است اما در مقابل نور آفتاب و یخ زدگی از بین می‌رود. هر چه هوا گرمتر شود نیاز بدن به این ویتامین بیشتر می‌شود.^[۱]

   محتویات

   • ۱ فواید ویتامین کا
   • ۲ کمبود ویتامین کا
   • ۳ منابع حاوی ویتامین کا
   • ۴ منابع

   فواید ویتامین کا

   مهمترین فایده این ویتامین جلوگیری از خونریزی است. ویتامین کا در کنترل و درمان خونریزی ناشی از بیماری‌های کبد ٬ زردی و زخم معده سودمند است و همچنین خونریزی‌های ناشی از استفاده طولانی مدت از آسپرینها و آنتی بیوتیکها را درمان می‌کند. همچنین این ویتامین در درمان خونریزی شدید در دوران قاعدگی مفید است. به نوزادان زودرس که امکان خونریزی در آنها زیاد است هم بعد از تولد ویتامین کا تزریق می‌کنند. همچنین این ویتامین در پیشگیری از سنگ کلیه و درمان پوسیدگی استخوان سودمند است. نوع مصنوعی آن که محلول در آب است در درمان زخم‌های پوستی مفید است.

   کمبود ویتامین کا

   کمبود ویتامین کا باعث می‌گردد افراد در گرما دچار خونریزی بینی می‌شوند. وجود ویتامین کا برای انعقاد خون لازم است و بدون این ویتامین کبد نمی‌تواند پروترومبین که موجب انعقاد خون است را بسازد. همچنین کمبود این ویتامین در پوکی استخوان نیز مؤثر است.^[۲] عواملی ممکن است باعث شوند کمبود ویتامین کا در بدن بروز کند؛ مانند عدم جذب چربی‌ها در روده ٬بیماری‌های کبد یا در شرایطی که مصرف آنتی‌بیوتیک باعث از بین بردن باکتری‌هایی که در روده ویتامین کا تولید می‌کنند بشود. همچنین در کودکانی که فقط از شیر مادر تغذیه می‌کنند نیز احتمال کمبود ویتامین کا وجود دارد. اشعه ایکس و اشعه رادیو اکتیو و همچنین آلودگی هوا این ویتامین را در بدن از بین می‌برند.^[۳]

   منابع حاوی ویتامین کا

   

    
   کاهو سرشار از ویتامین کا است.

   نیمی از ویتامین کا مورد نیاز بدن توسط باکتری‌ها در روده خود انسان ساخته می‌شود.^[۴] علاوه بر آن مواد غذایی شامل جعفری، کلم، اسفناج، گل کلم، زرده تخم مرغ، کاهو، چای سبز ٬ گوجه فرنگی٬ مارچوبه، کرفس، لوبیا سبز، شاهی، شلغم ٬ روغن سویا ٬ روغن کبد ماهی و برگ سبز و نخودسبز پخته‌است. همچنین در شیر، گوشت و میوه جات به مقدار کم وجود دارد. میزان نیاز روزانه انسان به این ویتامین در مردان ۸۰ میکروگرم و در زنان ۶۵ میکروگرم است. مقداری از این ویتامین در کبد ذخیره می‌شود که جوابگوی نیاز یک هفته بدن انسان می‌باشد. خوردن سبزی‌های پربرگ و تیره برگ برای دریافت این ویتامین سودمند است. همچنین چون این ویتامین محلول در چربی است، خوردن سس با سالاد باعث افزایش جذب این ویتامین می‌شود.^[۵]

   منابع

   1.  
6. ویتامین کا ضروری برای انعقاد خون-تبیان
7.  
8. کمبود ویتامین کا برای سلامت استخوانها مضر است
9.  
10. آشنایی با ویتامین کا
11.  
12. ویتامین کا
13.  

ویتامین د
کلاس دارویی
کلکلسیفرول (D3)
موارد مصرف	راشیتیسم, osteoporosis, کمبود ویتامین د
مقصد زیستی	vitamin D receptor
کد آتی‌سی	A11CC
پیوند به بیرون
سمپ	D014807
آاچ‌اف‌اس/Drugs.com	MedFacts Natural Products

ویتامین د را که کلسیفرول می‌نامند، یکی از ویتامین‌های لازم برای بدن و از ویتامین‌های محلول در چربی است، که به رشد و استحکام استخوانها از طریق کنترل تعادل کلسیم و فسفر کمک می‌کند. این ویتامین با ایجاد افزایش جذب فسفر و کلسیم از روده‌ها و کاهش دفع از کلیه به متابولیسم استخوان‌ها کمک می‌کند و همچنین از طریق ترجمه ژنهای هسته سلول به رشد سلول کمک می‌کند.
منبع اصلی دریافت این ویتامین بجز منابع گیاهی مثل غلات و حیوانی مثل ماهی ساردین و شیر، تخم مرغ ونور آفتاب است. بطوری که ۱۰ تا ۲۰ دقیقه ماندن در زیر نور آفتاب، نیاز روزانه بدن انسان به این ویتامین را تأمین می‌کند. کمبود این ویتامین همچنین باعث پوکی استخوان در کهنسالی می‌گردد.^[۱]

محتویات

فواید

دریافت ویتامین د و کلسیم باعث افزایش قدرت و هماهنگی عضلات در افراد کهنسال می‌شود. همچنین ویتامین دی باعث پیشگیری از بروز بیماری‌هایی مانند راشیتیسم در کودکان، استئومالاسی در بزرگسالان و پوکی استخوان در کهنسالی می‌شود. همچنین این ویتامین به رشد و استحکام استخوان‌ها و رشد سلولها کمک زیادی می‌کند. نیاز روزانه برای این ویتامین برای هر فرد بالغ ۱۰ میکروگرم یا حداکثر ۲۰۰۰ واحد در روز می‌باشد. در دوران کودکی و پیری این میزان بالاتر است.^[۲][۳] همچنین مصرف ویتامین دی در سلامت مغز و جلوگیری از آلزایمر مؤثر است.^[۴]

عوارض مصرف کم

شیوع کمبود ویتامین د به خصوص در زنان و کودکان ایرانی بین ۵۰ تا ۸۰ درصد است.^[۵] از عوارض مصرف کم این ویتامین در دوران کودکی بیماری راشیتیسم است که به علت کمبود کلسیم و فسفر در زمان رشد استخوان‌ها، استخوان‌های فرد دارای املاح کمی خواهد بود و نخواهد توانست وزن فرد را تحمل کند و در نتیجه انحنا خواهد یافت. عوارض دیگر آن بزرگی جمجمه، زائده‌های دکمه مانند بر روی ستون فقرات و برجستگی سینه می‌باشد. همچنین مچ دست و پا پهن می‌شود که توسط رادیوگرافی قابل تشخیص است.
در دوران بزرگسالی فقر این ویتامین در بدن باعث بوجود آمدن بیماری استئومالاسی می‌شود. این بیماری به این شکل است که با کاهش تراکم استخوانی دردهای شدیدی در قسمت پا و کمر احساس می‌شود و همچنین استخوان‌ها بلند به راحتی شکسته می‌شوند. اگر فرد در این دوران شروع به دریافت ویتامین دی کند، این عارضه رفع می‌شود.
در دوران کهنسالی کمبود این ویتامین باعث بروز بیماری پوکی استخوان به ویژه در زنان می‌شود. عامل اصلی تأثیرگذار تغییرات هورمونی در بدن است. اما در این دوران این بیماری میزان ویتامین دی در بدن کاهش می‌یابد اما دریافت این ویتامین در دوران بیماری کمک جندانی به بهبود آن نمی‌کند، بلکه برای پیشگیری از این بیماری باید از دوران جوانی کلسیم و فسفر همراه با ویتامین دی مصرف شود.^[۲]

همچنین کمبود این ویتامین در بدن باعث عوارضی چون دیر دندان درآوردن و دیر نشستن و دیر راه افتادن در کودکان، همچنین نافرم شدن لگن که این بیماری در دخترها باعث تنگی لگن شده و به ناچار باید از طریق سزارین زایمان کنند.^[۶] همچنین کمبود این ویتامین باعث افزایش احتمال ابتلاء به سرطان سینه یا پروستات می‌شود. کمبود این ویتامین باعث می‌شود که دستگاه ایمنی بدن ضعیف شده و باعث می‌شود فرد مبتلا به سرطان و دیابت و حتی عفونت بگردد.

علل کمبود

عواملی مثل مصرف برخی داروهای ضد تشنج مانند فنوباربیتال یا فنی توئین یا رشد سریع کودک یا برخی اختلالت در جذب این ویتامین در بدن یا نرفتن زیر نور آفتاب یا نخوردن غذاهای حاوی این ویتامین باعث کمبود ویتامین دی در بدن می‌شود.

افراد در معرض کمبود ویتامین د

افراد زیر بیشتر از بقیه افراد جامعه در خطر کمبود ویتامین د می‌باشند:^[۷]

• نوزادان شیرخوار: ویتامین د موجود در شیر مادر تحت تأثیر ویتامین د موجود در بدن مادر است. بر اساس پیشنهاد انجمن اطفال آمریکا نوزادان شیرخوار باید روزانه 400 IU ویتامین دی دریافت نموده و از تماس مستقبم نور خورشید (توسط کرم ضد آفتاب و پوشاک) جلوگیری کرد.
• افراد مسن: پوست بدن در این افراد نمی‌تواند ساخت ویتامین د را به صورت کارآمدی انجام دهد؛ همچنین بیشتر در منزل به سر می‌برند.
• افرادی که محدودیت قرارگیری در معرض نور خورشید دارند؛ مانند افراد زمینگیر، خانم‌هایی که به علل مذهبی حجاب می‌کنند.
• افراد دارای پوست تیره: میزان بیشتر ملانین در پوست این افراد موجب کاهش توانایی پوست جهت تولید ویتامین د از طریق نورخورشید می‌گردد.
• افراد مبتلا به بیماری التهابی روده (IBD) و سایر بیماری‌هایی که منجر به اختلال در جذب چربی می‌شود مانند: برخی از بیماری‌های کبدی، سیستیک فایبروزیس، سلیاک، کرون، کولیت زخمی شونده.
• افراد چاق [شاخص توده ی بدنی BMI) ≥ ۳۰) ] یا افرادی که تحت جراحی بایپس معده قرار گرفته‌اند

میزان مناسب

انستیتوی پزشکی (IOM) میزانی برای مصرف ویتامین D پیشنهاد داده است.^[۸] دریافت این میزان ویتامین D از طریق رژیم غذایی (بهمراه یا بدون مکمل‌ها) باید برای حفظ سلامتی شما کافی باشد. این میزان:

• 600 IU درروز برای افراد بین ۱ تا ۷۰ سال^[۸]
• 800 IU در روز برای افراد بالای ۷۰ سال^[۸]

عوارض مصرف زیاد

استفاده بیش ازحد از این ویتامین مخصوصاً اگر همراه با مصرف زیاد کلسیم باشد منجر به مسمومیت می‌گردد. استفاده از قرص و آمپول ویتامین دی بطور مستمر باعث مشکلاتی مانند رسوب کلسیم در بافت‌های نرم مثل کلیه‌ها، ریه‌ها، قلب و گوش می‌شود که در کلیه‌ها باعث سنگ کلیه، در ریه‌ها و قلب منجر به عوارض ریوی و قلبی، و در گوش به اختلالات شنوایی و حتی کری می‌انجامد. همچنین عوارض مانند سردرد، تهوع، استفراغ، ضعف، تشنگی زیاد، افزایش حجم ادرار، یبوست، تأخیر در رشد در طفل‌های شیرخوار، مشکلات گوارشی و شکنندگی استخوان نیز از دیگر عوارض مصرف بیش از اندازه ویتامین دی می‌باشد.^[۹]

منابع ویتامین د

 

• آفتاب:تابش پرتو فرابنفش به پوست انسان باعث می‌شود که ماده‌ای به نام دهیدروکلسترول با طی مراحلی در بدن در کلیه به ویتامین دی تبدیل شود. افراد با پوست روشن‌تر نسبت به تیره‌ترها می‌توانند در مدت کمتری که زیر آفتاب مانده‌اند نیاز خود به این ویتامین را تأمین کنند تقریباً تمام ویتامینdمورد نیاز یک فرد، در مکانی که هوای آفتابی دارد از این طریق ساخته می‌شود.
• منابع گیاهی:غلات و برخی سبزیجات و میوه‌جات.
• منابع حیوانی:کره، روغن کبد ماهی، زرده تخم مرغ، خامه، جگر، ماهی ساردین حاوی مقادیر زیادی از این نوع ویتامین هستند.
• دریافت این ویتامین به صورت مصنوعی مثل کپسول و آمپول.

درمان کمبود ویتامین د

انواع مختلفی از ترکیبات ویتامین Dبرای درمان در دسترس هستند. ۲شکل ویتامین د که بیشتر در دسترس هستند ارگوکلسیفرول(vitamin D2)وکوله کلسیفرول (vitamin D3)هستند. ازآنجا که ویتامین د۳فرم طبیعی ویتامین بوده وممکن است ویتامین د را به شکل موثرتری افزایش دهد، بیشتر توصیه می‌گردد.

در ایران

حداقل ۸۰٪ کودکان ایرانی به درجات شدید و بیش از ۹۰٪ از آنها به درجات متفاوتی دچار کمبود ویتامین د هستند.^[۱۰]

جستارهای وابسته

راشیتیسم

نرم‌استخوانی

پیوند به بیرون

آزمایش ویتامین

14. ویتامین ث

    سامانه‌شناسی نام (آیوپاک)
    2-Oxo-L-threo-hexono-1,4-lactone-2,3-enediol or (R)-3,4-dihydroxy-5-((S)- 1,2-dihydroxyethyl)furan-2(5H)-one
    داده‌های بالینی
    AHFS/Drugs.com	Multum Consumer Information
    رده بارداری	A
    تجویز	oral
    داده‌های فارماکوکینتیکی
    فراهمی زیستی	rapid & complete
    پیوند پروتئینی	negligible
    نیمه‌عمر	varies according to plasma concentration
    دفع	renal
    شناسه
    شماره سی‌ای‌اس	۵۰–۸۱-۷
    کد ATC	A11G
    پاب‌کم	CID ۵۷۸۵
    بانک‌دارو	DB00126
    کم‌اسپایدر	۱۰۱۸۹۵۶۲
    UNII	PQ6CK8PD0R
    KEGG	D00018
    ChEBI	CHEBI:۲۹۰۷۳
    ChEMBL	CHEMBL۱۹۶
    NIAID ChemDB	AIDSNO:۰۰۲۰۷۲
    مترادفها	L-ascorbic acid
    داده‌های شیمی
    فرمول	C6H8O۶
    وزن مولکولی	176.12 g/mole
    SMILES	eMolecules & PubChem
    InChI[نمایش]
    Physical data
    چگالی	۱٫۶۹۴ g/cm³
    دمای ذوب	۱۹۰ °C (374 °F)
    نقطه جوش	۵۵۳ °C (خطای عبارت: نویسه نقطه‌گذاری شناخته نشده «�» °F)
    (what is this?)  (verify)

    ویتامین ث یا ال-آسکوربات ریز مغذی حیاتی برای گونه‌های پیشرفته پستانداران (انسان، میمون‌ها و مانند این‌ها)، شمار اندکی از گونه‌های دیگر پستانداران (به‌ویژه خوکچه هندی و خفاش‌ها)، تعدادی از گونه‌های پرندگان و برخی ماهی‌هاست. تقریباً بجز موارد که در بالا ذکر شد بقیه جانداران این ویتامین را در بدن خود می‌سازند.^[۱]

    در سده نوزدهم و در جریان مبتلا شدن بسیاری از دریانوردان به بیماری اسکروی این دریانوردان چاره کار را در مصرف مرکبات دیدند و بالاخره در سال ۱۹۲۸ این ویتامین در میوه پرتقال کشف شد و اسید اسکوربیک نام گرفت. این ویتامین که از ویتامین‌های محلول در آب است، در برابر حرارت و مواد قلیایی از بین می‌رود. این ویتامین در واکنش‌های شیمیایی بدن یک حمل کننده الکترون است و از مهمترین آنتی اکسیدان‌ها است.^[۲]

    ویتامین c جامدی سفید رنگ و محلول در آب و غیر سمی است که مصرف آن سامانه ایمنی بدن را افزایش می‌دهد. دارای استر حلقوی است و در محیط آبی آبکافت می‌شود و اسید می‌سازد؛ به همین دلیل به ان «اسید آسکوربیک» می‌گویند.

    محتویات

    • ۱ فواید ویتامین ث
    • ۲ کمبود ویتامین ث
    • ۳ مصرف بیش از اندازه
    • ۴ منابع حاوی ویتامین ث
      • ۴.۱ منابع گیاهی
      • ۴.۲ منابع جانوری
    • ۵ منابع

    فواید ویتامین ث

    ویتامین ث آنتی اکسیدان است، یعنی در جریان خون قرار گرفته و اثر شیمایی موادی که به بافت‌های بدن آسیب می‌رسانند را خنثی می‌کند. این ویتامین موجب محافظت پوست در مقابل آثار مخرب اشعه ماورای بنفش نور خورشید می‌شود. همچنین این ویتامین به افزایش قدرت ایمنی بدن استحکام لثه‌ها و دندان‌ها کمک می‌کند.^[۲] این ویتامین همچنین باعث ساخت کلاژن (قوی‌ترین بخش بافت پیوندی که تمام اعضای بدن را در کنار هم نگه می‌دارد)^[۳] شده و در پیشگیری از بالارفتن کلسترول خون و ایجاد لخته‌های خونی در رگ مؤثر است.^[۴] اشاره شده‌است که این ویتامین برخلاف تفکر همگان کمکی در پیشگیری از بروز سرماخوردگی نمی‌کند و فقط طول دوره بیماری را کوتاه و به تخفیف عوارض آن کمک می‌کند.^[۵] همچنین مصرف این ویتامین باعث جذب بهتر آهن در بدن می‌شود و به افرادی که دچار کم‌خونی هستند توصیه می‌گردد.
    ویتامین ث به عقیده برخی کارشناسان احتمال بروز سکته مغزی در افراد غیر سیگاری را تا ۳۰٪ و در افراد سیگاری تا ۷۰٪ کاهش می‌دهد. به اعتقاد این محققان آنتی اکسیدان‌هایی مانند ویتامین ث احتمالاً سلول‌ها را از فشار اکسیدی که در سکته مغزی مؤثر هستند، حفظ می‌کند. البته به گفته دانشمندان ویتامین ث که از طریق مصرف طبیعی کسب شود، اثرش بسیار بیشتر است.^[۶][۷] همچنین در تحقیق دیگری دانشمندان مصرف این ویتامین را در تراکم استخوانی افراد مؤثر دانسته‌اند.^[۸] در پژوهشی دیگر نیز گفته شده‌است که تزریق مقدار زیادی ویتامین ث به افرادی که دچار سرطان هستند باعث می‌شود که رشد سرطان در آنها را متوقف کند. این ویتامین می‌تواند زنجیره‌ای مخرب در درون سلول بیمار بوجود آورد. گفته شده که تزریق این ویتامین به موش‌هایی که دچار تومور بودند، اندازه تومورهای آنان را به نصف کاهش داده‌است.^[۹] این ویتامین از اکسید شدن سلول‌های چرب حاضر در غشاء سلولی توسط عوامل اکسید کننده جلوگیری می‌کند؛ با تداوم اکسید شدن سلول‌های چرب و ایجاد تغییراتی در سلول و ماده ژنتیکی سلول باعث بروز برخی سرطان‌ها می‌شود.^[۱۰] محققان مصرف این ویتامین را به کسانی که از بیماری‌های قلبی رنج می‌برند نیز توصیه کرده‌اند. زیرا ویتامین ث باعث تصلب شریان شده و کمبود آن در بیماران قلبی همراه با خشکی و سفتی رگها می‌شود و باعث بوجود آمدن درد در این افراد می‌گردد.^[۱۱]

    کمبود ویتامین ث

    ویتامین ث مورد نیاز برای هر فرد سالم ۶۰ میلی‌گرم در روز توصیه شده‌است.^[۲][۶] اگر فردی به مدت یک ماه به میزان کمتر از حداقل مورد نیاز یک فرد این ویتامین را دریافت کند دچار عوارضی مانند بیماری اسکروی، خونریزی لثه و همچنین خشکی پوست و آثار خون مردگی در زیر آن می‌شود.^[۲] در پژوهشی دانشمندان به این نتیجه رسیدند که وجود چربی در غذا باعث می‌شود که ویتامین ث خاصیت ضد سرطانی خود را از دست بدهد. دانشمندان می‌گویند وقتی مخلوط از بزاق و مواد غذایی در معده با شیره آن مخلوط می‌شوند، ویتامین ث موجود در مواد غذایی می‌تواند رادیکال‌های آزاد، یعنی همان موادی که سرطان‌زا هستند را از بین ببرد؛ رادیکال‌های آزادی مانند نیتریت که در مواد غذایی آماده و کنسروی، مانند سوسیس و کالباس به مقدار زیاد وجود دارند. اما در یک تحقیق، هنگامی که مقدار بیشتری چربی به همین مخلوط غذایی اضافه شد دیده شد که دیگر ویتامین ث نمی‌تواند این واکنش شیمیایی را انجام دهد. کمبود ویتامین ث سبب می‌شود که اسپرم‌ها به هم بچسبند و این حالت سبب ۱۶٪ موارد ناباروری در مردان می‌شود.^[۱۲]

    اسکوربوت، نوعی بیماری خونی ناشی از کمبود ویتامین ث می‌شود.

    افراد زیر در معرض کمبود ویتامین ث هستند^[۱۳]:

    • نوزادانی که در سال اول زندگی از شیر گاو یا شیرهای تغلیظ شده استفاده می کنند
    • افراد در معرض سوء تغذیه ( شامل الکلیسم، افراد مسن، بی اشتهایی و ایدز )
    • افراد مبتلا به دیابت تیپ یک
    • افراد دارای بیماری های روده ی کوچک ( مانند بیماری کرون، سلیاک، ویپل )
    • زنان باردار و شیرده
    • بیماران تحت دیالیز
    • بیماران مبتلا به تیروتوکسیکوز
    • سیگاری ها
    • افراد مبتلا به اختلالات انباشت آهن در بدن
    • افراد مبتلا به سوء تغذیه ( برخی افراد مسن، مصرف کنندگان مواد مخدر و الکل، برخی از افراد مبتلا بیماری های ذهنی)

    مصرف بیش از اندازه

    معمولاً اضافه این ویتامین از راه ادرار دفع می‌شود.^[۶] اما مصرف خیلی زیاد آن باعث تکرر ادرار، سنگ کلیه و اسهال می‌شود. همچنین مصرف زیاد این ویتامین به صورت دارو باعث بروز اختلالات گوارشی، خطر ابتلاء به سنگ اگزالات در مجاری ادراری و اعتیاد بدن به مقدار زیاد مصرف این دارو می‌شود.^[۴][۱۴]

    منابع حاوی ویتامین ث

    

     
    مرکبات بهترین منابع ویتامین ث می‌باشند

    بیشتر جانداران این ویتامین را خود می‌سازند اما جاندارن دیگری مثل انسان هستند که باید این ویتامین را در طول روز از موادی که مصرف می‌کنند بدست بیاورند. این ویتامین هم بصورت طبیعی در منابع گیاهی و جانوری موجود است و هم بصورت مصنوعی و قرص. منابعی که بیشترین مقادیر این ویتامین را در خود دارند عبارتند از: توت فرنگی، کلم بروکلی، گریپ فروت، گوجه فرنگی، انبه، لیمو، گل کلم، سیب زمینی، هندوانه، اسفناج، کلم، نارنگی و مرکبات، کیوی و دیگر میوه‌ها و سبزی‌ها، منابع گیاهی دارای ویتامین ث و جگر منبع حیوانی دارای ویتامین ث است.^[۲] نگهداری طولانی مدت در یخچال، پختن، گرمای هوا، نور و دخانیات باعث از بین رفتن این ویتامین می‌شوند. از این رو افراد سیگاری به این ویتامین نیاز بیشتری دارند.^[۴] همچنین شیر مادر نیز دارای مقادیری از ویتامین ث می‌باشد و به همین جهت زنان باردار باید از مقدار بیشتری از این ویتامین مصرف کنند. همچنین می‌شود این ویتامین را ۳ تا ۶ ماه در دمای زیر صفر نگهداری کرد اما پس از آن تجزیه می‌شود. همچنین در میان سبزی‌ها ۲ سبزی‌های تیره برگ ویتامین ث بیشتری دارند و جعفری شش تا هفت برابر سایر سبزی‌ها دارای ویتامین ث می‌باشد.^[۱۰]

    

     
    مدلی از مولکول ویتامین ث٬سیاه کربن، سفید هیدروژن و قرمز اکسیژن می‌باشد.

    منابع گیاهی

    منابع گیاهی	متوسط (میلی گرم) در هر ۱۰۰ گرم
    کاکادو پلوم	۳۱۰۰
    کامو کامو	۲۸۰۰
    میوه گل رز	۲۰۰۰
    آسرولا	۱۶۰۰
    عناب	۵۰۰
    انگور هندی	۴۴۵
    باوباب	۴۰۰
    فلفل قرمز	۱۹۰
    جعفری	۱۳۰
    گوآوا	۱۰۰
    کیوی	۱۰۵
    کلم بروکلی	۹۰
    تمشک قرمز	۸۰
    لیچی	۷۰
    تمشک قطبی	۶۰
    خرمالو	۶۰

    منابع گیاهی	متوسط (میلی گرم) در هر ۱۰۰ گرم
    انبه هندی	۶۰
    توت فرنگی	۶۰
    پرتقال	۵۰
    لیمو شیرین	۴۰
    خربزه	۴۰
    گل کلم	۴۰
    سیر	۳۱
    گریپ فروت	۳۰
    تمشک	۳۰
    نارنگی	۳۰
    نارنگی ماندارین	۳۰
    اسفناج	۳۰
    کلم نارس سبز	۳۰
    لیمو ترش	۳۰
    انبه	۲۸
    توت سیاه	۲۱
    سیب زمینی	۲۰
    طالبی	۲۰
    گوجه فرنگی	۱۰
    زغال اخته	۱۰
    آناناس	۱۰

    منابع گیاهی	متوسط (میلی گرم) در هر ۱۰۰ گرم
    پاپااو	۱۰
    انگور	۱۰
    زرد آلو	۱۰
    آلو برقانی	۱۰
    هندوانه	۱۰
    موز	۹
    هویج	۹
    اوکادو	۸
    گیلاس	۷
    شفتالو	۷
    سیب	۶
    چغندر	۵
    گلابی	۴
    کاهو	۴
    خیار	۳
    بادمجان	۲
    انجیر	۲
    ازگیل	۰٫۳

     

    منابع جانوری

    منبع جانوری	متوسط (میلی گرم)
    جگر گوساله (خام)	۳۶
    جگر گاو (خام)	۳۱
    صدف خوراکی (خام)	۳۰
    جگر خوک (خام)	۲۳
    مغز بره (پخته)	۱۷
    جگر مرغ (سرخ شده)	۱۳
    جگر بره (سرخ شده)	۱۲
    قلب بره (کباب شده)	۱۱
    زبان بره (نیم پز)	۶
    شیر بز (تازه)	۲
    شیر گاو (تازه)	۲

    منابع

    1.  
15. مک‌کلاسکی، الوود اس.. کدام مهره‌داران ویتامین ث می‌سازند؟(PDF). . ریشه‌ها دورهٔ ۱۲، ش. ش ۲ (۱۹۸۵): ص ۹۶–۱۰۰.
16.  
17. ویتامین C-تبیان
18.  
19. نقش کلیدی ویتامین ث در بدن - مازیار مهدوی فر - رادیو زمانه
20.  
21. آشنایی با ویتامین ث یا اسیدآسکوربیک
22.  
23. آیا ویتامین «سی» از سرماخوردگی جلوگیری می‌کند؟-سایت جامع اطلاع رسانی تغذیه‌ای
24.  
25. تأثیر ویتامین‌های ای و ث در جلوگیری از سکته مغزی-آفتاب
26.  
27. شبکه اطلاع رسانی کیمیا
28.  
29. سودمندی ویتامین c برای استحکام استخوان -شبکه خبر
30.  
31. ویتامین «ث» در کاهش رشد سلولهای سرطانی مؤثر است-جام‌جم آنلاین
32.  
33. ویتامین C بخورید، سرطان نگیرید-جام‌جم آنلاین
34.  
35. بیماران قلبی ویتامین ث را فراموش نکنند
36.  
37. ویتامین C علیه سرماخوردگی؟!-تبیان
38.  
39. ده ماده غذایی سرشار از ویتامین ث
40.  

ویتامین ب کمپلکس‌ (به انگلیسی: Vitamin B Complex)

رده درمانی: ویتامین .

اشکال دارویی: قرص، آمپول، شربت

موارد مصرف

ویتامین ب کمپلکس برای درمان کمبودهای ویتامین ب تجویز می‌شود. این کمبودها اغلب تغذیه‌ای هستند. این ویتامین کاربرد زیادی برای ورزشکارانی که عملیات ورزشی سنگین انجام می دهند (برای جبران انرژی از دست رفته ) بسیار مفید می باشد... ب6 در برخی موارد ضد تهوع است.^{[نیازمند منبع]}

مکانیسم اثر

جبران کمبود ویتامین ب در بدن.این فراورده حاوی ویتامین‌های محلول در آب است که تقریباً هر یک به عنوان کوآنزیم اساسی در متابولیسم پروتئین، کربوهیدرات یا اسید چرب عمل می‌نماید. در ضمن این ویتامین توسط نیکوتین و کافئین به سرعت سرکوب می شود.

عوارض جانبی

عوارض جانبی زیادی ندارد و چون محلول در آب است به راحتی قابل دفع است.در بعضی موارد، حساسیت غیر طبیعی به فشار یا لمس و سفتی عضلانی در محل تزریق(پس از تزریق عضلانی)، برافروختگی عمومی، بثورات جلدی و خارش با مصرف این فراورده مشاهده شده‌است. در موارد خاص نیز همراه با تپش قلب و مشکلات کبدی و تغییر در سوخت و ساز بدن ( به خاطر انرژی زا بودن آن )می باشد.

جستارهای وابسته

ویتامین ب

منابع

ویتامین ب۶ از ویتامین‌های محلول در آب بوده و به حرارت و اسید مقاوم می‌باشد، البته اکسیداسیون، قلیا و نور ماورای بنفش به ویتامین B۶ آسیب می‌رساند. تقریباً ۵۰ درصد ویتامین در روند پختن و فرآوری از بین می‌رود.

حالت کوانزیمی این ویتامین پیریدوکسال فسفات PLP است که در حضور فسفات و به کمک آنزیم پیریدوکسال کیناز از پیروکسیدین،پیریدوکسال و پیریدوکسامین(اشکال مختلف B6) بدست می آید و نقش بسیار مهمی در واکنش های بیوشیمیایی دارد از جمله متابولیسم پروتئین (اسیدهای آمینه)،انتقال دهنده های عصبی (اسید گاما-آمینوبوتیریک،سروتونین و...)،گلیکوژن فسفریلاز و ....ویتامین B6 ضروری است برای تولید نیاسین (ویتامین B3) از اسید آمینه تریپتوفان ، متابولیسم هموگلوبین (پروتئین موجود در گلبول قرمز) و....

عملکرد

کوآنزیم پیریدوکسال ۵ - فسفات در واکنش‌های بیوشیمیایی گسترده‌ای دخیل می‌باشد، از جمله متابولیسم گلیکوژن و اسیدهای آمینه، سنتز اسیدهای نوکلئیک و سنتز و متابولیسم هموگلوبین. همچنین این ماده در سنتز، اسفنگومیلین و اسفنگولیپیدهای دیگر و نوروترانسمیترها نقش دارد.

پیریدوکسال فسفات PLP در انواع مختلف واکنش ها : راسمیزاسیون ها (تبدیل L-آمینو اسیدها و D-آمینواسیدها به یکدیگر ) ، دکربوکسیلاسیون و ترانس آمیناسیون شرکت میکند

- پیریدوکسال ۵ - فسفات در متابولیسم اسید گاما-آمینوبوتیرک^[۱] دخالت دارد.

• اسید گلوتامیک (اسید آمینه) بعد از دکربوکسیلاسیون توسط PLP تبدیل به اسید گاما-آمینوبوتیریک(انتقال دهنده ی عصبی به عنوان آرامش دهنده ی طبیعی بدن) میشود، فقدان یا کمبود این اسید موجب اختلالات عصبی میشود

- ویتامین B۶ در شکل پیریدوکسال ۵ - فسفات به عنوان کوآنزیم بیشتر از صد آنزیم، نقش ایفا می‌کند

علائم و نشانه‌های کمبود

-علایم و نشانه‌های کمبود ویتامین B۶ شامل آنمی هیپوکرومیک و میکروستیک، تشنج، درماتیت سبورئیک، گیجی و افسردگی می‌باشند

- کمبود ویتامین B۶ در کودکان و شیرخواران، موجب اختلالات الکتروانسفالوگرافی و تشنجی می‌گردد.

- کمبود ویتامین B۶ در بزرگسالان موجب چیلوز، گلوسیت، استوماتیت، آنمی، تحریک پذیری، گیجی و افسردگی می‌گردد.

- کمبود ثانویه ویتامین B۶، ممکن است در اثر سوء جذب، اورمی، سرطان، نارسایی قلبی و سیروز ایجاد گردد.

- خانم‌های باردار، الکلی‌ها و افراد مسن در خطر کمبود ثانویه ویتامین B۶ می‌باشند.

منابع غذائی

منابع غذایی حاوی ویتامین B۶ شامل گوشت، ماکیان، ماهی، تخم مرغ، سیب زمینی سفید و سبزیجات نشاسته‌ای می‌باشد. موز، لوبیای سفید، گردو، غلات و سویا غنی شده از منابع دیگر B۶ می‌باشد.

افراد با نیازهای خاص

• شیرخوارانی که شیر مادر می‌خورند و در هنگام تولد، غلظت پلاسمای B۶ آنها پایین است، ممکن است در خطر کمبود ویتامین B۶باشند.
• الکلی‌ها، به علت اختلال در تبدیل پیریدوکسین و پیریدوکسامین به پیریدوکسال فسفات، ممکن است در خطر کمبود ویتامین B۶ باشند.
• افرادی که با داروهای مهار کنندهٔ فعالیت ویتامین‌ها از جمله ایزونیازید، پنی سیلامین، کورتیکواستروئیدها و یا ضد تشنج‌ها تحت درمان هستند، ممکن است در خطر کمبود ویتامین B۶ باشند.
• مردانی که دچار عارضه بدخلقی مردانه شده‌اند.

تداخل داروئی

- واکنش نوریت محیطی در مصرف کنندگان ایزونیازید که همزمان از B۶ استفاده نمی‌کنند، شایع می‌باشد. - مصرف زیاد پیریدوکسین هیدروکلراید، اثرات سودمند لودوپا را کمرنگ می‌کند. - مصرف روزانه دویست میلی گرم B۶ به روی مدت یک ماه غلظت سرمی داروهای ضد تشنج را کاهش می‌شود.

جستارهای وابسته

پیریدوکسال فسفات

ویتامین ب۱۲

سامانه‌شناسی نام (آیوپاک)
α-(5,6-dimethylbenzimidazolyl)cobamidcyanide
داده‌های بالینی
AHFS/Drugs.com	monograph
رده بارداری	?
تجویز	oral, IV, IM
داده‌های فارماکوکینتیکی
فراهمی زیستی	readily absorbed in distal half of the ileum
پیوند پروتئینی	Very high to specific transcobalamins plasma proteins Binding of hydroxocobalamin is slightly higher than cyanocobalamin.
متابولیسم	hepatic
نیمه‌عمر	Approximately 6 days (400 days in the liver)
دفع	renal
شناسه
شماره سی‌ای‌اس	68-19-9
کد ATC	B03BA01
پاب‌کم	CID 5479203
بانک‌دارو	DB00115
کم‌اسپایدر	10469504
KEGG	D00166
ChEMBL	CHEMBL1697777
داده‌های شیمی
فرمول	C63H88CoN14O14P
وزن مولکولی	1355.37 g/mol
SMILES	eMolecules & PubChem
InChI[نمایش]
(what is this?)  (verify)

 

ویتامین ب۱۲ یا کوبالامین یک ویتامین حساس و مهم برای بدن می باشد. این ویتامین برای تکثیر سلولی (خونسازی) و عملکرد سیستم عصبی ضروری می باشد. این ویتامین بسیار حساس است و قابلیت تحمل نور ، حرارت و مواد اسیدی و قلیایی را ندارد. باکتری های تولید کننده ب 12 در دستگاه گوارش انسان ، از دهان و لثه و حلق تا روده بزرگ ، زندگی می کنند.ویتامین در منابع حیوانی مانند جگر، شیر، پنیر و تخم مرغ وجود دارد و دارای ۴ درصد کبالت است. کمبود آن منجر به بیماری کم‌خونی وخیم و غیر طبیعی شدن گویچه‌های قرمز خون می‌شود.^[۱]

نقش ویتامین ب 12 در بدن

این ویتامین در تولید سلول های بدن نقش دارد و وظیفه آن همانند اسیدفولیک ، شرکت در همانند سازی ژن های هسته سلول می باشد. تکثیر سلول ها در بافت عصبی ( تولید رشته های عصبی این بافت ) و دستگاه گوارش و مغز استخوان به خاطر حضور این ویتامین می باشد.

چرخه جذب ویتامین ب۱۲

ویتامین ب۱۲ موجود در غذا پس از ورود به بدن ابتدا با پروتئینی به نام «هاپتوکورین» Haptocorrin (فاکتورR یا ترانس کوبالامین یک) ترشح شده از غدد بزاقی پیوند میشود. «هاپتوکورین» با درست‌کردن یک کمپلکس با این ویتامین از ازبین رفتن آن توسط اسید معده جلوگیری می‌کند. سلولهای جداری معده پروتئینی به اسم «اینترینسیک فاکتور» یا فاکتور داخلی را می‌سازند. وقتی که «هاپتوکورین~ویتامین ب۱۲» کمپلکس وارد روده کوچک می‌شود، آنزیم پانکراس هاپتوکورین را حل می‌کند و ویتامین ب۱۲ را آزاد می‌کند. آنگاه ویتامین ب۱۲ با فاکتور داخلی پیوند شده و به بخش انتهایی روده کوچک (ایلئوم) می‌روند۰در قسمت انتهایی ایلئوم کمپلکس فاکتور داخلی + ویتامین B12 با انتقال فعال (اندوسیتوز) وارد سلولهای جدار روده میشود. در داخل سلولها ویتامین B12 از فاکتور داخلی جدا میشود و به پروتئین دیگری بنام ترانس کوبالامین دو متصل میشود . ترکیب این دو از روده به کبد منتقل میشود.

عوامل کمبود ویتامین ب 12

بر اساس کتاب فیزیولوژی گایتون شایعترین دلیل کمبود ویتامین ب 12 در حقیقت نه کمبود آن در غذا بلکه اختلال در سنتز فاکتور داخلی توسط معده می باشد.ترکیب این فاکتور با ویتامین ب 12 ، باعث جذب آن در ایلئوم ( قسمتی از روده کوچک )می شود.بیماریهای مختلف معدی مانند گاستریت های مزمن (تورم مزمن معده) و آتروفیک (کم‌خونی پرنیشیوز)، اعمال جراحی برداشتن کامل یا بخشی از معده، باعث عدم ترشح فاکتور داخلی گشته و کمبود ویتامین ب 12 را نیز بدنبال دارند. کمبود ویتامین B12 می‌تواند موجب کم خونی، احساس ضعف، افسردگی، زخم دهان و زبان، اختلالات روحی، کاهش حافظه، کاهش وزن، اختلال در راه رفتن و بوی بد دهان شود.

ویتامین B12 در کبد ذخیره می شود و اگر فرد سال‌های متمادی از این ویتامین استفاده نکند کمبودی در بدنش ایجاد نمی‌شود. گیاه خواران در تامین ویتامین B12 با مشکل مواجهند. افراد مسن با استفاده بیش از حد از ملین‌ها با کمبود این ویتامین در بدنشان روبه رو می‌شوند. وجود این ویتامین در بدن کودکان و سالمندان اهمیت زیادی دارد و ممکن است عدم وجود این ماده در بدن آنها موجب عدم جذب مواد مغذی دیگر شود.

مسمومیت و تغییرات پوستی بر اثر مصرف بیش از حد ویتامینB12

این ویتامین را باید در آب حل کرد سپس مورد استفاده قرار داد .. کمبود این ویتامین در کل عملکرد بدن تاثیر می گذارد و انتقال اکسیژن را با کندی مواجه می‌کند همچنین می‌تواند موجب ضعیف شدن سیستم دفاعی شود. کمبود آن بویژه در سیستم عصبی و خونسازی موثر است. این ویتامین در چرخه‌ی رشد سلولی نقش متفاوتی دارد و می‌تواند ایجاد انرژی و پروتئین کند. همچنین در تقسیم سلولی و روند رشد تاثیرگذار است.

پانویس

• Textbook of gastroenterology, volume I TADATAKA YAMADA Second Edition, p469
• Freeman AG. Hydroxy cobalamin versus Cyanocobalami. J R Soc Med. 1996 Nov.; 89(11):659

منابع

• انجمن گیاهخواران ایران
• دانشنامه رشد

تیامین کلرید
نام‌گذاری آیوپاک[نهفتن] 2-[3-[(4-Amino-2-methyl-pyrimidin-5-yl)methyl]-4-methyl-thiazol-5-yl] ethanol
دیگر نام‌ها[نهفتن] Aneurine Thiamin
شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس	۵۹-۴۳-۸
پاب‌کم	۶۰۴۲
کم‌اسپایدر	۵۸۱۹
UNII	X66NSO3N35
شمارهٔ ئی‌سی	200-425-3
دراگ‌بانک	DB00152
KEGG	u08580
MeSH	Thiamine
ChEBI	CHEBI:33283
ChEMBL	CHEMBL۱۵۸۸ , CHEMBL۱۵۴۷
کد اِی‌تی‌سی	A11DA01
مرجع بیلشتین	3581326
مرجع جی‌ملین	318226
جی‌مول-تصاویر سه بعدی	Image 1 Image 2 Image 3
SMILES [نمایش]
InChI [نمایش]
خصوصیات
فرمول مولکولی	C۱۲H۱۷Cl۱N۴O۱S۱
جرم مولی	۳۰۰٫۸۱ g mol−1
به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
(بررسی) (چیست: /؟)
Infobox references

تیامین یا ویتامین ب۱ ؛ این ویتامین تأثیرات بسیار مهمی در سوختن قندها در بدن و عملکرد اعصاب دارد. تیامین از راه روده جذب خون می‌شود. تغییراتی بر روی آن صورت می‌گیرد و آماده استفاده بافت‌ها می‌گردد. یکی از موادی که در جذب آن اختلال ایجاد می‌کند، الکل است که مصرف زیاد آن موجب کمبود ویتامین تیامین می‌شود. این ویتامین در بدن ذخیره نمی‌شود.

عملکرد آن در اندام‌ها، فعال کردن آنزیم‌های لازم برای سوختن قند در بدن است. این ویتامین نقش اساسی در ادامه عملکرد چرخه کربن دارد. نقش مهم دیگر آن در اعصاب است. ما برای انجام هر حرکت و یا درک حواس از محیط نیاز داریم پیام‌های عصبی از مغز به اعصاب بدن و بالعکس منتقل شوند، تیامین در انتقال پیامهای عصبی نقش مهمی دارد.

ساختمان شیمیایی

ویتامین ب۱ یا تیامین دارای دو حلقه هتروسیلیک می‌باشد که یکی از آنها گوگرددار به نام تیازول و دیگری حلقه دو ازت‌دار پیریمیدین است. حلقه پیریمیدین به صورت ۲و۵-دی‌متیل۴-آمینوپیریمیدین و حلقه تیازول به صورت ۴متیل۵هیدروکسی‌اتیل‌تیازول می‌باشد. این دو حلقه توسط ازت حلقه تیازول و ریشه متیل‌کربن۵پیریمیدین به یکدیگر متصل می‌شوند. تیامین یکی از ویتامین‌های محلول در آب است.

عوامل شیمیایی موثر

وجود ریشه‌های متیل حلقه پیریمیدین و تیازول و ریشه هیدروکسی‌اتیل حلقه تیازول برای فعالیت ویتامین ضروری است. هیدروژن متصل به کربن ۲ حلقه تیازول نقش اساسی را در خواص کوآنزیمی این ویتامین به عهده دارد. تیازمین یک الکل ازت‌دار است و به کمک عامل الکلی خود می‌تواند با اسیدها استریفیه و استر پیروفسفریک آن به نام تیامین پیروفسفات، شکل فعال این ویتامین در بدن می‌باشد.

کمبود تیامین

کمبود تیامین در انسان سبب بروز بیماری بری‌بری می‌گردد که معمولاً با عوارض قلبی-عروقی و عوارض عصبی و خیزوادم همراه است. عوارض قلبی-عروقی شامل تپش قلب، تنگی نفس و هیپرتروفی قلب می‌باشد که تدریجاً منجر به احتقان قلب، کبد، ریه و پیدایش خیز می‌گردد. عوارض عصبی نیز منجر به پلی‌نوریت اعصاب محیطی می‌گردد که ممکن است با یک خونریزی مغزی همراه باشد.

ضعف عضلانی و بی‌اشتهایی، کم شدن حرکات معده، حالت تهوع، تب و لاغری توام با اختلالات رویشی و عوارض پوستی از علایم دیگر این بیماری است. فقدان تیامین با افزایش ترکیبات سه‌کربنه همراه بوده و میزان اسید لاکتیک در سلول‌های عصبی و اسید پیروویک در سلول‌های عضلانی و خون ازدیاد حاصل می‌کند. در دام‌ها کمبود تیامین با بروز علائم عصبی همراه است.

فعالیت کوآنزیمی

تیامین به صورت استر دی‌فسفریک یعنی تیامین پیروفسفات، کوآنزیم آنزیمی به نام دکربوکسیلاز است که باعث دکربوکسیله شدن اسیدهای آلفاستونیک می‌گردد. دکربوکسیله شدن اسید پیروویک به دو صورت ممکن انجام می‌شود.

کربوکسیلاسیون ساده

در این عمل اسید پیروویک با از دست دادن یک مولکول گاز کربنیک به استالدئید تبدیل می‌شود و در مراحل بعدی آلدئید احیا شده و تولید الکل می‌نماید. این نوع دکربوسیلاسیون غیر هوازی است و توسط باکتری‌ها و مخمر آبجو انجام می‌شود.

دکربوسیلاسیون اکسیداتیو

این نوع دکربوکسیلاسیون با اکسیداسیون توام است. یعنی اسیدپیروویک، یک‌دوم مولکول اکسیژن گرفته و ایجاد اسید استیک و گاز کربنیک می‌نماید.

نیاز بدن

حبوبات، کبد و کلیه‌ها، غنی از تیامین هستند ولی در مرحله پخت طولانی غذاها، ویتامین غیر فعال می‌شود. احتیاج به تیامین در مراحل ضعف عمومی، نقاهت، کار عضلانی زیاد و شیردهی بیشتر است. اگر جیره غذایی از لیپیدها و پروتئین‌ها غنی باشد، نیاز به تیامین کاهش می‌یابد. انسان متوسط برای هر هزار کالری انرژی غذایی مورد نیاز، روزانه به ۰٫۵ میلی گرم تیامین احتیاج دارد.

مصرف بیش‌از اندازهٔ این ویتامین (۱۰۰ برابر نیاز بدن به صورت تزریقی) باعث مسمومیت شده و علائمی چون سردرد، تشنج، آریتمی قلبی، و واکنش‌های آلرژیک را ایجاد می‌کند.

ویتامین آ

سامانه‌شناسی نام (آیوپاک)
(2E,4E,6E,8E)-3,7-Dimethyl-9-(2,6,6-trimethyl-1-cyclohexen-1-yl)-2,4,6,8-nonatetraen-1-ol (Retinol)
داده‌های بالینی
نام تجاری	Aquasola
AHFS/Drugs.com	monograph
رده بارداری	A(US)
شناسه
شماره سی‌ای‌اس	۶۸–۲۶-۸
کد ATC	V04CB01
پاب‌کم	CID ۴۴۵۳۵۴
بانک‌دارو	DB00162
کم‌اسپایدر	۳۹۳۰۱۲
KEGG	D03365
ChEBI	CHEBI:۱۷۳۳۶
ChEMBL	CHEMBL۹۸۶
NIAID ChemDB	AIDSNO:۰۰۸۸۷۶
داده‌های شیمی
فرمول	C20H30O۱
وزن مولکولی	286.4516 g/mol
SMILES	eMolecules & PubChem
InChI[نمایش]
(what is this?)  (verify)

ویتامین آ از نوع ویتامین‌های محلول در چربی است. ویتامین‌های آ یا رتینول برای بهبود بینایی افراد در نور کم مثل شب و حفظ سلامتی سطح چشم، دفاع از بدن و سلامتی پوست است.

بر اثر کمبود این ویتامین فرد دچار ضخامت و خشک شدن قرنیه چشم می‌شود که به این بیماری گزروفتالمی(xerophthalmia) می‌گویند. اگر کمبود خیلی شدید شود فرد نابینا خواهد شد؛ ولی کمبود آن فرد را دچار شب کوری می‌کند.

ویتامین آ نقشی حیاتی در فعالیت سالم قلب و عروق بدن داشته و در تنظیم سالم فشار خون لازم است.

ویتامین آ در زخم‌های پوست، جوش‌ها و سایر عوارض پوستی چون دارویی، اثری درمانی داشته و کمبود آن موجب دیر درمان شدن زخم می‌شود.

ویتامین آ برای فعالیت مویرگ‌ها و حفظ جدار آنها لازم بوده و در عوارض قلبی عروقی یا خونریزی‌های مغزی کمبود این ویتامین دیده می‌شود.

ویتامین آ در عوارض و صداهای گوش در دوران سالمندی موجب درمان و رفع آن عوارض شده و مصرف آن از به وجود آمدن این عوارض و صداهای مختلف در گوش جلوگیری می‌نماید.

ویتامین آ در جلوگیری از پیری زودرس و نگهداری سلول‌های بدن و شادابی آنها تأثیر شایسته‌ای دارد و امروز در درمان‌های ژرونتولژی و جلوگیری از نابودی و مرگ اعضای بدن از ویتامین «آ» استفاده درمانی می‌شود.

ویتامین آ در بیماری‌های دستگاه تنفسی و سلول‌های مخاطی آن نقش درمانی داشته و کمبود آن موجب عوارض و آتروفی بافت‌های مخاطی بینی می‌گردد.

ویتامین آ در دوران بیماری‌ها و عفونت‌های مختلف در بدن مقاومت بدن را زیاد و عوامل ضد بیماری و میکروب را تقویت می‌نماید و موجب رفع بیماری شده و به سلامت بدن کمک می‌نماید.

ویتامین آ در رشد و نمو تأثیر دارد و برای کودکان جزو ضروریات حیاتی می‌باشد که رشد و نمو آن به نحو شایسته‌ای انجام پذیرد و موجب فعالیت و نشاط آنان می‌گردد.

ویتامین آ در زگیل یا دانه‌های پوستی موجب درمان شدن بوده و به نظر می‌رسد کمبود این ویتامین موجب بروز این دانه‌ها و یا زگیل می‌شود.

مصرف بیش از حد این ویتامین موجب مسمومیت می‌شود.

منابع ویتامین آ

روغن جگر ماهی، هویج (در هویج ماده‌ای به نام کاروتن وجود دارد که بدن آن را تبدیل به ویتامین آ می‌کند).

جگر گوساله، جگر مرغ، جگر گاو، پنیر، زرده تخم مرغ، کره تازه، قلوه

و در سبزیجات بیش از همه «جعفری، کدو، اسفناج، کاهو، شاهی»

و در میوه‌جات بیش از همه «خربزه، گیلاس، موز، خرما، هلو، پرتقال» بیشتر از سایر مواد غذایی دارای ویتامین آ می‌باشد.

فهرست مواد غذایی بر پایه اندازه ویتامین آ

میزان مورد نیاز

کودکان، چهار صد تا ششصد میلی گرم در روز

خانم‌ها، هشتصد میلی گرم در روز

مادران شیرده، هزار و سیصد میلی گرم در روز

آقایان، نهصد میکروگرم در روز

منابع

• دانستنیهای پزشکی، تألیف و ترجمه: پروفسور محمد حسین حاجبی