کلسیم گلوکونات
نام‌گذاری آیوپاک[نهفتن] calcium (2R3S4R5R)- 23456-pentahydroxyhexanoate
شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس	299-28-5
پاب‌کم	9290
کم‌اسپایدر	8932
UNII	SQE6VB453K
کد اِی‌تی‌سی	A12AA03,D11AX03
جی‌مول-تصاویر سه بعدی	Image 1
SMILES [نمایش]
InChI [نمایش]
خصوصیات
فرمول مولکولی	C12H22CaO14
جرم مولی	430.373 g/mol
شکل ظاهری	powder
بوی	odorless
دمای ذوب	120 °C (decomposes)
انحلال‌پذیری in water	slowly soluble
انحلال‌پذیری	insoluble in الکل and organic solvents
اسیدی (pKa)	6-7
به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
(بررسی) (چیست: /؟)
Infobox references

کلسیم گلوکونات ( Ca(C۶H۱۱O۷)۲ (به انگلیسی: Calcium gluconate)

رده درمانی: املاح و مواد ضروری بدن .

اشکال دارویی: قرص، شربت، آمپول

محتویات

موارد مصرف

در درمان هیپوکلسمی، مصرف بیش از حد سولفات منیزیوم، هایپرکالمی، درمان سوختگی با اسید هیدروفلوریک وایست قلبی به کار می رود.

مکانیسم اثر

کلسیم گلوکونات دارای کلسیم است و کلسیم برای عملکرد صحیح دستگاه عصبی، عضلانی، اسکلتی و قلب ضروری است. کلسیم به صورت گلوکونات در بسیاری از فراورده های مکمل کلسیم وجود دارد.

عوارض جانبی

تهوع، یبوست و افزایش جریان ادرار. تزریق داخل عروقی سریع آن حتی ممکن است موجب آریتمی قلبی شود. کاهش فشار خون، برافروختگی یا احساس گرما، ضربان نامنظم قلب، تهوع یا استفراغ، قرمزی پوست، درد یا سوزش در محل تزریق، تعریق، گزگز و کاهش فشار خون با تزریق املاح کلسیم گزارش شده است.

موارد منع مصرف

فراورده های حاوی کلسیم در زیادی اولیه یا ثانویه کلسیم خون، افزایش کلسیم ادرار، سنگهای کلسیمی در کلیه، سارکوئیدوز و مسمومیت با دیژیتال نباید مصرف شود.

جستارهای وابسته

کلسیم

منابع

• فرهنگ داروهای ژنریک ایران، دکتر حشمتی

 

کلسیتریول

سامانه‌شناسی نام (آیوپاک)
(1R,3S)-5-[2-[(1R,3aR,7aS)-1-[(2R)-6-hydroxy-6-methyl-heptan-2-yl]-7a-methyl-2,3,3a,5,6,7-hexahydro-1H- inden-4-ylidene]ethylidene]-4-methylidene-cyclohexane-1,3-diol
داده‌های بالینی
نام تجاری	Rocaltrol, Calcijex, Decostriol
مدلاین پلاس	a682335
رده بارداری	B3 (Au), C (U.S.)
تجویز	Oral, IV, topical
داده‌های فارماکوکینتیکی
متابولیسم	گرده (کالبدشناسی)
نیمه‌عمر	5–8 hours
دفع	Renal
شناسه
شماره سی‌ای‌اس	32222-06-3
کد ATC	A11CC04 D05AX03
پاب‌کم	CID 134070
IUPHAR ligand	2779
بانک‌دارو	DB00136
کم‌اسپایدر	4941667
UNII	FXC9231JVH
ChEBI	CHEBI:17823
ChEMBL	CHEMBL846
داده‌های شیمی
فرمول	C27H44O3
وزن مولکولی	416.64 g/mol
SMILES	eMolecules & PubChem
InChI[نمایش]
(what is this?)  (verify)

کلسی تریول (به انگلیسی: Calcitriol)

رده درمانی: شکل فعال ویتامین دی .

اشکال دارویی: آمپول و خوراکی

محتویات

موارد مصرف

هیپوکلسمی، هیپوپاراتیروئیدی. کلسی تریول تزریقی در کنترل و درمان هیپوکلسمی به خصوص در بیماران مبتلا به دیالیز مزمن کلیوی به کار می رود. کلسی تریول می تواند به طرز چشم گیری باعث کاهش سطوح بالای هورمون پاراتیروئید گشته و در نتیجه روند استئودیستروفی کلیوی کاهش می یابد.

مکانیسم اثر

کلسی تریول فرم فعال ویتامین D۳ یا کوله کلسیفرول است. ذخیره طبیعی یا داخلی ویتامین D در انسان اساساً بستگی به اشعه ماوراء بنفش داشته که در نتیجه آن ۷- دهیدروکولسترول به ویتامین D۳ در پوست تبدیل می شود. ویتامین D۳ پیش از بروز تاثیرش بر روی بافت های هدف بایداز نظر متابولیکی در کبد و کلیه فعال شود. تغییر اولیه در نتیجه حضور آنزیم Vitamin D۳-۲۵ هیدروکسیلاز در کبد تسریع می شود و محصول حاصل از این واکنش ۲۵-(OH) D۳ یا کلسی فدیول نامیده می شود. هیدروکسیلاسیون بعدی در میتوکندری های بافت کلیه انجام می شود و این واکنش به وسیله ۲۵-hydroxyvitamin D۳-۱-α-hydroxylase فعال شده و در نهایت ۱،۲۵-(OH)۲D۳ (کلسی تریول) را که فرم فعال ویتامین D۳ است به وجود می آورد.

محل های عملکرد کلسی تریول شامل روده، استخوان، کلیه و غده پاراتیروئید است. کلسی تریول فعال ترین فرم شناخته شده ویتامین D۳ است که انتقال کلسیم روده ای را تحریک می کند. نشان داده شده است که کلسی تریول در رت های دارای اوره بالا و حاد، جذب کلسیم روده ای را تحریک می کند. در استخوان، کلسی تریول به همراه هورمون پاراتیروئید جذب مجدد کلسیم را تحریک می کند. در کلیه کلسی تریول باعث جذب مجدد توبولی کلسیم می شود. نتایج تحقیقات حاکی از آن است که کلسی تریول به صورت مستقیم ترشح و ساخت هورمون PTH را سرکوب می کند. در بیماران اورمیک به علت عدم عملکرد صحیح کلیه مقاومتی علیه تبدیل فرم غیر فعال ویتامین D به فرم فعال آن یعنی کلسی تریول وجود دارد.

کلسی تریول هنگامی که از طریق تزریق بولوس استفاده شود، سریعاً وارد گردش خون می شود. متابولیت های ویتامین D از طریق خون انتقال یافته و به پروتئین های مشخصی باند می شوند. فعالیت فارماکولوژیکی یک دوز از کلسی تریول تزریقی ۳ تا ۵ روز است. دو مسیر متابولیکی شناخته شده برای کلسی تریول شامل تبدیل این ماده به ۱،۲۴،۲۵-(OH)۳D۳ و کلسی تریوئیک اسید هستند.

عوارض جانبی

مصرف بیش از حد هرگونه از اشکال ویتامین D خطرناک است. هایپرکلسمی که به علت مصرف بیش از حد ویتامین D و سایر متابولیت هایش به وجود می آید ممکن است تا آنجایی شدید باشد که نیاز به مراقبت های اورژانسی به وجود می آید. هایپر کلسمی مزمن می تواند منجر به کلسیفیکاسیون عمومی عروق، نفروکلسینوزیس “nephrocalcinosi” و کلسیفیکاسیون سایر بافت های نرم شود. حاصلضرب مقدار کلسیم سرم در میزان فسفات (ca×p) نباید از عدد ۷۰ تجاوز کند. خواب‌آلودگی، سردرد، سرگیجه، تب و کسالت.گوارشی: تهوع، اسهال، استفراغ، زردی، بی‌اشتهائی، خشکی دهان، یبوست، کرامپ.عصبی عضلانی: آرترالژی، کاهش رشد استخوانی.

نگارخانه

جستارهای وابسته

ویتامین دی

منابع

• فرهنگ داروهای ژنریک ایران، دکتر حشمتی

رده درمانی: املاح و مواد ضروری بدن .

اشکال دارویی: قرص، شربت

موارد مصرف

در درمان هیپوکلسمی مزمن و نیز به عنوان مکمل خوراکی و کمبود ویتامین دی به کار می رود.

مکانیسم اثر

این دارو محتوی کلسیم و ویتامین فاح دی برای کمک به جذب آن است Calcium (as Corbonate) ۵۰۰ mg + Vitamin D ۲۰۰ IU

موارد منع مصرف

فراورده های حاوی کلسیم در زیادی اولیه یا ثانویه کلسیم خون، افزایش کلسیم ادرار، سنگهای کلسیمی در کلیه، سارکوئیدوز و مسمومیت با دیژیتال نباید مصرف شود.

جستارهای وابسته

کلسیم

منابع

• فرهنگ داروهای ژنریک ایران، دکتر حشمتی

پتاسیم → کلسیم ← اسکاندیم Mg ↑ Ca ↓ Sr 20Ca جدول تناوبی
ظاهر
Dull gray, silver Spectral lines of Calcium
ویژگی‌های کلی
نام، نماد، عدد	کلسیم، Ca، 20
تلفظ به انگلیسی	/ˈkælsiəm/ KAL-see-əm
نام گروهی برای عناصر مشابه	فلزات قلیایی خاک
گروه، دوره، بلوک	۲, ۴, s
جرم اتمی استاندارد	40.078 g·mol−۱
آرایش الکترونی	[Ar] 4s2
الکترون به لایه	2, 8, 8, 2 (تصویر)
ویژگی‌های فیزیکی
حالت	جامد
چگالی (نزدیک به دمای اتاق)	1.55 g·cm−۳
چگالی مایع در نقطه ذوب	1.378 g·cm−۳
نقطه ذوب	1115 K, 842 °C, 1548 °F
نقطه جوش	1757 K, 1484 °C, 2703 °F
گرمای هم‌جوشی	8.54 kJ·mol−1
گرمای تبخیر	154.7 kJ·mol−1
ظرفیت گرمایی	25.929 J·mol−۱·K−۱
فشار بخار
فشار (پاسکال) ۱ ۱۰ ۱۰۰ ۱k ۱۰k ۱۰۰k دما (کلوین) 864 956 1071 1227 1443 1755
ویژگی‌های اتمی
وضعیت اکسید شدن	+2, +1[۱] (strongly basic oxide)
الکترونگاتیوی	1.00 (مقیاس پاولینگ)
انرژی‌های یونش (more)	نخستین: 589.8 kJ·mol−1
	دومین: 1145.4 kJ·mol−1
	سومین: 4912.4 kJ·mol−1
شعاع اتمی	197 pm
شعاع کووالانسی	176±10 pm
شعاع واندروالانسی	231 pm
متفرقه
ساختار کریستالی	face-centered cubic
مغناطیس	diamagnetic
مقاومت الکتریکی	(20 °C) 33.6 nΩ·m
رسانایی گرمایی	(300 K) 201 W·m−1·K−1
انبساط گرمایی	(25 °C) 22.3 µm·m−1·K−1
سرعت صوت (سیم نازک)	(20 °C) 3810 m/s
مدول یانگ	20 GPa
مدول برشی	7.4 GPa
مدول حجمی	17 GPa
نسبت پواسون	0.31
سختی موس	1.75
سختی برینل	167 MPa
عدد کاس	7440-70-2
پایدارترین ایزوتوپ‌ها
مقاله اصلی ایزوتوپ‌های کلسیم
ایزوتوپ NA نیم‌عمر DM DE (MeV) DP 40Ca 96.941% 40Ca ایزوتوپ پایدار است که 20 نوترون دارد 41Ca trace 1.03×105 y ε - 41K 42Ca 0.647% 42Ca ایزوتوپ پایدار است که 22 نوترون دارد 43Ca 0.135% 43Ca ایزوتوپ پایدار است که 23 نوترون دارد 44Ca 2.086% 44Ca ایزوتوپ پایدار است که 24 نوترون دارد 45Ca syn 162.7 d β− 0.258 45Sc 46Ca 0.004% >2.8×1015 y β−β−  ? 46Ti 47Ca syn 4.536 d β− 0.694, 1.99 47Sc γ 1.297 - 48Ca 0.187% >4×1019 y β−β−  ? 48Ti
ن ب و

کلسیم از عنصرهای شمیایی جدول تناوبی است. نشانه کوتاه آن Ca و عدد اتمی آن ۲۰ است.

محتویات

در طبیعت و بدن انسان

طبیعت: به لحاظ فراوانی، کلسیم موجود در پوسته زمین بین کلیه عناصر دارای مقام پنجم و در میان فلزات دارای مقام سوم است. ترکیبات کلسیم ۶۴/۳ ٪ از پوسته زمین را تشکیل می‌دهد. بلورهای سفید کلسیم، در دمای C˚۸۱۰ ذوب می‌شوند و فلز کلسیم در آب و اسید محلول بوده و هیدروکسید و نمک تولید می‌نماید. بدن انسان: این عنصر فراوان‌ترین ماده کانی موجود در بدن است. بدن انسان تقریباً۱kg کلسیم دارد. البته در افراد مختلف بااستخوان بندی متفاوت این میزان متفاوت است. بیشتر کلسیم دراستخوانها و دندانها وجود دارد و کمبود آن موجب پوکی استخوان می‌شود. تنها۱ ٪ آن در بقیه بدن موجود است که همین ۱٪ اعمال زیادی انجام می‌دهد مثلاً انقباض ماهیچه‌های ما بسته به وجود کلسیم است.

جذب وانتقال

جذب آن در خون به صورت یون کلسیم واز دیواره روده صورت می‌گیرد. عامل افزایش جذب کلسیم ویتامین D است، به همین دلیل قرصهای مکمل کلسیم معمولاً دارای ویتامین D نیز می‌باشد. بنابراین اگر منابعی را که دارای این ۲ ماده‌است مصرف کنید کلسیم موجود در آنها بهتر جذب می‌شود. در صورتی که در غذا ماده‌ای به نام اگزالات باشد، جذب کلسیم آن کاهش می‌یابد و به همین دلیل است که کلسیم اسفناج و چغندر، به خوبی کلسیم شیر جذب نمی‌شود. اسید فیتیک موجود درسبوس گندم نیز جذب Ca را کاهش می‌دهد ولی این مسأله زمانی اثر گذار است که مصرف آن بسیار زیاد باشد، مثل گیاهخواران مطلق. دریافت کلسیم کافی، آثار مثبتی در کاهش فشار خون افراد مبتلا به فشار خون دارد. تنظیم میزان کلسیم بدن، برعهده هورمونهایی است که از غده تیروئید ترشح می‌شوند.

عملکرد کلسیم در بدن

کلسیم فعالیتهای زیادی رادربدن برعهده دارد از جمله:

• ضربان قلب را تنظیم می‌نماید.
• در تنظیم کار سیستم اعصاب بدن به خصوص درانتقال تحریکات عصبی نقش اساسی دارد.
• کلسیم عامل استحکام استخوان هااست. کلسیم کافی باید در غذای نوجوانان قبل از بلوغ وجودداشته باشد تااستخوانها تراکم مناسبی بیابندو درسالمندی به پوکی استخوان مبتلا نشوند.
• کلسیم برای انقباض عضلات ضروری است و تا کلسیم وجود نداشته باشد حرکت امکان‌پذیر نیست.
• بی خوابی را کاهش می‌دهد.
• در متابولیسم آهن بدن مؤثر است.
• کلسیم در یکی از مراحل انعقاد خون دخیل است.

میزان مناسب کلسیم برای هر فرد

متوسط میزان مناسب کلسیم به میلی گرم

• نوزادان تا سن ۳ سال = ۴۰۰
• کودکان ۴ تا ۶ سال سن =۷۰۰
• کودکان ۷ تا ۱۰ سال سن = ۸۰۰
• مردان نوجوان و بالغ = ۱۰۰۰
• زنان نوجوان و بالغ = ۱۰۰۰
• زنان حامله= ۱۳۰۰
• زنان شیرده = ۱۳۰۰

در صورت وجود بیماری‌های همراه مانند بیماری روماتیسمی و یا مصرف بعضی از داروها مانند کورتیکواستروئیدها نیاز به کلسیم و ویتامین D افزایش میابد که دوز مورد نیاز باید با نظر پزشک معالج تعیین شود.

مصرف میزان مناسب کلسیم در رژیم روزانه غذایی و همچنین انجام ورزش‌هایی مانند قدم زدن و دویدن و آئروبیک مخصوصا در سنین جوانی بهترین روش برای افزایش تراکم و استحکام استخوان‌ها می‌شود و از ابتلا به پوکی استخوان جلوگیری می‌کند.

عوارض کمبود کلسیم

عوارض کمبود کلسیم در کودکان بیماری راشیتیسم، در میانسالان استئومالاسی، ودر بزرگسالان استئوپروز است. این بیماری‌ها دراثر کمبود ویتامین D بروز می‌کنند، پس اگرخواستاراستخوانهای محکمی هستید، بهتر است مراقب مصرف ویتامین D هم باشید. کمبود شدید کلسیم، انقباض شدید عضلات به حالت کزاز را به دنبال دارد که ابتدا به صورت گرفتگی عضلات دیده می‌شود. البته این حالت کمتر رخ می‌دهد وآنچه ما بیشتر از کمبود کلسیم دیده‌ایم، پوک شدن استخوانها در سنین بالا است که برای جلوگیری ازآن بایداز نوجوانی به فکرخود باشیم.
کلسیم از راه پوست هم به هدر می‌رودو فعالیت زیاد در حرارت بالا و تعرق زیاد، دفع پوستی کلسیم راافزایش می‌دهد. چرا که دراثر بالا رفتن سن، درد استخوان، راحت شکسته شدن و دیر جوش خوردن استخوان‌ها گریبان گیرمان می‌شود. میزان مورد نیاز کلسیم روزانه ۸۰۰ تا ۱۲۰۰ میلی گرم است.
برای جلوگیری ازابتلاء به استئوپروز، باید دریافت کلسیم و ویتامین D درحداستاندارد باشد. نباید سیگار بکشیم. نباید چای و قهوه بیش از حد مصرف کنیم. نباید دیورتیک (داروهای مدر) بیش از حد مصرف کنیم. باید بیشتر خودرادر معرض نور خورشید قرار دهیم تا ویتامین D درزیر پوستمان تولید شود. درهر سنی که هستیم ورزش کنیم، چراکه کم تحرکی موجب پوکی استخوان‌ها می‌شود. مصرف کافی منابع ویتامین D رانیز فراموش نکنیم.

منابع کلسیم

منابع کلسیم در پهنه زمین گسترده بوده و در هر یک از سرزمینها بوفور یافت می‌شود. این عنصر در حیات گیاهی و جانوری دارای نقش حیاتی بوده و در استخوانها و دندانها و پوسته تخم مرغ، انواع مرجانها و بسیاری از خاکها وجود دارد. همچنین کلرید کلسیم در حدی به گستردگی ۱۵/۰٪ در آب دریا وجود دارد. ذکر این نکته ضروری به‌نظر می‌رسد که آهک (اکسید کلسیم) ماده شناخته شده‌ای است که از قدیم‌الایام در مورد یونان باستان از آن بعنوان ملات در ساختمانها استفاده می‌شده‌است. کلسیم در ترکیب پوسته زمین به مقدار ۳۶۳۰۰ گرم در تن وجود دارد این عنصر به حالت آزاد یافت نمی‌شود، بلکه به شکل ترکیب‌های مختلف در کانی‌ها و به صورت محلول در ساختمان جانوران و گیاهان شرکت می‌کند. کانی‌های حائز اهمیت کلسیم عبارتند از: دولومیت، گیبس و آپاتیت.

تهیه واستخراج

در صنعت، فلز کلسیم را می‌توان از الکترولیز کلسیم کلرید و مخلوط فلوئورید و پتاسیم کلرید تهیه نمود. در این روش، از صفحه‌های زغالی به عنوان آند و از میله‌های آهن به عنوان کاتد استفاده می‌شود. در مقیاسی کوچکتر می‌توان آهک را با فلز آلومینیوم در خلا احیا نموده و متعاقب آن، عمل را بوسیله منظور بازیافت فلز کلسیم ادامه داد. بعلاوه کلسیم کلرید که عبارت از یک ماده اولیه‌است را می‌توان یا بوسیله اثر اسیدکلریدریک پر ماده معدنی کربناته و یا بعنوان ضایعات در فرایند solvay تهیه کرد.

تجربه و شناسایی

از نظر کیفی، وجود کلسیم را می‌توان یا بوسیله تشکیل کربنات نامحلول آن، و یا بوسیله مشتعل نمودن آن شعله یک مشعل که ایجاد رنگ قرمز درخشان می‌نماید، تشخیص داد. از نظر کمی، کلسیم را بعد از جداکردن از سایر فلزهای قلیایی خاکی، به روش‌های کرومات- سولفات و یا اتر- الکل، از آمونیوم، اگزالات استفاده می‌کنند که کلسیم به شکل کلسیم اگزالات رسوب نموده و سپس این رسوب را توزین می‌نمایند. اگزالات مورد نظر را نیز یا می‌توان بوسیله اشتعال به اکسید و یا با استفاده از محلولهای استاندارد شده پرمنگنات پتاسیم اکسیده نمود.

خواص شیمیایی

 

کلسیم عنصری است که نسبت به فلزات قلیایی و سایر فلزات قلیایی خاکی از قدرت فعالیت کمتری برخوردار است. مانند بریلیم و آلومینیوم، و برخلاف فلزات قلیایی، این عنصر بر حسب سوختگی در پوست نمی‌گردد. باید توجه داشت که در هوا لایه نازکی از اکسید و نیترید بر روی کلسیم تشکیل می‌شود که می‌تواند آن را از اثرات بعدی هوا مصون نگاه دارد، لکن در درجه حرارت بالا این عنصر در هوا سوخته و تشکیل مقدار زیادی نیترید می‌دهد. کلسیم تجارتی به آسانی با آب و اسیدها واکنش نموده تولید هیدروژنی می‌نماید که حاوی مقدار قابل ملاحظه‌ای از گاز آمونیاک وهیدروکربنها، بعنوان ناخالصی می‌باشد. از کلسیم، می‌توان بعنوان یک عامل آلیاژ کننده برای فلزات حاوی آلومینیوم به منظور حذف بیسموت از سرب و بعنوان کنترل کننده کربن گرافیتی، در چدن استفاده کرد. از طرف دیگر می‌توان از این فلز بعنوان عاملی برای حذف اکسیژن درکارخانجات فولاد و بعنوان عامل احیا کننده در تهیه فلزاتی مانند کروم، زیرکونیم و اورانیم و بعنوان یک ماده جداکننده برای مخلوط گازهای نیتروژن و آرگون استفاده نمود. ضمناً زمانیکه کلسیم، به آلیاژهای منیزیم افزوده شود (۲۵/۰٪)، ساختمان آنها را تصفیه وموجب کاهش تمایل آتش گیریهای آنها می‌شود.

کلسیم در بیوسفر (زیست کره)

کلسیم جزء ساختمانی و ثابت کلیه گیاهان بوده و بصورتهای جزء ساختمانی و یون فیزیولوژیکی توامان یافت می‌شود. مضافاً یون کلسیم قادر است اثرات سمی یونهای پتاسیم، سدیم و منیزیم را بلا اثر نماید. کلسیم بدلیل وجود در خاک قادر است بر قلیائیت آن اثر ومتعاقب آن در رویش گیاهان تاثیر داشته باشد. این عنصر در ساختمان بدن حیوانات (در بافتهای نرم)، مایعات میان بافتی و اسکت بندی یافت می‌شود. استخوانهای مهره داران حاوی کلسیم، بصورت فلوئورید کلسیم، کربنات کلسیم و فسفات کلسیم می‌باشد همچنین کلسیم ذاتاً در بسیاری از وظائف بیولوژیکی مهره داران، سهیم است.

شناخت محیط رشد کلسیم

درون گیاه، کلسیم بیشتر به صورت پکتات کلسیم، در دیواره یاخته‌ها، یافت می‌شود. و کارش متصل ساختن یاخته‌ها به هم است. این ماده، به علت غیر قابل انتقال بودنش درون بافت‌ها، باید پیوسته دردسترس گیاه قرار گیرد، کمبود کلسیم باعث کمبود رشد و همچنین لوله شدن برگها و قهوه‌ای رنگ شدن ریشه‌ها می‌گردد. در گوجه فرنگی، کمبود کلسیم باعث گندیدگی ته میوه می‌شود. در سیب، وجود آن مایه سختی بافت‌های میوه شده، به عمر پس از برداشت آن می‌افزاید و کمبودش باعث آسیب پوستی می‌گردد. گرچه میزان کلسیم، اغلب در خاک‌ها به مراتب از پتاسیم کمتر است ولی بر عکس پتاسیم، قابلیت جذب آن برای گیاه خیلی زیادتر می‌باشد. کمبود کلسیم را می‌توان با اضافه کردن آهک به خاک بر طرف ساخت، البته باید در نظر داشت که آهک واکنش خاک را نیز بالا می‌برد. سوپر فسفات نیز حاوی مقدار زیادی کلسیم است. همچنین برای رفع کمبود کلسیم می‌توان گیاهان را با کلرور کلسیم و یا نیترات کلسیم محلول پاشی کرد.

کلسیم در پزشکی

چون کلسیم یکی از عناصر ضروری بدن است برای جبران کمبود آن ترکیبات دارویی مختلفی ساخته شده‌است که برخی از آنها عبارتند از:

Film Coated Tablet:Calcium (as Corbonate) 500 mg + Vitamin D 200 IU

Coated Tablet: Calcium (as Carbonate) 500 mg

Tablet: Calcium (as Gluconate) 45 mg

Tablet: Calcium Dobesilate 250 mg

Effervescent Tablet: 500 mg

(Calcium Forte)(Calcium Lactate Gluconate 2.94g +Calcium Carbonate 0.3 g)

کلستیرامین

داده‌های بالینی
نام تجاری	Questran
AHFS/Drugs.com	monograph
مدلاین پلاس	a682672
رده بارداری	C(US)
تجویز	gastrointestinal
داده‌های فارماکوکینتیکی
متابولیسم	bile acids
نیمه‌عمر	.1 hr
دفع	feces
شناسه
شماره سی‌ای‌اس	11041-12-6
کد ATC	C10AC01
بانک‌دارو	DB01432
UNII	4B33BGI082
KEGG	D02690
ChEMBL	CHEMBL1201625
داده‌های شیمی
فرمول	?
وزن مولکولی	Average MW exceeds 106 Daltons
(what is this?)  (verify)

کلستیرامین (به انگلیسی: CHOLESTYRAMINE)

رده درمانی: کاهنده چربی خون .

اشکال دارویی: پودر

محتویات

موارد مصرف

کلستیرامین اغلب در درمان هایپرکلسترولی به کار می رود.از کلستیرامین‌ برای‌ کاهش‌ خارش‌ ناشی‌ از افزایش‌ اسیدهای‌ صفراوی‌ به‌ دنبال‌ بیماریهای‌ کبدی‌ نیز استفاده‌ می‌شود.

مکانیسم اثر

کلستیرامین‌ با متصل‌ شدن‌ به‌ اسیدهای‌ صفراوی‌ و دیگر مواد داخل‌ روده‌ و کمک‌ به‌ دفع‌ آنها از بدن‌ عمل‌ می‌کند. بدین‌ طریق‌ کلسترول‌ و اسیدهای‌ صفراوی‌ اضافی‌ را کاهش‌ می‌دهد

عوارض جانبی

بیشترین علایم عوارض ناشی از این دارو شامل سردرد، سرگیجه، خواب‌آلودگی، وزوز گوش، درد مفاصل، یبوست، درد شکم، تهوع، بثورات جلدی و کاهش جذب ویتامین‌های محلول در چربی مانند A ،D و K است.

جستارهای وابسته

کلسترول

منابع

• فرهنگ داروهای ژنریک ایران، دکتر حشمتی ،

کلرهگزیدین

سامانه‌شناسی نام (آیوپاک)
N',N'''''-hexane-1,6-diylbis[N-(4-chlorophenyl)(imidodicarbonimidic diamide)]
داده‌های بالینی
نام تجاری	Hibiclens
AHFS/Drugs.com	FDA Professional Drug Information
رده بارداری	?
شناسه
شماره سی‌ای‌اس	55-56-1
کد ATC	A01AB03 B05CA02, D08AC02, D09AA12 (dressing), R02AA05, S01AX09, S02AA09, S03AA04
پاب‌کم	CID 5353524
بانک‌دارو	DB00878
کم‌اسپایدر	2612
UNII	R4KO0DY52L
KEGG	D07668
ChEBI	CHEBI:3614
ChEMBL	CHEMBL790
داده‌های شیمی
فرمول	C22H30Cl2N10
وزن مولکولی	505.446 g/mol
SMILES	eMolecules & PubChem
InChI[نمایش]
(what is this?)  (verify)

کلرهگزیدین (به انگلیسی: Chlorhexidine)

رده درمانی: عوامل موضعی

اشکال دارویی: دهانشویه

محتویات

موارد مصرف

کلرهگزیدین یکی از دهانشویه های پرمصرف است که در دندانپزشکی برای درمان عفونت های دهان زخم های دهان و لثه به کار می رود. کلرهگزیدین بر طیف وسیعی از باکتریهای گرم مثبت و منفی و همچنین برخی از قارچ‌ها و برخی از ویروس‌ها از جمله ویروس مولد ایدز و هپاتیت موثر است. کلرهگزیدین به صورت محلول موضعی کاربردهای غیردهانی نیز دارد.

مکانیسم اثر

کلرهگزیدین به شدت خاصیت کاتیونی دارد. کلرهگزیدین به سه فرم دی‌گلوکونات، استات و هیدروکلراید وجود دارد که دو فرم دی‌گلوکونات و استات قابل حل در آب هستند. از مزایای کلرهگزیدین اتصال و چسبندگی محکم آن به اغلب نواحی دهان می‌باشد که باعث می‌شود این ماده پس از مصرف به تدریج و آهسته آزاد گردد و در یک محدودۀ زمانی، دائماً محیط ضد میکروبی در دهان فراهم می‌آورد. سی درصد کلرهگزیدین مصرف شده، در سطح دهان باقی می‌ماند . علت چسبندگی کلرهگزیدین را به خاصیت کاتیونی آن نسبت می‌دهند که باعث اتصال آن به گروههای آنیونیک موجود در گلیکوپروتئین‌ها و فسفوپروتئین‌های سطح مخاط دهانی می‌گردد.

محققین بر این عقیده هستند که مکانیزم اثر کلرهگزیدین در ارتباط با تمایل شدید این ماده برای چسبندگی و اتصال قوی به غشاء باکتری‌هاست.

عوارض جانبی

به علت خاصیت کاتیونی، جذب پوستی و مخاطی ان از دستگاه گوارش حداقل می‌باشد. در آزمایشهای حیوانی اثرات سمی و سرطان زائی در این ماده دیده نشده است. کلرهگزیدین طعم ناخوشایندی دارد و می‌تواند موجب تغییراتی موقتی در حس چشایی بشود. بویژه این تاثیر در مورد طعم شوری است که باعث بی‌مزه شدن غذا می‌گردد و این تغییر به غلظت کلرهگزیدین بستگی دارد. علت این تغییر دناتوره شدن پروتئین‌های سطحی مستقر بر جوانه‌های چشایی است. کلرهگزیدین موجب پدیدآمدن رنگ قهوه‌ای بر روی دندان‌ها و پرکردگی‌های همرنگ دندان مخاط دهان و زبان می‌شود این امر به علت اتصال گردهای کاتیونی کلرهگزیدین به فاکتورهای موجود در رژیم غذائی مانند گالیک اسید و تانیس رسوب این فاکتورهای رنگی بر دندانها و مخاط نسبت داده می‌شود و شدت آن بستگی به مقدار ماده مصرفی و زمان مصرف آن دارد. این تغییر رنگ خارجی بوده و توسط پالیشنگ دندان برطرف می‌شود. از دیگر عوارض کلرهگزیدین که چندان شایع نیست جراحات مخاطی است که بسته به غلظت کلرهگزیدین دارد. موارد کمی از تورم یکطرفه یا دوطرفه غده پاروتید در اثر مصرف کلرهگزیدین گزارش شده است کلرهگزیدین با تاثیر بر تجزیه گلوکز باکتریها از تولید اسید توسط آنها جلوگیری می‌کند و محیط را قلیائی نگه می‌دارد که این عامل زمینه را برای تشکیل جرم فوق لثه‌ای آماده می‌کند.

جستارهای وابسته

دندانپزشکی

منابع

• فرهنگ داروهای ژنریک ایران، دکتر حشمتی

Chloroquine

نام آیوپاک	N'-(7-chloroquinolin-4-yl)-N,N-diethyl-pentane-1,4-diamine-(±)
شمارهٔ CAS	54-05-7
فرمول شیمیایی	C18H26ClN3
گروه دارویی	داروهای ضد مالاریا
جرم مولی (گرم بر مول)	۳۱۹٫۸۷۲ گرم بر مول
فارماکوکینتیک	این دارو از راه خوراکی کاملاً جذب می‌شود، اما سرعت جذب آن متغیر است. پس از جذب در اغلب بافت‌های بدن توزیع می‌یابد. غلظت سرمی دارو ۵/۳ ساعت پس ازمصرف خوراکی به اوج خود می‌رسد
نیمه عمر	۱-۲ ماه
متابولیسم	کبدی
دفع	دفع دارو عمدتاً کلیوی و خیلی آهسته‌است، به طوری که تا ماهها بعد از قطع مصرف دارو، همچنان در ادرار بیمار قابل ردیابی است اسیدی کردن ادرار سرعت دفع دارو را افزایش می‌دهد.
مکانیسم اثر	مکانیسم اثر دقیق این دارو شناخته نشده‌است، اما به توانایی دارو برای پیوند یافتن به DNAارتباط داده می‌شود. اثر ضدروماتوئیدی دارو نیز به فعالیت خفیف کاهش دهندگی ایمنی نسبت داده می‌شود.
عوارض جانبی	اختلالات معدی – روده‌ای، سردرد، تشنج، اختلالات بینایی، بیرنگ شدن مو یا ریزش آن و واکنش‌های پوستی با مصرف این دارو گزارش شده‌است.
موارد مصرف	این دارو به تنهایی برای درمان یا پیشگیری از مالاریا ناشی از پلاسمودیوم ویواکس، پلاسمودیوم اوال و پلاسمودیوم مالاریه مصرف می‌شود.

کلروکین (به انگلیسی: Chloroquine)

رده درمانی: داروهای درمان مالاریا

اشکال دارویی: قرص

 

موارد مصرفویرایش

مقدار مصرفویرایش

هشدارهاویرایش

تداخـل داروییویرایش

منابعویرایش

کلروکسیلنول
نام‌گذاری اتحادیه بین‌المللی شیمی محض و کاربردی[نهفتن] 4-Chloro-35-dimethylphenol[۱]
شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس	88-04-0
پاب‌کم	2723
کم‌اسپایدر	21106017
UNII	0F32U78V2Q
شمارهٔ ئی‌سی	201-793-8
KEGG	D03473
MeSH	chloroxylenol
ChEMBL	CHEMBL398440
شمارهٔ آرتی‌ئی‌سی‌اس	ZE6850000
کد اِی‌تی‌سی	D08AE05
مرجع بیلشتین	1862539
جی‌مول-تصاویر سه بعدی	Image 1 Image 2
SMILES [نمایش]
InChI [نمایش]
خصوصیات
فرمول مولکولی	C8H9ClO
جرم مولی	۱۵۶٫۶۱ g mol−1
دمای ذوب	۱۱۴ تا ۱۱۶ درجه سلسیوس (۲۳۷ تا ۲۴۱ درجه فارنهایت; ۳۸۷ تا ۳۸۹ کلوین)
log P	3.377
اسیدی (pKa)	9.76
خاصیت بازی (pKb)	4.24
خطرات
GHS pictograms
GHS signal word	WARNING
GHS hazard statements	H302, H315, H317, H319
GHS precautionary statements	P280, P305+351+338
شاخص ئی‌یو	604-038-00-4
طبقه‌بندی ئی‌یو	Xn
کدهای ایمنی	R۲۲, R36/38, R۴۳
شماره‌های نگهداری	S۲, S۲۴, S۳۷
به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
Infobox references

کلروکسیلنول (به انگلیسی: Chloroxylenol)

رده درمانی: عوامل ضد عفونت

اشکال دارویی: محلول

محتویات

موارد مصرف

کلروکسیلنول به عنوان یک ترکیب ضدعفونی کننده مثلا در صابونها مصرف می‌شود. این دارو اثرات ضدمیکروبی نسبتا ضعیفی دارد.

مکانیسم اثر

این دارو با ایجاد اختلال در غشاء سلول اثرات ضدمیکروبی خود را انجام می دهد. کلروکسیلنول در انسان و سایر پستانداران بیخطر است ولی بر ماهیها اثرات سوء دارد.

عوارض جانبی

تحریکات پوستی و آلرژی.

جستارهای وابسته

بتادین

منابع

1. "chloroxylenol - Compound Summary". PubChem Compound. USA: National Center for Biotechnology Information. 25 March 2005. Identification and Related Records. Retrieved 7 October 2011.

• فرهنگ داروهای ژنریک ایران، دکتر حشمتی

سدیم کلرید
دیگر نام‌ها[نهفتن] نمک معمولی؛ هالیت (سنگ نمک)؛ نمک طعام
شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس	۷۶۴۷-۱۴-۵
شمارهٔ آرتی‌ئی‌سی‌اس	VZ4725000
خصوصیات
فرمول مولکولی	NaCl
جرم مولی	58.44277 g/mol
شکل ظاهری	بلور بی‌رنگ یا سفید و یا پودر سفیدرنگ
چگالی	2.16 g/cm³ solid
دمای ذوب	801 °C
دمای جوش	‎1465 °C (1738 K)
انحلال‌پذیری in water	35.9 g/100 mL (25 °C)
ساختار
موقعیت هندسی	Octahedral
خطرات
کدهای ایمنی	R۲۶
شماره‌های نگهداری	ندارد
خطرات اصلی	ایجاد سوزش خفیف و گاه شدید
لوزی آتش
نقطه اشتعال	غیر مشتعل
ترکیبات مرتبط
دیگر آنیون‌ها	NaF NaBr NaI
دیگر کاتیون‌ها	LiCl KCl RbCl CsCl MgCl2 CaCl2
مرتبط با نمک‌ها	استات سدیم
به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
Infobox references

سدیم کلرید (NaCl) یک ترکیب یونی است که از نسبتهای معادل سدیم و کلر تشکیل شده است. کلرید سدیم ترکیب اصلی تشکیل دهنده نمک طعام است و بخش اعظم شوری آب اقیانوسها نیز بدلیل این ترکیب است. نمک طعام اغلب به عنوان چاشنی و طعم دهنده از قرنها پیش در آشپزی و تولید مواد غذایی به کار می‌رود. همچنین به دلیل تاثیر آن در جلوگیری از رشد ریزجانداران (میکروارگانیسمها) در نگهداری مواد غذایی مانند تهیه رب و ترشی یا ماهی و گوشت نمک سود مصرف شده است. این ماده سفیدرنگ در صنعت نیز کاربردهایی دارد.

منبع اصلی تهیه کلریدسدیم معادن نمک می‌باشند ولی از آبهای شور (مانند دریاچه ارومیه) نیز قابل استحصال است.

سديم كلريد، يك تركيب يوني است كه از واكنش بين سديم مذاب و گاز كلر بدست مي آيد. اين واكنش همراه با توليد گرما و نور انجام مي گيرد. در طي اين واكنش يك الكترون از اتم هاي سديم به اتمهاي كلر منتقل مي شود و هر دو به آرايش هشت تايي مي رسند. در اين فرآيند سديم به كاتيون سديم و كلر به آنيون كلريد تبديل مي شود.

نگارخانه

جستارهای وابسته

• نمک

Chlorphenamine

سامانه‌شناسی نام (آیوپاک)
3-(4-chlorophenyl)-N,N-dimethyl- 3-pyridin-2-yl-propan-1-amine
داده‌های بالینی
نام تجاری	Chlor-trimeton
AHFS/Drugs.com	monograph
مدلاین پلاس	a682543
رده بارداری	B(US)
تجویز	Oral, IV, IM, SC
داده‌های فارماکوکینتیکی
فراهمی زیستی	25 to 50%
پیوند پروتئینی	72%
متابولیسم	Hepatic (CYP2D6)
نیمه‌عمر	21–27 hours
دفع	Renal
شناسه
شماره سی‌ای‌اس	132-22-9
کد ATC	R06AB04
پاب‌کم	CID 2725
IUPHAR ligand	1210
بانک‌دارو	DB01114
کم‌اسپایدر	2624
UNII	3U6IO1965U
KEGG	D07398
ChEBI	CHEBI:52010
ChEMBL	CHEMBL505
داده‌های شیمی
فرمول	C16H19ClN2
وزن مولکولی	274.788 g/mol
SMILES	eMolecules & PubChem
InChI[نمایش]
Physical data
محلول در آب	0.55 g/100 mL, liquid mg/mL (20 °C)
(what is this?)  (verify)

کلرفنیرامین (به انگلیسی: CHLORPHENIRAMINE MALEATE)

رده درمانی: آنتی‌هیستامین‌ها.

اشکال دارویی: قرص، شربت و آمپول

محتویات

موارد مصرف

کلرفنیرامین یا کلرفنامین دارویی است که در پزشکی و دامپزشکی کاربرد دارد. کلرفنیرامین یکی از رایج‌ترین داروهای ضد حساسیت است . بیشترین کاربرد کلرفنیرامین در بیماری موسوم به رینیت (التهاب مزمن بینی یا التهاب غشاهای مخاطی بینی ) سرماخوردگی، آلرژی وکهیر است. این دارو در ترکیب بسیاری از داروهای رایج سرماخوردگی مانند قرص سرماخوردگی بزرگسالان وجود دارد.

موارد مصرف در دامپزشکی

کلرفنیرامین می‌توان جهت کنترل خارش در سگها و گربه‌ها مفید باشد این دارو همچنین می‌تواند تا حدودی در درمان لیس زدن و تمیز کردن بیش از حد گربه‌ها و درماتیت ارزنی مفید باشد.

مکانیسم اثر

کلرفنیرامین در گروه دارویی آنتی‌هیستامین‌ها قرار دارد و با تأثیر بر عروق خونی، دستگاه گوارش و تنفس از طریق رقابت با هیستامین سبب کاهش پاسخ حساسیت می شود.

عوارض جانبی

شایع‌ترین عوارض جانبی کلرفنیرامین عبارتند از: سرگیجه، خواب‌آلودگی، نامتعادل بودن حرکات، خستگی، اضطراب، سرخوشی، گیجی، خس‌خس سینه، آنمی، خشکی دهان، تهوع، بی‌اشتهایی، اسهال، حساسیت در برابر نور، احتباس ادرار، سوزش ادرار و تاری دید.متداول‌ترین اثر جانبی این دارو بی حالی و خواب الودگی است . همچنین بی اشتهایی، استفراغ و اسهال ممکن است ایجاد شود .در صورت احتباس ادرار، تکرر ادرار و یا سوزش ادرار از ادامه مصرف کلرفنیرامین پرهیز کنید. در صورت بروز علایم گوارشی، توصیه می‌شود که کلرفنیرامین به همراه غذا مصرف شود، گرچه ممکن است تأثیر دارو اندکی کاهش یابد.برای درمان خشکی دهان از آب‌نبات، آدامس و یا تر کردن مکرر دهان استفاده کنید. مصرف کلرفنیرامین در حمله‌های آسم، بیماری‌های دستگاه تنفسی تحتانی و دوران شیردهی ممنوع است.زمان اثر کلرفنیرامین از یک ساعت پس از مصرف آغاز می‌شود و پس از دو ساعت به اوج اثر می رسد و بعد از شش ساعت از طریق کلیه دفع می شود.

تداخل دارویی

استفاده همزمان با فنی تویین می‌تواند منجر به افزایش اثرات فارماکولوژیکی فنی تویین شود. مصرف همزمان کلرفنیرامین با الکل و مواد خواب‌آور و آرام‌بخش موجب تضعیف دستگاه عصبی بدن می شود.

اشکال دارویی

محصولات انسانی

• قرص ۴ میلی گرم
• قرص ۸ و ۱۲ میلی گرم آهسته رهش
• شربت خوراکی حاوی ۲ میلی گرم ماده موثر در هر میلی گرم
• اشکال تزریقی حاوی ۱۰ میلی گرم دارو در هر میلی لیتر، در ویالهای ۱ و ۳۰ میلی لیتری و ۱۰۰ میلی گرم دارو در هر میلی لیتر، در ویال‌های ۱۰ میلی لیتری

میزان مصرف کلرفنیرامین در بزرگسالان ۲ تا ۴ میلی‌گرم روزانه سه تا چهار مرتبه در روز است اما در کودکان این میزان ۲ میلی‌گرم سه تا چهار بار در روز است.

منابع

• راهنمای جامع داروهای دامپزشکی، دکتر کامین ممقانی، دکتر فرناز خلفی، اذرنگ ، ۱۳۷۶ ،۹۶۴-۶۳۷۴-۰۴-