سامانه‌شناسی نام (آیوپاک)
(2RS,6RS,11RS)-6,11-dimethyl-3-(3-methylbut-2-en-1-yl)-1,2,3,4,5,6-h​exahydro-2,6-methano-3-benzazocin-8-ol or 2-dimethy​lallyl-5,​9-dimethy​l-2'-hydr​oxybenzom​orphan
داده‌های بالینی
رده بارداری	C/D (U.S.)
تجویز	Oral, IV, IM
داده‌های فارماکوکینتیکی
فراهمی زیستی	~20% orally
متابولیسم	Hepatic
نیمه‌عمر	2 to 3 hours
دفع	Renal
شناسه
شماره سی‌ای‌اس	359-83-1
کد ATC	N02AD01
پاب‌کم	CID 441278
IUPHAR ligand	1606
بانک‌دارو	DB00652
کم‌اسپایدر	390041
UNII	RP4A60D26L
KEGG	D00498
ChEMBL	CHEMBL560
داده‌های شیمی
فرمول	C19H27NO
وزن مولکولی	285.424 g/mol
SMILES	eMolecules & PubChem
InChI[نمایش]
(what is this?)  (verify)

پنتازوسین داروی مخدری از گروه شبه‌تریاک‌هاست که به روش صنعتی تولید و برای درمان دردهای متوسط تا شدید استفاده می‌شود. هر ۳۸ میلی‌گرم از این دارو قدرت ضد درد برابر با ۱۰ میلی‌گرم مرفین دارد^[۱].

عوارض جانبی پنتازوسین شبیه به مرفین است، با این تفاوت که احتمال بروز توهم و دیگر حالات روان‌تنی با آن بیشتر است.

محتویات

تاریخچه

پتنتازوسین در دهه ۱۹۶۰ توسط شرکت استرلینگ دراگ در نیویورک تولید شد. اداره مواد غذایی و دارویی ایالات متحده آمریکا در سال ۱۹۶۷ سودمندی این دارو را تأیید کرد.

مشخصات

فرمول شیمیایی پنتازوسین C۱۹H۲۷NO است. از طریق ادرار دفع می‌شود و نیمه عمر آن حدود ۲ تا ۳ ساعت است.

نتیجه تحقیقی در دانشگاه مک‌گیل نشان می‌دهد که تأثیر درمانی پنتازوسین در زنان مو قرمز با دریافت مقدار کمتری نسبت به زنان غیر مو قرمز و مردان ظاهر می‌شود^[۲].

تداخل دارويي

اعصاب مركزي: رخوت، سرگيجه، احساس سرخوشي ، ‌توهمات، سردرد، بي خوابي، تحريك پذيري، ‌لرزش، وزوز گوش، از دست دادن ارتباط فردي با محيط، اغتشاش شعور، ‌حملات تشنجي، پارستزي، سنكوپ.

قلبي ـ ‌عروقي: زيادي فشار خون، تاكيكاردي، شوك.

پوست: درماتيت، ‌خارش، تعريق زياد، ‌سفتي بافت نرم (Soft tissue induration) گره و فرورفتگي پوستي (مي توانند در محل تزريق بروز كنند)، اسكلروز شديد پوست، بافت زير پوستي و عضلات لايه زيرين محل تزريق (در مواردي كه از يك موضع به طور مكرر براي تزريق استفاده مي‌ شود).

دستگاه گوارش: يبوست، خشكي دهان، ‌تهوع، ‌استفراغ.

ادراري ـ تناسلي: احتباس ادرار.

توجه: در صورت بروز حساسيت مفرط، حملات تشنجي يا آريتمي قلبي، بايد مصرف دارو قطع شود.

مسموميت و درمان

تظاهرات باليني: علائم مصرف بيش از حد پنتازوسين هيدروكلرايد به دليل فقدان تجربيات باليني مشخص نشده است.

درمان: در صورت بروز مصرف بيش از حد دارو، ‌تمام اقدامات حمايتي (تجويز اكسيژن، تزريق وريدي مايعات، داروهاي تنگ كننده عروق)، در صورت لزوم، ‌به عمل آيد. تهويه مكانيكي در نظر گرفته شود. نالوكسون تزريقي يك آنتاگونيست مؤثر براي درمان ضعف تنفسي ناشي از پنتازوسين است.

منبع

• سایت دارونما

پانویس

رده درمانی: آنتی بیوتیک موضعی

اشکال دارویی: قطره

موارد مصرف

قطره گوشی پلی میکسین اصولاً جهت درمان عفونت گوش خارجی (باکتریهای گرم منفی) بکار می‌رود. قطره چشمی آن در درمان عفونت چشمی و میکروب های مقاوم در ملتحمه و قرنیه چشم مصرف می‌شود.بصورت ترکیب در قطره پلی میکسین با نئومایسین و هیدروکورتیزون نیز مصرف میشود.

مکانیسم اثر

پلی میکسین B به لیپید Aدر LPS و همچنین به فسفولیپیدها متصل می شود،هرچند که ترجیحاً" به لیپید A متصل می شود.این آنتی بیوتیک، غشای خارجی باکتریهای گرم منفی را تخریب می کند.از آنجایی که غشای سلولی در باکتریهای گرم مثبت در معرض قرار نگرفته(کپسول دارند)،پلی میکسین فعالیت کمی علیه آنها دارد.این آنتی بیوتیک یک داروی سمی برای سلولهای انسانی است چون غشای سلولی یوکاریوتی را هم لیز می کند به همین دلیل،مصرف بالینی محدود و فقط موضعی دارد.

عوارض جانبی

سرگیجه , ضایعات پوستی و مشکلات کلیوی از عوارض عمده آن است.

جستارهای وابسته

آنتی بیوتیک

منابع

رده درمانی: داروهای گیاهی

اشکال دارویی: گرانول

موارد مصرف

پلانتاژل اصولاً جهت درمان اسهال غیرعفونی به کار می‌رود. کمک در درمان بیماریهای اسهالی، محافظ و ترمیم کننده آزردگیهای مخاط روده، کمک در درمان اسهال های حاد و مزمن

اجزاء فراورده

پلانتاژل از گیاهان زیر تشکیل شده است :

1- دانه بارهنگ 40% Plantago major

2-برگ نعناع 5% Mentha sp 3-کتیرا پلانتاژل دارای صمغ ، موسیلاژ و گلیکوزیدی بنام اوکوبین (Aucubin) ، کولین ، آدنین ، پلانتنولیک و سوکسینیک اسید و اسانس پیپرمنت می باشد.

مکانیسم اثر

مکانیسم اثر پلانتاژل برای درمان اسهال های ضعیف و شدید به کار می رود و بهترین دارو برای بیماران دارای روده ی عصبی ( IBS ) می باشد . پلانتاژل با جذب آب محتویات داخل روده موجب می شود زمان توقف آنها در روده افزایش یابد و التهاب روده را از بین می برد.

عوارض جانبی

1- در افراد حساس احتمال بروز واکنش های آلرژیک مانند درماتیت تماسی وجود دارد 2- احساس گرفتگی صدا 3- مصرف طولانی مدت آن باعث یبوست می شود 4- سردرد خفیف و خواب آلودگی

جستارهای وابسته

اسهال

منابع

سامانه‌شناسی نام (آیوپاک)
N-isopropyl-4-[(2-methylhydrazino)methyl]benzamide
داده‌های بالینی
نام تجاری	Matulane
AHFS/Drugs.com	monograph
مدلاین پلاس	a682094
رده بارداری	D(US)
تجویز	Oral (Gel Capsule), تزریق داخل وریدی
داده‌های فارماکوکینتیکی
فراهمی زیستی	?
متابولیسم	کبد, کلیه
نیمه‌عمر	10 minutes
دفع	کلیه
شناسه
شماره سی‌ای‌اس	۶۷۱-۱۶-۹
کد ATC	L01XB01
پاب‌کم	CID ۴۹۱۵
بانک‌دارو	DB01168
کم‌اسپایدر	۴۷۴۶
UNII	35S93Y190K
KEGG	D08423
ChEBI	CHEBI:۷۱۴۱۷
ChEMBL	CHEMBL۱۳۲۱
داده‌های شیمی
فرمول	C12H19N3O۱
وزن مولکولی	۲۲۱٫۲۹۹ گرم/مول
SMILES	eMolecules & PubChem
InChI[نمایش]
(what is this?)  (verify)

پروکاربازین (به انگلیسی: Procarbazine)

رده درمانی: داروهای درمان سرطان

اشکال دارویی: کپسول

محتویات

موارد مصرف

پروکاربازین در درمان برخی انواع سرطان به خصوص بیماری هوچکین استفاده می‌شود. این دارو در درمان لنفوم هوچکین (در رژیم MOPP)، لنفوم غیر هوچکین، تومورهای مغزی (مانند گلیوم بدخیم)، برخی تومورهای ریه، میلوم مالتیپل و انواع دیگری از سرطان‌ها بکار می‌رود. اصولاً پروکاربازین تقسیم و تکثیر سلول‌های بدخیم را در بدن مهار می‌کند.

مکانیسم اثر

پروکاربازین ماده‌ای است که به عنوان عامل اختصاصی برچرخه سلولی روی فازهای تقسیم سلولی اثر می‌کند و سنتز DNA، RNA، پروتئین را مهار می‌کند. هرچند مکانیسم اثر آن دقیقاً ناشناخته است ولی محل‌های اثر متعددی دارد.

عوارض جانبی

پروکاربازین معمولاً سبب ایجاد عوارض ناخواسته می‌شود مانند اختلال در قاعدگی طبیعی زنان و بروز عقیمی در هر دو جنس، سر درد، سرگیجه، درد عضلانی یا ماهیچه‌ای، ضعف، خستگی، تهوع، استفراغ، خشکی دهان، تب خال دهانی، مشکل در بلع، کاهش اشتها، ناراحتی معده، اسهال و یبوست، گیجی، بثورات پوستی، علایم عفونت همچون تب، گلو درد، سرفه و خلط؛ خونریزی یا کبود شدگی غیر معمول (از جمله خونریزی از بینی) و حالت گزگز شدن در دست‌ها یا پاها.

جستارهای وابسته

لنفوم هوچکین

منابع

رده درمانی: آنتی‌هیستامین‌ها

اشکال دارویی: شربت و آمپول

موارد مصرف

کاربرد اصلی پرومتازین برای درمان سرگیجه و آلرژی می‌باشد. همچنین در درمان اضطراب ، به عنوان آرام بخش قبل از بیهوشی عمومی ، بیماری مسافرت و کنترل تهوع حتی در زنان حامله نیزاستفاده می‌گردد.

مکانیسم اثر

پرومتازین یک آنتی هیستامین نسل اول از گروه فنوتیازینها است و موجب بلوک گیرنده‌های هیستامین یک در بافتهامیشود. اثرآرام بخش و خواب آوری و ضدخارش آن نیز احتمالاً به دلیل خاصیت ضد هیستامینی می‌باشد.اثر ضد اضطراب این دارو احتمالاً ناشی از اثر آن بر نواحی زیر قشری CNS است. اثر ضد استفراغ نیز احتمالاً به اثر ضد موسکارینی (آنتی کولینرژیک) آن مربوط می‌شود. اثرات آنتاگونیستی بر گیرنده های دوپامین D2 و سروتونین 5-HT سی و آ و α1-adrenergic نیز دارد.

عوارض جانبی

آثار تضعیف عصبی مانندخواب آلودگ ، سرگیجه، خستگی مفرط، وزوز گوش و آثار ضدموسکارینی مانند خشکی دهان و تاری دید از عوارض شایع این دارو هستند.

جستارهای وابسته

کهیر

منابع

 

پروستاگلاندین‌ها یکی از مهمترین واسطه‌های شیمیایی در داخل بدن هستند که با تاثیر بر روی گیرنده‌های مختلف سلولی تاثیرات متنوع زیادی در بدن دارند. پروستاگلاندینها مولکول لیپیدی بیست کربنه بوده ساختاری شبیه کلسترول دارند. پروستاگلاندینها دارای انواع مختلفی مانند F2,E2 آلفا ، PGI2 و غیره هستند.^[۱]

نحوه ساخت

 

آنزیم فسفولیپاز فسفولیپیدهای غشای سلول را به اسید آراشیدونیک تبدیل می کند. سپس اسید آراشیدونیک در درون کوکس یا همان آنزیم سیکلواکسیژناز (هردو نوع ۱ و ۲) باعث تبدیل به پروستاگلاندینها می‌شود.^[۲]

تاثیرات

پروستاگلاندین‌ها یکی از مهمترین واسطه‌های التهاب می باشند و مهار ساخت آنها توسط داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی(مانند بروفن^*[۱]) موجب کاهش التهاب می شود. این واسطه‌ها همچنین در انقباض رحمی در هنگام زایمان، افزایش حرکات روده، بهبود دفاع مخاطی معده و افزایش جریان خون کلیوی نیز نقش دارند که این نقشها مبنای ساخت داروهای متعددی قرار گرفته است.

انواع

جدول زیر مقایسه انواع پروستاگلاندین را نشان می‌دهد^[۳][۴][۵]

پانویس

^  پاراستامول بیشتر یک داروی ضد درد محسوب می‌شود تا ضد التهاب. در هنگام التهاب داروهایی چون بروفن بهتر پاسخ‌های ضد التهابی دارند.^[۶]

جستارهای وابسته

• ایکوزانوئید
• سیکلواکسیژناز

منابع

رده درمانی: درمان ناراحتیهای پروستات

اشکال دارویی: قطره

موارد مصرف

پروستاتان برای درمان التهاب حاد و مزمن پروستات (هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات)، سوزش و تکرار ادرار مصرف می‌شود.

اجزاء فراورده

قطره پروستاتان از عصاره هیدروالکلی گیاهان زیر تشکیل شده است:

ریشه گزنه ۲۰٪ Urtica dioica

اندام هوایی گزنه ۱۰٪ Urtica dioica

تخم کدوی بدون پوست ۲۰٪ Cucurbita pepo

گل بابونه ۲۰٪ Matricaria chamomilla

میوه خارخاسک ۲۰٪ Tribulus terrestris

میوه انیسون ۱۰٪

مکانیسم اثر

در این دارو سیتوسترول (نوعی استروئید) با مهار آنزیم ۵- آلفاـ ردوکتاز باعث کاهش دی هیدروتستوسترون (DHT) و کاهش رشد غده پروستات می‌شود. ایزولکتین موجود در گزنه با اتصال به گیرنده‌های تستوسترون در پروستات و مهار رقابتی آن باعث مهار هیپرپلازی پروستات می‌شود. هم‌چنین اجزاء آن اثر ضدالتهاب و کاهنده تون عضلات صاف دارد.

مواد موثره

استروییدها (سیتوسترول)، اسکوپولتین، فنیل پروپان، ایزولکتین، پلی‌ساکاریدها و فلانوییدها، روغنهای فرار و اسیدهای چرب (اسید لینولئیک)

عوارض جانبی

احتمال بروز اختلالات گوارشی و آلرژی وجود دارد.

جستارهای وابسته

• پروستات
• هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات

منابع

پروژسترون

سامانه‌شناسی نام (آیوپاک)
Pregn-4-ene-3,20-dione
داده‌های بالینی
نام تجاری	Crinone, Endometrin
AHFS/Drugs.com	monograph
مدلاین پلاس	a604017
رده بارداری	B (USA)
تجویز	oral, implant
داده‌های فارماکوکینتیکی
فراهمی زیستی	prolonged absorption, half-life approx 25-50 hours
پیوند پروتئینی	۹۶٪-۹۹٪
متابولیسم	hepatic to pregnanediols and pregnanolones
نیمه‌عمر	34.8-55.13 hours
دفع	renal
شناسه
شماره سی‌ای‌اس	۵۷-۸۳-۰
کد ATC	G03DA04
پاب‌کم	CID ۵۹۹۴
IUPHAR ligand	۲۳۷۷
بانک‌دارو	DB00396
کم‌اسپایدر	۵۷۷۳
UNII	4G7DS2Q64Y
KEGG	D00066
ChEBI	CHEBI:۱۷۰۲۶
ChEMBL	CHEMBL103
مترادفها	4-pregnene-3,20-dione
داده‌های شیمی
فرمول	C21H30O۲
وزن مولکولی	۳۱۴٫۴۶
SMILES	eMolecules & PubChem
InChI[نمایش]
Physical data
دمای ذوب	126 °C (259 °F)
Spec. rot	[α]D
(what is this?)  (verify)

پروژسترون^[۱] (به انگلیسی: Progesterone)

یکی از هورمون‌های جنسی زنانه است. این هورمون یک استروئید بیست و یک کربنه است.

پروژسترون در طی چرخه تخمک گذاری طبیعی از جسم زرد ترشح می‌شود و قطع آن موجب شروع قاعدگی می‌شود. در زمان بارداری نیز این هورمون ترشح می‌شود. مقدار اندکی هم از غده فوق کلیوی آزاد می‌شود.

از پروژسترون در پزشکی در پیشگیری از حاملگی، سقط، درمان آمنوره، هورمون‌تراپی در زنان یائسه و ... استفاده می‌شود.

محتویات

موارد و مقدار مصرف

الف) آمنوره

بزرگسالان: مقدار mg/day 10-5 به مدت ۸-۶ روز تزریق عضلانی می‌شود که معمولاً ۱۰-۸ روز پیش از آغاز دوره قاعدگی قابل انتظار شروع می‌شود. خونریزی ۷۲-۴۸ ساعت پس از قطع مصرف ممکن است رخ دهد.

ب) خونریزی ناشی از اختلال عملکرد رحم

بزرگسالان: از راه تزریق عضلانی، مقدار mg/day 10-5 به مدت ۶ روز مصرف می‌شود یا مقدار ۱۰۰-۵۰ میلی‌گرم به صورت مقدار واحد تزریق عضلانی می‌شود.

موارد منع مصرف و احتیاط

تداخل دارویی: پروژسترون ممکن است موجب بروز آمنوره یا گالاکتوره شود و از این رو، با اثر بروموکریپتین تداخل دارد؛ مصرف همزمان این داروها توصیه نمی‌شود.

عوارض جانبی

اعصاب مرکزی: سردرد، افسردگی، خواب آلودگی، سکته.

قلبی ـ عروقی: ترومبوفلبیت، آمبولی ریوی، ادم، ترومبوآمبولی.

ادراری - تناسلی: لکه بینی، قاعدگی دردناک، آمنوره، ضایعات فرسایشی یا ترشحات غیر طبیعی گردن رحم، دفع ادرار شبانه، خونریزی شدید.

کبد:یرقان انسدادی.

متابولیک: افزایش سطح آمینواسیدها.

سایر عوارض: حساسیت به لمس، بزرگی و ترشحات پستان.

توجه: در صورت بروز حساسیت مفرط، اختلالات ترومبوآمبولیک یا ترومبوتیک، اختلالات بینایی، سردرد میگرنی یا افسردگی شدید، باید مصرف دارو قطع شود.

جستارهای وابسته

پروژستوژن

منابع

• ویکی‌پدیای انگلیسی
• سایت دارونما

پانویس