به نام خداوند بخشنده بخشايشگر

حم (1)

اين كتاب از سوى خداوند عزيز و حكيم نازل شده است! (2)

ما آسمانها و زمين و آنچه را در ميان اين دو است جز بحق و براى سرآمد معينى نيافريديم؛ اما كافران از آنچه انذار مى‏شوند روى گردانند! (3)

به آنان بگو: «اين معبودهايى را كه غير از خدا پرستش مى‏كنيد به من نشان دهيد چه چيزى از زمين را آفريده‏اند، يا شركتى در آفرينش آسمانها دارند؟ كتابى آسمانى پيش از اين، يا اثر علمى از گذشتگان براى من بياوريد (كه دليل صدق گفتار شما باشد) اگر راست مى‏گوييد!» (4)

چه كسى گمراهتر است از آن كس كه معبودى غير خدا را مى‏خواند كه تا قيامت هم به او پاسخ نمى‏گويد و از خواندن آنها (كاملا) بى‏خبر است؟! (و صداى آنها را هيچ نمى‏شنود!) (5)

و هنگامى كه مردم محشور مى‏شوند، معبودهاى آنها دشمنانشان خواهند بود؛ حتى عبادت آنها را انكار مى‏كنند! (6)

هنگامى كه آيات روشن ما بر آنان خوانده مى‏شود، كافران در برابر حقى كه براى آنها آمده مى‏گويند: «اين سحرى آشكار است!» (7)

بلكه مى‏گويند: «اين آيات را بر خدا افترا بسته است!» بگو: «اگر من آن را بدروغ به خدا نسبت داده باشم (لازم است مرا رسوا كند و) شما نمى‏توانيد در برابر خداوند از من دفاع كنيد! او كارهايى را كه شما در آن وارد مى‏شويد بهتر مى‏داند؛ همين بس كه خداوند گواه ميان من و شما باشد؛ و او آمرزنده و مهربان است!» (8)

بگو: «من پيامبر نوظهورى نيستم؛ و نمى‏دانم با من و شما چه خواهد شد؛ من تنها از آنچه بر من وحى مى‏شود پيروى مى‏كنم، و جز بيم‏دهنده آشكارى نيستم!» (9)

بگو: «به من خبر دهيد اگر اين قرآن از سوى خدا باشد و شما به آن كافر شويد، در حالى كه شاهدى از بنى اسرائيل بر آن شهادت دهد، و او ايمان آورد و شما استكبار كنيد (چه كسى گمراهتر از شما خواهد بود)؟! خداوند گروه ستمگر را هدايت نمى‏كند!» (10)

كافران درباره مؤمنان چنين گفتند: «اگر (اسلام) چيز خوبى بود، هرگز آنها (در پذيرش آن) بر ما پيشى نمى‏گرفتند!» و چون خودشان بوسيله آن هدايت نشدند مى‏گويند: «اين يك دروغ قديمى است!» (11)

و پيش از آن، كتاب موسى كه پيشوا و رحمت بود (نشانه‏هاى آن را بيان كرده)، و اين كتاب هماهنگ با نشانه‏هاى تورات است در حالى كه به زبان عربى و فصيح و گوياست، تا ظالمان را بيم دهد و براى نيكوكاران بشارتى باشد! (12)

كسانى كه گفتند: «پروردگار ما الله است‏»، سپس استقامت كردند، نه ترسى براى آنان است و نه اندوهگين مى‏شوند. (13)

آنها اهل بهشتند و جاودانه در آن مى‏مانند؛ اين پاداش اعمالى است كه انجام مى‏دادند. (14)

ما به انسان توصيه كرديم كه به پدر و مادرش نيكى كند، مادرش او را با ناراحتى حمل مى‏كند و با ناراحتى بر زمين مى‏گذارد؛ و دوران حمل و از شير بازگرفتنش سى ماه است؛ تا زمانى كه به كمال قدرت و رشد برسد و به چهل سالگى بالغ گردد مى‏گويد: «پروردگارا! مرا توفيق ده تا شكر نعمتى را كه به من و پدر و مادرم دادى بجا آورم و كار شايسته‏اى انجام دهم كه از آن خشنود باشى، و فرزندان مرا صالح گردان؛ من به سوى تو بازمى‏گردم و توبه مى‏كنم، و من از مسلمانانم!» (15)

آنها كسانى هستند كه ما بهترين اعمالشان را قبول مى‏كنيم و از گناهانشان مى‏گذريم و در ميان بهشتيان جاى دارند؛ اين وعده راستى است كه وعده داده مى‏شدند. (16)

و كسى كه به پدر و مادرش مى‏گويد: «اف بر شما! آيا به من وعده مى‏دهيد كه من روز قيامت مبعوث مى‏شوم؟! در حالى كه پيش از من اقوام زيادى بودند (و هرگز مبعوث نشدند)! و آن دو پيوسته فرياد مى‏كشند و خدا را به يارى مى‏طلبند كه: واى بر تو، ايمان بياور كه وعده خدا حق است اما او پيوسته مى‏گويد:» اينها چيزى جز افسانه‏هاى پيشينيان نيست! (17)

آنها كسانى هستند كه فرمان عذاب درباره آنان همراه اقوام (كافرى) كه پيش از آنان از جن و انس بودند مسلم شده، چرا كه همگى زيانكار بودند! (18)

و براى هر كدام از آنها درجاتى است بر طبق اعمالى كه انجام داده‏اند، تا خداوند كارهايشان را بى‏كم و كاست به آنان تحويل دهد؛ و به آنها هيچ ستمى نخواهد شد! (19)

آن روز كه كافران را بر آتش عرضه مى‏كنند (به آنها گفته مى‏شود:) از طيبات و لذائذ در زندگى دنيا خود استفاده كرديد و از آن بهره گرفتيد؛ اما امروز عذاب ذلت‏بار بخاطر استكبارى كه در زمين بناحق كرديد و بخاطر گناهانى كه انجام مى‏داديد؛ جزاى شما خواهد بود! (20)

(سرگذشت هود) برادر قوم عاد را ياد كن، آن زمان كه قومش را در سرزمين «احقاف‏» بيم داد در حالى كه پيامبران زيادى قبل از او در گذشته‏هاى دور و نزديك آمده بودند كه: جز خداى يگانه را نپرستيد! (و گفت:) من بر شما از عذاب روزى بزرگ مى‏ترسم! (21)

آنها گفتند: «آيا آمده‏اى كه ما را (با دروغهايت) از معبودانمان بازگردانى؟! اگر راست مى‏گويى عذابى را كه به ما وعده مى‏دهى بياور!» (22)

گفت: «علم (آن) تنها نزد خداست (و او مى‏داند چه زمانى شما را مجازات كند)؛ من آنچه را به آن فرستاده شده‏ام به شما مى‏رسانم، (وظيفه من همين است!) ولى شما را قومى مى‏بينيم كه پيوسته در نادانى هستيد!» (23)

هنگامى كه آن (عذاب الهى) را بصورت ابر گسترده‏اى ديدند كه بسوى دره‏ها و آبگيرهاى آنان در حركت است (خوشحال شدند) گفتند: «اين ابرى است كه بر ما مى‏بارد!» (ولى به آنها گفته شد:) اين همان چيزى است كه براى آمدنش شتاب مى‏كرديد، تندبادى است (وحشتناك) كه عذاب دردناكى در آن است! (24)

همه چيز را بفرمان پروردگارش در هم ميكوبد و نابود ميكند (آرى) آنها صبح كردند در حالى كه چيزى جز خانه‏هايشان به چشم نمى‏خورد؛ ما اين‏گونه گروه مجرمان را كيفر مى‏دهيم! (25)

ما به آنها ( قوم عاد) قدرتى داديم كه به شما نداديم، و براى آنان گوش و چشم و دل قرار داديم؛ (اما به هنگام نزول عذاب) نه گوشها و چشمها و نه عقلهايشان براى آنان هيچ سودى نداشت، چرا كه آيات خدا را انكار مى‏كردند؛ و سرانجام آنچه را استهزا مى‏كردند بر آنها وارد شد! (26)

ما آباديهايى را كه پيرامون شما بودند نابود ساختيم، و آيات خود را بصورتهاى گوناگون (براى مردم آنها) بيان كرديم شايد بازگردند! (27)

پس چرا معبودانى را كه غير از خدا برگزيدند -به گمان اينكه به خدا نزديكشان سازد- آنها را يارى نكردند؟! بلكه از ميانشان گم شدند! اين بود نتيجه دروغ آنها و آنچه افترا مى‏بستند! (28)

(به ياد آور) هنگامى كه گروهى از جن را به سوى تو متوجه ساختيم كه قرآن را بشنوند؛ وقتى حضور يافتند به يكديگر گفتند: «خاموش باشيد و بشنويد!» و هنگامى كه پايان گرفت، به سوى قوم خود بازگشتند و آنها را بيم دادند! (29)

گفتند: «اى قوم ما! ما كتابى را شنيديم كه بعد از موسى نازل شده، هماهنگ با نشانه‏هاى كتابهاى پيش از آن، كه به سوى حق و راه راست هدايت مى‏كند. (30)

اى قوم ما! دعوت كننده الهى را اجابت كنيد و به او ايمان آوريد تا گناهانتان را ببخشد و شما را از عذابى دردناك پناه دهد! (31)

و هر كس به دعوت كننده الهى پاسخ نگويد، هرگز نمى‏تواند از چنگال عذاب الهى در زمين فرار كند، و غير از خدا يار و ياورى براى او نيست؛ چنين كسانى در گمراهى آشكارند!» (32)

آيا آنها نمى‏دانند خداوندى كه آسمانها و زمين را آفريده و از آفرينش آنها ناتوان نشده است، مى‏تواند مردگان را زنده كند؟! آرى او بر هر چيز تواناست! (33)

روزى را به ياد آور كه كافران را بر آتش عرضه مى‏دارند (و به آنها گفته مى‏شود:) آيا اين حق نيست؟! مى‏گويند: «آرى، به پروردگارمان سوگند (كه حق است)!» (در اين هنگام خداوند) مى‏گويد: «پس عذاب را بخاطر كفرتان بچشيد!» (34)

پس صبر كن آن‏گونه كه پيامبران «اولو العزم‏» صبر كردند، و براى (عذاب) آنان شتاب مكن! هنگامى كه وعده‏هايى را كه به آنها داده مى‏شود ببينند، احساس مى‏كنند كه گويى فقط ساعتى از يك روز (در دنيا) توقف داشتند؛ اين ابلاغى است براى همگان؛ آيا جز قوم فاسق هلاك مى‏شوند؟! (35)

به نام خداوند بخشنده بخشايشگر

حم (1)

اين كتاب از سوى خداوند عزيز و حكيم نازل شده است! (2)

بى‏شك در آسمانها و زمين نشانه‏هاى (فراوانى) براى مؤمنان وجود دارد؛ (3)

و نيز در آفرينش شما و جنبندگانى كه (در سراسر زمين) پراكنده ساخته، نشانه‏هايى است براى جمعيتى كه اهل يقينند. (4)

و نيز در آمد و شد شب و روز، و رزق (و بارانى) كه خداوند از آسمان نازل كرده و بوسيله آن زمين را بعد از مردنش حيات بخشيده و همچنين در وزش بادها، نشانه‏هاى روشنى است براى گروهى كه اهل تفكرند! (5)

اينها آيات خداوند است كه ما آن را بحق بر تو تلاوت مى‏كنيم؛ اگر آنها به اين آيات ايمان نياورند، به كدام سخن بعد از سخن خدا و آياتش ايمان مى‏آورند؟! (6)

واى بر هر دروغگوى گنهكار... (7)

كه پيوسته آيات خدا را مى‏شنود كه بر او تلاوت مى‏شود، اما از روى تكبر اصرار بر مخالفت دارد؛ گويى اصلا آن را هيچ نشنيده است؛ چنين كسى را به عذابى دردناك بشارت ده! (8)

و هرگاه از بعضى آيات ما آگاه شود، آن را به باد استهزا مى‏گيرد؛ براى آنان عذاب خواركننده‏اى است! (9)

و پشت سرشان دوزخ است؛ و هرگز آنچه رابه دست آورده‏اند آنها را (از عذاب الهى) رهايى نمى‏بخشد، و نه اوليايى كه غير از خدا براى خود برگزيدند (مايه نجاتشان خواهند بود)؛ و عذاب بزرگى براى آنهاست! (10)

اين (قرآن) مايه هدايت است، و كسانى كه به آيات پروردگارشان كافر شدند، عذابى سخت و دردناك دارند! (11)

خداوند همان كسى است كه دريا را مسخر شما كرد تا كشتيها بفرمانش در آن حركت كنند و بتوانند از فضل او بهره گيريد، و شايد شكر نعمتهايش را بجا آوريد! (12)

او آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است همه را از سوى خودش مسخر شما ساخته؛ در اين نشانه‏هاى (مهمى) است براى كسانى كه انديشه مى‏كنند! (13)

به مؤمنان بگو: «كسانى را كه اميد به ايام الله ( روز رستاخيز) ندارند مورد عفو قرار دهند تا خداوند هر قومى را به اعمالى كه انجام مى‏دادند جزا دهد»! (14)

هر كس كار شايسته‏اى بجا آورد، براى خود بجا آورده است؛ و كسى كه كار بد مى‏كند، به زيان خود اوست؛ سپس همه شما به سوى پروردگارتان بازگردانده مى‏شويد! (15)

ما بنى اسرائيل را كتاب (آسمانى) و حكومت و نبوت بخشيديم و از روزيهاى پاكيزه به آنها عطا كرديم و آنان را بر جهانيان (و مردم عصر خويش) برترى بخشيديم؛ (16)

و دلايل روشنى از امر نبوت و شريعت در اختيارشان قرار داديم؛ آنها اختلاف نكردند مگر بعد از علم و آگاهى؛ و اين اختلاف بخاطر ستم و برترى‏جويى آنان بود؛ اما پروردگارت روز قيامت در ميان آنها در آنچه اختلاف داشتند داورى مى‏كند. (17)

سپس تو را بر شريعت و آيين حقى قرار داديم؛ از آن پيروى كن و از هوسهاى كسانى كه آگاهى ندارند پيروى مكن! (18)

آنها هرگز نمى‏توانند تو را در برابر خداوند بى‏نياز كنند (و از عذابش برهانند)؛ و ظالمان يار و ياور يكديگرند، اما خداوند يار و ياور پرهيزگاران است! (19)

اين (قرآن و شريعت آسمانى) وسايل بينايى و مايه هدايت و رحمت است براى مردمى كه (به آن) يقين دارند! (20)

آيا كسانى كه مرتكب بديها و گناهان شدند گمان كردند كه ما آنها را همچون كسانى قرارمى‏دهيم كه ايمان آورده و اعمال صالح انجام داده‏اند كه حيات و مرگشان يكسان باشد؟! چه بد داورى مى‏كنند! (21)

و خداوند آسمانها و زمين را بحق آفريده است تا هر كس در برابر اعمالى كه انجام داده است جزا داده شود؛ و به آنها ستمى نخواهد شد! (22)

آيا ديدى كسى را كه معبود خود را هواى نفس خويش قرار داده و خداوند او را با آگاهى (بر اينكه شايسته هدايت نيست) گمراه ساخته و بر گوش و قلبش مهر زده و بر چشمش پرده‏اى افكنده است؟! با اين حال چه كسى مى‏تواند غير از خدا او را هدايت كند؟! آيا متذكر نمى‏شويد؟! (23)

آنها گفتند: «چيزى جز همين زندگى دنياى ما در كار نيست؛ گروهى از ما مى‏ميرند و گروهى جاى آنها را مى‏گيرند؛ و جز طبيعت و روزگار ما را هلاك نمى‏كند!» آنان به اين سخن كه مى‏گويند علمى ندارند، بلكه تنها حدس مى‏زنند (و گمانى بى‏پايه دارند)! (24)

و هنگامى كه آيات روشن ما بر آنها خوانده مى‏شود، دليلى در برابر آن ندارند جز اينكه مى‏گويند: «اگر راست مى‏گوييد پدران ما را (زنده كنيد) و بياوريد (تا گواهى دهند)!» (25)

بگو: «خداوند شما را زنده مى‏كند، سپس مى‏ميراند، بار ديگر در روز قيامت كه در آن ترديدى نيست گردآورى مى‏كند؛ ولى بيشتر مردم نمى‏دانند.» (26)

مالكيت و حاكميت آسمانها و زمين براى خداست؛ و آن روز كه قيامت برپا شود اهل باطل زيان مى‏بينند! (27)

در آن روز هر امتى را مى‏بينى (كه از شدت ترس و وحشت) بر زانو نشسته؛ هر امتى بسوى كتابش خوانده مى‏شود، و (به آنها مى‏گويند:) امروز جزاى آنچه را انجام مى‏داديد به شما مى‏دهند! (28)

اين كتاب ما است كه بحق با شما سخن مى‏گويد (و اعمال شما را بازگو مى‏كند)؛ ما آنچه را انجام مى‏داديد مى‏نوشتيم! (29)

اما كسانى كه ايمان آوردند و اعمال صالح انجام دادند، پروردگارشان آنها را در رحمت خود وارد مى‏كند؛ اين همان پيروزى بزرگ است! (30)

اما كسانى كه كافر شدند (به آنها گفته مى‏شود:) مگر آيات من بر شما خوانده نمى‏شد و شما استكبار كرديد و قوم مجرمى بوديد؟! (31)

و هنگامى كه گفته مى‏شد: «وعده خداوند حق است، و در قيامت هيچ شكى نيست‏» ، شما مى‏گفتيد: «ما نمى‏دانيم قيامت چيست؟ ما تنها گمانى در اين باره داريم، و به هيچ‏وجه يقين نداريم!» (32)

و بديهاى اعمالشان براى آنان آشكار مى‏شود، و سرانجام آنچه را استهزا مى‏كردند آنها را فرامى‏گيرد! (33)

و به آنها گفته مى‏شود: «امروز شما را فراموش مى‏كنيم همان‏گونه كه شما ديدار امروزتان را فراموش كرديد؛ و جايگاه شما دوزخ است و هيچ ياورى نداريد! (34)

اين بخاطر آن است كه شما آيات خدا را به مسخره گرفتيد و زندگى دنيا شما را فريب داد! س‏خ‏للّهامروز نه آنان را از دوزخ بيرون مى‏آورند، و نه هيچ‏گونه عذرى از آنها پذيرفته مى‏شود! (35)

پس حمد و ستايش مخصوص خداست، پروردگار آسمانها و پروردگار زمين و پروردگار همه جهانيان! (36)

و براى اوست كبريا و عظمت در آسمانها و زمين، و اوست عزيز و حكيم! (37)

به نام خداوند بخشنده بخشايشگر

حم (1)

سوگند به اين كتاب روشنگر، (2)

كه ما آن را در شبى پر بركت نازل كرديم؛ ما همواره انذاركننده بوده‏ايم! (3)

در آن شب هر امرى بر اساس حكمت (الهى) تدبير و جدا مى‏گردد. (4)

(آرى، نزول قرآن) فرمانى بود از سوى ما؛ ما (محمد (ص) را) فرستاديم! (5)

اينها همه بخاطر رحمتى است از سوى پروردگارت، كه شنونده و داناست! (6)

(همان) پروردگار آسمانها و زمين و آنچه در ميان آنهاست، اگر اهل يقين هستيد! (7)

هيچ معبودى جز او نيست؛ زنده مى‏كند و مى‏ميراند؛ او پروردگار شما و پروردگار پدران نخستين شماست! (8)

ولى آنها در شكند و (با حقايق) بازى مى‏كنند. (9)

پس منتظر روزى باش كه آسمان دود آشكارى پديد آورد... (10)

كه همه مردم را فرامى‏گيرد؛ اين عذاب دردناكى است! (11)

(مى‏گويند:) پروردگارا! عذاب را از ما برطرف كن كه ايمان مى‏آوريم. (12)

چگونه: و از كجا متذكر مى‏شوند با اينكه رسول روشنگر (با معجزات و منطق روشن) به سراغشان آمد! (13)

سپس از او روى گردان شدند و گفتند: «او تعليم يافته‏اى ديوانه است!» (14)

ما عذاب را كمى برطرف مى‏سازيم، ولى باز به كارهاى خود بازمى‏گرديد! (15)

(ما از آنها انتقام مى‏گيريم) در آن روز كه آنها را با قدرت خواهيم گرفت؛ آرى ما انتقام گيرنده‏ايم! (16)

ما پيش از اينها قوم فرعون را آزموديم و رسول بزرگوارى به سراغشان آمد، (17)

(و به آنان گفت: امور) بندگان خدا را به من واگذاريد كه من فرستاده امينى براى شما هستم! (18)

و در برابر خداوند تكبر نورزيد كه من براى شما دليل روشنى آورده‏ام! (19)

و من به پروردگار خود و پروردگار شما پناه مى‏برم از اينكه مرا متهم كنيد! (20)

و اگر به من ايمان نمى‏آوريد، از من كناره‏گيرى كنيد (و مانع ايمان آوردن مردم نشويد)! (21)

(آنها هيچ يك از اين پندها را نپذيرفتند، و موسى) به پيشگاه پروردگارش عرضه داشت: اينها قومى مجرمند! (22)

(به او دستور داده شد:) بندگان مرا شبانه حركت ده كه شما تعقيب مى‏شويد! (23)

(هنگامى كه از دريا گذشتيد) دريا را آرام و گشاده بگذار (و بگذر) كه آنها لشكرى غرق‏شده خواهند بود! (24)

(سرانجام همگى نابود شدند و) چه بسيار باغها و چشمه‏ها كه از خود به جاى گذاشتند، (25)

و زراعتهاو قصرهاى زيبا و گرانقيمت، (26)

و نعمتهاى فراوان ديگر كه در آن (غرق) بودند! (27)

اينچنين بود ماجراى آنان! و ما (اموال و حكومت) اينها را ميراث براى اقوام ديگرى قرار داديم! (28)

نه آسمان بر آنان گريست و نه زمين، و نه به آنها مهلتى داده شد! (29)

ما بنى اسرائيل را از عذاب ذلت‏بار رهايى بخشيديم؛ (30)

از فرعون كه مردى متكبر و از اسرافكاران بود! (31)

ما آنها را با علم (خويش) بر جهانيان برگزيديم و برترى داديم، (32)

و آياتى (از قدرت خويش) را به آنها داديم كه آزمايش آشكارى در آن بود (ولى آنان كفران كردند و مجازات شدند)! (33)

اينها ( مشركان) مى‏گويند: (34)

«مرگ ما جز همان مرگ اول نيست و هرگز برانگيخته نخواهيم شد! (35)

اگر راست مى‏گوييد پدران ما را (زنده كنيد و) بياوريد (تا گواهى دهند)!» (36)

آيا آنان بهترند يا قوم «تبع‏» و كسانى كه پيش از آنها بودند؟! ما آنان را هلاك كرديم، چرا كه مجرم بودند! (37)

ما آسمانها و زمين و آنچه را كه در ميان اين دو است به بازى (و بى‏هدف) نيافريديم! (38)

ما آن دو را جز بحق نيافريديم؛ ولى بيشتر آنان نمى‏دانند! (39)

روز جدايى (حق از باطل) وعده‏گاه همه آنهاست! (40)

روزى كه هيچ دوستى كمترين كمكى به دوستش نمى‏كند، و از هيچ‏سو يارى نمى‏شوند؛ (41)

مگر كسى كه خدا او را مورد رحمت قرار داده، چرا كه او عزيز و رحيم است! (42)

مسلما درخت زقوم... (43)

غذاى گنهكاران است، (44)

همانند فلز گداخته در شكمها مى‏جوشد؛ (45)

جوششى همچون آب سوزان! (46)

(آنگاه به ماموران دوزخ خطاب مى‏شود:) اين كافر مجرم را بگيريد و به ميان دوزخ پرتابش كنيد! (47)

سپس بر سر او از عذاب جوشان بريزيد! (48)

(به او گفته مى‏شود:) بچش كه (به پندار خود) بسيار قدرتمند و محترم بودى! (49)

اين همان چيزى است كه پيوسته در آن ترديد مى‏كرديد! (50)

(ولى) پرهيزگاران در جايگاه امنى قرار دارند، (51)

در ميان باغها و چشمه‏ها؛ (52)

آنها لباسهايى از حرير نازك و ضخيم مى‏پوشند و در مقابل يكديگر مى‏نشينند؛ (53)

اينچنين‏اند بهشتيان؛ و آنها را با «حور العين‏» تزويج مى‏كنيم! (54)

آنها در آنجا هر نوع ميوه‏اى را بخواهند در اختيارشان قرارمى‏گيرد، و در نهايت امنيت به سر مى‏برند! (55)

هرگز مرگى جز همان مرگ اول (كه در دنيا چشيده‏اند) نخواهند چشيد، و خداوند آنها را از عذاب دوزخ حفظ مى‏كند؛ (56)

اين فضل و بخششى است از سوى پروردگارت، اين همان رستگارى بزرگ است! (57)

ما آن ( قرآن) را بر زبان تو آسان ساختيم، شايد آنان متذكر شوند! (58)

(اما اگر نپذيرفتند) منتظر باش، آنها نيز منتظرند (تو منتظر پيروزى الهى و آنها منتظر عذاب و شكست)! (59)

به نام خداوند بخشنده بخشايشگر

حم. (1)

سوگند به كتاب مبين (و روشنگر)، (2)

كه ما آن را قرآنى فصيح و عربى قرار داديم، شايد شما (آن را) درك كنيد! (3)

و آن در «ام‏الكتاب‏» ( لوح محفوظ) نزد ما بلندپايه و استوار است! (4)

آيا اين ذكر ( قرآن) را از شما بازگيريم بخاطر اينكه قومى اسرافكاريد؟! (5)

چه بسيار پيامبرانى كه (براى هدايت) در ميان اقوام پيشين فرستاديم؛ (6)

ولى هيچ پيامبرى به سوى آنها نمى‏آمد مگر اينكه او را استهزا مى‏كردند. (7)

ولى ما كسانى را كه نيرومندتر از آنها بودند هلاك كرديم، و داستان پيشينيان گذشت. (8)

هر گاه از آنان بپرسى: «چه كسى آسمانها و زمين را آفريده است؟» مسلما مى‏گويند: «خداوند قادر و دانا آنها را آفريده است‏»! (9)

همان كسى كه زمين را محل آرامش شما قرار داد، و براى شما در آن راه‏هايى آفريد باشد، كه هدايت شويد (و به مقصد برسيد)! (10)

همان كسى كه از آسمان آبى فرستاد بمقدار معين، و بوسيله آن سرزمين مرده را حيات بخشيديم؛ همين گونه (در قيامت از قبرها) شما را خارج مى‏سازند! (11)

و همان كسى كه همه زوجها را آفريد، وبراى شما از كشتيها و چهارپايان مركبهايى قرارداد كه بر آن سوار مى‏شويد، (12)

تا بر پشت آنها بخوبى قرار گيريد؛ سپس هنگامى كه بر آنها سوار شديد، نعمت پروردگارتان را متذكر شويد و بگوييد: «پاك و منزه است كسى كه اين را مسخر ما ساخت، وگرنه ما توانايى تسخير آن را نداشتيم؛ (13)

و ما به سوى پروردگارمان بازمى‏گرديم!» (14)

آنها براى خداوند از ميان بندگانش جزئى قرار دادند (و ملائكه را دختران خدا خواندند)؛ انسان كفران‏كننده آشكارى است! (15)

آيا از ميان مخلوقاتش دختران را براى خود انتخاب كرده و پسران را براى شما برگزيده است؟! (16)

در حالى كه هرگاه يكى از آنها را به همان چيزى كه براى خداوند رحمان شبيه قرار داده ( به تولد دختر) بشارت دهند، صورتش (از فرط ناراحتى) سياه مى‏شود و خشمگين مى‏گردد! (17)

آيا كسى را كه در لابلاى زينتها پرورش مى‏يابد و به هنگام جدال قادر به تبيين مقصود خود نيست (فرزند خدا مى‏خوانيد)؟! (18)

آنها فرشتگان را كه بندگان خداوند رحمانند مؤنث پنداشتند؛ آيا شاهد آفرينش آنها بوده اند؟ ! گواهى آنان نوشته مى‏شود و (از آن) بازخواست خواهند شد! (19)

آنان گفتند: «اگر خداوند رحمان مى‏خواست ما آنها را پرستش نمى‏كرديم!» ولى به اين امر هيچ گونه علم و يقين ندارند و جز دروغ چيزى نمى‏گويند! (20)

يا اينكه ما كتابى پيش از اين به آنان داده‏ايم و آنها به آن تمسك مى‏جويند؟! (21)

بلكه آنها مى‏گويند: «ما نياكان خود را بر آئينى يافتيم، و ما نيز به پيروى آنان هدايت يافته‏ايم.؛ س‏ذللّه (22)

و اين‏گونه در هيچ شهر و ديارى پيش از تو پيامبر انذاركننده‏اى نفرستاديم مگر اينكه ثروتمندان مست و مغرور آن گفتند: «ما پدران خود را بر آئينى يافتيم و به آثار آنان اقتدا مى‏كنيم.» (23)

(پيامبرشان) گفت: «آيا اگر من آيينى هدايت‏بخش‏تر از آنچه پدرانتان را بر آن يافتيد آورده باشم (باز هم انكار مى‏كنيد)؟!» گفتند: «(آرى،) ما به آنچه شما به آن فرستاده شده‏ايد كافريم! س‏ذللّه (24)

به همين جهت از آنها انتقام گرفتيم؛ بنگر پايان كار تكذيب‏كنندگان چگونه بود! (25)

و به خاطر بياور هنگامى را كه ابراهيم به پدرش ( عمويش آزر) و قومش گفت: «من از آنچه شما مى‏پرستيد بيزارم. (26)

مگر آن كسى كه مرا آفريده، كه او هدايتم خواهد كرد!» (27)

او كلمه توحيد را كلمه پاينده‏اى در نسلهاى بعد از خود قرار داد، شايد به سوى خدا باز گردند! (28)

ولى من اين گروه و پدرانشان را از مواهب دنيا بهره‏مند ساختم تا حق و فرستاده آشكار (الهى) به سراغشان آمد؛ (29)

هنگامى كه حق به سراغشان آمد؛ گفتند: «اين سحر است، و ما نسبت به آن كافريم‏»! (30)

و گفتند: «چرا اين قرآن بر مرد بزرگ (و ثروتمندى) از اين دو شهر (مكه و طائف) ناز ل نشده است؟!» (31)

آيا آنان رحمت پروردگارت را تقسيم مى‏كنند؟! ما معيشت آنها را در حيات دنيا در ميانشان تقسيم كرديم و بعضى را بر بعضى برترى داديم تا يكديگر را مسخر كرده (و با هم تعاون نمايند)؛ و رحمت پروردگارت از تمام آنچه جمع‏آورى مى‏كنند بهتر است! (32)

اگر (تمكن كفار از مواهب مادى) سبب نمى‏شد كه همه مردم امت واحد (گمراهى) شوند، ما براى كسانى كه به (خداوند) رحمان كافر مى‏شدند خانه‏هايى قرار مى‏داديم با سقفهايى از نقره و نردبانهايى كه از آن بالا روند، (33)

و براى خانه‏هايشان درها و تختهايى (زيبا و نقره‏اى) قرار مى‏داديم كه بر آن تكيه كنند؛ (34)

و انواع زيورها؛ ولى تمام اينها بهره زندگى دنياست، و آخرت نزد پروردگارت از آن پرهيزگاران است! (35)

و هر كس از ياد خدا روى‏گردان شود شيطان را به سراغ او ميفرستيم پس همواره قرين اوست! (36)

و آنها ( شياطين) اين گروه را از راه خدا بازمى‏دارند، در حالى كه گمان مى‏كنند هدايت‏يافتگان حقيقى آنها هستند! (37)

تا زمانى كه (در قيامت) نزد ما حاضر شود مى‏گويد: اى كاش ميان من و تو فاصله مشرق و مغرب بود؛ چه بد همنشينى بودى! (38)

(ولى به آنها مى‏گوييم:) هرگز اين گفتگوها امروز به حال شما سودى ندارد، چرا كه ظلم كرديد؛ و همه در عذاب مشتركيد! (39)

(اى پيامبر!) آيا تو مى‏توانى سخن خود را به گوش كران برسانى، يا كوران و كسانى را كه در گمراهى آشكارى هستند هدايت كنى؟! (40)

و هرگاه تو را از ميان آنها ببريم، حتما از آنان انتقام خواهيم گرفت؛ (41)

يا اگر (زنده بمانى و) و آنچه را (از عذاب) به آنان وعده داده‏ايم به تو نشان دهيم، باز ما بر آنها مسلطيم! (42)

آنچه را بر تو وحى شده محكم بگير كه تو بر صراط مستقيمى. (43)

و اين مايه يادآورى (و عظمت) تو و قوم تو است و بزودى سؤال خواهيد شد. (44)

از رسولانى كه پيش از تو فرستاديم بپرس: آيا غير از خداوند رحمان معبودانى براى پرستش قرار داديم؟! (45)

ما موسى را با آيات خود به سوى فرعون و درباريان او فرستاديم؛ (موسى به آنها) گفت: «من فرستاده پروردگار جهانيانم‏» (46)

ولى هنگامى كه او آيات ما را براى آنها آورد، به آن مى‏خنديدند! (47)

ما هيچ آيه (و معجزه‏اى) به آنان نشان نمى‏داديم مگر اينكه از ديگرى بزرگتر (و مهمتر) بود؛ و آنها را به (انواع) عذاب گرفتار كرديم شايد بازگردند! (48)

(وقتى گرفتار بلا مى‏شدند مى)گفتند: «اى ساحر! پروردگارت را به عهدى كه با تو كرده بخوان (تا ما را از اين بلا برهاند) كه ما هدايت خواهيم يافت (و ايمان مى‏آوريم)!» (49)

اما هنگامى كه عذاب را از آنها برطرف مى‏ساختيم پيمان خود را مى‏شكستند! (50)

فرعون در ميان قوم خود ندا داد و گفت: «اى قوم من! آيا حكومت مصر از آن من نيست، و اين نهرها تحت فرمان من جريان ندارد؟ آيا نمى‏بينيد؟ (51)

مگر نه اين است كه من از اين مردى كه از خانواده و طبقه پستى است و هرگز نمى‏تواند فصيح سخن بگويد برترم؟ (52)

(اگر راست مى‏گويد) چرا دستبندهاى طلا به او داده نشده، يا اينكه چرا فرشتگان دوشادوش او نيامده‏اند (تا گفتارش را تاييد كنند)؟! (53)

(فرعون) قوم خود را سبك شمرد، در نتيجه از او اطاعت كردند؛ آنان قومى فاسق بودند! (54)

اما هنگامى كه ما را به خشم آوردند، از آنها انتقام گرفتيم و همه را غرق كرديم. (55)

و آنها را پيشگامان (در عذاب) و عبرتى براى ديگران قرار داديم. (56)

و هنگامى كه درباره فرزند مريم مثلى زده شد، ناگهان قوم تو بخاطر آن داد و فرياد راه انداختند. (57)

و گفتند: «آيا خدايان ما بهترند يا او ( مسيح)؟! (اگر معبودان ما در دوزخند، مسيح نيز در دوزخ است، چرا كه معبود واقع شده)!» ولى آنها اين مثل را جز از طريق جدال (و لجاج) براى تو نزدند؛ آنان گروهى كينه‏توز و پرخاشگرند! (58)

مسيح فقط بنده‏اى بود كه ما نعمت به او بخشيديم و او را نمونه و الگوئى براى بنى اسرائيل قرار داديم. (59)

و هرگاه بخواهيم به جاى شما در زمين فرشتگانى قرار مى‏دهيم كه جانشين (شما) گردند! (60)

و او ( مسيح) سبب آگاهى بر روز قيامت است. (زيرا نزول عيسى گواه نزديكى رستاخيز است)؛ هرگز در آن ترديد نكنيد؛ و از من پيروى كنيد كه اين راه مستقيم است! (61)

و شيطان شما را (از راه خدا) باز ندارد، كه او دشمن آشكار شماست! (62)

و هنگامى كه عيسى دلايل روشن (براى آنها) آورد گفت: «من براى شما حكمت آورده‏ام، و آمده‏ام تا برخى از آنچه را كه در آن اختلاف داريد روشن كنم؛ پس تقواى الهى پيشه كنيد و از من اطاعت نماييد! (63)

خداوند پروردگار من و پروردگار شماست؛ (تنها) او را پرستش كنيد كه راه راست همين است! س‏ذللّه (64)

ولى گروه‏هايى از ميان آنها (درباره مسيح) اختلاف كردند (و بعضى او را خدا پنداشتند)؛ واى بر كسانى كه ستم كردند از عذاب روزى دردناك! (65)

آيا جز اين انتظار دارند كه قيامت ناگهان به سراغشان آيد در حالى كه نمى‏فهمند؟ (66)

دوستان در آن روز دشمن يكديگرند، مگر پرهيزگاران! (67)

اى بندگان من! امروز نه ترسى بر شماست و نه اندوهگين مى‏شويد! (68)

همان كسانى كه به آيات ما ايمان آوردند و تسليم بودند. (69)

(به آنها خطاب مى‏شود:) شما و همسرانتان در نهايت شادمانى وارد بهشت شويد! (70)

(اين در حالى است كه) ظرفها(ى غذا) و جامهاى طلائى (شراب طهور) را گرداگرد آنها مى‏گردانند؛ و در آن (بهشت) آنچه دلها مى‏خواهد و چشمها از آن لذت مى‏برد موجود است؛ و شما هميشه در آن خواهيد ماند! (71)

اين بهشتى است كه شما وارث آن مى‏شويد بخاطر اعمالى كه انجام مى‏داديد! (72)

و در آن براى شما ميوه‏هاى فراوان است كه از آن مى‏خوريد. (73)

(ولى) مجرمان در عذاب دوزخ جاودانه مى‏مانند. (74)

هرگز عذاب آنان تخفيف نمى‏يابد، و در آنجا از همه چيز مايوسند. (75)

ما به آنها ستم نكرديم، آنان خود ستمكار بودند! (76)

آنها فرياد مى‏كشند: «اى مالك دوزخ! (اى كاش) پروردگارت ما را بميراند (تا آسوده شويم)! س‏ذللّه مى‏گويد: «شما در اين جا ماندنى هستيد!» (77)

ما حق را براى شما آورديم؛ ولى بيشتر شما از حق كراهت داشتيد! (78)

بلكه آنها تصميم محكم بر توطئه گرفتند؛ ما نيز اراده محكمى (درباره آنها) داريم! (79)

آيا آنان مى‏پندارند كه ما اسرار نهانى و سخنان درگوشى آنان را نمى‏شنويم؟ آرى، رسولان (و فرشتگان) ما نزد آنها هستند و مى‏نويسند! (80)

بگو: «اگر براى خداوند فرزندى بود، من نخستين پرستنده او بودم!» (81)

منزه است پروردگار آسمانها و زمين، پروردگار عرش، از توصيفى كه آنها مى‏كنند! (82)

آنان را به حال خود واگذار تا در باطل غوطه‏ور باشند و سرگرم بازى شوند تا روزى را كه به آنها وعده داده شده است ملاقات كنند (و نتيجه كار خود را ببينند)! (83)

او كسى است كه در آسمان معبود است و در زمين معبود؛ و او حكيم و عليم است! (84)

پر بركت و پايدار است كسى كه حكومت آسمانها و زمين و آنچه در ميان آن دو است از آن اوست؛ و آگاهى از قيام قيامت نزد اوست و به سوى او بازگردانده مى‏شويد! (85)

كسانى را كه غير از او مى‏خوانند قادر بر شفاعت نيستند؛ مگر آنها كه شهادت به حق داده‏اند و بخوبى آگاهند! (86)

و اگر از آنها بپرسى چه كسى آنان را آفريده، قطعا مى‏گويند: خدا؛ پس چگونه از عبادت او منحرف مى‏شوند؟! (87)

آنها چگونه از شكايت پيامبر كه مى‏گويد: «پروردگارا! اينها قومى هستند كه ايمان نمى آورند س‏ذللّه (غافل مى‏شوند؟!) (88)

پس (اكنون كه چنين است) از آنان روى برگردان و بگو: «سلام بر شما»، اما بزودى خواهند دانست! (89)

به نام خداوند بخشنده بخشايشگر

حم. (1)

عسق. (2)

اين گونه خداوند عزيز و حكيم به تو و پيامبرانى كه پيش از تو بودند وحى مى‏كند. (3)

آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است از آن اوست؛ و او بلندمرتبه و بزرگ است! (4)

نزديك است آسمانها (بخاطر نسبتهاى نارواى مشركان) از بالا متلاشى شوند و فرشتگان پيوسته تسبيح و حمد پروردگارشان را بجا مى‏آورند و براى كسانى كه در زمين هستند استغفار مى‏كنند؛ آگاه باشيد خداوند آمرزنده و مهربان است. (5)

كسانى كه غير خدا را ولى خود انتخاب كردند، خداوند حساب همه اعمال آنها را نگه مى‏دارد؛ و تو مامور نيستى كه آنان را مجبور به قبول حق كنى! (6)

و اين گونه قرآنى عربى ( فصيح و گويا) را بر تو وحى كرديم تا «ام‏القرى‏» ( مكه) و مردم پيرامون آن را انذار كنى و آنها را از روزى كه همه خلايق در آن روز جمع مى‏شوند و شك و ترديد در آن نيست بترسانى؛ گروهى در بهشتند و گروهى در آتش سوزان! (7)

و اگر خدا مى‏خواست همه آنها را امت واحدى قرار مى‏داد (و به زور هدايت مى‏كرد، ولى هدايت اجبارى سودى ندارد)؛ اما خداوند هر كس را بخواهد در رحمتش وارد مى‏كند، و براى ظالمان ولى و ياورى نيست. (8)

آيا آنها غير از خدا را ولى خود برگزيدند؟! در حالى كه «ولى‏» فقط خداوند است و اوست كه مردگان را زنده مى‏كند، و اوست كه بر هر چيزى تواناست! (9)

در هر چيز اختلاف كنيد، داوريش با خداست؛ اين است خداوند، پروردگار من، بر او توكل كرده‏ام و به سوى او بازمى‏گردم! (10)

او آفريننده آسمانها و زمين است و از جنس شما همسرانى براى شما قرار داد و جفتهايى از چهارپايان آفريد؛ و شما را به اين وسيله ( بوسيله همسران)زياد مى كند؛ هيچ چيز همانند او نيست و او شنوا و بيناست! (11)

كليدهاى آسمانها و زمين از آن اوست؛ روزى را براى هر كس بخواهد گسترش مى دهد يا محدود مى‏سازد؛ او به همه چيز داناست. (12)

آيينى را براى شما تشريع كرد كه به نوح توصيه كرده بود؛ و آنچه را بر تو وحى فرستاديم و به ابراهيم و موسى و عيسى سفارش كرديم اين بود كه: دين را برپا داريد و در آن تفرقه ايجاد نكنيد! و بر مشركان گران است آنچه شما آنان را به سويش دعوت مى كنيد! خداوند هر كس را بخواهد برمى‏گزيند، و كسى را كه به سوى او بازگردد هدايت مى‏كند. (13)

آنان پراكنده نشدند مگر بعد از آنكه علم و آگاهى به سراغشان آمد؛ و اين تفرقه جويى بخاطر انحراف از حق( و عداوت و حسد) بود؛ و اگر فرمانى از سوى پروردگارت صادر نشده بود كه تا سرآمد معينى (زنده و آزاد) باشند، در ميان آنها داورى مى‏شد؛ و كسانى كه بعد از آنها وارثان كتاب شدند نسبت به آن در شك و ترديدند، شكى همراه با بدبينى! (14)

پس به همين خاطر تو نيز آنان را به سوى اين آيين واحد الهى دعوت كن و آنچنان كه مامور شده‏اى استقامت نما، و از هوى و هوسهاى آنان پيروى مكن، و بگو: «به هر كتابى كه خدا نازل كرده ايمان آورده‏ام و مامورم در ميان شما عدالت كنم؛ خداوند پروردگار ما و شماست؛ نتيجه اعمال ما از آن ما است و نتيجه اعمال شما از آن شما، خصومت شخصى در ميان ما نيست؛ و خداوند ما و شما را در يكجا جمع مى‏كند، و بازگشت (همه) به سوى اوست!» (15)

كسانى كه (از روى لجاجت) درباره خدا بعد از پذيرفتن (و ايمان به) او، محاجه مى كنند، دليلشان نزد پروردگارشان باطل و بى‏پايه است؛ و غضب بر آنهاست و عذابى شديد دارند. (16)

خداوند كسى است كه كتاب را بحق نازل كرد و ميزان (سنجش حق و باطل و خبر قيامت) را نيز؛ تو چه مى‏دانى شايد ساعت (قيام قيامت) نزديك باشد! (17)

كسانى كه به قيامت ايمان ندارند درباره آن شتاب مى‏كنند؛ ولى آنها كه ايمان آورده‏اند پيوسته از آن هراسانند، و مى‏دانند آن حق است؛ آگاه باشيد كسانى كه در قيامت ترديد مى‏كنند، در گمراهى عميقى هستند. (18)

خداوند نسبت به بندگانش لطف (و آگاهى) دارد؛ هر كس را بخواهد روزى مى‏دهد و او قوى و شكست‏ناپذير است! (19)

كسى كه زراعت آخرت را بخواهد، به كشت او بركت و افزايش مى‏دهيم و بر محصولش مى‏افزاييم؛ و كسى كه فقط كشت دنيا را بطلبد، كمى از آن به او مى‏دهيم اما در آخرت هيچ بهره‏اى ندارد! (20)

آيا معبودانى دارند كه بى‏اذن خداوند آيينى براى آنها ساخته‏اند؟! اگر مهلت معينى براى آنها نبود، در ميانشان داورى مى‏شد (و دستور عذاب صادر مى‏گشت) و براى ظالمان عذاب دردناكى است! (21)

(در آن روز) ستمگران را مى‏بينى كه از اعمالى كه انجام داده‏اند سخت بيمناكند، ولى آنها را فرامى‏گيرد! اما كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته انجام داده‏اند در باغهاى بهشتند و هر چه بخواهند نزد پروردگارشان براى آنها فراهم است؛ اين است فضل (و بخشش) بزرگ! (22)

اين همان چيزى است كه خداوند بندگانش را كه ايمان آورده و اعمال صالح انجام داده‏اند به آن نويد مى‏دهد! بگو: «من هيچ پاداشى از شما بر رسالتم درخواست نمى‏كنم جز دوست‏داشتن نزديكانم ( اهل بيتم)؛ و هر كس كار نيكى انجام دهد ، بر نيكى‏اش مى‏افزاييم؛ چرا كه خداوند آمرزنده و سپاسگزار است. (23)

آيا مى‏گويند: «او بر خدا دروغ بسته است‏»؟! در حالى كه اگر خدا بخواهد بر قلب تو مهر مى‏نهد (و اگر خلاف بگوئى قدرت اظهار اين آيات را از تو مى‏گيرد) و باطل را محو مى‏كند و حق را بفرمانش پابرجا مى‏سازد؛ چرا كه او از آنچه درون سينه‏هاست آگاه است. (24)

او كسى است كه توبه را از بندگانش مى‏پذيرد و بديها را مى‏بخشد، و آنچه را انجام مى‏دهيد مى‏داند. (25)

و درخواست كسانى را كه ايمان آورده و كارهاى نيك انجام داده‏اند مى‏پذيرد و از فضل خود بر آنها مى‏افزايد؛ اما براى كافران عذاب شديدى است! (26)

هرگاه خداوند روزى را براى بندگانش وسعت بخشد، در زمين طغيان و ستم مى‏كنند؛ از اين‏رو بمقدارى كه مى‏خواهد (و مصلحت مى‏داند) نازل مى‏كند، كه نسبه به بندگانش آگاه و بيناست! (27)

او كسى است كه باران سودمند را پس از آنكه مايوس شدند نازل مى‏كند و رحمت خويش را مى‏گستراند؛ و او ولى و (سرپرست) و ستوده است! (28)

و از آيات اوست آفرينش آسمانها و زمين و آنچه از جنبندگان در آنها منتشر نموده؛ و او هرگاه بخواهد بر جمع آنها تواناست! (29)

هر مصيبتى به شما رسد بخاطر اعمالى است كه انجام داده‏ايد، و بسيارى را نيز عفو مى‏كند! (30)

و شما هرگز نمى‏توانيد در زمين از قدرت خداوند فرار كنيد؛ و غير از خدا هيچ ولى و ياورى براى شما نيست. (31)

از نشانه‏هاى او كشتيهايى است كه در دريا همچون كوه‏ها به نظر مى‏رسند! (32)

اگر او اراده كند، باد را ساكن مى‏سازد تا آنها بر پشت دريا بى‏حركت بمانند؛ در اين نشانه‏هايى است براى هر صبركننده شكرگزار! (33)

يا اگر بخواهد آنها را بخاطر اعمالى كه سرنشينانش مرتكب شده‏اند نابود مى‏سازد؛ و در عين حال بسيارى را مى‏بخشد. (34)

كسانى كه در آيات ما مجادله مى‏كنند بدانند هيچ گريزگاهى ندارند! (35)

آنچه به شما عطا شده متاع زودگذر زندگى دنياست، و آنچه نزد خداست براى كسانى كه ايمان آورده و بر پروردگارشان توكل مى‏كنند بهتر و پايدارتر است. (36)

همان كسانى كه از گناهان بزرگ و اعمال زشت اجتناب مى‏ورزند، و هنگامى كه خشمگين شوند عفو مى‏كنند. (37)

و كسانى كه دعوت پروردگارشان را اجابت كرده و نماز را برپا مى‏دارند و كارهايشان به صورت مشورت در ميان آنهاست و از آنچه به آنها روزى داده‏ايم انفاق مى‏كنند، (38)

و كسانى كه هرگاه ستمى به آنها رسد، (تسليم ظلم نمى‏شوند و) يارى مى‏طلبند! (39)

كيفر بدى، مجازاتى است همانند آن؛ و هر كس عفو و اصلاح كند، پاداش او با خداست؛ خداوند ظالمان را دوست ندارد! (40)

و كسى كه بعد از مظلوم‏شدن يارى طلبد، ايرادى بر او نيست؛ (41)

ايراد و مجازات بر كسانى است كه به مردم ستم مى‏كنند و در زمين بناحق ظلم روا مى‏دارند؛ براى آنان عذاب دردناكى است! (42)

اما كسانى كه شكيبايى و عفو كنند، اين از كارهاى پرارزش است! (43)

كسى را كه خدا گمراه كند، ولى و ياورى جز او نخواهد داشت؛ و ظالمان را (روز قيامت) مى‏بينى هنگامى كه عذاب الهى را مشاهده مى‏كنند ميگويند: «آيا راهى به سوى بازگشت (و جبران) وجود دارد؟!» (44)

و آنها را مى‏بينى كه بر آتش عرضه مى‏شوند در حالى كه از شدت مذلت خاشعند و زير چشمى (به آن) نگاه مى‏كنند؛ و كسانى كه ايمان آورده‏اند مى‏گويند: «زيانكاران واقعى آنانند كه خود و خانواده خويش را روز قيامت از دست داده‏اند؛ آگاه باشيد كه ظالمان (آن روز) در عذاب دائمند!؛ س‏ذللّه (45)

آنها جز خدا اوليا و ياورانى ندارند كه ياريشان كنند؛ و هر كس را خدا گمراه سازد، هيچ راه نجاتى براى او نيست! (46)

اجابت كنيد دعوت پروردگار خود را پيش از آنكه روزى فرا رسد كه بازگشتى براى آن در برابر اراده خدا نيست؛ و در آن روز، نه پناهگاهى داريد و نه مدافعى! (47)

و اگر روى‏گردان شوند (غمگين مباش)، ما تو را حافظ آنان (و مامور اجبارشان) قرار نداده‏ايم؛ وظيف‏ه تو تنها ابلاغ رسالت است! و هنگامى كه ما رحمتى از سوى خود به انسان بچشانيم به آن دلخوش مى‏شود، و اگر بلايى بخاطر اعمالى كه انجام داده‏اند به آنها رسد (به كفران مى‏پردازند)، چرا كه انسان بسيار كفران‏كننده است! (48)

مالكيت و حاكميت آسمانها و زمين از آن خداست؛ هر چه را بخواهد مى‏آفريند؛ به هر كس اراده كند دختر مى‏بخشد و به هر كس بخواهد پسر، (49)

يا (اگر بخواهد) پسر و دختر -هر دو- را براى آنان جمع ميكند و هر كس را بخواهد عقيم مى‏گذارد؛ زيرا كه او دانا و قادر است. (50)

و شايسته هيچ انسانى نيست كه خدا با او سخن گويد، مگر از راه وحى يا از پشت حجاب، يا رسولى مى‏فرستد و بفرمان او آنچه را بخواهد وحى مى‏كند؛ چرا كه او بلندمقام و حكيم است! (51)

همان گونه (كه بر پيامبران پيشين وحى فرستاديم) بر تو نيز روحى را بفرمان خود وحى كرديم؛ تو پيش از اين نمى‏دانستى كتاب و ايمان چيست (و از محتواى قرآن آگاه نبودى)؛ ولى ما آن را نورى قرار داديم كه بوسيله آن هر كس از بندگان خويش را بخواهيم هدايت مى‏كنيم؛ و تو مسلما به سوى راه راست هدايت مى‏كنى. (52)

راه خداوندى كه تمامى آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است از آن اوست؛ آگاه باشيد كه همه كارها تنها بسوى خدا بازمى‏گردد! (53)

به نام خداوند بخشنده بخشايشگر

حم (1)

اين كتابى است كه از سوى خداوند رحمان و رحيم نازل شده است؛ (2)

كتابى كه آياتش هر مطلبى را در جاى خود بازگو كرده، در حالى كه فصيح و گوياست براى جمعيتى كه آگاهند! (3)

قرآنى كه بشارت دهنده و بيم دهنده است؛ ولى بيشتر آنان روى گردان شدند؛ از اين رو چيزى نمى‏شنوند! (4)

آنها گفتند: «قلبهاى ما نسبت به آنچه ما را به آن دعوت مى‏كنى در پوششهايى قرار گرفته و در گوشهاى ما سنگينى است، و ميان ما و تو حجابى وجود دارد؛ پس تو بدنبال عمل خود باش، ما هم براى خود عمل مى‏كنيم!» (5)

بگو: من فقط انسانى مثل شما هستم؛ اين حقيقت بر من وحى مى‏شود كه معبود شما معبودى يگانه است؛ پس تمام توجه خويش را به او كنيد و از وى آمرزش طلبيد؛ واى بر مشركان! (6)

همانها كه زكات را نمى‏پردازند، و آخرت را منكرند! (7)

اما كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته انجام دادند، پاداشى دائمى دارند! (8)

بگو: آيا شما به آن كس كه زمين را در دو روز آفريد كافر هستيد و براى او همانندهايى قرارمى‏دهيد؟! او پروردگار جهانيان است! (9)

او در زمين كوه‏هاى استوارى قرار داد و بركاتى در آن آفريد و مواد غذايى آن را مقدر فرمود، - ينها همه در چهار روز بود- درست به اندازه نياز تقاضا كنندگان! (10)

سپس به آفرينش آسمان پرداخت، در حالى كه بصورت دود بود؛ به آن و به زمين دستور داد: س‏خ‏للّهبه وجود آييد (و شكل گيريد)، خواه از روى اطاعت و خواه اكراه!» آنها گفتند: «ما از روى طاعت مى‏آييم (و شكل مى‏گيريم)!» (11)

در اين هنگام آنها را بصورت هفت آسمان در دو روز آفريد، و در هر آسمانى كار آن (آسمان) را وحى (و مقرر) فرمود، و آسمان پايين را با چراغهايى ( ستارگان) زينت بخشيديم، و (با شهابها از رخنه شياطين) حفظ كرديم، اين است تقدير خداوند توانا و دانا! (12)

اگر آنها روى‏گردان شوند، بگو: من شما را از صاعقه‏اى همانند صاعقه عاد و ثمود مى‏ترسانم! (13)

در آن هنگام كه رسولان از پيش رو و پشت سر (و از هر سو) به سراغشان آمدند (و آنان را دعوت كردند) كه جز خدا را نپرستيد آنها گفتند: «اگر پروردگار ما مى‏خواست فرشتگانى نازل مى‏كرد؛ از اين رو ما به آنچه شما مبعوث به آن هستيد كافريم!» (14)

اما قوم عاد بناحق در زمين تكبر ورزيدند و گفتند: «چه كسى از ما نيرومندتر است؟!»آيا نمى‏دانستند خداوندى كه آنان را آفريده از آنها قويتر است؟ و (به خاطر اين پندار) پيوسته آيات ما را انكار مى‏كردند. (15)

سرانجام تندبادى شديد و هول‏انگيز و سرد و سخت در روزهايى شوم و پرغبار بر آنها فرستاديم تا عذاب خواركننده را در زندگى دنيا به آنها بچشانيم؛ و عذاب آخرت از آن هم خواركننده‏تر است، و (از هيچ طرف) يارى نمى‏شوند! (16)

اما ثمود را هدايت كرديم، ولى آنها نابينايى را بر هدايت ترجيح دادند؛ به همين جهت صاعقه -آن عذاب خواركننده- به خاطر اعمالى كه انجام مى‏دادند آنها را فروگرفت! (17)

و كسانى را كه ايمان آوردند و پرهيزگار بودند نجات بخشيديم! (18)

به خاطر بياوريد روزى را كه دشمنان خدا را جمع كرده به سوى دوزخ مى‏برند،و صفوف پيشين را نگه مى‏دارند (تا صفهاى بعد به آنها ملحق شوند!) (19)

وقتى به آن مى‏رسند، گوشها و چشمها و پوستهاى تنشان به آنچه مى‏كردند گواهى مى‏دهند. (20)

آنها به پوستهاى تنشان مى‏گويند: «چرا بر ضد ما گواهى داديد؟!» آنها جواب مى‏دهند: «همان خدايى كه هر موجودى را به نطق درآورده ما را گويا ساخته ؛ و او شما را نخستين بار آفريد، و بازگشتتان بسوى اوست! (21)

شما اگر گناهانتان را مخفى مى‏كرديد نه بخاطر اين بود كه از شهادت گوش و چشمها و پوستهاى تنتان بيم داشتيد، بلكه شما گمان مى‏كرديد كه خداوند بسيارى از اعمالى را كه انجام مى‏دهيد نمى‏داند! (22)

آرى اين گمان بدى بود كه درباره پروردگارتان داشتيد و همان موجب هلاكت شما گرديد، و سرانجام از زيانكاران شديد! (23)

اگر صبر كنند (يا نكنند، به هر حال) دوزخ جايگاه آنهاست؛ و اگر تقاضاى عفو كنند، مورد عفو قرار نمى‏گيرند! (24)

ما براى آنها همنشينانى (زشت‏سيرت) قرار داديم كه زشتيها را از پيش رو و پشت سر آنها در نظرشان جلوه دادند؛ و فرمان الهى در باره آنان تحقق يافت و به سرنوشت اقوام گمراهى از جن و انس كه قبل از آنها بودند گرفتار شدند؛ آنها مسلما زيانكار بودند! (25)

كافران گفتند: «گوش به اين قرآن فراندهيد؛ و به هنگام تلاوت آن جنجال كنيد، شايد پيروز شويد!» (26)

به يقين به كافران عذاب شديدى مى‏چشمانيم، و آنها را به بدترين اعمالى كه انجام مى دادند كيفر مى‏دهيم! (27)

اين آتش كيفر دشمنان خدا است، سراى جاويدشان در آن خواهد بود، كيفرى است بخاطر اينكه آيات ما را انكار مى‏كردند. (28)

كافران گفتند: «پروردگارا! آنهايى كه از جن و انس ما را گمراه كردند به ما نشان ده تا زير پاى خود نهيم (و لگدمالشان كنيم) تا از پست ترين مردم باشند!» (29)

به يقين كسانى كه گفتند: «پروردگار ما خداوند يگانه است!» سپس استقامت كردند، فرشتگان بر آنان نازل مى‏شوند كه: «نترسيد و غمگين مباشيد، و بشارت باد بر شما به آن بهشتى كه به شما وعده داده شده است! (30)

ما ياران و مددكاران شما در زندگى دنيا و آخرت هستيم؛ و براى شما هر چه دلتان بخواهد در بهشت فراهم است، و هر چه طلب كنيد به شما داده مى‏شود! (31)

اينها وسيله پذيرايى از سوى خداوند غفور و رحيم است!» (32)

چه كسى خوش گفتارتر است از آن كس كه دعوت به سوى خدا مى‏كند و عمل صالح انجام مى‏دهد و مى‏گويد: «من از مسلمانانم‏»؟! (33)

هرگز نيكى و بدى يكسان نيست؛ بدى را با نيكى دفع كن، ناگاه (خواهى ديد) همان كس كه ميان تو و او دشمنى است، گويى دوستى گرم و صميمى است! (34)

اما جز كسانى كه داراى صبر و استقامتند به اين مقام نمى‏رسند، و جز كسانى كه بهره عظيمى (از ايمان و تقوا) دارند به آن نايل نمى‏گردند! (35)

و هرگاه وسوسه‏هايى از شيطان متوجه تو گردد، از خدا پناه بخواه كه او شنوده و داناست! (36)

و از نشانه‏هاى او، شب و روز و خورشيد و ماه است؛ براى خورشيد و ماه سجده نكنيد، براى خدايى كه آفريننده آنهاست سجده كنيد اگر مى‏خواهيد او را بپرستيد! (37)

و اگر (از عبادت پروردگار) تكبر كنند، كسانى كه نزد پروردگار تو هستند شب و روز براى او تسبيح مى‏گويند و خسته نمى‏شوند! (38)

و از آيات او اين است كه زمين را خشك (و بى‏جان) مى‏بينى، اما هنگامى كه آب (باران) بر آن مى‏فرستيم به جنبش درمى‏آيد و نمو مى‏كند؛ همان كسى كه آن را زنده كرد، مردگان را نيز زنده مى‏كند؛ او بر هر چيز تواناست! (39)

كسانى كه آيات ما را تحريف مى‏كنند بر ما پوشيده نخواهند بود! آيا كسى كه در آتش افكنده مى‏شود بهتر است يا كسى كه در نهايت امن و امان در قيامت به عرصه محشر مى‏آيد؟! هر كارى مى‏خواهيد بكنيد، او به آنچه انجام مى‏دهيد بيناست! (40)

كسانى كه به اين ذكر ( قرآن) هنگامى كه به سراغشان آمد كافر شدند (نيز بر ما مخفى نخواهد ماند)! و اين كتابى است قطعا شكست ناپذير... (41)

كه هيچ گونه باطلى، نه از پيش رو و نه از پشت سر، به سراغ آن نمى‏آيد؛ چرا كه از سوى خداوند حكيم و شايسته ستايش نازل شده است! (42)

آنچه به ناروا درباره تو مى‏گويند همان است كه درباره پيامبران قبل از تو نيز گفته شده؛ پروردگار تو داراى مغفرت و (هم) داراى مجازات دردناكى است! (43)

هرگاه آن را قرآنى عجمى قرار مى‏داديم حتما مى‏گفتند: «چرا آياتش روشن نيست؟! قرآن عجمى از پيغمبرى عربى؟!» بگو: «اين (كتاب) براى كسانى كه ايمان آورده‏اند هدايت و درمان است؛ ولى كسانى كه ايمان نمى‏آورند، در گوشهايشان سنگينى است و گويى نابينا هستند و آن را نمى‏بينند؛ آنها (همچون كسانى هستند كه گوئى) از راه دور صدا زده مى‏شوند!» (44)

ما به موسى كتاب آسمانى داديم؛ سپس در آن اختلاف شد؛ و اگر فرمانى از ناحيه پروردگارت در اين باره صادر نشده بود (كه بايد به آنان مهلت داد تا اتمام حجت شود)، در ميان آنها داورى مى‏شد (و به كيفر مى‏رسيدند)؛ ولى آنها هنوز درباره آن شكى تهمت‏انگيز دارند! (45)

كسى كه عمل صالحى انجام دهد، سودش براى خود اوست؛ و هر كس بدى كند، به خويشتن بدى كرده است؛ و پروردگارت هرگز به بندگان ستم نمى‏كند! (46)

علم به قيامت (و لحظه وقوع آن) تنها به خدا بازمى‏گردد؛ هيچ ميوه‏اى از غلاف خود خارج نمى‏شود، و هيچ زنى باردار نمى‏گردد و وضع حمل نمى‏كند مگر به علم او؛ و آن روز كه آنها را ندا مى‏دهد (و مى‏گويد:) كجايند شريكانى كه براى من مى‏پنداشتيد؟! مى‏گويند: «(پروردگارا!) ما عرضه داشتيم كه هيچ گواهى بر گفته خود نداريم!» (47)

و همه معبودانى را كه قبلا مى‏خواندند محو و گم مى‏شوند؛ و مى‏دانند هيچ گريزگاهى ندارند! (48)

انسان هرگز از تقاضاى نيكى (و نعمت) خسته نمى‏شود؛ و هرگاه شر و بدى به او رسد، بسيار مايوس و نوميد مى‏گردد! (49)

و هرگاه او را رحمتى از سوى خود بعد از ناراحتى كه به او رسيده بچشانيم مى‏گويد: «اين بخاطر شايستگى و استحقاق من بوده، و گمان نمى‏كنم قيامت برپا شود؛ و (بفرض كه قيامتى باشد،) هرگاه بسوى پروردگارم بازگردانده شوم، براى من نزد او پاداشهاى نيك است. ما كافران را از اعمالى كه انجام داده‏اند (بزودى) آگاه خواهيم كرد و از عذاب شديد به آنها مى‏چشانيم. (50)

و هرگاه به انسان (غافل و بى‏خبر) نعمت دهيم، روى مى‏گرداند و به حال تكبر از حق دور مى‏شود؛ ولى هرگاه مختصر ناراحتى به او رسد، تقاضاى فراوان و مستمر (براى بر طرف شدن آن) دارد! (51)

بگو: «به من خبر دهيد اگر اين قرآن از سوى خداوند باشد و شما به آن كافر شويد، چه كسى گمراهتر خواهد بود از كسى كه در مخالفت شديدى قرار دارد؟! (52)

به زودى نشانه‏هاى خود را در اطراف جهان و در درون جانشان به آنها نشان مى‏دهيم تا براى آنان آشكار گردد كه او حق است؛ آيا كافى نيست كه پروردگارت بر همه چيز شاهد و گواه است؟ ! (53)

آگاه باشيد كه آنها از لقاى پروردگارشان در شك و ترديدند؛ و آگاه باشيد كه خداوند به همه چيز احاطه دارد! (54)