به نام خداوند بخشنده بخشايشگر

آنچه در آسمانها و زمين است براى خدا تسبيح مى‏گويند؛ و او عزيز و حكيم است. (1)

مالكيت (و حاكميت) آسمانها و زمين از آن اوست؛ زنده مى‏كند و مى‏ميراند؛ و او بر هر چيز توانا است! (2)

اول و آخر و پيدا و پنهان اوست؛ و او به هر چيز داناست. (3)

او كسى است كه آسمانها و زمين را در شش روز ( شش دوران) آفريد؛ سپس بر تخت قدرت قرار گرفت (و به تدبير جهان پرداخت)؛ آنچه را در زمين فرو مى‏رود مى‏داند، و آنچه را از آن خارج مى‏شود و آنچه از آسمان نازل مى‏گردد و آنچه به آسمان بالا مى‏رود؛ و هر جا باشيد او با شما است، و خداوند نسبت به آنچه انجام مى‏دهيد بيناست! (4)

مالكيت آسمانها و زمين از آن اوست؛ و همه كارها به سوى او بازمى‏گردد. (5)

شب را در روز مى‏كند و روز را در شب؛ و او به آنچه در دل سينه‏ها وجود دارد داناست. (6)

به خدا و رسولش ايمان بياوريد و از آنچه شما را جانشين و نماينده (خود) در آن قرار داده انفاق كنيد؛ (زيرا) كسانى كه از شما ايمان بياورند و انفاق كنند، اجر بزرگى دارند! (7)

چرا به خدا ايمان نياوريد در حالى كه رسول (او) شما را مى‏خواند كه به پروردگارتان ايمان بياوريد، و از شما پيمان گرفته است (پيمانى از طريق فطرت و خرد)، اگر آماده ايمان‏آوردنيد. (8)

او كسى است كه آيات روشنى بر بنده‏اش ( محمد) نازل مى‏كند تا شما را از تاريكيها به سوى نور برد؛ و خداوند نسبت به شما مهربان و رحيم است. (9)

چرا در راه خدا انفاق نكنيد در حالى كه ميراث آسمانها و زمين همه از آن خداست (و كسى چيزى را با خود نمى‏برد)! كسانى كه قبل از پيروزى انفاق كردند و جنگيدند (با كسانى كه پس از پيروزى انفاق كردند) يكسان نيستند؛ آنها بلندمقامتر از كسانى هستند كه بعد از فتح انفاق نمودند و جهاد كردند؛ و خداوند به هر دو وعده نيك داده؛ و خدا به آنچه انجام مى‏دهيد آگاه است. (10)

كيست كه به خدا وام نيكو دهد (و از اموالى كه به او ارزانى داشته انفاق كند) تا خداوند آن را براى او چندين برابر كند؟ و براى او پاداش پرارزشى است! (11)

(اين پاداش بزرگ) در روزى است كه مردان و زنان باايمان را مى‏نگرى كه نورشان پيش‏رو و در سمت راستشان بسرعت حركت مى‏كند (و به آنها مى‏گويند:) بشارت باد بر شما امروز به باغهايى از بهشت كه نهرها زير (درختان) آن جارى است؛ جاودانه درآن خواهيد ماند! و اين همان رستگارى بزرگ است! (12)

روزى كه مردان و زنان منافق به مؤمنان مى‏گويند: «نظرى به ما بيفكنيد تا از نور شما پرتوى برگيريم!» به آنها گفته مى‏شود: «به پشت سر خود بازگرديد و كسب نور كنيد!» در اين هنگام ديوارى ميان آنها زده مى‏شود كه درى دارد، درونش رحمت است و برونش عذاب! (13)

آنها را صدا مى‏زنند: «مگر ما با شما نبوديم؟!» مى‏گويند: «آرى، ولى شما خود را به هلاكت افكنديد و انتظار (مرگ پيامبر را) كشيديد، و (در همه چيز) شك و ترديد داشتيد، و آرزوهاى دور و دراز شما را فريب داد تا فرمان خدا فرا رسيد، و شيطان فريبكار شما را در برابر (فرمان) خداوند فريب داد! (14)

پس امروز نه از شما فديه‏اى پذيرفته مى‏شود، و نه از كافران؛ و جايگاهتان آتش است و همان سرپرستتان مى‏باشد؛ و چه بد جايگاهى است! (15)

آيا وقت آن نرسيده است كه دلهاى مؤمنان در برابر ذكر خدا و آنچه از حق نازل كرده است خاشع گردد؟! و مانند كسانى نباشند كه در گذشته به آنها كتاب آسمانى داده شد، سپس زمانى طولانى بر آنها گذشت و قلبهايشان قساوت پيدا كرد؛ و بسيارى از آنها گنهكارند! (16)

بدانيد خداوند زمين را بعد از مرگ آن زنده مى‏كند! ما آيات (خود) را براى شما بيان كرديم، شايد انديشه كنيد! (17)

مردان و زنان انفاق‏كننده، و آنها كه (از اين راه) به خدا «قرض الحسنه‏» دهند، (اين قرض الحسنه) براى آنان مضاعف مى‏شود و پاداش پرارزشى دارند! (18)

كسانى كه به خدا و رسولانش ايمان آوردند، آنها صديقين و شهدا نزد پروردگارشانند؛ براى آنان است پاداش (اعمال)شان و نور (ايمان)شان؛ و كسانى كه كافر شدند و آيات ما را تكذيب كردند، آنها دوزخيانند. (19)

بدانيد زندگى دنيا تنها بازى و سرگرمى و تجمل پرستى و فخرفروشى در ميان شما و افزون طلبى در اموال و فرزندان است، همانند بارانى كه محصولش كشاورزان را در شگفتى فرو مى‏برد، سپس خشك مى‏شود بگونه‏اى كه آن را زردرنگ مى‏بينى؛ سپس تبديل به كاه مى‏شود! و در آخرت، عذاب شديد است يا مغفرت و رضاى الهى؛ و (به هر حال) زندگى دنيا چيزى جز متاع فريب نيست! (20)

به پيش تازيد براى رسيدن به مغفرت پروردگارتان و بهشتى كه پهنه آن مانند پهنه آسمان و زمين است و براى كسانى كه به خدا و رسولانش ايمان آورده‏اند؛ آماده شده است، اين فضل خداوند است كه به هر كس بخواهد مى‏دهد؛ و خداوند صاحب فضل‏عظيم است! (21)

هيچ مصيبتى (ناخواسته) در زمين و نه در وجود شما روى نمى‏دهد مگر اينكه همه آنها قبل از آنكه زمين را بيافرينيم در لوح محفوظ ثبت است؛ و اين امر براى خدا آسان است! (22)

اين بخاطر آن است كه براى آنچه از دست داده‏ايد تاسف نخوريد، و به آنچه به شما داده است دلبسته و شادمان نباشيد؛ و خداوند هيچ متكبر فخرفروشى را دوست ندارد! (23)

همانها كه بخل مى‏ورزند و مردم را به بخل دعوت مى‏كنند؛ و هر كس (از اين فرمان) روى‏گردان شود، (به خود زيان مى‏رساند نه به خدا)، چرا كه خداوند بى‏نياز و شايسته ستايش است! (24)

ما رسولان خود را با دلايل روشن فرستاديم، و با آنها كتاب (آسمانى) و ميزان (شناسايى حق از باطل و قوانين عادلانه) نازل كرديم تا مردم قيام به عدالت كنند؛ و آهن را نازل كرديم كه در آن نيروى شديد و منافعى براى مردم است، تا خداوند بداند چه كسى او و رسولانش را يارى مى‏كند بى‏آنكه او را ببينند؛ خداوند قوى و شكست‏ناپذير است! (25)

ما نوح و ابراهيم را فرستاديم، و در دودمان آن دو نبوت و كتاب قرار داديم؛ بعضى از آنها هدايت يافته‏اند و بسيارى از آنها گنهكارند. (26)

سپس در پى آنان‏رسولان ديگر خود را فرستاديم، و بعد از آنان عيسى بن مريم را مبعوث كرديم و به او انجيل عطا كرديم، و در دل كسانى كه از او پيروى كردند رافت و رحمت قرار داديم؛ و رهبانيتى را كه ابداع كرده بودند، ما بر آنان مقرر نداشته بوديم؛ گرچه هدفشان جلب خشنودى خدا بود، ولى حق آن را رعايت نكردند؛ از اين‏رو ما به كسانى از آنها كه ايمان آوردند پاداششان را داديم؛ و بسيارى از آنها فاسقند! (27)

اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد! تقواى الهى پيشه كنيد و به رسولش ايمان بياوريد تا دو سهم از رحمتش به شما ببخشد و براى شما نورى قرار دهد كه با آن (در ميان مردم و در مسير زندگى خود) راه برويد و گناهان شما را ببخشد؛ و خداوند غفور و رحيم است. (28)

تا اهل كتاب بدانند كه قادر بر چيزى از فضل خدا نيستند، و تمام فضل (و رحمت) به دست اوست، به هر كس بخواهد آن را مى‏بخشد؛ و خداوند داراى فضل عظيم است! (29)

به نام خداوند بخشنده بخشايشگر

هنگامى كه واقعه عظيم (قيامت) واقع شود، (1)

هيچ كس نمى‏تواند آن را انكار كند! (2)

(اين واقعه) گروهى را پايين مى‏آورد و گروهى را بالا مى‏برد! (3)

در آن هنگام كه زمين بشدت به لرزه درمى‏آيد، (4)

و كوه‏ها در هم كوبيده مى‏شود، (5)

و بصورت غبار پراكنده درمى‏آيد، (6)

و شما سه گروه خواهيد بود! (7)

(نخست) سعادتمندان و خجستگان (هستند)؛ چه سعادتمندان و خجستگانى! (8)

گروه ديگر شقاوتمندان و شومانند، چه شقاوتمندان و شومانى! (9)

و (سومين گروه) پيشگامان پيشگامند، (10)

آنها مقربانند! (11)

در باغهاى پرنعمت بهشت (جاى دارند)! (12)

گروه زيادى (از آنها) از امتهاى نخستينند، (13)

و اندكى از امت آخرين! (14)

آنها ( مقربان) بر تختهايى كه صف‏كشيده و به هم پيوسته است قراردارند، (15)

در حالى كه بر آن تكيه زده و رو به روى يكديگرند! (16)

نوجوانانى جاودان (در شكوه و طراوت) پيوسته گرداگرد آنان مى‏گردند، (17)

با قدحها و كوزه‏ها و جامهايى از نهرهاى جارى بهشتى (و شراب طهور)! (18)

اما شرابى كه از آن درد سر نمى‏گيرند و نه مست مى‏شوند! (19)

و ميوه‏هايى از هر نوع كه انتخاب كنند، (20)

و گوشت پرنده از هر نوع كه مايل باشند! (21)

و همسرانى از حور العين دارند، (22)

همچون مرواريد در صدف پنهان! (23)

اينها پاداشى است در برابر اعمالى كه انجام مى‏دادند! (24)

در آن (باغهاى بهشتى) نه لغو و بيهوده‏اى مى‏شنوند نه سخنان گناه آلود؛ (25)

تنها چيزى كه مى‏شنوند «سلام‏» است «سلام‏»! (26)

و اصحاب يمين و خجستگان، چه اصحاب يمين و خجستگانى! (27)

آنها در سايه درختان «سدر» بى‏خار قرار دارند، (28)

و در سايه درخت «طلح‏» پربرگ ( درختى خوشرنگ و خوشبو)، (29)

و سايه كشيده و گسترده، (30)

و در كنار آبشارها، (31)

و ميوه‏هاى فراوان، (32)

كه هرگز قطع و ممنوع نمى‏شود، (33)

و همسرانى بلندمرتبه! (34)

ما آنها را آفرينش نوينى بخشيديم، (35)

و همه را دوشيزه قرار داديم، (36)

زنانى كه تنها به همسرشان عشق مى‏ورزند و خوش زبان و فصيح و هم سن و سالند! (37)

اينها همه براى اصحاب يمين است، (38)

كه گروهى از امتهاى نخستينند،(39)

و گروهى از امتهاى آخرين! (40)

و اصحاب شمال، چه اصحاب شمالى (كه نامه اعمالشان به نشانه جرمشان به دست چپ آنها داده مى‏شود)! (41)

آنها در ميان بادهاى كشنده و آب سوزان قرار دارند، (42)

و در سايه دودهاى متراكم و آتشزا! (43)

سايه‏اى كه نه خنك است و نه آرامبخش! (44)

آنها پيش از اين (در عالم دنيا) مست و مغرور نعمت بودند، (45)

و بر گناهان بزرگ اصرار مى‏ورزيدند، (46)

و مى‏گفتند: «هنگامى كه ما مرديم و خاك و استخوان شديم، آيا برانگيخته خواهيم شد؟! (47)

يا نياكان نخستين ما (برانگيخته مى‏شوند)؟!» (48)

بگو: «اولين و آخرين، (49)

همگى در موعد روز معينى گردآورى مى‏شوند، (50)

سپس شما اى گمراهان تكذيب‏كننده! (51)

قطعا از درخت زقوم مى‏خوريد، (52)

و شكمها را از آن پر مى‏كنيد، (53)

و روى آن از آب سوزان مى‏نوشيد، (54)

و همچون شتران مبتلا به بيمارى عطش، از آن مى‏آشاميد! (55)

اين است وسيله پذيرايى از آنها در قيامت! (56)

»ما شما را آفريديم؛ پس چرا (آفرينش مجدد را) تصديق نمى‏كنيد؟! (57)

آيا از نطفه‏اى كه در رحم مى‏ريزيد آگاهيد؟! (58)

آيا شما آن را (در دوران جنينى) آفرينش (پى در پى) مى‏دهيد يا ما آفريدگاريم؟! (59)

ما در ميان شما مرگ را مقدر ساختيم؛ و هرگز كسى بر ما پيشى نمى‏گيرد! (60)

تا گروهى را به جاى گروه ديگرى بياوريم و شما را در جهانى كه نمى‏دانيد آفرينش تازه‏اى بخشيم! (61)

شما عالم نخستين را دانستيد؛ چگونه متذكر نمى‏شويد (كه جهانى بعد از آن است)؟! (62)

آيا هيچ درباره آنچه كشت مى‏كنيد انديشيده‏ايد؟! (63)

آيا شما آن را مى‏رويانيد يا ما مى‏رويانيم؟! (64)

هرگاه بخواهيم آن را مبدل به كاه در هم كوبيده مى‏كنيم كه تعجب كنيد! (65)

(بگونه‏اى كه بگوييد:) براستى ما زيان كرده‏ايم، (66)

بلكه ما بكلى محروميم! (67)

آيا به آبى كه مى‏نوشيد انديشيده‏ايد؟! (68)

آيا شما آن را از ابر نازل كرده‏ايد يا ما نازل مى‏كنيم؟! (69)

هرگاه بخواهيم، اين آب گوارا را تلخ و شور قرار مى‏دهيم؛ پس چرا شكر نمى‏كنيد؟! (70)

آيا درباره آتشى كه مى‏افروزيد فكر كرده‏ايد؟! (71)

آيا شما درخت آن را آفريده‏ايد يا ما آفريده‏ايم؟! (72)

ما آن را وسيله يادآورى (براى همگان)و وسيله زندگى براى مسافران قرار داده‏ايم! (73)

حال كه چنين است به نام پروردگار بزرگت تسبيح كن (و او را پاك و منزه بشمار)! (74)

سوگند به جايگاه ستارگان (و محل طلوع و غروب آنها)! (75)

و اين سوگندى است بسيار بزرگ، اگر بدانيد! (76)

كه آن، قرآن كريمى است، (77)

كه در كتاب محفوظى جاى دارد، (78)

و جز پاكان نمى‏توانند به آن دست زنند ( دست يابند). (79)

آن از سوى پروردگار عالميان نازل شده؛ (80)

آيا اين سخن را ( اين قرآن را با اوصافى كه گفته شد) سست و كوچك مى‏شمريد، (81)

و به جاى شكر روزيهايى كه به شما داده شده آن را تكذيب مى‏كنيد؟! (82)

پس چرا هنگامى كه جان به گلوگاه مى‏رسد (توانايى بازگرداندن آن را نداريد)؟! (83)

و شما در اين حال نظاره مى‏كنيد (و كارى از دستتان ساخته نيست)؛ (84)

و ما از شما به او نزديكتريم ولى نمى‏بينيد! (85)

اگر هرگز در برابر اعمالتان جزا داده نمى‏شويد، (86)

پس آن (روح) را بازگردانيد اگر راست مى‏گوييد! (87)

پس اگر او از مقربان باشد، (88)

در روح و ريحان و بهشت پرنعمت است! (89)

اما اگر از اصحاب يمين باشد، (90)

(به او گفته مى‏شود:) سلام بر تو از سوى دوستانت كه از اصحاب يمينند! (91)

اما اگر او از تكذيب‏كنندگان گمراه باشد، (92)

با آب جوشان دوزخ از او پذيرايى مى‏شويد! (93)

و سرنوشت او ورود در آتش جهنم است، (94)

اين مطلب حق و يقين است! (95)

پس به نام پروردگار بزرگت تسبيح كن (و او را منزه بشمار)! (96)

به نام خداوند بخشنده بخشايشگر

خداوند رحمان، (1)

قرآن را تعليم فرمود، (2)

انسان را آفريد، (3)

و به او «بيان‏» را آموخت. (4)

خورشيد و ماه با حساب منظمى مى‏گردند، (5)

و گياه و درخت براى او سجده مى‏كنند! (6)

و آسمان را برافراشت، و ميزان و قانون (در آن) گذاشت، (7)

تا در ميزان طغيان نكنيد (و از مسير عدالت منحرف نشويد)، (8)

و وزن را بر اساس عدل برپا داريد و ميزان را كم نگذاريد! (9)

زمين را براى خلايق آفريد، (10)

كه در آن ميوه‏ها و نخلهاى پرشكوفه است، (11)

و دانه‏هايى كه همراه با ساقه و برگى است كه بصورت كاه درمى‏آيد، و گياهان خوشبو! (12)

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را تكذيب مى‏كنيد (شما اى گروه جن و انس)؟! (13)

انسان را از گل خشكيده‏اى همچون سفال آفريد، (14)

و جن را از شعله‏هاى مختلط و متحرك آتش خلق كرد! (15)

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‏كنيد؟! (16)

او پروردگار دو مشرق و پروردگار دو مغرب است! (17)

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‏كنيد؟! (18)

دو درياى مختلف (شور و شيرين، گرم و سرد) را در كنار هم قرار داد، در حالى كه با هم تماس دارند؛ (19)

در ميان آن دو برزخى است كه يكى بر ديگرى غلبه نمى‏كند (و به هم نمى‏آميزند)! (20)

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‏كنيد؟! (21)

از آن دو، لؤلؤ و مرجان خارج مى‏شود. (22)

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‏كنيد؟! (23)

و براى اوست كشتيهاى ساخته شده كه در دريا به حركت درمى‏آيند و همچون كوهى هستند! (24)

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‏كنيد؟! (25)

همه كسانى كه روى آن ( زمين) هستند فانى مى‏شوند، (26)

و تنها ذات ذوالجلال و گرامى پروردگارت باقى مى‏ماند! (27)

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‏كنيد؟! (28)

تمام كسانى كه در آسمانها و زمين هستند از او تقاضا مى‏كنند، و او هر روز در شان و كارى است! (29)

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‏كنيد؟! (30)

بزودى به حساب شما مى‏پردازيم اى دو گروه انس و جن! (31)

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‏كنيد؟! (32)

اى گروه جن و انس! اگر مى‏توانيد از مرزهاى آسمانها و زمين بگذريد، پس بگذريد، ولى هرگز نمى‏توانيد، مگر با نيرويى (فوق العاده)! (33)

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‏كنيد؟! (34)

شعله‏هايى از آتش بى‏دود، و دودهايى متراكم بر شما فرستاده مى‏شود؛ و نمى‏توانيد از كسى يارى بطلبيد! (35)

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‏كنيد؟! (36)

در آن هنگام كه آسمان شكافته شود و همچون روغن مذاب گلگون گردد (حوادث هولناكى رخ مى‏دهد كه تاب تحمل آن را نخواهيد داشت)! (37)

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‏كنيد؟! (38)

در آن روز هيچ كس از انس و جن از گناهش سؤال نمى‏شود (و همه چيز روشن است)! (39)

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‏كنيد؟! (40)

مجرمان از چهره‏هايشان شناخته مى‏شوند؛ و آنگاه آنها را از موهاى پيش سر، و پاهايشان مى‏گيرند (و به دوزخ مى‏افكنند)! (41)

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‏كنيد؟! (42)

اين همان دوزخى است كه مجرمان آن را انكار مى‏كردند! (43)

امروز در ميان آن و آب سوزان در رفت و آمدند! (44)

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‏كنيد؟! (45)

و براى كسى كه از مقام پروردگارش بترسد، دو باغ بهشتى است! (46)

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‏كنيد؟! (47)

(آن دو باغ بهشتى) داراى انواع نعمتها و درختان پرطراوت است! (48)

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‏كنيد؟! (49)

در آنها دو چشمه هميشه جارى است! (50)

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‏كنيد؟! (51)

در آن دو، از هر ميوه‏اى دو نوع وجود دارد (هر يك از ديگرى بهتر)! (52)

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‏كنيد؟! (53)

اين در حالى است كه آنها بر فرشهايى تكيه كرده‏اند با آسترهائى از ديبا و ابريشم، و ميوه‏هاى رسيده آن دو باغ بهشتى در دسترس است! (54)

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‏كنيد؟! (55)

در آن باغهاى بهشتى زنانى هستند كه جز به همسران خود عشق نمى‏ورزند؛ و هيچ انس و جن پيش از اينها با آنان تماس نگرفته است. (56)

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‏كنيد؟! (57)

آنها همچون ياقوت و مرجانند! (58)

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‏كنيد؟! (59)

آيا جزاى نيكى جز نيكى است؟! (60)

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‏كنيد؟! (61)

و پايين تر از آنها، دو باغ بهشتى ديگر است. (62)

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‏كنيد؟! (63)

هر دو خرم و سرسبزند! (64)

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‏كنيد؟! (65)

در آنها دو چشمه جوشنده است! (66)

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‏كنيد؟! (67)

در آنها ميوه‏هاى فراوان و درخت خرما و انار است! (68)

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‏كنيد؟! (69)

و در آن باغهاى بهشتى زنانى نيكو خلق و زيبايند! (70)

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‏كنيد؟! (71)

حوريانى كه در خيمه‏هاى بهشتى مستورند! (72)

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‏كنيد؟! (73)

هيچ انس و جن پيش از ايشان با آنها تماس نگرفته (و دوشيزه‏اند)! (74)

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‏كنيد؟! (75)

اين در حالى است كه بهشتيان بر تختهايى تكيه زده‏اند كه با بهترين و زيباترين پارچه‏هاى سبزرنگ پوشانده شده است. (76)

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‏كنيد؟! (77)

پربركت و زوال‏ناپذير است نام پروردگار صاحب جلال و بزرگوار تو! (78)

به نام خداوند بخشنده بخشايشگر

قيامت نزديك شد و ماه از هم شكافت! (1)

و هرگاه نشانه و معجزه‏اى را ببينند روى گردانده، مى‏گويند: «اين سحرى مستمر است‏»! (2)

آنها (آيات خدا را) تكذيب كردند و از هواى نفسشان پيروى نمودند؛ و هر امرى قرارگاهى دارد! (3)

به اندازه كافى براى بازداشتن از بديها اخبار (انبيا و امتهاى پيشين) به آنان رسيده است! (4)

اين آيات، حكمت بالغه الهى است؛ اما انذارها (براى افراد لجوج) فايده نمى‏دهد! (5)

بنابر اين از آنها روى بگردان، و روزى را به ياد آور كه دعوت كننده الهى مردم را به امر وحشتناكى دعوت مى‏كند (دعوت به حساب اعمال)! (6)

آنان در حالى كه چشمهايشان از شدت وحشت به زير افتاده، همچون ملخهاى پراكنده از قبرها خارج مى‏شوند، (7)

در حالى كه (بر اثر وحشت و اضطراب) بسوى اين دعوت كننده گردن مى‏كشند؛ كافران مى‏گويند: «امروز روز سخت و دردناكى است!» (8)

پيش از آنها قوم نوح تكذيب كردند، (آرى) بنده ما (نوح) را تكذيب كرده و گفتند: «او ديوانه است!» و (با انواع آزارها از ادامه رسالتش) بازداشته شد. (9)

او به درگاه پروردگار عرضه داشت:«من مغلوب (اين قوم طغيانگر) شده‏ام، انتقام مرا از آنها بگير!» (10)

در اين هنگام درهاى آسمان را با آبى فراوان و پى‏درپى گشوديم؛ (11)

و زمين را شكافتيم و چشمه‏هاى زيادى بيرون فرستاديم؛ و اين دو آب به اندازه مقدر با هم درآميختند (و درياى وحشتناكى شد)! (12)

و او را بر مركبى از الواح و ميخهايى ساخته شده سوار كرديم؛ (13)

مركبى كه زير نظر ما حركت مى‏كرد! اين كيفرى بود براى كسانى كه (به او) كافر شده بودند! (14)

ما اين ماجرا را بعنوان نشانه‏اى در ميان امتها باقى گذارديم؛ آيا كسى هست كه پند گيرد؟! (15)

(اكنون بنگريد) عذاب و انذارهاى من چگونه بود! (16)

ما قرآن را براى تذكر آسان ساختيم؛ آيا كسى هست كه متذكر شود؟! (17)

قوم عاد (نيز پيامبر خود را) تكذيب كردند؛ پس (ببينيد) عذاب و انذارهاى من چگونه بود! (18)

ما تندباد وحشتناك و سردى را در يك روز شوم مستمر بر آنان فرستاديم... (19)

كه مردم را همچون تنه‏هاى نخل ريشه‏كن شده از جا برمى‏كند! (20)

پس (ببينيد) عذاب و انذارهاى من چگونه بود! (21)

ما قرآن را براى تذكر آسان ساختيم؛ آيا كسى هست كه متذكر شود! (22)

طايفه ثمود (نيز) انذارهاى الهى را تكذيب كردند، (23)

و گفتند: «آيا ما از بشرى از جنس خود پيروى كنيم؟! اگر چنين كنيم در گمراهى و جنون خواهيم بود! (24)

آيا از ميان ما تنها بر او وحى نازل شده؟! نه، او آدم بسيار دروغگوى هوسبازى است! (25)

ولى فردا مى‏فهمند چه كسى دروغگوى هوسباز است! (26)

ما «ناقه‏» را براى آزمايش آنها مى‏فرستيم؛ در انتظار پايان كار آنان باش و صبر كن! (27)

و به آنها خبر ده كه آب (قريه) بايد در ميانشان تقسيم شود، (يك روز سهم ناقه، و يك روز براى آنها) و هر يك در نوبت خود بايد حاضر شوند! (28)

آنها يكى از ياران خود را صدا زدند، او به سراغ اين كار آمد و (ناقه را)پى كرد! (29)

پس (بنگريد) عذاب و انذارهاى من چگونه بود! (30)

ما فقط يك صيحه ( صاعقه عظيم) بر آنها فرستاديم و بدنبال آن همگى بصورت گياه خشكى درآمدند كه صاحب چهارپايان (در آغل) جمع‏آورى مى‏كند! (31)

ما قرآن را براى يادآورى آسان ساختيم؛ آيا كسى هست كه متذكر شود؟! (32)

قوم لوط انذارها(ى پى‏درپى پيامبرشان) را تكذيب كردند؛ (33)

ما بر آنها تندبادى كه ريگها را به حركت درمى‏آورد فرستاديم (و همه را هلاك كرديم)، جز خاندان لوط را كه سحرگاهان نجاتشان داديم! (34)

اين نعمتى بود از ناحيه ما؛ اين گونه هر كسى را كه شكر كند پاداش مى‏دهيم! (35)

او آنها را از مجازات ما بيم داد، ولى بر آنها اصرار بر مجادله و القاى شك داشتند! (36)

آنها از لوط خواستند ميهمانانش را در اختيارشان بگذارد؛ ولى ما چشمانشان را نابينا و محو كرديم (و گفتيم:) بچشيد عذاب و انذارهاى مرا! (37)

سرانجام صبحگاهان و در اول روز عذابى پايدار و ثابت به سراغشان آمد! (38)

(و گفتيم:) پس بچشيد عذاب و انذارهاى مرا! (39)

ما قرآن را براى يادآورى آسان ساختيم؛ آيا كسى هست كه متذكر شود؟! (40)

و (همچنين) انذارها و هشدارها (يكى پس از ديگرى) به سراغ آل فرعون آمد، (41)

اما آنها همه آيات ما را تكذيب كردند، و ما آنها را گرفتيم و مجازات كرديم، گرفتن شخصى قدرتمند و توانا! (42)

آيا كفار شما بهتر از آنانند يا براى شما امان‏نامه‏اى در كتب آسمانى نازل شده است؟! (43)

يا مى‏گويند: «ما جماعتى متحد و نيرومند و پيروزيم‏»؟! (44)

(ولى بدانند) كه بزودى جمعشان شكست مى‏خورد و پا به فرارمى‏گذارند! (45)

(علاوه بر اين) رستاخيز موعد آنهاست، و مجازات قيامت هولناكتر و تلختر است! (46)

مجرمان در گمراهى و شعله‏هاى آتشند، (47)

در آن روز كه در آتش دوزخ به صورتشان كشيده مى‏شوند (و به آنها گفته مى‏شود:) بچشيد آتش دوزخ را! (48)

البته ما هر چيز را به اندازه آفريديم! (49)

و فرمان ما يك امر بيش نيست، همچون يك چشم بر هم زدن! (50)

ما كسانى را كه در گذشته شبيه شما بودند هلاك كرديم؛ آيا كسى هست كه پند گيرد؟! (51)

و هر كارى را انجام دادند در نامه‏هاى اعمالشان ثبت است، (52)

و هر كار كوچك و بزرگى نوشته شده است. (53)

يقينا پرهيزگاران در باغها و نهرهاى بهشتى جاى دارند، (54)

در جايگاه صدق نزد خداوند مالك مقتدر! (55)

به نام خداوند بخشنده بخشايشگر

سوگند به ستاره هنگامى كه افول مى‏كند، (1)

كه هرگز دوست شما ( محمد «ص‏») منحرف نشده و مقصد را گم نكرده است، (2)

و هرگز از روى هواى نفس سخن نمى‏گويد! (3)

آنچه مى‏گويد چيزى جز وحى كه بر او نازل شده نيست! (4)

آن كس كه قدرت عظيمى دارد ( جبرئيل امين) او را تعليم داده است؛ (5)

همان كس كه توانايى فوق العاده دارد؛ او سلطه يافت... (6)

در حالى كه در افق اعلى قرار داشت! (7)

سپس نزديكتر و نزديكتر شد... (8)

تا آنكه فاصله او (با پيامبر) به اندازه فاصله دو كمان يا كمتر بود؛ (9)

در اينجا خداوند آنچه را وحى كردنى بود به بنده‏اش وحى نمود. (10)

قلب (پاك او) در آنچه ديد هرگز دروغ نگفت. (11)

آيا با او درباره آنچه (با چشم خود) ديده مجادله مى‏كنيد؟! (12)

و بار ديگر نيز او را مشاهده كرد، (13)

نزد «سدرة المنتهى‏»، (14)

كه «جنت الماوى‏» در آنجاست! (15)

در آن هنگام كه چيزى ( نور خيره‏كننده‏اى) سدرة المنتهى را پوشانده بود، (16)

دیده اش به جایی دیگر میل نکرد و از حد تجاوز نکرد (17)

او پاره‏اى از آيات و نشانه‏هاى بزرگ پروردگارش را ديد! (18)

به من خبر دهيد آيا بتهاى «لات‏» و «عزى‏»... (19)

و «منات‏» كه سومين آنهاست (دختران خدا هستند)؟! (20)

آيا سهم شما پسر است و سهم او دختر؟! (در حالى كه بزعم شما دختران كم ارزش‏ترند!) (21)

در اين صورت اين تقسيمى ناعادلانه است! (22)

اينها فقط نامهايى است كه شما و پدرانتان بر آنها گذاشته‏ايد (نامهايى بى‏محتوا و اسمهايى بى مسما)، و هرگز خداوند دليل و حجتى بر آن نازل نكرده؛ آنان فقط از گمانهاى بى‏اساس و هواى نفس پيروى مى‏كنند در حالى كه هدايت از سوى پروردگارشان براى آنها آمده است! (23)

يا آنچه انسان تمنا دارد به آن مى‏رسد؟! (24)

در حالى كه آخرت و دنيا از آن خداست! (25)

و چه بسيار فرشتگان آسمانها كه شفاعت آنها سودى نمى‏بخشد مگر پس از آنكه خدا براى هر كس بخواهد و راضى باشد اجازه (شفاعت) دهد! (26)

كسانى كه به آخرت ايمان ندارند، فرشتگان را دختر (خدا) نامگذارى مى‏كنند! (27)

آنها هرگز به اين سخن دانشى ندارند، تنها از گمان بى‏پايه پيروى مى‏كنند با اينكه «گمان‏» هرگز انسان را از حق بى‏نياز نمى‏كند!(28)

حال كه چنين است از كسى كه از ياد ما روى مى‏گرداند و جز زندگى مادى دنيا را نمى‏طلبد، اعراض كن! (29)

اين آخرين حد آگاهى آنهاست؛ پروردگار تو كسانى را كه از راه او گمراه شده‏اند بهتر مى‏شناسد، و (همچنين) هدايت‏يافتگان را از همه بهتر مى‏شناسد! (30)

و براى خداست آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است تا بدكاران را به كيفر كارهاى بدشان برساند و نيكوكاران را در برابر اعمال نيكشان پاداش دهد! (31)

همانها كه از گناهان بزرگ و اعمال زشت دورى مى‏كنند، جز گناهان صغيره (كه گاه آلوده آن مى‏شوند)؛ آمرزش پروردگار تو گسترده است؛ او نسبت به شما از همه آگاهتر است از آن هنگام كه شما را از زمين آفريد و در آن موقع كه بصورت جنينهايى در شكم مادرانتان بوديد؛ پس خودستايى نكنيد، او پرهيزگاران را بهتر مى‏شناسد! (32)

آيا ديدى آن كس را كه (از اسلام -يا انفاق-) روى گردان شد؟! (33)

و كمى عطا كرد، و از بيشتر امساك نمود! (34)

آيا نزد او علم غيب است و مى‏بيند (كه ديگران مى‏توانند گناهان او را بر دوش گيرند)؟! (35)

يا از آنچه در كتب موسى نازل گرديده با خبر نشده است؟! (36)

و در كتب ابراهيم، همان كسى كه وظيفه خود را بطور كامل ادا كرد، (37)

كه هيچ كس بار گناه ديگرى را بر دوش نمى‏گيرد، (38)

و اينكه براى انسان بهره‏اى جز سعى و كوشش او نيست، (39)

و اينكه تلاش او بزودى ديده مى‏شود، (40)

سپس به او جزاى كافى داده خواهد شد! (41)

(و آيا از كتب پيشين انبيا به او نرسيده است) كه همه امور به پروردگارت منتهى مى‏گردد؟! (42)

و اينكه اوست كه خنداند و گرياند، (43)

و اوست كه ميراند و زنده كرد، (44)

و اوست كه دو زوج نر و ماده را آفريد... (45)

از نطفه‏اى هنگامى كه خارج مى‏شود (و در رحم مى‏ريزد)، (46)

و اينكه بر خداست ايجاد عالم ديگر (تا عدالت اجرا گردد)، (47)

و اينكه اوست كه بى‏نياز كرد و سرمايه باقى بخشيد، (48)

و اينكه اوست پروردگار ستاره «شعرا»! (49)

(و آيا به انسان نرسيده است كه در كتب انبياى پيشين آمده) كه خداوند قوم «عاد نخستين س‏ذللّه را هلاك كرد؟! (50)

و همچنين قوم «ثمود» را، و كسى از آنان را باقى نگذارد! (51)

و نيز قوم نوح را پيش از آنها، چرا كه آنان از همه ظالمتر و طغيانگرتر بودند! (52)

و نيز شهرهاى زير و رو شده (قوم لوط) را فرو كوبيد، (53)

سپس آنها را با عذاب سنگين پوشانيد! (54)

(بگو:) در كدام يك از نعمتهاى پروردگارت ترديد دارى؟! (55)

اين (پيامبر) بيم‏دهنده‏اى از بيم‏دهندگان پيشين است! (56)

آنچه بايد نزديك شود، نزديك شده است (و قيامت فرامى‏رسد)، (57)

و هيچ كس جز خدا نمى‏تواند سختيهاى آن را برطرف سازد! (58)

آيا از اين سخن تعجب مى‏كنيد، (59)

و مى‏خنديد و نمى‏گرييد، (60)

و پيوسته در غفلت و هوسرانى به سر مى‏بريد؟! (61)

حال كه چنين است همه براى خدا سجده كنيد و او را بپرستيد! (62)

به نام خداوند بخشنده بخشايشگر

سوگند به كوه طور، (1)

و كتابى كه نوشته شده، (2)

در صفحه‏اى گسترده، (3)

و سوگند به «بيت المعمور»، (4)

و سقف برافراشته، (5)

و درياى مملو و برافروخته، (6)

كه عذاب پروردگارت واقع مى‏شود، (7)

و چيزى از آن مانع نخواهد بود! (8)

(اين عذاب الهى) در آن روزى است كه آسمان به شدت به حركت درمى‏آيد، (9)

و كوه‏ها از جا كنده و متحرك مى‏شوند! (10)

واى در آن روز بر تكذيب‏كنندگان، (11)

همانها كه در سخنان باطل به بازى مشغولند! (12)

در آن روز كه آنها را بزور به سوى آتش دوزخ مى‏رانند! (13)

(به آنها مى‏گويند:) اين همان آتشى است كه آن را انكار مى‏كرديد. (14)

آيا اين سحر است يا شما نمى‏بينيد؟! (15)

در آن وارد شويد و بسوزيد؛ مى‏خواهيد صبر كنيد يا نكنيد، براى شما يكسان است؛ چرا كه تنها به اعمالتان جزا داده مى‏شويد! (16)

ولى پرهيزگاران در ميان باغهاى بهشت و نعمتهاى فراوان جاى دارند، (17)

و از آنچه پروردگارشان به آنها داده و آنان را از عذاب دوزخ نگاه داشته است شاد و مسرورند! (18)

(به آنها گفته مى‏شود:) بخوريد و بياشاميد گوارا؛ اينها در برابر اعمالى است كه انجام مى‏داديد! (19)

اين در حالى كه بر تختهاى صف‏كشيده در كنار هم تكيه مى‏زنند، و «حور العين‏» را به همسرى آنها درمى‏آوريم! (20)

كسانى كه ايمان آوردند و فرزندانشان به پيروى از آنان ايمان اختيار كردند، فرزندانشان را (در بهشت) به آنان ملحق مى‏كنيم؛ و از (پاداش) عملشان چيزى نمى‏كاهيم؛ و هر كس در گرو اعمال خويش است! (21)

و همواره از انواع ميوه‏ها و گوشتها -از هر نوع كه بخواهند- در اختيارشان مى‏گذاريم! (22)

آنها در بهشت جامهاى پر از شراب طهور را كه نه بيهوده‏گويى در آن است و نه گناه، از يكديگر مى‏گيرند! (23)

و پيوسته بر گردشان نوجوانانى براى (خدمت) آنان گردش مى‏كنند كه همچون مرواريدهاى درون صدفند! (24)

در اين هنگام رو به يكديگر كرده (از گذشته) سؤال مى‏نمايند؛ (25)

مى‏گويند: «ما در ميان خانواده خود ترسان بوديم (مبادا گناهان آنها دامن ما را بگيرد)! (26)

اما خداوند بر ما منت نهاد و از عذاب‏كشنده ما را حفظ كرد! (27)

ما از پيش او را مى‏خوانديم (و مى‏پرستيديم)، كه اوست نيكوكار و مهربان!» (28)

پس تذكر ده، كه به لطف پروردگارت تو كاهن و مجنون نيستى! (29)

بلكه آنها مى‏گويند: «او شاعرى است كه ما انتظار مرگش را مى‏كشيم!» (30)

بگو: «انتظار بكشيد كه من هم با (شما انتظار مى‏كشم شما انتظار مرگ مرا، و من انتظار نابودى شما را با عذاب الهى)!» (31)

آيا عقلهايشان آنها را به اين اعمال دستور مى‏دهد، يا قومى طغيانگرند؟ (32)

يا مى‏گويند: «قرآن را به خدا افترا بسته‏»، ولى آنان ايمان ندارند. (33)

اگر راست مى‏گويند سخنى همانند آن بياورند! (34)

يا آنها بى هيچ آفريده شده‏اند، يا خود خالق خويشند؟! (35)

آيا آنها آسمانها و زمين را آفريده‏اند؟! بلكه آنها جوياى يقين نيستند! (36)

آيا خزاين پروردگارت نزد آنهاست؟! يا بر همه چيز عالم سيطره دارند؟! (37)

آيا نردبانى دارند (كه به آسمان بالا مى‏روند) و بوسيله آن اسرار وحى را مى‏شنوند؟! كسى كه از آنها اين ادعا را دارد دليل روشنى بياورد! (38)

آيا سهم خدا دختران است و سهم شما پسران (كه فرشتگان را دختران خدا مى‏ناميد)؟! (39)

آيا تو از آنها پاداشى مى‏طلبى كه در زير بار گران آن قرار دارند؟! (40)

آيا اسرار غيب نزد آنهاست و از روى آن مى‏نويسند؟! (41)

آيا مى‏خواهند نقشه شيطانى براى تو بكشند؟! ولى بدانند خود كافران در دام اين نقشه‏ها گرفتار مى‏شوند! (42)

يا معبودى غير خداوند دارند (كه قول يارى به آنها داده)؟! منزه است خدا از آنچه همتاى او قرارمى‏دهند! (43)

آنها (چنان لجوجند كه) اگر ببينند قطعه سنگى از آسمان (براى عذابشان) سقوط مى‏كند مى‏گويند: «اين ابر متراكمى است!» (44)

حال كه چنين است آنها را رها كن تا روز مرگ خود را ملاقات كنند؛ (45)

روزى كه نقشه‏هاى آنان سودى به حالشان نخواهد داشت و (از هيچ سو) يارى نمى‏شوند! (46)

و براى ستمگران عذابى قبل از آن است (در همين جهان)؛ ولى بيشترشان نمى‏دانند! (47)

در راه ابلاغ حكم پروردگارت صبر و استقامت كن، چرا كه تو در حفاظت كامل ما قرار دارى! و هنگامى كه برمى‏خيزى پروردگارت را تسبيح و حمد گوى! (48)

(همچنين) به هنگام شب او را تسبيح كن و به هنگام پشت كردن ستارگان (و طلوع صبح)! (49)

به نام خداوند بخشنده بخشايشگر

سوگند به بادهايى كه (ابرها را) به حركت درمى‏آورند، (1)

سوگند به آن ابرها كه بار سنگينى (از باران را) با خود حمل مى‏كنند، (2)

و سوگند به كشتيهايى كه به آسانى به حركت درمى‏آيند، (3)

و سوگند به فرشتگانى كه كارها را تقسيم مى‏كنند، (4)

(آرى سوگند به همه اينها) كه آنچه به شما وعده شده قطعا راست است؛ (5)

و بى‏شك (رستاخيز) و جزاى اعمال واقع‏شدنى است! (6)

قسم به آسمان كه داراى چين و شكنهاى زيباست، (7)

كه شما (درباره قيامت) در گفتارى مختلف و گوناگونيد! (8)

(تنها) كسى از ايمان به آن منحرف مى‏شود كه از قبول حق سرباز مى‏زند! (9)

كشته باد دروغگويان (و مرگ بر آنها)! (10)

همانها كه در جهل و غفلت فرو رفته‏اند، (11)

و پيوسته سؤال مى‏كنند: «روز جزا چه موقع است؟!» (12)

(آرى) همان روزى است كه آنها را بر آتش مى‏سوزانند! (13)

(و گفته مى‏شود:) بچشيد عذاب خود را، اين همان چيزى است كه براى آن شتاب داشتيد! (14)

به يقين، پرهيزگاران در باغهاى بهشت و در ميان چشمه‏ها قرار دارند، (15)

و آنچه پروردگارشان به آنها بخشيده دريافت مى‏دارند، زيرا پيش از آن (در سراى دنيا) از نيكوكاران بودند! (16)

آنها كمى از شب را مى‏خوابيدند، (17)

و در سحرگاهان استغفار مى‏كردند، (18)

و در اموال آنها حقى براى سائل و محروم بود! (19)

و در زمين آياتى براى جويندگان يقين است، (20)

و در وجود خود شما (نيز آياتى است)؛ آيا نمى‏بينيد؟! (21)

و روزى شما در آسمان است و آنچه به شما وعده داده مى‏شود! (22)

سوگند به پروردگار آسمان و زمين كه اين مطلب حق است همان گونه كه شما سخن مى‏گوييد! (23)

آيا خبر مهمانهاى بزرگوار ابراهيم به تو رسيده است؟ (24)

در آن زمان كه بر او وارد شدند و گفتند: «سلام بر تو!» او گفت: «سلام بر شما كه جمعيتى ناشناخته‏ايد!» (25)

سپس پنهانى به سوى خانواده خود رفت و گوساله فربه (و بريان شده‏اى را براى آنها) آورد، (26)

و نزديك آنها گذارد، (ولى با تعجب ديد دست بسوى غذا نمى‏برند) گفت: «آيا شما غذا نمى‏خوريد؟!» (27)

و از آنها احساس وحشت كرد، گفتند: «نترس (ما رسولان و فرشتگان پروردگار توايم)!» و او را بشارت به تولد پسرى دانا دادند. (28)

در اين هنگام همسرش جلو آمد در حالى كه (از خوشحالى و تعجب) فرياد مى‏كشيد به صورت خود زد و گفت: «(آيا پسرى خواهم آورد در حالى كه) پيرزنى نازا هستم؟!» (29)

گفتند: «پروردگارت چنين گفته است، و او حكيم و داناست!» (30)

(ابراهيم) گفت: «ماموريت شما چيست اى فرستادگان (خدا)؟» (31)

گفتند: «ما به سوى قوم مجرمى فرستاده شده‏ايم... (32)

تا بارانى از «سنگ - گل‏» بر آنها بفرستيم؛ (33)

سنگهايى كه از ناحيه پروردگارت براى اسرافكاران نشان گذاشته شده است!» (34)

ما مؤمنانى را كه در آن شهرها(ى قوم لوط) زندگى مى‏كردند (قبل از نزول عذاب) خارج كرديم، (35)

ولى جز يك خانواده باايمان در تمام آنها نيافتيم! (36)

و در آن (شهرهاى بلا ديده) نشانه‏اى روشن براى كسانى كه از عذاب دردناك مى‏ترسند به جاى گذارديم. (37)

و در (زندگى) موسى نيز (نشانه و درس عبرتى بود) هنگامى كه او را با دليلى آشكار به سوى فرعون فرستاديم؛ (38)

اما او با تمام وجودش از وى روى برتافت و گفت: «اين مرد يا ساحر است يا ديوانه!» (39)

از اين رو ما او و لشكريانش را گرفتيم و به دريا افكنديم در حالى كه در خور سرزنش‏بود! (40)

و (همچنين) در سرگذشت «عاد» (آيتى است) در آن هنگام كه تندبادى بى‏باران بر آنها فرستاديم، (41)

كه بر هيچ چيز نمى‏گذشت مگر اينكه آن را همچون استخوانهاى پوسيده مى‏ساخت. (42)

و نيز در سرگذشت قوم «ثمود» عبرتى است در آن هنگام كه به آنان گفته شد: «مدتى كوتاه بهره‏مند باشيد (و سپس منتظر عذاب)!» (43)

آنها از فرمان پروردگارشان سرباز زدند، و صاعقه آنان را فراگرفت در حالى كه (خيره خيره) نگاه مى‏كردند (بى‏آنكه قدرت دفاع داشته باشند)! (44)

چنان بر زمين افتادند كه توان برخاستن نداشتند و نتوانستند از كسى يارى طلبند! (45)

همچنين قوم نوح را پيش از آنها هلاك كرديم، چرا كه قوم فاسقى بودند! (46)

و ما آسمان را با قدرت بنا كرديم، و همواره آن را وسعت مى‏بخشيم! (47)

و زمين را گسترديم، و چه خوب گستراننده‏اى هستيم! (48)

و از هر چيز دو جفت آفريديم، شايد متذكر شويد! (49)

پس به سوى خدا بگريزيد، كه من از سوى او براى شما بيم‏دهنده‏اى آشكارم! (50)

و با خدا معبود ديگرى قرار ندهيد، كه من براى شما از سوى او بيم‏دهنده‏اى آشكارم! (51)

اين گونه است كه هيچ پيامبرى قبل از اينها بسوى قومى فرستاده نشد مگر اينكه گفتند: س‏خ‏للّهاو ساحر است يا ديوانه!» (52)

آيا يكديگر را به آن سفارش مى‏كردند (كه همه چنين تهمتى بزنند)؟! نه، بلكه آنها قومى طغيانگرند. (53)

حال كه چنين است از آنها روى بگردان كه هرگز در خور ملامت نخواهى بود؛ (54)

و پيوسته تذكر ده، زيرا تذكر مؤمنان را سود مى‏بخشد. (55)

من جن و انس را نيافريدم جز براى اينكه عبادتم كنند (و از اين راه تكامل يابند و به من نزديك شوند)! (56)

هرگز از آنها روزى نمى‏خواهم، و نمى‏خواهم مرا اطعام كنند! (57)

خداوند روزى‏دهنده و صاحب قوت و قدرت است! (58)

و براى كسانى كه ستم كردند، سهم بزرگى از عذاب است همانند سهم يارانشان (از اقوام ستمگر پيشين)؛ بنابر اين عجله نكنند! (59)

پس واى بر كسانى كه كافر شدند از روزى كه به آنها وعده داده مى‏شود! (60)

به نام خداوند بخشنده بخشايشگر

ق، سوگند به قرآن مجيد (كه قيامت و رستاخيز حق است)! (1)

آنها تعجب كردند كه پيامبرى انذارگر از ميان خودشان آمده؛ و كافران گفتند: «اين چيز عجيبى است! (2)

آيا هنگامى كه مرديم و خاك شديم (دوباره به زندگى بازمى‏گرديم)؟! اين بازگشتى بعيد است!؛ س‏ذللّه (3)

ولى ما مى‏دانيم آنچه را زمين از بدن آنها مى‏كاهد؛ و نزد ما كتابى است كه همه چيز در آن محفوظ است! (4)

آنها حق را هنگامى كه به سراغشان آمد تكذيب كردند؛ از اين رو پيوسته در كار پراكنده خود متحيرند! (5)

آيا آنان به آسمان بالاى سرشان نگاه نكردند كه چگونه ما آن را بنا كرده‏ايم، و چگونه آن را (بوسيله ستارگان) زينت بخشيده‏ايم و هيچ شكاف و شكستى در آن نيست؟! (6)

و زمين را گسترش داديم و در آن كوه‏هائى عظيم و استوار افكنديم و از هر نوع گياه بهجت‏انگيز در آن رويانديم، (7)

تا وسيله بينايى و يادآورى براى هر بنده توبه كارى باشد! (8)

و از آسمان، آبى پربركت نازل كرديم، و بوسيله آن باغها و دانه‏هايى را كه درو مى‏كند رويانديم، (9)

و نخلهاى بلندقامت كه ميوه‏هاى متراكم دارند؛ (10)

همه اينها براى روزى‏بخشيدن به بندگان است و بوسيله باران سرزمين مرده را زنده كرديم؛ (آرى) زنده‏شدن مردگان نيز همين گونه است! (11)

پيش از آنان قوم نوح و «اصحاب الرس‏» ( قومى كه در يمامه زندگى مى‏كردند و پيامبرى به نام حنظله داشتند) و قوم ثمود (پيامبرانشان را) تكذيب كردند، (12)

و همچنين قوم عاد و فرعون و قوم لوط، (13)

و «اصحاب الايكه‏» ( قوم شعيب) و قوم تبع (كه در سرزمين يمن زندگى مى‏كردند)، هر يك از آنها فرستادگان الهى را تكذيب كردند و وعده عذاب درباره آنان تحقق يافت! (14)

آيا ما از آفرينش نخستين عاجز مانديم (كه قادر بر آفرينش رستاخيز نباشيم)؟! ولى آنها (با اين همه دلايل روشن) باز در آفرينش جديد ترديد دارند! (15)

ما انسان را آفريديم و وسوسه‏هاى نفس او را مى‏دانيم، و ما به او از رگ قلبش نزديكتريم! (16)

(به خاطر بياوريد) هنگامى را كه دو فرشته راست و چپ كه ملازم انسانند اعمال او را دريافت مى‏دارند؛ (17)

انسان هيچ سخنى را بر زبان نمى‏آورد مگر اينكه همان دم، فرشته‏اى مراقب و آماده براى انجام ماموريت (و ضبط آن) است! (18)

و سرانجام، سكرات (و بيخودى در آستانه) مرگ بحق فرامى‏رسد (و به انسان گفته مى‏شود:) اين همان چيزى است كه تو از آن مى‏گريختى! (19)

و در «صور» دميده مى‏شود؛ آن روز، روز تحقق وعده وحشتناك است! (20)

هر انسانى وارد محشر مى‏گردد در حالى كه همراه او حركت دهنده و گواهى است! (21)

(به او خطاب مى‏شود:) تو از اين صحنه (و دادگاه بزرگ) غافل بودى و ما پرده را از چشم تو كنار زديم، و امروز چشمت كاملا تيزبين است! (22)

فرشته همنشين او مى‏گويد: «اين نامه اعمال اوست كه نزد من حاضر و آماده است!» (23)

(خداوند فرمان مى‏دهد:) هر كافر متكبر لجوج را در جهنم افكنيد! (24)

آن كسى كه به شدت مانع خير و متجاوز و در شك و ترديد است (حتى ديگران را به ترديد مى افكند)؛ (25)

همان كسى كه معبود ديگرى با خدا قرار داده، (آرى) او را در عذاب شديد بيفكنيد! (26)

و همنشينش (از شياطين) مى‏گويد: «پروردگارا! من او را به طغيان وانداشتم، لكن او خود در گمراهى دور و درازى بود!» (27)

(خداوند) مى‏گويد: «نزد من جدال و مخاصمه نكنيد؛ من پيشتر به شما هشدار داده‏ام (و اتمام حجت كرده‏ام)! (28)

سخن من تغيير ناپذير است، و من هرگز به بندگان ستم نخواهم كرد!» (29)

(به خاطر بياوريد) روزى را كه به جهنم مى‏گوييم: «آيا پر شده‏اى؟» و او مى‏گويد: «آيا افزون بر اين هم هست؟!» (30)

(در آن روز) بهشت را به پرهيزگاران نزديك مى‏كنند، و فاصله‏اى از آنان ندارد! (31)

اين چيزى است كه به شما وعده داده مى‏شود، و براى كسانى است كه بسوى خدا بازمى‏گردند و پيمانها و احكام او را حفظ مى‏كنند، (32)

آن كس كه از خداوند رحمان در نهان بترسد و با قلبى پرانابه در محضر او حاضر شود! (33)

(به آنان گفته مى‏شود:) بسلامت وارد بهشت شويد، امروز روز جاودانگى است! (34)

هر چه بخواهند در آنجا براى آنها هست، و نزد ما نعمتهاى بيشترى است (كه به فكر هيچ كس نمى‏رسد)! (35)

چه بسيار اقوامى را كه پيش از آنها هلاك كرديم، اقوامى كه از آنان قويتر بودند و شهرها (و كشورها) را گشودند؛ آيا راه فرارى (از عذاب الهى) وجود دارد! (36)

در اين تذكرى است براى آن كس كه عقل دارد، يا گوش دل فرادهد در حالى كه حاضر باشد! (37)

ما آسمانها و زمين و آنچه را در ميان آنهاست در شش روز ( شش دوران) آفريديم، و هيچ گونه رنج و سختى به ما نرسيد! (با اين حال چگونه زنده‏كردن مردگان براى ما مشكل است؟!) (38)

در برابر آنچه آنها مى‏گويند شكيبا باش، و پيش از طلوع آفتاب و پيش از غروب تسبيح و حمد پروردگارت را بجا آور، (39)

و در بخشى از شب او را تسبيح كن، و بعد از سجده‏ها! (40)

و گوش فرا ده و منتظر روزى باش كه منادى از مكانى نزديك ندا مى‏دهد، (41)

روزى كه همگان صيحه رستاخيز را بحق مى‏شنوند؛ آن روز، روز خروج (از قبرها) است! (42)

ماييم كه زنده مى‏كنيم و مى‏ميرانيم، و بازگشت تنها بسوى ماست! (43)

روزى كه زمين به سرعت از روى آنها شكافته مى‏شود و (از قبرها) خارج مى‏گردند؛ و اين جمع كردن براى ما آسان است! (44)

ما به آنچه آنها مى‏گويند آگاهتريم، و تو مامور به اجبار آنها (به ايمان) نيستى؛ پس بوسيله قرآن، كسانى را كه از عذاب من مى‏ترسند متذكر ساز (وظيفه تو همين است)! (45)

به نام خداوند بخشنده بخشايشگر

اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد! چيزى را بر خدا و رسولش مقدم نشمريد (و پيشى مگيريد)، و تقواى الهى پيشه كنيد كه خداوند شنوا و داناست! (1)

اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد! صداى خود را فراتر از صداى پيامبر نكنيد، و در برابر او بلند سخن مگوييد (و داد و فرياد نزنيد) آن گونه كه بعضى از شما در برابر بعضى بلند صدا مى‏كنند، مبادا اعمال شما نابود گردد در حالى كه نمى‏دانيد! (2)

آنها كه صداى خود را نزد رسول خدا كوتاه مى‏كنند همان كسانى هستند كه خداوند دلهايشان را براى تقوا خالص نموده، و براى آنان آمرزش و پاداش عظيمى است! (3)

(ولى) كسانى كه تو را از پشت حجره‏ها بلند صدا مى‏زنند، بيشترشان نمى‏فهمند! (4)

اگر آنها صبر مى‏كردند تا خود به سراغشان آيى، براى آنان بهتر بود؛ و خداوند آمرزنده و رحيم است! (5)

اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد! اگر شخص فاسقى خبرى براى شما بياورد، درباره آن تحقيق كنيد، مبادا به گروهى از روى نادانى آسيب برسانيد و از كرده خود پشيمان شويد! (6)

و بدانيد رسول خدا در ميان شماست؛ هرگاه در بسيارى از كارها از شما اطاعت كند، به مشقت خواهيد افتاد؛ ولى خداوند ايمان را محبوب شما قرار داده و آن را در دلهايتان زينت بخشيده، و (به عكس) كفر و فسق و گناه را منفورتان قرار داده است؛ كسانى كه داراى اين صفاتند هدايت يافتگانند! (7)

(و اين براى شما بعنوان) فضل و نعمتى از سوى خداست؛ و خداوند دانا و حكيم است.! (8)

و هرگاه دو گروه از مؤمنان با هم به نزاع و جنگ پردازند، آنها را آشتى دهيد؛ و اگر يكى از آن دو بر ديگرى تجاوز كند، با گروه متجاوز پيكار كنيد تا به فرمان خدا بازگردد؛ و هرگاه بازگشت (و زمينه صلح فراهم شد)، در ميان آن دو به عدالت صلح برقرار سازيد؛ و عدالت پيشه كنيد كه خداوند عدالت پيشگان را دوست مى‏دارد. (9)

مؤمنان برادر يكديگرند؛ پس دو برادر خود را صلح و آشتى دهيد و تقواى الهى پيشه كنيد، باشد كه مشمول رحمت او شويد! (10)

اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد! نبايد گروهى از مردان شما گروه ديگر را مسخره كنند، شايد آنها از اينها بهتر باشند؛ و نه زنانى زنان ديگر را، شايد آنان بهتر از اينان باشند؛ و يكديگر را مورد طعن و عيبجويى قرار ندهيد و با القاب زشت و ناپسند يكديگر را ياد نكنيد، بسيار بد است كه بر كسى پس از ايمان نام كفرآميز بگذاريد؛ و آنها كه توبه نكنند، ظالم و ستمگرند! (11)

اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد! از بسيارى از گمانها بپرهيزيد، چرا كه بعضى از گمانها گناه است؛ و هرگز (در كار ديگران) تجسس نكنيد؛ و هيچ يك از شما ديگرى را غيبت نكند، آيا كسى از شما دوست دارد كه گوشت برادر مرده خود را بخورد؟! (به يقين) همه شما از اين امر كراهت داريد؛ تقواى الهى پيشه كنيد كه خداوند توبه‏پذير و مهربان است! (12)

اى مردم! ما شما را از يك مرد و زن آفريديم و شما را تيره‏ها و قبيله‏ها قرار داديم تا يكديگر را بشناسيد؛ (اينها ملاك امتياز نيست،) گرامى‏ترين شما نزد خداوند با تقواترين شماست؛ خداوند دانا و آگاه است! (13)

عربهاى باديه‏نشين گفتند: «ايمان آورده‏ايم‏» بگو: «شما ايمان نياورده‏ايد، ولى بگوييد اسلام آورده‏ايم، اما هنوز ايمان وارد قلب شما نشده است! و اگر از خدا و رسولش اطاعت كنيد، چيزى از پاداش كارهاى شما را فروگذار نمى‏كند، خداوند، آمرزنده مهربان است.» (14)

مؤمنان واقعى تنها كسانى هستند كه به خدا و رسولش ايمان آورده‏اند، سپس هرگز شك و ترديدى به خود راه نداده و با اموال و جانهاى خود در راه خدا جهاد كرده‏اند؛آنها راستگويانند. (15)

بگو: «آيا خدا را از ايمان خود با خبر مى‏سازيد؟! او تمام آنچه را در آسمانها و زمين است مى‏داند؛ و خداوند از همه چيز آگاه است!» (16)

آنها بر تو منت مى‏نهند كه اسلام آورده‏اند؛ بگو: «اسلام آوردن خود را بر من منت نگذاريد، بلكه خداوند بر شما منت مى‏نهد كه شما را به سوى ايمان هدايت كرده است، اگر (در ادعاى ايمان) راستگو هستيد! (17)

خداوند غيبت آسمانها و زمين را مى‏داند و نسبت به آنچه انجام مى‏دهيد بيناست!» (18)

به نام خداوند بخشنده بخشايشگر

ما براى تو پيروزى آشكارى فراهم ساختيم!... (1)

تا خداوند گناهان گذشته و آينده‏اى را كه به تو نسبت مى‏دادند ببخشد (و حقانيت تو را ثابت نموده) و نعمتش را بر تو تمام كند و به راه راست هدايتت فرمايد؛ (2)

و پيروزى شكست‏ناپذيرى نصيب تو كند. (3)

او كسى است كه آرامش را در دلهاى مؤمنان نازل كرد تا ايمانى بر ايمانشان بيفزايند؛ لشكريان آسمانها و زمين از آن خداست، و خداوند دانا و حكيم است. (4)

هدف (ديگر از آن فتح مبين) اين بود كه مردان و زنان با ايمان را در باغهايى (از بهشت) وارد كند كه نهرها از زير (درختانش) جارى است، در حالى كه جاودانه در آن مى‏مانند، و گناهانشان را مى‏بخشد، و اين نزد خدا رستگارى بزرگى است! (5)

و (نيز) مردان و زنان منافق و مردان و زنان مشرك را كه به خدا گمان بد مى‏برند مجازات كند؛ (آرى) حوادث ناگوارى (كه براى مؤمنان انتظار مى‏كشند) تنها بر خودشان نازل مى‏شود! خداوند بر آنان غضب كرده و از رحمت خود دورشان ساخته و جهنم را براى آنان آماده كرده؛ و چه بد سرانجامى است! (6)

لشكريان آسمانها و زمين تنها از آن خداست؛ و خداوند شكست‏ناپذير و حكيم است.! (7)

به يقين ما تو را گواه (بر اعمال آنها) و بشارت‏دهنده و بيم‏دهنده فرستاديم، (8)

تا (شما مردم) به خدا و رسولش ايمان بياوريد و از او دفاع كنيد و او را بزرگ داريد، و خدا را صبح و شام تسبيح گوييد. (9)

كسانى كه با تو بيعت مى‏كنند (در حقيقت) تنها با خدا بيعت مى‏نمايند، و دست خدا بالاى دست آنهاست؛ پس هر كس پيمان‏شكنى كند، تنها به زيان خود پيمان شكسته است؛ و آن كس كه نسبت به عهدى كه با خدا بسته وفا كند، بزودى پاداش عظيمى به او خواهد داد. (10)

بزودى متخلفان از اعراب باديه‏نشين (عذرتراشى كرده) مى‏گويند: «(حفظ) اموال و خانواده‏هاى ما، ما را به خود مشغول داشت (و نتوانستيم در سفر حديبيه تو را همراهى كنيم)، براى ما طلب آمرزش كن!» آنها به زبان خود چيزى مى‏گويند كه در دل ندارند! بگو: «چه كسى مى‏تواند در برابر خداوند از شما دفاع كند هرگاه زيانى براى شما بخواهد، و يا اگر نفعى اراده كند (مانع گردد)؟! و خداوند به همه كارهايى كه انجام مى‏دهيد آگاه است!» (11)

ولى شما گمان كرديد پيامبر و مؤمنان هرگز به خانواده‏هاى خود بازنخواهند گشت؛ و اين (پندار غلط) در دلهاى شما زينت يافته بود و گمان بد كرديد؛ و سرانجام (در دام شيطان افتاديد و) هلاك شديد! (12)

آن كس كه به خدا و پيامبرش ايمان نياورده (سرنوشتش دوزخ است)، چرا كه ما براى كافران آتش فروزان آماده كرده‏ايم! (13)

مالكيت و حاكميت آسمانها و زمين از آن خداست؛ هر كس را بخواهد (و شايسته بداند) مى‏بخشد، و هر كس را بخواهد مجازات مى‏كند؛ و خداوند آمرزنده و رحيم است. (14)

هنگامى كه شما براى به دست آوردن غنايمى حركت كنيد، متخلفان (حديبيه) مى‏گويند: س‏خ‏للّهبگذاريد ما هم در پى شما بيائيم، آنها مى‏خواهند كلام خدا را تغيير دهند؛ بگو: «هرگز نبايد بدنبال ما بياييد؛ اين گونه خداوند از قبل گفته است!»آنها به زودى مى‏گويند: «شما نسبت به ما حسد مى‏ورزيد!» ولى آنها جز اندكى نمى‏فهمند! (15)

به متخلفان از اعراب بگو: «بزودى از شما دعوت مى‏شود كه بسوى قومى نيرومند و جنگجو برويد و با آنها پيكار كنيد تا اسلام بياورند؛ اگر اطاعت كنيد، خداوند پاداش نيكى به شما مى‏دهد؛ و اگر سرپيچى نماييد -همان گونه كه در گذشته نيز سرپيچى كرديد- شما را با عذاب دردناكى كيفر مى‏دهد!» (16)

بر نابينا و لنگ و بيمار گناهى نيست (اگر در ميدان جهاد شركت نكنند)؛ و هر كس خدا و رسولش را اطاعت نمايد، او را در باغهاى (از بهشت) وارد مى‏كند كه نهرها از زير (درختانش) جارى است؛ و آن كس كه سرپيچى كند، او را به عذاب دردناكى گرفتار مى‏سازد! (17)

خداوند از مؤمنان -هنگامى كه در زير آن درخت با تو بيعت كردند- راضى و خشنود شد؛ خدا آنچه را در درون دلهايشان (از ايمان و صداقت) نهفته بود مى‏دانست؛ از اين رو آرامش را بر دلهايشان نازل كرد و پيروزى نزديكى بعنوان پاداش نصيب آنها فرمود؛ (18)

و (همچنين) غنايم بسيارى كه آن را به دست مى‏آوريد؛ و خداوند شكست ناپذير و حكيم است! (19)

خداوند غنايم فراوانى به شما وعده داده بود كه آنها را به دست مى‏آوريد، ولى اين يكى را زودتر براى شما فراهم ساخت؛ و دست تعدى مردم ( دشمنان) را از شما بازداشت تا نشانه‏اى براى مؤمنان باشد و شما را به راه راست هدايت كند! (20)

و نيز غنايم و فتوحات ديگرى (نصيبتان مى‏كند) كه شما توانايى آن را نداريد، ولى قدرت خدا به آن احاطه دارد؛ و خداوند بر همه چيز تواناست! (21)

و اگر كافران (در سرزمين حديبيه) با شما پيكار مى‏كردند بزودى فرار مى‏كردند، سپس ولى و ياورى نمى‏يافتند!(22)

اين سنت الهى است كه در گذشته نيز بوده است؛ و هرگز براى سنت الهى تغيير و تبديلى نخواهى يافت! (23)

او كسى است كه دست آنها را از شما، و دست شما را از آنان در دل مكه كوتاه كرد، بعد از آنكه شما را بر آنها پيروز ساخت؛ و خداوند به آنچه انجام مى‏دهيد بيناست! (24)

آنها كسانى هستند كه كافر شدند و شما را از (زيارت) مسجد الحرام و رسيدن قربانيهايتان به محل قربانگاه بازداشتند؛ و هرگاه مردان و زنان با ايمانى در اين ميان بدون آگاهى شما، زير دست و پا، از بين نمى‏رفتند كه از اين راه عيب و عارى ناآگاهانه به شما مى‏رسيد، (خداوند هرگز مانع اين جنگ نمى‏شد)! هدف اين بود كه خدا هر كس را مى‏خواهد در رحمت خود وارد كند؛ و اگر مؤمنان و كفار (در مكه) از هم جدا مى‏شدند، كافران را عذاب دردناكى مى‏كرديم! (25)

(به خاطر بياوريد) هنگامى را كه كافران در دلهاى خود خشم و نخوت جاهليت داشتند؛ و (در مقابل،) خداوند آرامش و سكينه خود را بر فرستاده خويش و مؤمنان نازل فرمود و آنها را به حقيقت تقوا ملزم ساخت، و آنان از هر كس شايسته‏تر و اهل آن بودند؛ و خداوند به همه چيز دانا است. (26)

خداوند آنچه را به پيامبرش در عالم خواب نشان داد راست گفت؛ بطور قطع همه شما بخواست خدا وارد مسجد الحرام مى‏شويد در نهايت امنيت و در حالى كه سرهاى خود را تراشيده يا كوتاه كرده‏ايد و از هيچ كس ترس و وحشتى نداريد؛ ولى خداوند چيزهايى را مى‏دانست كه شما نمى‏دانستيد (و در اين تاخير حكمتى بود)؛ و قبل از آن، فتح نزديكى (براى شما) قرار داده است. (27)

او كسى است كه رسولش را با هدايت و دين حق فرستاده تا آن را بر همه ادايان پيروز كند؛ و كافى است كه خدا گواه اين موضوع باشد! (28)

محمد (ص) فرستاده خداست؛ و كسانى كه با او هستند در برابر كفار سرسخت و شديد، و در ميان خود مهربانند؛ پيوسته آنها را در حال ركوع و سجود مى‏بينى در حالى كه همواره فضل خدا و رضاى او را مى‏طلبند؛ نشانه آنها در صورتشان از اثر سجده نمايان است؛ اين توصيف آنان در تورات و توصيف آنان در انجيل است، همانند زراعتى كه جوانه‏هاى خود را خارج ساخته، سپس به تقويت آن پرداخته تا محكم شده و بر پاى خود ايستاده است و بقدرى نمو و رشد كرده كه زارعان را به شگفتى وامى‏دارد؛ اين براى آن است كه كافران را به خشم آورد (ولى) كسانى از آنها را كه ايمان آورده و كارهاى شايسته‏انجام داده‏اند، خداوند وعده آمرزش و اجر عظيمى داده است. (29)