ماپروتیلین

سامانه‌شناسی نام (آیوپاک)
N-Methyl- 9,10-ethanoanthracene- 9(10H)- propanamine
داده‌های بالینی
AHFS/Drugs.com	monograph
مدلاین پلاس	a682158
رده بارداری	Sufficient data does not exist. Exert caution.
تجویز	oral, intramuscular, intravenous (infusion)
داده‌های فارماکوکینتیکی
فراهمی زیستی	66 to 70%
پیوند پروتئینی	88%
متابولیسم	hepatic
نیمه‌عمر	27-58 hours
دفع	biliar (30%) and urine (57%) as gluconurides, 3 to 4% as unchanged drug
شناسه
شماره سی‌ای‌اس	10262-69-8
کد ATC	N06AA21
پاب‌کم	CID 4011
IUPHAR ligand	2402
بانک‌دارو	DB00934
کم‌اسپایدر	3871
UNII	2U1W68TROF
KEGG	D02566
ChEMBL	CHEMBL21731
داده‌های شیمی
فرمول	C20H23N
وزن مولکولی	277.403 g/mol
SMILES	eMolecules & PubChem
InChI[نمایش]
(what is this?)  (verify)

ماپروتیلین (به انگلیسی: maprotiline)

رده درمانی: ضدافسردگی چهار حلقه‌ای .

اشکال دارویی: قرص

موارد مصرف

ماپروتیلین در درمان افسردگی بکارمی‌رود.

مکانیسم اثر

این دارو برداشت مجدد نوراپی نفرین به داخل پایانه‌عصبی را مهار می‌کند و در نتیجه باعث‌افزایش تحریک گیرنده‌ها می‌شود. همچنین به طور ضعیفی برداشت مجدد سروتونین و دوپامین را نیز مهار می‌کند.

عوارض جانبی

خواب آلودگی، خشکی دهان، افزایش اشتها و وزن، تاری دید، تهوع، اختلال در فعالیت جنسی، یبوست، اشکال در ادرارکردن، عوارض قلبی.

جستارهای وابسته

افسردگی

منابع

• فرهنگ داروهای ژنریک ایران، دکتر حشمتی

نیمودیپین

سامانه‌شناسی نام (آیوپاک)
3-(2-methoxyethyl) 5-propan-2-yl 2,6-dimethyl-4-(3-nitrophenyl)-1,4-dihydropyridine-3,5-dicarboxylate
داده‌های بالینی
AHFS/Drugs.com	monograph
مدلاین پلاس	a689010
رده بارداری	C: (USA)
تجویز	Intravenous, Oral
داده‌های فارماکوکینتیکی
فراهمی زیستی	100% (Intravenous) 13% (Oral)
پیوند پروتئینی	95%
متابولیسم	Hepatic
نیمه‌عمر	8–9 hours
دفع	Feces and Urine
شناسه
شماره سی‌ای‌اس	66085-59-4
کد ATC	C08CA06
پاب‌کم	CID 4497
IUPHAR ligand	2523
بانک‌دارو	DB00393
کم‌اسپایدر	4341
UNII	57WA9QZ5WH
KEGG	D00438
ChEMBL	CHEMBL1428
داده‌های شیمی
فرمول	C21H26N2O7
وزن مولکولی	418.44 g/mol
SMILES	eMolecules & PubChem
InChI[نمایش]
Physical data
دمای ذوب	7 °C (45 °F)
(what is this?)  (verify)

نیمودیپین (به انگلیسی: Nimodipine)

طبقه‌بندی فارماکولوژیک: مسدودکننده کانال کلسیمی .

طبقه‌بندی درمانی: گشاد‌کننده عروق مغزی

طبقه‌بندی مصرف در حاملگی: گروه C

اشکال دارویی: قرص، آمپول

محتویات

موارد مصرف

نیمودیپین برای پیشگیری از وازواسپاسم عروق مغزی و ایسکمی ناشی از آن در خونریزی ساب آراکنوئید و برای سردرد میگرن تجویز می‌شود.

مکانیسم اثر

نیمودیپین از طریق مسدودکردن کانال ورود کلسیم به داخل سلول‌ها عمل می‌کند؛ به همین علت آن را یک داروی مسدودکننده کانال کلسیمی می‌نامند. این خاصیت مسدودکنندگی باعث می‌شود تا مقدار کلسیم در سلول‌های عضله صاف قلبی و رگ‌های خونی کاهش یابد که موجب گشادی عروق (رگ‌ها) می‌شود.

عوارض جانبی

گیجی ، سردرد ، آریتمی قلبی ، ادم و هایپرتروفی لثه، اختلالات سایکوتیک،کاهش فشارخون،تاکی کاردی، درماتیت،بثورات جلدی، تهوع، اسهال، تنگی نفس،کرامپ های عضلانی

تداخلات

مصرف همزمان نیودیپین با داروهای ضدفشارخون باعث تشدید اثرات این داروها می شود و همچنین این دارو سطح سرمی فنی توئین را افزایش می دهد.

جستارهای وابسته

• خونریزی مغزی
• بلوک‌کننده کانال کلسیم

منابع

نیکوتین

سامانه‌شناسی نام (آیوپاک)
3-[(2S)-1-methylpyrrolidin-2-yl]pyridine
داده‌های بالینی
نام تجاری	Nicorette, Nicotrol
AHFS/Drugs.com	monograph
رده بارداری	D(US)
Dependence liability	Medium to high
تجویز	smoked (as smoking tobacco, mapacho, etc.), insufflated (as tobacco snuff or nicotine nasal spray), chewed (as nicotine gum, tobacco gum or chewing tobacco), transdermal (as nicotine patch, nicogel or topical tobacco paste), intrabuccal (as dipping tobacco, snuffs, dissolvable tobacco or creamy snuff), vaporized (as electronic cigarette, etc.), directly inhaled (as nicotine inhaler), oral (as nicotini), buccal (as snus)
داده‌های فارماکوکینتیکی
فراهمی زیستی	20 to 45% (oral)
متابولیسم	hepatic
نیمه‌عمر	2 hours
شناسه
شماره سی‌ای‌اس	54-11-5
کد ATC	N07BA01 QP53AX13
پاب‌کم	CID 942
IUPHAR ligand	2585
بانک‌دارو	DB00184
کم‌اسپایدر	80863
UNII	6M3C89ZY6R
KEGG	D03365
ChEBI	CHEBI:17688
ChEMBL	CHEMBL3
داده‌های شیمی
فرمول	C10H14N2
وزن مولکولی	162.12 g/mol
SMILES	eMolecules & PubChem
InChI[نمایش]
Physical data
چگالی	1.01 g/cm³
دمای ذوب	-79 °C (-110 °F)
نقطه جوش	247 °C (477 °F)
(what is this?)  (verify)

نیکوتین یک ترکیب آلی نیتروژن‌دار است که بیشتر در گیاهانی مانند تنباکو و در اندازه‌های کمتر در گوجه‌فرنگی، سیب‌زمینی، بادمجان و فلفل‌سبز یافت می‌شود. ۰٫۳ تا ۵ درصد گیاه خشک تنباکو را نیکوتین می‌سازد و یک زهر اثرگذار بر سامانه عصبی است که در بسیاری از حشره‌کش‌ها به کار می‌رود. نیکوتین در اندازه‌های کمتر یک انگیزنده‌های زیستی (محرک‌های زیستی) است و سبب اعتیاد و بسیاری از ویژگی‌های روانی دود تنباکو است.

محتویات

شیمی

نیکوتین یک آلکالوئید است که از نظر فیزیکی ماده‌ای نمگیر و روغنی و حل شونده در آب است. نیکوتین در آب یک باز است و به عنوان یک باز نیتروژنی با اسیدها نمک‌های معمولاً جامد و حل شونده در آب می‌سازد. بازآزاد نیکوتین در دمای ۹۵°C می‌سوزد و به همین سبب بیشتر نیکوتین سیگار سوخته و دود می‌شود؛ هرچند همان میزان کم می‌تواند سبب اعتیاد شود.

نیکوتین به سادگی از راه پوست جذب می‌شود و با نظر به حل‌شوندگی آن در آب یکی از راه‌های به دست آوردن آن خیساندن تنباکوی تکه شده در آب برای زمان ۱۲ ساعت است.

اثر نیکوتین بر جریان خون

پس از کشیدن (تدخین) دود تنباکو، نیکوتین موجود در آن ظرف چند ثانیه وارد جریان خون شده و به مغز می رسد. نیکوتینی که به مغز می رسد باعث ترشح شدن لحظه ای دوپامین در مغز(سیستم مزوکورتیکولیمبیک)، و احساس لذت و انرژی می شود. اثر دوپامین تولید شده سریعاً از بین رفته(حدود 2 ساعت) و باعث خستگی و کسل شدن فرد می شود. در این شرایط فرد مجدداً به همان احساس ناشی از ترشح دوپامین نیاز پیدا کرده و مجدداً اقدام به مصرف می کند. ^[۱]

نیکوتین در اندازه‌های کم یک انگیزنده‌است که سبب افزایش هوشیاری، حافظه و فعالیت می‌شود ولی در اندازه‌های بیشتر به افزایش تپش قلب، فشارخون و کاهش اشتها می‌انجامد.

نیکوتین هم انگیزنده و هم پریشان کننده‌است و اثر آن بر اساس شیوهٔ مصرف آشکار می‌شود. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که همان‌گونه که اندازه‌های کم اثر انگیزندگی دارد در اندازه‌های بیشتر سبب افسردگی می‌شود.

داروشناسی

پس از دمیدن دود سیگار نیکوتین به جریان خون راه یافته و پس از حدود ۷ ثانیه به مغز می‌رسد. هرچند نیکوتینی که به بدن می‌رسد تنها بخشی از نیکوتین موجود در سیگار است چون بیشتر نیکوتین موجود در برگ تنباکو در دمای بالای آتش سیگار تجزیه می‌شود ولی در مصرف برگ تنباکو به صورت جویدن میزان بیشتری از نیکوتین جذب می‌شود.

در دانش «داروشناسی» نیکوتین به عنوان یک پذیرندهٔ استیل کولین نیکوتینی کار می‌کند. نیکوتین در اندازه‌های کم سبب افزایش این پذیرنده‌ها شده و ترشح هورمون آدرنالین را افزایش می‌دهد که این سبب بالارفتن سرعت تپش قلب، فشار خون، تنفس و سرانجام افزایش گلوکز در خون می‌شود. نیکوتین در اندازه‌های بیشتر سبب غیرقطبی کردن پذیرنده‌های استیل کولین نیکوتینی می‌شود که یکی از دلیل‌های زهرآگینی نیکوتین است و از همین ویژگی آن به عنوان حشره‌کش سود می‌جویند.

کوکوتین ماده‌ای است که از نیکوتین در بدن تشکیل می‌شود و تا ۴۸ ساعت در بدن می‌ماند و روشی برای فهمیدن مصرف نیکوتین به وسیله شخص است.

زهرآگینی

نیکوتین یک زهر کاراست که تنها نزدیک به 60 میلی گرم از آن می‌تواند یک انسان را از پا درآورد. این در حالی است که انسان با نزدیک به یک گرم از کوکائین از پا درمی‌آید.

هرچند که دود سیگار از عامل‌های سرطان به شمار می‌آید نیکوتین از سوی انجمن فرامرزی پژوهش‌های سرطان (IARC) به عنوان ماده‌ای که احتمال سرطان را افزایش می‌دهد شناخته نشده‌است. هر چند بنا به پژوهش‌ها نیکوتین با کند کردن روند زدودن سلول‌های پیر که احتمال به وجود آمدن سلول‌های سرطانی و تومور را افزایش می‌دهد سبب سرطان می‌شود ولی این ویژگی نیکوتین از این رو که سبب تندتر شدن ترمیم بافت‌های فرسوده می‌شود، گاهی سودمند است.^∗

دست کم یک پژوهش نشان می‌دهد برخی از ناهنجاری‌های عصبی که در مرگ نوزادان به سبب سندرم مرگ ناگهانی نوزادان هست؛ در افرادی که به گونه در معرض نیکوتین هستند نیز دیده می‌شود.^∗

کاربردهای درمانی

ساده‌ترین خاصیت دارویی نیکوتین به کارگیری آن برای معتادان نیکوتین به جای سیگار است. اندازه‌های گوناگون نیکوتین به شکل آدامس، پوشش‌های پوستی و افشانه‌های دماغی به بیماران برای ترک وابستگی به سیگار داده می‌شود.

}

تاریخچه و نامگذاری

نیکوتین را جان نیکوت، سفیر فرانسه در سال ۱۵۵۰ برای نخستین بار از پرتغال به پاریس برد و به عنوان دارو آن را به کار برد. نیکوتین برای نخستین بار در سال ۱۸۲۸ به وسیله یک شیمیدان آلمانی از تنباکو به دست آمد. ملسن فرمول شیمیایی آن را به گونه تجربی در سال ۱۸۴۳ به دست آورد. نیکوتین در سال ۱۸۹۳ برای نخستین بار در آزمایشگاه فرآوری شد.

جستارهای وابسته

• زهرآگینی نیکوتین
• اعتیاد
• داروهای روانگردان
• آمفتامین

پانویس

• ^ روزنامه ایران دیلی

منابع

نیکلوزاماید

سامانه‌شناسی نام (آیوپاک)
5-chloro-N-(2-chloro-4-nitrophenyl)-2-hydroxybenzamide
داده‌های بالینی
AHFS/Drugs.com	Micromedex Detailed Consumer Information
رده بارداری	?
شناسه
شماره سی‌ای‌اس	50-65-7
کد ATC	P02DA01 QP52AG03
پاب‌کم	CID 4477
بانک‌دارو	DB06803
کم‌اسپایدر	4322
UNII	8KK8CQ2K8G
KEGG	D00436
ChEMBL	CHEMBL1448
داده‌های شیمی
فرمول	C13H8Cl2N2O4
وزن مولکولی	327.119 g/mol
SMILES	eMolecules & PubChem
InChI[نمایش]
(what is this?)  (verify)

نیکلوزاماید (به انگلیسی: Niclosamide)

رده درمانی: داروهای ضدانگل .

اشکال دارویی: قرص

محتویات

موارد مصرف

نیکلوزاماید برای درمان آلودگی به کرم‌های پهن مانند تنیا ساژیناتا، تنیا سولیوم و دیفیلوبوتیریوم لاتوم تجویز می‌شود.

مکانیسم اثر

نیکلوزامید فسفریلاسیون اکسیداتیو را در میتوکندری کرم‌های پهن مهار می‌کند و موجب مرگ کرم می‌شود.

عوارض جانبی

تهوع، استفراغ، درد شکم، سرگیجه و خارش با مصرف این دارو گزارش شده‌است.

جستارهای وابسته

کرم کدو

منابع

نیفیدیپین

نام آیوپاک	3,5-dimethyl 2,6-dimethyl-4-(2-nitrophenyl)-1,4-dihydropyridine-3,5-dicarboxylate
شمارهٔ CAS	21829-25-4
فرمول شیمیایی
PubChem	4485
نیمه عمر	۲ ساعت
متابولیسم	روده‌ای- کبدی
دفع	ادراری
پیوند پروتئینی	۹۰-۹۸ ٪
زیست فراهمی	۴۵-۵۶ ٪
موارد مصرف	قلبی-عروقی
راه استعمال	دهانی
اشکال دارویی	قرص ۲٬۶ میلیگرمی
مصرف در بارداری	منع
دمای ذوب	173

نیفدیپین (به انگلیسی: NIFEDIPIN)

رده درمانی: مسدودکننده کانال کلسیمی .

اشکال دارویی: قرص، کپسول

محتویات

موارد مصرف

نیفدیپین برای درمان پرفشاری خون، آنژین صدری، نارسایی احتقانی قلب، پدیده رینود و نیز جلوگیری از سردردهای میگرنی تجویز می‌شود.

مکانیسم اثر

ین دارو از طریق مسدودکردن کانال ورود کلسیم به داخل سلول‌ها عمل می‌کند؛ به همین علت آن را یک داروی مسدودکننده کانال کلسیمی می‌نامند. این خاصیت مسدودکنندگی باعث می‌شود تا مقدار کلسیم در سلول‌های قلبی و رگ‌های خونی کاهش یابد که موجب کاهش قدرت ضربان قلب و گشادی عروق (رگ‌ها) می‌شود. بنابراین فشارخون پایین می‌آید، جریان خون افزایش می‌یابد و بار کاری قلب کاهش پیدا می‌کند.

عوارض جانبی

درد قفسه سینه، تنگی نفس یا خس خس سینه، سرگیجه یا سیاهی رفتن چشم پس از برخاستن از حالت خوابیده یا نشسته؛ تورم دست‌ها و پاها یا افزایش وزن ناگهانی؛ خشکی دهان؛ بثورات جلدی، تپش قلب، سردرد، خستگی، برافروختگی و احساس گرمی، تهوع و اسهال.

جستارهای وابسته

بلوک کننده کانال کلسیم

منابع

نیستاتین

سامانه‌شناسی نام (آیوپاک)
(1S,3R,4R,7R,9R,11R,15S,16R,17R,18S,19E,21E, 25E,27E,29E,31E,33R,35S,36R,37S)-33-[(3-amino-3,
داده‌های بالینی
نام تجاری	Mycostatin, Nilstat
AHFS/Drugs.com	monograph
مدلاین پلاس	a682758
رده بارداری	C
تجویز	موضعی و خوراکی (اما جذب نمی‌شود)
داده‌های فارماکوکینتیکی
فراهمی زیستی	0٪ در بلع از دهان
متابولیسم	هیج‌کدام (جذب نمی‌شود)
نیمه‌عمر	وابسته به زمان عبور از دستگاه گوارش
دفع	مدفوع (100%)
شناسه
شماره سی‌ای‌اس	1400-61-9
کد ATC	A07AA02 D01AA01 G01AA01
پاب‌کم	CID 14960
بانک‌دارو	DB00646
کم‌اسپایدر	23078586
UNII	BDF1O1C72E
KEGG	D00202
ChEBI	CHEBI:473992
ChEMBL	CHEMBL229383
NIAID ChemDB	AIDSNO:004993
داده‌های شیمی
فرمول	C47H75NO17
وزن مولکولی	926.09
SMILES	eMolecules & PubChem
InChI[نمایش]
(what is this?)  (verify)

نیستاتین‌ (به انگلیسی: Nystatin)

رده درمانی: داروهای ضد قارچ .

اشکال دارویی: قطره، پماد، قرص

محتویات

موارد مصرف

نیستاتین در درمان کاندیدیازیس (برفک دهان یا برفک واژینال) ناشی از کاندیداآلبیکانس و سایر گونه‌های کاندیدا مصرف می‌شود. نیستاتین در درمان کچلی ریش و سر هم مصرف می‌شود.

مکانیسم اثر

نیستاتین با اتصال به استرول‌های موجود در غشاء باعث می‌شود که محتویات ضروری داخل سلولی قارچ از آن خارج شوند.

عوارض جانبی

تهوع، استفراغ، اسهال و تحریک پوستی که قبل از درمان وجود نداشته از عوارض جانبی دارو است. در صورت مصرف موضعی دارو از پانسمان بسته در موضع باید خودداری شود و در صورت مصرف آن در نوزادان از پیچیدن سفت پای بچه و یا استفاده از شلوارک پلاستیکی نیز اجتناب شود.

جستارهای وابسته

کاندیدیازیس

منابع

نیتروفورانتوئین

سامانه‌شناسی نام (آیوپاک)
(E)-1-[(5-nitro-2-furyl)methylideneamino]imidazolidine-2,4-dione
داده‌های بالینی
AHFS/Drugs.com	monograph
مدلاین پلاس	a682291
رده بارداری	B
تجویز	oral, rectal[۱]
داده‌های فارماکوکینتیکی
فراهمی زیستی	40%
متابولیسم	liver (75%)
نیمه‌عمر	20 minutes
دفع	urine and bile
شناسه
شماره سی‌ای‌اس	67-20-9
کد ATC	J01XE01
پاب‌کم	CID 6604200
بانک‌دارو	DB00698
کم‌اسپایدر	5036498
UNII	927AH8112L
KEGG	D00439
ChEMBL	CHEMBL572
داده‌های شیمی
فرمول	C8H6N4O5
وزن مولکولی	238.16
SMILES	eMolecules & PubChem
InChI[نمایش]
(what is this?)  (verify)

نیتروفورانتوئین (به انگلیسی: NITROFURANTOIN)

رده درمانی: داروهای ضدباکتری .

اشکال دارویی: قرص

محتویات

موارد مصرف

درمان عفونت‌های دستگاه ادراری، پروفیلاکسی عفونت‌های ادراری

مکانیسم اثر

مکانیسم اثراین دارو در از بین بردن میکروبها پیچیده و منحصربه‌فرد است. این دارو اصولاً با آسیب به DNA باکتری عمل میکند. نیتروفورانتوئین به سرعت در داخل باکتری احیا میشودو فرم احیا شده آن بسیار فعال است.

عوارض جانبی

عفونت ریه‌ها (درد قفسه سینه، تب، لرز، سرفه، مشکل در تنفس)؛ خارش؛ بثورات جلدی، یا دردهای مفصلی؛ سرگیجه، خواب‌آلودگی، خستگی، یا سردرد؛ گلودرد و تب؛ یا بی‌حسی یا گزگز صورت یا دهان

جستارهای وابسته

عفونت‌ادراری

منابع

• فرهنگ داروهای ژنریک ایران، دکتر حشمتی ، ۱۳۸۷

موارد مصرف

لنفوم، لنفوسارکوم، سرطان ریه، و لوسمی های نوع CML و CLL

مکانیسم اثر

مانند سایر عوامل آلکیلان (ملفالان، سیکلوفسفامید و کلرامبوسیل) و گاز خردل بر دی ان آ سلولهای سرطانی موثر است.

عوارض جانبی

تهوع، استفراغ، تمایل به خونریزی، سرگیجه، خواب آلودگی، بی اشتهایی.

جستارهای وابسته

سرطان

عوامل آلکیله کننده

منابع

دی نیتروژن مونوکسید
نام‌گذاری آیوپاک[نهفتن] Dinitrogen monoxide
دیگر نام‌ها[نهفتن] Laughing gas sweet air
شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس	10024-97-2
پاب‌کم	948
کم‌اسپایدر	923
UNII	K50XQU1029
شمارهٔ یواِن	1070 (compressed) 2201 (liquid)
KEGG	D00102
ChEBI	CHEBI:17045
ChEMBL	CHEMBL335900
شمارهٔ آرتی‌ئی‌سی‌اس	QX1350000
کد اِی‌تی‌سی	N01AX13
جی‌مول-تصاویر سه بعدی	Image 1
SMILES [نمایش]
InChI [نمایش]
خصوصیات
فرمول مولکولی	N2O
جرم مولی	44.013 g/mol
شکل ظاهری	colorless gas
چگالی	1.977 g/L (gas)
دمای ذوب	−90.86 °C (182.29 K)
دمای جوش	‎−88.48 °C (184.67 K)
انحلال‌پذیری in water	0.15 g/100 ml (15 °C)
انحلال‌پذیری	soluble in الکل اتر سولفوریک اسید
log P	0.35
فشار بخار	5150 kPa (20 °C)
ضریب شکست (nD)	1.330
ساختار
شکل مولکولی	linear C∞v
لحظهٔ دوقطبی	0.166 D
ترموشیمی
آنتروپی مولار استاندارد So298	219.96 J K−1 mol−1
آنتالپی استاندارد تشکیل ΔfHo298	+82.05 kJ/mol
داروشناسی
Routes of administration	دم (تنفس)
دگرگشت	0.004%
Elimination half-life	5 minutes
دفع	دستگاه تنفسی
Pregnancy category
خطرات
MSDS	Ilo.org, ICSC 0067
شاخص ئی‌یو	Oxidant [O]
لوزی آتش	0 2 0 OX
نقطه اشتعال	Non-flammable
ترکیبات مرتبط
مرتبط با نیتروژن اکسید	نیتریک اکسید دی‌نیتروژن تری‌اکسید نیتروژن دی‌اکسید دی‌نیتروژن تترااکسید دی‌نیتروژن پنتاکسید
ترکیبات مرتبط	آمونیوم نیترات آزید
به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
(بررسی) (چیست: /؟)
Infobox references

مونوکسید دی نیتروژن یا نیتروز اکساید یا گاز خنده (N_۲O) یکی از ترکیبات نیتروژن است که اولین بار در سال ۱۷۹۹ در دندانپزشکی استفاده شد. امروزه از آن در پزشکی برای القا و ادامهٔ بیهوشی‌ استفاده می‌شود. این دارو همچنین با مقادیر مصرف کم به‌عنوان ضددرد در اعمال جراحی زنان و زایمان و برای عمل جراحی که در آنها به بیهوشی کامل بیمار نیاز نیست، مصرف می‌شود.

نیتروژن اکسید (N_۲O) گازی بی‌رنگ، بی‌بو و غیرقابل‌اشتعال است. N_۲O سمّی نیست اما خنده‌آور است. این گاز در ردهٔ اصلی گازهای گلخانه‌ای قرار داشته و آلوده کنندهٔ هوا می‌باشد.

کاربرد نیتروژن اکسید در تقویت خودرو

یکی از موارد کاربرد N_۲O در تقویت خودرو است. نیتروژن اکسید یک سوخت نیست که با سوختن آن در موتور اتومبیل بتوان انرژی تولید کرد. این گاز وقتی وارد سیلندر می‌شود، به دلیل گرمای زیاد داخل محفظه به اتم اکسیژن و نیتروژن تجزیه می‌گردد. در این تجزیه پیوند بین اتم‌ها شکسته می‌شود. این عمل با گرفتن گرما از سیلندر همراه است در نتیجه دمای محفظهٔ احتراق کم می‌شود. خیلی سریع اتم‌های فعال اکسیژن با هم ترکیب شده و مولکول O_۲ را به وجود می آورند. حال اگر ما مقداری سوخت اضافی وارد سیلندر کنیم می‌توانیم با گاز اکسیژن حاصله، سوخت اضافی را بسوزانیم و نیروی بیش تری تولید کنیم. توجه داشته باشید که سوزاندن سوخت اضافی زمانی ممکن می‌شود که دمای سیلندر پایین باشد و تجزیهٔ نیتروژن اکسید این حالت را فراهم می‌آورد. در این فرایند گاز نیتروژن هیچ نقشی در انفجار نخواهد داشت!

N_۲O در محفظه‌های تحت فشاری به نام Bottle Heaters یا Bottle Warmers در خودرو نگهداری می‌شود.

فشار داخل این محفظه باید بین ۸۵۰ تا ۱۱۰۰ psi باشد تا بتواند گاز را در حالت مایع نگاه دارد. گاز ازطریق شلنگ تحت فشار به مجرای تفس موتور (و یا خود سیلندر) تزریق می‌شود. به هنگام تزریق نیتروژن اکسید، این گاز از حالت مایع به گاز می‌رود چون نقطهٔ جوش آن در حدود منفی ۸۴ درجهٔ سانتی گراد است. در این تغییر فاز، دمای مخلوط هوا کاهش می یابد و درنتیجه فرایند انفجار بهتر صورت می گیرد.

نیتروژن اکسید به سه صورت به موتور تزریق می‌شود

۱-تزریق خشک: در این حالت، گاز N_۲O به تنهایی وارد مجرای تنفس می‌شود و سیستم سوخت رسانی به گونه‌ای تنظیم می‌گردد که سوخت اضافی را وارد موتور کند.

۲-تزریق خیس: در این تزریق، گاز N_۲O و سوخت اضافی ابتدا با هم مخلوط می‌شوند و از راه نازل وارد مجاری تنفس می گردند.

۳-تزریق مستقیم: در این حالت برای هر سیلندر یک تزریق کننده وجود دارد به طوری که از هر یک از این نازل ها، گاز N_۲O به علاوهٔ سوخت اضافی وارد محفظهٔ احتراق می‌شود. این حالت بیش تر در خودروهای مخصوص مسابقه کاربرد دارد.

عمل تزریق با سوئیچ‌های کنترلی داخل خودرو انجام می‌شود که وصل شدن سوئیچ موجب فعال شدن سیم پیچ (سولنوئید)های مربوط به نیتروژن اکسید می‌گردد. یک کنترلر قابل برنامه ریزی نیز حجم افزودن گاز نیتروژن اکسید را تعیین می کند. این کنترل کننده می‌تواند از نوع پیش رونده (Progressive) باشد که به طور تصاعدی حجم گاز را افزایش می‌دهد و یا از نوع دو مرحله ای باشد که طی دو مرحله حجم گاز را به حداکثر می رساند.

سیستم نیتروژن اکسید در تقویت خودرو اگر به درستی به کار گرفته شود، مشکلی برای موتور ایجاد نمی‌کند. این امر زمانی ممکن است که سیستم را با ساختار موتور هماهنگ کنید و از یک پک N_۲O مناسب با تجهیزات حفاظتی استفاده نمایید.

منابع

• فرهنگ داروهای ژنریک ایران، دکتر حشمتی
• ویکی‌پدیای انگلیسی
•  

نیتروپروساید سدیم
نام‌گذاری آیوپاک[نهفتن] Sodium pentacyanonitrosylferrate(II)
دیگر نام‌ها[نهفتن] Sodium nitroprusside Sodium nitroferricyanide Sodium pentacyanonitrosylferrate SNP
شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس	14402-89-2 , (anhydrous) 13755-38-9 (dihydrate)
پاب‌کم	26256
شمارهٔ ئی‌سی	238-373-9
دراگ‌بانک	DB00325
ChEMBL	CHEMBL136478 , CHEMBL74115
شمارهٔ آرتی‌ئی‌سی‌اس	LJ8750000
کد اِی‌تی‌سی	C02DD01
خصوصیات
فرمول مولکولی	Na2[Fe(CN)5NO]
جرم مولی	261.92 g/mol (anhydrous) 297.95 g/mol (dihydrate)
شکل ظاهری	red powder
انحلال‌پذیری in water	good
انحلال‌پذیری in اتانول	soluble
ساختار
موقعیت هندسی	octahedral at Fe
داروشناسی
Routes of administration	سرم درمانی
دگرگشت	Circulatory
Elimination half-life	2 minutes (metabolites: several days)
دفع	Renal
℞ Prescription only
Pregnancy category	C
خطرات
شاخص ئی‌یو	Not listed
نقطه اشتعال	Non-flammable
به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
(بررسی) (چیست: /؟)
Infobox references

نیتروپروساید سدیم‌ (به انگلیسی: Sodium nitroprusside)

رده درمانی: داروهای کاهنده فشار خون .

اشکال دارویی: آمپول

محتویات

موارد مصرف

نیتروپروساید سدیم عموما فقط در درمان فشار خون اورژانسی به خصوص در موارد مقاوم به درمان (با انفوزیون وریدی) استفاده می‌شود.

مکانیسم اثر

نیتروپروساید سدیم با اثر مستقیم بر عروق (به خصوص وریدها) موجب گشادی عروق می‌شود.

عوارض جانبی

سطوح سرمی بالای این دارو به خصوص متابولیت تیوسیانات حاصل ازآن بسیار سمی است.

جستارهای وابسته

زیادی فشار خون

منابع

• فرهنگ داروهای ژنریک ایران، دکتر حشمتی