• English / العربیة / French  
    		•



    ادامه مطلب

    نظرات (0) نويسنده:وحید صباغی - در شنبه 29 خرداد 1389  ساعت1:59 AM   |  




    ادامه مطلب

    نظرات (0) نويسنده:وحید صباغی - در شنبه 29 خرداد 1389  ساعت1:59 AM   |  





    ادامه مطلب

    نظرات (0) نويسنده:وحید صباغی - در شنبه 29 خرداد 1389  ساعت1:59 AM   |  




    ادامه مطلب

    نظرات (0) نويسنده:وحید صباغی - در شنبه 29 خرداد 1389  ساعت1:59 AM   |  




    ادامه مطلب

    نظرات (0) نويسنده:وحید صباغی - در شنبه 29 خرداد 1389  ساعت1:59 AM   |  




    ادامه مطلب

    نظرات (0) نويسنده:وحید صباغی - در شنبه 29 خرداد 1389  ساعت1:59 AM   |  




    ادامه مطلب

    نظرات (0) نويسنده:وحید صباغی - در شنبه 29 خرداد 1389  ساعت1:59 AM   |  




    ادامه مطلب

    نظرات (0) نويسنده:وحید صباغی - در شنبه 29 خرداد 1389  ساعت1:59 AM   |  




    ادامه مطلب

    نظرات (0) نويسنده:وحید صباغی - در شنبه 29 خرداد 1389  ساعت1:59 AM   |  




    ادامه مطلب

    نظرات (0) نويسنده:وحید صباغی - در شنبه 29 خرداد 1389  ساعت1:59 AM   |  




    ادامه مطلب

    نظرات (0) نويسنده:وحید صباغی - در شنبه 29 خرداد 1389  ساعت1:59 AM   |  




    ادامه مطلب

    نظرات (0) نويسنده:وحید صباغی - در شنبه 29 خرداد 1389  ساعت1:59 AM   |  




    ادامه مطلب

    نظرات (0) نويسنده:وحید صباغی - در شنبه 29 خرداد 1389  ساعت1:59 AM   |  




    ادامه مطلب

    نظرات (0) نويسنده:وحید صباغی - در شنبه 29 خرداد 1389  ساعت1:59 AM   |  




    ادامه مطلب

    نظرات (0) نويسنده:وحید صباغی - در شنبه 29 خرداد 1389  ساعت1:59 AM   |  

    تعداد صفحات :2   1   2  

     

    نابرده رنج ، گنج، میسّر نمی شود
    مزد آن گرفت جان برادر که کار کرد

    پایگاه اطلاع رسانی ویژه سال 89 سال همت مضاعف و کار مضاعف
    نویسندگان :
     وحید صباغی
    MrSabbaghi@Gmail.com

     


     

     


     

     


     
















     


     

    وحيد صباغي MrSabbaghi@Gmail.Com
     Rasekh.RasekhBlog.Com

     



     

     


     

     


     

     


     

     


     
    کل بازدید : 851334
    تعداد کل پست ها : 2097
    تعداد کل نظرات : 19
    تاریخ آخرین بروز رسانی :
    سه شنبه 4 آبان 1389 
    تاریخ ایجاد بلاگ : یک شنبه 15 فروردین 1389 

     
       

      صفحه خانگي خود كنید !   ایمیل به مدیر !   اضافه کردن به علاقه مندیها !   سال89،کـــار و همت مضــاعف

       

    کوچولو، بشین پای تلویزیون

    کوچولو، بشین پای تلویزیون

    تلویزیون می‌تواند درد کودکان را کاهش دهد
    بر اساس تحقيقات اخير دانشمندان ايتاليايي، تماشاي تلويزيون توسط كودكان به مثابه مسكن طبيعي عمل مي‌كند. تيم تحقيقاتي دانشگاه سيه ناي ايتاليا، به تازگی 69 كودك 10 تا 12 ساله را كه از بيمارهاي توأم با درد رنج مي‌برده‌اند، همراه با والدينشان به تماشاي تلويزيون نشاندند. از اين تعداد، توجه برخي از كودكان به هنگام تماشاي تلويزيون به والدينشان معطوف شد. برخي ديگر بي‌هيچ حواس‌پرتي تلويزيون تماشا كردند و گروهي ديگر نيز تنها به تماشاي كارتون‌هاي تلويزيون نشستند.
    پس از به پايان رسيدن اين مرحله، ميزان درد در بين 69 كودك مورد نظر اندازه‌گيري شد. نتايج اين آزمايش حكايت از آن داشت كودكاني كه تلويزيون تماشا می‌كردند از درد كمتري رنج بردند. به نقل از ABU، تحقيقات اخير همچنين نشان مي‌دهد که تماشاي تلويزيون نه تنها باعث كاهش درد در بين افراد مي‌شود بلكه تحمل آنان را در مواجه با درد نيز افزايش مي‌دهد. دكتر كارلو بليني، محقق، در اين باره مي‌گويد: «درست است كه تماشاي تلويزيون توجه‌ها را از درد به سمت ديگري معطوف مي‌كند اما به نظر مي‌رسد تماشاي تلويزيون همچنين باعث ترشح هورموني مسكن با نام اندوپينز در بدن مي‌شود كه درد را كاهش مي‌دهد.» بنا به گفته وي، پزشكان و روان‌شناسان بايد از تلويزيون براي كاهش درد و پريشاني كودكاني كه از بيمارهاي دردناك رنج مي‌برند، استفاده كنند. دكتر كارلو بليني در عين حال بر تأثيرات مخرب تماشاي تلويزيون كه همواره بر آن اشاره شده، تأكيد می‌کند و مي‌افزايد: «متأسفانه مضرات تماشاي تلويزيون به حدي است كه هر روز نبايد از اين رسانه استفاده كرد.»

    www.tandorosti.com
           

    تابستان و بازی‌‌های تابستانی برای کودکان

    تابستان و بازی‌‌های تابستانی برای کودکان
    تابستان فرا رسید و هوا در حال گرم شدن است، شما هم به جای این که تمام روز در خانه بمانید می‌توانید با کودک‌تان از بازی در محیط باز لذت ببرید. بسیاری از والدین وسوسه می‌شوند که تمام روز در خانه بمانند چون فکر می‌کنند در خانه بازی‌ها تمیزتر و سازمان‌یافته‌تر هستند. اما باید توجه داشت که فضای باز بیرون از خانه فرصت‌ها و تجربه‌های بی‌نظیری دراختیار کودکان قرار می‌دهد که در داخل خانه مهیا نیست. در این جا راه‌های جالبی پیشنهاد می‌کنیم که هم شما و هم کوک‌تان از فضای آزاد لذت ببرید.
    اول ایمنی
    بیش از هر چیز از ایمنی و امنیت محیطی که کودک در آن بازی می‌کند اطمینان حاصل کنید. این اولین قدم مهم برای لذت بردن از بازی در محیط خارج از خانه است. به چند نکته‌ی زیر دقت داشته باشید:
    - از گرمای روزانه بپرهیزید. بین ساعات ده صبح تا دو بعدازظهر گرم‌ترین ساعات روز است و نور خورشید بیشترین آسیب را می‌زند. این زمان را صرف بازی در محیط‌های بسته یا خواب نیمروزی کنید.
    - موقع طلوع و نیز غروب آفتاب پشه‌ها بیرون می‌آیند. اگر در محیطی زندگی می‌کنید که حشره زیاد است در این مواقع کم‌تر بیرون بروید.
    - اگر در اطراف‌تان آب راکد به هر شکلی وجود دارد ( مثلا گلدان پرآب، گودال یا جوی یا حوضچه‌های آب راکد) آن را از بین ببرید چون پشه‌ها و سایر حشرات عاشق تخم‌ریزی و پرورش نوزاد در چنین آب‌هایی هستند.
    کودک را خنک نگه‌دارید
    از پیشنهادهای زیر برای خنک نگه‌داشتن کودک استفاده کنید:
    - سایه .
    اطمینان حاصل کنید که سایه هم در اطراف محیط بازی هست. بهترین حالت وضعیتی است که کودک گاه در سایه و گاه در آفتاب قرار بگیرد. چون آفتاب نیز برای سلامتی کودک مفید است زیرا باعث تولید ویتامین دی در بدن وی می‌شود که به رشد استخوان‌های قوی و محکم کمک می‌کند.
    - آب .
    بطری آب و لیوان مخصوص کودک را همراه ببرید، بد نیست چند قطعه یخ کوچک نیز داخل بطری بیندازید که آب سرد بماند. گاهی کمی آب بچشید تا کودک نیز به نوشیدن آب تشویق شود.
    - لباس‌های نخی خنک .
    از این لباس‌ها برای تنفس و تعریق بهتر پوست استفاده کنید.
    - کلاه .
    کودک را به پوشیدن کلاه عادت دهید. به این ترتیب نیازی به استفاده از کرم‌های ضدآفتاب نیز نخواهد بود. چون ممکن است کرم‌ها وارد چشم کودک بشوند.
    - کرم ضدآفتاب .
    اگر برای مدتی بیش از نیم ساعت در معرض اشعه‌ی مستقیم آفتاب قرار خواهید گرفت به ساعد و بازوها، پاها و گردن کودک کرم ضدآفتاب مخصوص کودکان بمالید. اگر هوا زیاد گرم نیست، می‌توانید شلوار و بلوز آستین بلند با رنگ روشن به بچه بپوشانید که نیازی به ضدآفتاب نباشد. مراقب باشید ضدآفتاب را به دست‌ها و انگشتان کودک نمالید چون ممکن است دست‌هایش را به دهان ببرد یا به چشم‌هایش بمالد.
    اوقاتی خوش برای بچه‌های خیلی کوچک و کودکان نوپا
    در این جا چند راه برای سرگرمی کودکان در فضای باز ارائه می‌دهیم:
    - بافت‌های جدید .
    بافت‌های جدیدی که در محیط اطراف وجود دارد به کودک نشان دهید. اجازه دهید کودک سبزه‌ها و چمن‌ها، و خاک و شن را با دست و پا لمس کند. نگران میکروب‌ها نباشید. می‌توانید همیشه بعد از بازی او را به حمام ببرید. علاوه بر این حمام باعث می‌شود مواد آلرژی‌زایی که کودک با آن‌ها تماس داشته شسته شوند
    - حشرات .
    حشرات بی خطر مثل مورچه‌ و کرم ابریشم را به کودک نشان دهید. به کودک این احساس را القا کنید که این موجودات ترسناک نیستند بلکه عجیب و بامزه هستند. اجازه دهید کودک حشراتی که بی‌خطر می‌دانید لمس کند.
    - بازی نام‌ها .
    به هر چیز جدیدی که می‌رسید نامش را بگویید، مثلا بگویید:« این یه پرنده است» یا: « سگه می گه: عو عو» یا:« هواپیما رو می‌بینی دخترم؟». اینکار باعث می‌شود که دامنه‌ی لغات کودک و نیز علاقه‌ی او به فضای باز افزایش پیدا کند.
    - توپ بازی .
    توپ‌هایی دراندازه‌های مختلف همراه خود ببرید و با پرتاب کردن و شوت کردن توپ‌ها بازی سرگرم‌کننده‌ای را برای کودک ترتیب دهید.
    - حباب‌ها.
    بازی با حباب‌های صابونی هم از بازی‌های مورد علاقه‌ی کودکان نوپا است.
    - بازی رنگ‌ها .
    همه‌ی رنگ‌های جالب فضای باز را به او نشان دهید مثلا چمن‌های سبز،آسمان آبی و غیره.
    - بوییدن گل‌ها.
    گل‌ها از چیزهای جالب موردعلاقه‌ی کودکان نوپا است. برای این که به کودک یادبدهید که چگونه درکی از بوها به دست آورد به او نشان دهید که چگونه گل‌ها را ببوید و از بوی گل‌ها لذت ببرد.
    - آب بازی .
    اگر حوضچه یا وان پلاستیکی یا استخر کوچک بادی دارید که بتوان در جایی مثل حیاط منزل از آن استفاده کرد،آن را پر آب کنید و بگذارید کودک آب بازی کند. خودتان نیز با او همراهی کنید. البته هرگز کودک را در این وضعیت تنها رها نکنید. پس از اتمام بازی آب وان یا استخر بادی یا حوضچه را حتماً خالی کنید.
    بچه‌های بزرگ‌تر
    - پیاده‌روی عصرانه .
    هر هفته چند روز حوالی عصر یا غروب برای پیاده روی بیرون بروید. این زمان فرصت خوبی برای صحبت کردن درباره‌ی زندگی و موضوعات دیگر است. در بین راه می‌توانید کمی نرمش هم بکنید. در این پیاده‌روی‌های عصرانه فرزندتان فرصت خواهد داشت که دوستان جدید پیدا کند.
    - بازی در حوض یا استخر .
    اگر حوض یا استخر در منزل دارید از آن به نحو احسن استفاده کنید، اگر هم دوستان یا همسایگان‌تان حوض یا استخر دارند کودک را به آن‌جا ببرید. نگذارید که فقط بچه‌ها همدیگر را خیس کنند، خودتان هم بچه شوید و همراه با کودک‌تان آب ‌بازی کنید.این کار برای بچه‌ی شما خیلی معنادار خواهد بود.
    - کمپ در حیاط پشتی .
    اگر اهل رفتن به کمپ نیستید، چیزی شبیه کمپ در حیاط خانه بسازید، یکی دو هفته یک‌بار شب هنگام در حیاط منزل چادر بزنید مثل این که خانوادگی به کمپ رفته باشید.
    - بچه‌ها را از محیط خانه دور کنید .
    آن‌ها را از تلویزیون و بازی‌های رایانه‌ای و ویدیویی دور کنید و برای بازی بیرون بفرستیدشان. بهتر از آن این است که خودتان هم به آن‌ها بپیوندید. اگر بچه‌های شما ببینند که فعالیت‌های خارج از خانه شما را نیز هیجان‌زده و سرگرم و شاد می‌کند، آن‌ها نیز این گونه فعالیت‌ها را در سبک زندگی خود خواهند گنجاند.

    www.askdrsears.com
           

    راهنمايي در جهت استفاده كردن از اوقات فراغت و دوست يابي
    [Image]
    تمايل به تفريح كه به قضاي حكيمانه ی الهي در نهاد بشر آفريده شده از تمنّيات فطري انسان است و مانند ساير غرايز و خواهش هاي طبيعي بايد تعديل شود و به اندازه گيري صحيح و دور از افراط و تفريط در جاي خود ارضا گردد.
    اين موضوع در گذشته مورد توجه اولياي گرامي اسلام قرار گرفته و در ضمن بيان روايات متعدد، تعاليم لازم را به پيروان خود داده اند.1
    حضرت رضا عليه السلام در اين زمينه مي فرمايد:
    از لذت هاي دنيا، براي خود سهمي برگزينيد و خواسته هاي مشروع خويش را برآوريد تا آن جا كه به مردانگي و شخصيت شما، ضربه اي وارد نيايد و از اسراف و تندروي به دور باشيد و براي اين كار از كارهاي نيك دنيا كمك بگيريد2

    چگونگي صرف اوقات فراغت:

    امام صادق عليه السلام درباره تقسيم اوقات زندگي به فعاليت هاي مختلف چنين مي فرمايد:
    شايسته است مسلمانان پاره اي از اوقات روزانه ی خود را براي كارهايي كه بين آنان و خداوند صورت مي پذيرد اختصاص دهند، يعني وقتي را براي ملاقات با برادران ايماني و دوستان خود قرار دهند و در بخشي ديگر، نفس خود را با لذايذ و مشتهياتش كه گناه نباشد آزاد بگذارند و همين وقت آخر، آدمي را در انجام وظايف، دو وقت قبلي توانايي مي دهد.3
    بيش تر مردم در مورد گذراندن اوقات فراغت دچار گمراهي مي باشند، بيش تر معاصي و گناهان در همين اوقات انجام مي گيرد. در اين مورد حضرت رسول صلي الله عليه و آله مي فرمايد:
    بيش تر مردم درباره دو خصلت دچار گمراهي و ضلالت هستند: يكي صحت و سلامتي و ديگري فراغت و بي كاري.4
    براي آن كه جوانان از ساعات فراغت خود به شایستگي استفاده كنند و آن را در فعاليت هاي مفيد و سودمند به كار گيرند، در اين جا به برخي از تفريحات سالم و لذت بخشي كه در برنامه هاي اسلامي آمده و در دنياي امروز نيز مورد توجه است اشاره مي شود تا جوانان در مواقع بي كاري خود را با آن تفريحات سرگرم كنند و از نتايج جسمي و رواني آنها بهره مند گردند.
    1. مسافرت: مسافرت يكي از تفريحات سالم و لذت بخشي است كه در سلامت جسم و روان مؤثر است. اسلام نيز مسلمانان را به اين تفريح صحيح و سالم فراخوانده و تشويق كرده است؛ امّا بايد توجه داشت كه اسلام هر نوع سير و گردش را امضا نمي كند. بلكه فقط آن قسمي را مي پذيرد كه همراه با يك هدف انساني باشد، هدفي كه براي فرد يا جامعه نفعي داشته باشد. رسول اكرم صلي الله عليه و آله در وصاياي خود به حضرت علي عليه السلام مي فرمايد:
    سزاوار نيست انسان عاقل به سفر برود مگر براي سه منظور، يا براي تجارت و تحصيل درآمد و اصلاح معاش يا براي نيل به كمالات معنوي و تعالي روح و ذخيره ی معاد يا براي تفريح و طلب لذايذ مباح.5
    و نيز حضرت رسول صلي الله عليه و آله مي فرمايد:
    سفر كنيد، تا سالم و تن درست باشيد.6
    مسافرت يكي از مهمترين عوامل تن درستي به شمار مي آيد. به طور كلي امروز از نظر پزشكي ثابت شده است كه زندگي، كار و خوراك يكنواخت براي شخص ضرر دارد و اعضا زودتر فرسوده و ناتوان مي گردند، پس تغيير زندگي و تنوع بايد جزو برنامه هاي بهداشتي قرار گيرد.7
    حضرت رسول صلي الله عليه و آله مي فرمايد:
    مسافرت كنيد، اگر چه در سفر نفع مالي عايدتان نشود، از فوايد عقلي بهره مند خواهيد شد.8
    در قرآن آیاتی داريم كه امر به سير در ارض كرده است:
    قل سيروا في الارض.9
    اولم يسيروا في الارض... .10
    مفسران تقريباً اتفاق نظر دارند كه مقصود از آيات فوق مطالعه ی تاريخ است، ولي قرآن براي مطالعه ی تاريخ به خواندن كتابهاي تاريخي توصيه نمي كند، بلكه دعوت به مطالعه ی آثار تاريخي مي كند كه اين صادق تر از مطالعه ی كتب تاريخي است.
    در ديوان منسوب به اميرالمومنين عليه السلام شعري هست كه مي گويد:
    سفر كن، مثل مرغ پابسته نباش كه وقتي به پايش يك لنگه كفش مي بندند ديگر نمي تواند تكان بخورد. سفر كن، ولي هدف تو از سفر طلب علوها و برتري ها، يعني طلب فضيلت ها و كسب كمال ها باشد.11
    2. ورزش: ورزش يكي از تفريحات سالم و سودمندي است كه در سلامت و بهداشت افراد مؤثر است. و چون سلامت بدن فراهم گردد به سلامت روح هم كمك مي كند. و بديهي است نيك بختي هر كس، با سلامت روح و بدن او ارتباط مستقيم دارد و اهميّت ورزش به اين است كه بدن را نيرومند و اراده را قوت مي بخشد. رسول اکرم صلي الله عليه و آله فرمود:
    خوش بخت كسي است كه آيين اسلام را پذيرفته و به قدر معاش خود درآمد دارد و قواي بدنش نيرومند است.12
    و نيز علي عليه السلام مي فرمايد:
    سلامت بدن نعمت هاي خداوند است.13
    و حضرت رسول صلي الله عليه و آله در 1400 سال پيش با توجه به اوضاع و احوال آن زمان كه بيش تر كارها به صورت دستي بود كم تر اوقات فراغت براي ورزش پيش مي آمد، حضرت توصيه هايي درباره بعضي از ورزش ها داشته اند كه عبارتند از:
    الف) اسب سواري: مسابقه اسب دواني در اسلام به عنوان عمل ممدوح و پسنديده به حساب آمده و در ترغيب مردم به اين مسابقه روايات بسياري رسيده است. يك روز دشمنان به مال مسلمانان در مدينه حمله بردند، رسول اكرم صلي الله عليه و آله با گروهي از اصحاب بر اسبها سوار شدند و به دنبال آنان شتافتند، ولي هر چه رفتند بدان ها نرسيدند. ابوقتاده به عرض پيامبر رسانيد: اكنون كه دشمن رفت، اجازه فرماييد با هم مسابقه بدهيم، رسول گرامي پذيرفت و با آنان در اسب سواري مسابقه داد و از همه برنده شد.14
    ب)تيراندازي: اولياي گرامي اسلام علاوه بر ترغيب مردم به اين ورزش (مسابقه)، خود شخصاً در اين مسابقات شركت مي كردند و پيروزي هاي چشم گير به دست مي آوردند. امام صادق
    عليه السلام شخصاً در مسابقه تيراندازي حاضر مي شد و در شرط بندي آن شركت مي فرمود.15
    ج) شنا: شنا براي جوانان يكي از ورزش هاي مفيد و ثمر بخش و از تفريحات سالم و نشاط آور به شمار مي آيد كه مورد توجه پيشواي اسلام قرار گرفته و پيروان خود را به فرا گرفتن آن تشويق كرده است. رسول اكرم صلي الله عليه و آله در اين باره مي فرمايد:
    به فرزندانتان شنا و تيراندازي بياموزيد.16
    شنا عضلات را به حركت در مي آورد، بدن را به فعاليت وا مي دارد، جسم را تقويت مي كند و به آدمي نيرو مي بخشد. شنا در ساعات فراغت يكي از وسايل سرگرمي و تفريح و مايه شادماني و مسرت است به علاوه كسي كه شنا مي داند قادر است در موقع غرق شدن، خود را از آب برهاند يا غريقي را نجات دهد.
    ورزش هاي مفيد و ثمربخش ديگري وجود دارند كه جوانان مي توانند در ساعات فراغت از آنها استفاده كنند از قبيل پياده روي، كوه نوردي، حركات سالم ورزشي و خلاصه هر قسم فعاليت عاقلانه و بي ضرري كه باعث تأمين سلامت بدن و تقويت جسم شود.17
    3. مصاحبت با دوستان مؤمن و مورد اعتماد: معاشرت و ملاقات با دوستان مؤمن مي تواند قسمتي از اوقات فراغت را به خود اختصاص دهد. اين معاشرت ها موجب مي شود كه افراد در امور معنوي و معيشت و رفع گرفتاري ها به بحث و تبادل نظر پرداخته، خط مشي زندگي خود را با استفاده از آراي يكديگر اصلاح نمايد همچنين دوستان مورد اعتماد، فرد را از عيوبش آگاه كرده و در رفع معايب كمك و راهنمايي خواهند نمود. حضرت امام رضا عليه السلام فرموده است:
    سعي كنيد كه اوقات شبانه روز شما چهار قسمت باشد: 1. وقتي براي عبادت و خلوت با خدا؛ 2. وقتي براي تأمين معاش؛ 3. وقتي براي آميزش و مصاحبت با برادران مورد اعتماد و كساني كه شما را به عيوبتان واقف مي دارند و در باطن نسبت به شما خلوص مي ورزند؛ 4. وقتي را هم به تفريحات و لذايذ مشروع اختصاص دهيد و از مسرت حاصل آن ساعات تفريح، نيروي انجام وظايف ديگر را تأمين نماييد.18

    راهنمايي در جهت انتخاب دوست:

    اگر چه دوست خوب براي كليه ی طبقات و مردم در تمام ادوار زندگي ارزنده و مهم است، ولي براي نسل جوان اهميّت بيش تري دارد، زيرا جواني، دوره ی گسترش دوستي ها و رفاقت با
    هم سالان است و جوانان كه در آستانه ی زندگي اجتماعي قرار گرفته اند می توانند به وسيله ی رفيق خوب و با فضيلت شخصيت خود را تقويت كنند و استعدادهاي اجتماعي خويش را به فعليت درآورند و خود را براي فعاليت هاي دامنه دار اجتماعي فرداي خويش مهيا سازند. يكي از وظايف مهم مربيان در اين دوره نشان دادن معيارها و ضابطه ها و اصول دوستي و رفاقت به نوجوانان است. خصوصاً اين مهم بايد در ابتداي دوره نوجواني صورت گيرد؛ زيرا به تدريج كه بر سنين نوجواني افزوده مي شود، دوستي و رفاقت در بين نوجوانان شكل مي گيرد و از استحكام بيش تري برخوردار مي شود و در اين حالت، تغيير در اين دوستي ها امر ساده و راحتي نخواهد بود.
    اولياي اسلام بهترين ضابطه ها و معيارها را براي انتخاب دوست و رفيق مطرح فرموده اند كه مربيان بايد آن ها را به نوجوانان به عنوان دوست يابي آموزش دهند.19
    الف) پي ريزي دوستي ها خدايي و بر اساس معنويت باشد: حضرت رضا عليه السلام مي فرمايد:
    هر كس در راه خدا يك دوست به دست آورد خانه اي در بهشت به دست آورده است.20
    ب) انتخاب دوست پس از آزمايش: آزمايش بسيار لازم است تا انسان بتواند از ميان مردم دوستاني شايسته به دست آورد. مردمان با تجربه و عاقل، در انتخاب رفيق، دقيق و سخت گيرند و اگر بخواهند با كسي طرح دوستي بريزند و رفيق صميمي شوند، عقل و منطق را به كار مي برند و احساسات تند و بي جا را در اين امر دخالت نمي دهند.
    امام صادق عليه السلام مي فرمايد:
    كسي كه سه بار نسبت به تو خشمگين شود و درباره ات به بدي سخن نگويد، شايسته رفاقت است، پس او را براي دوستي انتخاب كن.21
    و در روايت ديگري حضرت علي عليه السلام مي فرمايد:
    كسي كه پس از آزمايش صحيح، كسي را به دوستي برگزيند، رفاقتش پايدار و مودتش استوار خواهد ماند.22
    ج) نگه داشتن حدود دوستي: اعتدال و ميانه روي در رفاقت، نكته ی مهم ديگر است كه بايد همواره در نظر داشت؛ زيرا تندروي در رفاقت ممكن است زيان هاي بزرگ و جبران ناپذيري به بار آورد و انسان را در مهلكه بيفكند!
    امام صادق عليه السلام مي فرمايد:
    دوست خود را از اسرار زندگي ات آگاه مكن مگر آن سري كه اگر به فرض دشمنت بداند به تو زيان نمي رساند؛ زيرا دوست كنوني ممكن است روزي دشمن تو گردد.23
    و نيز در روايت ديگري مي فرمايد:
    پس از آن كه از رفيقت جدا شدي و رشته ی دوستي ات را بريدي پشت سرش بدگويي و غيبت مكن كه با اين كار راه ب.رگشت او را مي بندي، شايد تجربه هاي زندگي وي را به راه آشتي و تجديد رفاقت بكشاند. 24

    پی نوشت ها:

    1 . فلسفي، جوان از نظر عقل و احساسات، ص424.
    2 . بحارالانوار، چاپ جديد، ج78، ص346.
    3 . اصول كافي، ج5، ص87.
    4 . روضه كافي، ص152.
    5 . وسائل الشيعه، ج3، ص177.
    6 . مستدرك الوسائل، ج2، ص22.
    7 . مجله تندرست، شمار6، سال22.
    8 . مكارم الاخلاق، ص124.
    9 . نحل(16) آيه36.
    10 . روم(30) آيه9.
    11 . مرتضي مطهري، گفتارهاي معنوي، ص285-289.
    12 . بحارالانوار، ج15، ص236.
    13 . غررالحكم، ص199.
    14 . وسائل الشيعه، ج13، ص346.
    15 . همان، ج4، ص231.
    16 . همان، ج15، ص194.
    17 . فلسفي، جوان از نظر عقل و احساسات، ص440-441؛ سيد مهدي حسيني، مشاوره و راهنمايي در تعليم و تربيت اسلامي، ص186.
    18 . بحارالانوار، ج17، ص208.
    19 . رضا كرمي نوري و عليرضا مراديف روانشناسي تربيتي، ص175.
    20 . ثواب الاعمال، ص83.
    21 . سفينة البحار، ج2، ص26.
    22 . غررالحكم، ص695.
    23 . شيخ صدوق، امالي، ص379.
    24 . بحارالانوار، ج16، ص46.

    نورپورتال 

    معنای اوقات فراغت

    معنای اوقات فراغت
    چنانچه از گروهی تصادفی برگزیده شده‌اند بپرسیم که نظرتان درباره اوقات فراغت چیست پاسخهای متفاوتی از مردم که به شکل می‌دهند. عده‌ای ممکن است بر این بارو باشند که اوقات فراغت مدت زمانی است که پس از انجام کار یا انجام وظائف و مسئولیتها باقی می‌ماند. عده دیگر ممکن است به فعالیتهای خاصی نظیر تماشای تلویزیون شرکت در فعالیتهای ورزشی ، صرف غذا در بیرون از منزل و هزاران نوع فعالیت دیگری که ممکن است برای آنان جالب باشند، اشاره کنند.
     
    تنوع این پاسخها نشان می‌دهد که اوقات فراغت برای افراد مختلف معانی گوناگونی دارد. ولی آنچه مسلم است اوقات فراغت فقط زمان آزاد شده از بار کار نیست. بلکه فعالیتی غیر اجباری است. در فرهنگ عمید نیز درباره تعریف و فعال اوقات فراغت چنین آمده است: فراغت در فارسی به معنی آسودگی و آسایش و آسودگی از کار و شغل است. فرد در این اوقات می‌خواهد که به اشتغالی بپردازد که با کمال میل به آنها علاقه نشان می‌دهد خواه به منظور استراحت خواه برای ایجاد تنوع.
    کارکردهای اوقات فراغت رفع خستگی
    یکی از کاکردهای اساسی اوقات فراغت رفع خستگی و تامین استراحت فرد است. انسانها به همه به استراحت و رفع خستگی نیاز دارند. کار مداوم بدون زمانی برای رفع خستگی موجب پائین آمدن بازده عمل و و خم خوردن سلامت روانی فرد می‌شود اما هدف از این اوقات بطالت نیست بلکه زمانی است که فرد به تمدد اعصاب می‌پردازد و حاصل آن افزایش بازده است.
    کارکردهای اوقات فراغت ، نیاز به تفریح
    پس از انجام کار در طی ایامی ، آدمی نیاز دارد تا اوقاتی را صرف تفریح کند. نقل می‌کنند که علی علیه‌السلام در روزهای جمعه به بیرون از شهر مدینه و به قصد تفریح می‌رفتند. تفریح جنبه‌های مختلفی برای افراد می‌تواند داشته باشد. در اسلام به تفریحات سالم متعددی اشاره شده است که می‌توانند نقش موثری در روح و روان فرد داشته باشند پیامبر اکرم با اشاره کردن به عنوان یک تفریح سالم می‌فرمایند: مسافرت کنید تا سلامت بمانید.
    کارکردهای اوقات فراغت، شکوفایی استعدادها
    استعدادهای انسان اگر در زمینه و شرائط مساعدی قرار گیرد به فعل تبدیل می‌شوند. از این جهت شناسائی این زمینه‌ها در زندگی فرد بسیار مهم است. اوقات فراغت یکی از این موقعیتهای بسیار مناسب است که فرد می‌تواند با استفاده از آن به شناسائی و تقویت استعدادهای خود بپردازد. مثلا کمی که در این اوقات به نقاشی و یا دیگر کارهایی می‌پردازد که استعداد دارد.
    کارکردهای اوقات فراغت ، رشد اجتماعی فرد
    اوقات فرد علاوه بر تاثیرات فردی که در شخصیت فرد دارد به رشد اجتماعی او نیز کمک می‌کند. شرکت فرد شبکه‌های اجتماعی موجب بهبود روابط اجتماعی فرد شده و پیشرفت از لحاظ اجتماعی کمک می‌کند. بسیاری از پیشرفتهای فرد با پیشرفت اجتماعی فرد پیوند تنگاتنگ دارد اگر فرد دارای بهترین و ارزنده ترین استعداد باشد تا زمانیکه به ارائه آنها در سطح اجتماعی توانایی نداشته باشد، چندان موفق نخواهد بود.
    رهنمودهای عملی برای استفاده اوقات فراغت
    اوقات فراغت معنای اصلی آن اشاره به اختیار و آزادی عمل فرد دارد. بنابراین پر کردن آن و حال و هوای کاری به آن دادن از کارکردهای آن می‌کاهد. بنابراین بهتر است فرد در این اوقات با خیالی آسوده و آزادی عمل کامل فعالیت مورد نظر را فقط به خاطر خود و دلخواه و حتی بدون توجه به نتایج مادی و غیره انجام دهد. بنابراین در مورد پر کردن اوقات فراغت کودکان نیز باید از تحمیل فعالیت دلخواه و مورد علاقه خود به کودکان و نوجوانان پرهیز کنیم. از سرگرمیها و فعالیتهای متنوع استفاده شود و البته نه به صورت فشرده تا موجب خستگی و دلزدگی فرد نشود. حتی الامکان در این اوقات بسته به علائق و تمایلات فرد از کارهای هنری نیز گنجانده شود.
    هرچند برخی افراد عمدتا اوقات فراغت را با کارهای هنری پر می‌کنند اما این مساله بستگی زیادی به علاقه و استعداد فرد دارد و چون هدف فراز برنامه ریزی برای اوقات فراغت اجبار نیست بهتر است با علاقه و استعدادهای فرد مطابقت داشته باشد. برخی از افراد اوقات فراغت خود را با انواع فعالیتهای رایانه‌ای می‌گذراند که در راس این فعالیتها بازیهای کامپیوتری ، Chat و غیره قرار دارد. اما آنچه توصیه می‌شود اینکه نباید ساعات طولانی از دقت افراد و بویژه کودکان و نوجوانان صرف بازی با کامپیوتر شود زیرا عوارض زیادی در پی خواهد داشت که می‌توان به عوارض جسمانی ، روانی و اجتماعی و فرهنگی تقسیم کرد.
    بروز چاقی یکی از عوارض جسمانی است و پرخاشگری نمونه‌ای از عوارض روانی اگر قرار است اوقات فراغت فرد با استفاده از کامپیوتر طی شود لازم است با برنامه ریزی و انتخاب فعالیتهای مطلوب انجام گیرد. صله رحم و دید و بازدید در اسلام به عنوان یکی از فعالیتهای اوقات فراغت معرفی می‌شود که هم آثار مطلوب فردی و هم اجتماعی دارد. در انتخاب فعالیتهای اوقات فراغت از دیگران تقلید نکنید. افراد از لحاظ میزان لذتی که از فعالیتها می‌برند، متفاوتند. اجازه ندهید فعالیتهای شما در اوقات فراغت به صورت عادت بیایدکه از فلسفه اساسی برنامه ریزی اوقات فراغت ساقط است.
    سخن آخر
    اوقات فراغت به معنای بیکاری نیست. چون در اوقات بیکاری فرد کاری برای انجام دادن ندارد ولی در اوقات فراغت کارهای متعددی می‌تواند داشته باشد که تفاوت آن با اوقات دیگرکه در آنها نیز به انجام کار و فعالیت مشغول است در هدف این کارها و فعالیتهاست. هدف از فعالیتهای اوقات فراغت کسب آرامش ، لذت وراقی است. فرد کاری را نه از روی اجبار و نه بخاطر منافع مادی انجام می‌دهد. این لحظات به خود اختصاص دارد و تنها با هدف مرتبط با شخص وی و آرزوها و خواستهای او انجام می‌شود.
           
    نورپورتال

    نکاتی برای سفر با کوچولوها


    نکاتی برای سفر با کوچولوها

    با شروع فصل تابستان، وقت مسافرت‌های خانوادگی هم فرامی‌رسد. فرقی نمی‌کند که سفر شما با ماشین از میان کوه‌ها و جنگل و صحرا باشد یا با هواپیما به یک نقطه‌ی خوش آب و هوا باشد، به‌هرحال با همراه داشتن یک کوچولو ممکن است اصلا سفر شما شبیه مسافرت‌های معمول نباشد.
    چه در یک فرودگاه شلوغ باشید یا یک ماشین پر سر و صدا، یا در ترافیک شب تعطیل آخر هفته مانده باشید یا با آب و هوای ناپایدار مواجه شده باشید؛ راه‌های زیادی برای مشغول کردن کودکان و در نتیجه شبیه کردن مسافرت‌تان به مسافرت‌های معمول وجود دارد. در این جا چند پیشنهاد خلاقانه برای مشغول کردن بچه‌ها در طی سفر ارائه می‌دهیم.

    نکته‌های برای سفر در جاده

    درست است که ساعت‌ها گذران وقت در ماشین با بچه‌ها ممکن است کسالت‌بار به نظر برسد، اما ما در این جا راه‌هایی را پیشنهاد می‌کنیم که هم به شما خوش‌بگذرد و هم بچه‌ها لذت ببرند.

    الف- آواز و موسیقی

    هیچ چیز مثل موسیقی و آواز گذر زمان را کوتاه نمی‌کند. چند سی دی یا نوار که مورد علاقه‌ی بچه‌ باشد و ترجیحاً هم شما و هم بچه بتوانید با آن همخوانی کنید همراه ببرید. بد نیست کف زدن یا بعضی ژست‌ها یا حرکات دست مربوط به مفاهیم ترانه‌ای که می‌خوانید به کودک بیاموزید تا برای کودک سرگرم‌کننده‌تر و جالب‌تر به نظرآید. اگر حوصله‌ی بچه از شنیدن نواری که همیشه گوش می‌کنید سر می‌رود؛ برای سفر چند نوار با آهنگ‌ها و ترانه‌های جدید بخرید.

    ب- اسباب‌بازی‌های موزیکال

    این اسباب‌بازی‌ها هم می‌توانند در طول سفر با ماشین، کودکان را شاد و قانع کنند. حتی یکی از والدین می‌تواند روی صندلی عقب بنشیند و برای بازی با این اسباب‌بازی با کودک همراهی کند.

    ج- نشاندن کودک در صندلی راننده

    البته که منظور صندلی واقعی راننده نیست! یک صندلی فرضی با استفاده از خلاقیت ذهنی خود بسازید. به کودک نشان دهید که این صندلی فرضی که ظاهرا روی آن نشسته‌اید درست شبیه صندلی راننده است و دارای بوق، فرمان و سایر ملحقات قابل استفاده است و نشان دهید که چه طور این لوازم فرضی را به کار بگیرد. این کار برای کودک فرصتی برای آموختن مفهوم چپ و راست نیز هست.

    د- تماشای منظره‌ها

    از این فرصت برای آموزش چیزهایی که کودکان کمتر از نزدیک دیده‌اند یا هرگز ندیده‌اند استفاده کنید و درباره‌ی کوه‌، جنگل، صحرا، برف و باران و سایر پدیده‌هایی که در طول سفر می‌بینید با او صحبت کنید.

    هـ- توقف برای استراحت

    وقتی با کودکان با ماشین سفر می‌کنید در برنامه‌ریزی سفر زمان بیشتری از حالت معمول درنظر بگیرید. کودک شما به توقف‌های کوتاه نیاز پیدا خواهد کرد، و این توقف‌ها از یکنواختی ماشین‌سواری‌های طولانی در طول سفر می‌کاهد.

    و- نقشه خوانی

    قبل از سفر نقشه‌ای از محلی که خواهید رفت روی کاغذ بکشید، شکل و شمایل آن طوری باشد که بچه‌ها از آن خوش‌شان بیاد و در ضمن نقاط مهم در طول راه را روی نقشه علامت‌گذاری کنید. بچه‌ها هم می‌توانند نقشه‌ی خودشان را بکشند. نقاط جالب سفر را به بچه‌ها نشان دهید و از آن‌ها بخواهید روی نقشه‌ی خود دور آن نقاط خط بکشند، این کار باعث می‌شود که کودکان درکی از فاصله‌ای که پیموده‌اید و راهی که در پیش دارید به دست آورند.

    ز- زیر دستی نقاشی

    قبل از سفر یک زیردستی مخصوص برای نقاشی از لوازم‌التحریر فروشی بخرید، به این ترتیب بچه‌ها می‌توانند بخشی از طول سفر را با نقاشی کردن بگذرانند. این کار زمانی برای سکون و آرامش نیز در اختیار شما می‌گذارد.

    ح- صندلی مخصوص

    هرگز کودک رادر ماشین بیرون از صندلی مخصوص کودک ننشانید. این کار ارزش ریسک کردن ندارد. اگر کودک شما از آن دسته بچه‌هایی است که در صندلی مخصوص بی‌تابی می‌کنند زمان بیشتری برای سفر در نظر بگیرید و از توقف‌های بین راه برای رفع خستگی کودک بهره بگیرید. علاوه بر این مادر می‌تواند روی صندلی عقب بنشیند و در طول راه همان جا به بچه غذا بدهد و ...

    ط- تعویق زمان حرکت

    اگر واقعاً کودک‌‌تان تحمل سفر طولانی با ماشین را ندارد، سفرتان را به حوالی غروب و سر شب موکول کنید. البته در صورتی که مطمئن باشید در رانندگی در شب خواب‌آلود نخواهید شد و کاملا احساس هوشیاری و بیداری در طول شب داشته باشید.

    ی- بطری آب

    در طول سفر در فصل تابستان، حتما به میزان کافی به بچه آب بنوشانید، چون کودک تشنه بدخلق است.

    نکته‌های برای سفر هوایی

    برای بچه‌ها هیچ چیز هیجان‌انگیزتر از سفر با هواپیما نیست. اما به نظر می‌رسد برای بچه‌های خیلی کوچک این‌طور نیست. اگر با خانواده سفر می‌کنید در این جا راه‌هایی پیشنهاد می‌کنیم که سفر را برای کودکان مفرح‌تر و سرگرم‌کننده‌تر و برای بچه‌های خیلی کوچک راحت‌تر کند.
    الف- در هنگام صعود و فرود هواپیما به بچه‌های کوچک چیزی بخورانید. با این کار کودک در هنگام اوج گرفتن هواپیما مشغول مکیدن و بلعیدن خواهد بود و دچار ناراحتی گوش -گرفتگی گوش ناشی از اختلاف فشار هوا- نخواهد شد. معمولا فرود باعث ناراحتی بیشتر گوش می‌شود، بنابراین سعی کنید حتما زمانی هم که احساس کردید هواپیما در حال کم کردن ارتفاع است شروع به خوراندن خوراکی به بچه کنید. در ضمن بهتر است بدانید که پستانک در این موقع کافی نیست چون کودک هم باید چیزی بمکد و هم ببلعد.
    ب- برای گذراندن زمانی که منتظر سوارشدن به هواپیما هستید توپ یا اسباب‌بازی قِل‌خوردنی دیگری که مورد علاقه‌ی بچه باشد همراه ببرید و در سالن انتظار فرودگاه با او بازی کنید.
    ج- هواپیمای اسباب‌بازی یا ماشین اسباب‌بازی و مانند آن را نیز می‌توانید همراه ببرید تا در هنگام انتظار پرواز کودک با آن بازی کند.
    د- می‌توانید کتاب نیز همراه خود ببرید و در سالن انتظار یا در هواپیما کودک را با آن سرگرم کنید، کتابی در مورد هواپیما و پرواز می‌تواند در این موقع خیلی مفید و جذاب و به درد بخور باشد.هـ- به کودک اجازه دهید چمدان سفر مخصوص خود داشته باشد. یک کوله پشتی حاوی اسباب‌بازی‌ها، بطری آب و مقداری تنقلات به کودک‌تان کمک خواهد کرد که احساس بزرگانه‌ای داشته باشد و در هواپیما رفتار بهتری داشته باشد.
    و- هیچ چیز غیر از کارت بازی خانوادگی به گذر زمان کمک نمی‌کند. انواع کارت‌های بازی که مناسب سن همه باشند می‌توانند مفید باشند، یا کارت‌هایی مخصوص بچه‌های کوچک‌تر، فِلـَش کارت‌ها نیز مناسب هستند چون سرگرمی را با آموزش همراه می‌کنند.
    ز- مراقب باشید کودک منظره‌های تماشایی بیرون را از دست ندهد. ابرها، دریا، کوه‌ها، صحراها و چیزهای دیگری که به طور معمول نمی‌تواننداز این زاویه ببینند به او نشان دهید.
    ح- بعضی اسباب‌بازی‌های دوست‌داشتنی و کوچک او را همراه ببرید، چیزهایی مثل عروسک سخنگو یا هر اسباب‌بازی دیگری که با دیدن آن کمتر احساس دوری از محیط خانه را داشته باشد.
    ط- غذایی که در هواپیما سرو می‌شود ممکن است قابل پیش‌بینی نباشد، و شما هم احتمالا خواهان یک کودک گرسنه در طول یک پرواز طولانی نیستید. بنابراین خوراک مختصر سالمی به همراه داشته باشید که اگر کودک به منوی غذایی هواپیما علاقه نداشت بتواند با خوردنی مذکور خود را سیر کند.

    برگرفته از:www.askdrsears.com
           

    جستاری در اوقات فراقت


    جستاری در اوقات فراقت
    اشاره
    شاید شما هم تعجب کنید اگر من در مقایسه سهمی که اوقات فراغت از همه وقت های ما دارد و تعداد کتاب هایی که در این باره نوشته شده اند از مثل فیل و فنجان استفاده کنم ولی مطمئنم شما هم مثل من در فرصت یکی دو روز وبا گشتن چند کتابخانه عمومی کوچک چیز دندان گیری در این باره پیدا نمی کنید ؛ البته همه این حرف ها برای وقتی است که بخواهیم درباره ی اصل اوقات فراغت صحبت کنیم و الا برای پر کردن آن شاید همین ردیف کتاب های روی تاقچه هم از فرصت شما زیادتر باشد .
     
    - اصلا ً چه کسی گفته باید اوقات فراغت را پر کرد ؟! این اشکالی است که دکتر عبدا لعظیم کریمی در کتاب اثرات پنهان تربیت آسیب زا مطرح کرده است .

    تأمین یا تکریم او قات فراغت

    در یونان باستان ، اوقات فراغت را اشتغال به کار لذت بخش تلقی می کردند و بر این باور بودند که بزرگترین و با شکوه ترین تمدن های بشری محصول اوقات فراغت آدمی است ،اما عده ای اوقات فراغت را بیکاری ،بطالت و فعالیت های پوچ و بی معنا تلقی می کنند و آن را نه شکتفن که آسودن می دانند ... هر گاه اوقات فراغت طبق چارچوب های از پیش تعیین شده نه «غنی » که « پر» شود آن گاه این اوقات از معنای اصلی خود خالی می شود [اگر] قبول کنیم که ذهن هنگامی به جوشش و خلاقیت می افتد که منشأ تحریک آن تمایلات درونی و خود انگیخته باشد و فرد فعالانه و با انتخاب آزاد و به دور از انتظارات بیرونی در شکل دادن افکار واندیشه ها واعمال خود دخالت نماید ، آن گاه می توان به فلسفه ی وجودی اوقات فراغت آن هم با جهت گیری مثبت و رشد دهنده وکمال زا پی برد . در این جا فقط به چند مثال اکتفا می کنیم :
    موقعیت و شرایط زمانی و مکانی نیوتون در هنگام کشف نیروی جاذبه در زیر درخت سیب و آن هم هنگام استراحت و غیر رسمی ترین اوقات ، هیچ برنامه ی قبلی نداشت ولی کاملاً تصادفی در اوقات فراغت با این پدیده برخورد کرد.
    موقعیت ارشمیدس ،شیمی دان بزرگ در خزینه حمام آن هم با فریاد «یافتم یافتم » و درکشف قانون سبکی اشیا در آب ، مشاهده خود به خودی نیکلاس ماسکلین ستاره شناس بزرگ در... ص179-174
    - در باره انتخاب کتاب جوان از نظر عقل و احساسات نوشته مرحوم محمدتقی فلسفی - همان خطیب مشهور- به دنبال این مطلب بودیم : هر انسان نیازمند اوقات فراغت است و دین اسلام نیز بر این باور تأکید دارد.

    ضرورت فراغت

    سرگرمی و تفریح ،آدمی را از ملالت کارهای یکنواخت و خسته کننده ی زندگی خلاص می کند و برای مدت کوتاهی بار سنگین مسؤولیت را از دوش وی بر می دارد و زنجیرهای وظایف روز مره را موقتاً از دست و پایش می گشاید و تفریح برای استراحت بدن و جبران خستگی های ناشی از کار یک نیاز اساسی و اجتناب ناپذیر است .عن علی ( علیه السلام ): لکل عضو من البدن استراحه : علی (علیه السلام ) فرموده است : هریک از اعضای بدن به استراحت احتیاج دارد . ساعت تفریح یکی از بهترین فرصت های سود بخش در حیات بشر است . در موقع تفریح و سرگرمی ،محیط زندگی رنگ ذوق و ابتکار به خود می گیرد ، روح ، سبک بال و پرنشاط می شود و عواطف و احساسات شکوفا می گردند .قال امیر المومنین ( علیه السلام ) : اوقات السرور خلسه ؛ علی ( علیه السلام ) فرموده :مواقع تفریح و شادمانی فرصت است ... در آیین مقدس اسلام تمایل به تفریح مانند سایر خواهش های طبیعی بشر مورد توجه واقع شده و به شایستگی ارضا می شود و در بعضی روایات دست یافتن بمشتهیات و لذائذ مشروع در ردیف امور مربوط به معاش و معاد قرار گرفته و خاطر نشان شده است که مسلمان شایسته قسمتی از وقت خود را به جلب لذت های مباح واختصاص می دهد و موجبات بهت وانبساط خودرا فراهم می سازد و برای انجام وظایف دینی و دنیوی آماده می شود .ص 416
    - موضوع اوقات فراغت در اندیشه بسیاری از دانشمندان راه داشته است سامويل کینگ در کتاب جامعه شناسی خود در این باره می گوید :

    یک مسأله دشوار

    بر اثر کاهش ساعات کار طی سال های اخیر ، تفریح یا فعالیت ساعات بیکاری تبدیل به یک مسأله اجتماعی حیاتی گردیده و توجه بسیاری از محققانه را به خود معطوف داشته است . مطالعات این دانشمندان نشان می دهد مادام که ما نتوانیم به طور عاقلانه اوقات روز افزون بیکاری خودمان را به سر بریم ، چه در زندگی و چه در شخصیت ها اختلالاتی روی خواهد داد. افراد بشر همواره طبعاً مایل به داشتن اوقات بیکاری بیشتری بوده اند لکن اینک مواجه با این خطر شده اند که اوقات فراغت شان بیشتر از آن است که در خور آنند و بیم آن می رود که در اثر عدم توانایی امرار این اوقات به طور عالاقانه خطرات بزرگی برای خودشان و جامعه به وجود آورند و به همین جهت است که مسأله گذراندن ساعات بیکاری ، امروز یکی از دشوارترین مسايلی است که تاکنون اکثر ملل جهان و به ویژه باختریان با آن مواجه می باشند .ص299
    - و یک نکته ی تربیتی از سیره درس آموز امام خمینی ( رحمه الله ) در باب اوقات فراغت از کتاب برداشت هایی از سیره امام خمینی ( رحمةالله ) :

    تفریح به جای خود

    امام وقتی می بینند من روزهای تعطیل مشغول درس هستم می گویند : به جایی نمی رسی چون باید موقع تفریح ، تفریح کنی ، من نه یک ساعت تفریحم را گذاشتم برای درس و نه یک ساعت وقت درسم را برای تفریح گذاشتم اگر تفریح نداشته باشی نمی توانی خودت را برای تحصیل آماده کنی . ج 1، ص 60
    - اوقات جمع وقت است و فراغت به معنی بطالت و بی خیالی نیست پس همه نکته هایی که درباره استفاده بهینه از وقت گفتنی است در این باره نیز صادق است . از کتاب اعجاز لحظه ها نوشته دکتر محمد رضا دادخواه تهرانی این نکته ها را صید کرده ایم :

    دزدان وقت

    تصور کنید اگر خود را عادت دهید که همیشه کتاب کوچکی با خود همراه داشته باشید تا در اوقات بیکاری مثلاً در مسیر رفتن به محل کار یا زمانی که منتظر اتوبوس هستید و... آن را بخوانید ، چه فوایدی را برای شماخواهد داشت . دانشمندان ،برخی از آثار خود خود را در اوقاتی که دیگران آن را به آسانی تلف می کنند ،نوشته اند .برای مثال : فیلسوف شرق ، خواجه نصیر الدین طوسی که مدت ها درقلعه الموت از طرف فرقه اسماعیلیه باز داشت بود ، کتاب بزرگ و ذی قیمت شرح اشارات را در آن زندان نوشته است . دکتر ماردن کود نیز یکی از آثار خود را درضمن رفتن به خانه بیماری به خانه بیمار دیگر نوشته است و یا دکتر بورنی ، زبان فرانسوی وایتالیایی را در طی رفتن به اداره و بازگشت از آن یاد گرفت ...افرادی هستند که نه تنها عمر خویش را به بطالت می گذرانند بلکه باعث نابودی اوقات گهربار دوستان خود نیز می شوند .اینان دزدان واقعی هستند و گران تر وسنگین تر خواهد شد ؛ چرا که :
    گر گوهری ازکفت برون تاخت در سایه وقت می توان یافت
    گر وقت رود زدست انسان با هیچ گهر خرید نتوان
    - یک توصیه همیشگی برای اوقات فراغت ، هم نشینی با کتاب است ، اما یک نکته قابل تأمل در این باره از کتاب گوهر وقت نوشته حسن مطلبی .

    کدام کتاب ؟

    در هنگام انتخاب کتاب باید از خود بپرسیم چه سودهایی از مطالعه این کتاب توانیم برد ؟ آیا این کتاب بر معلومات ما می افزاید و در فهمیدن و حل مشکلات زندگی ، ما را یاری می کند یا نه ، و بالعکس تأثیر نامطلوب می گذارد؟
    کتاب را برای مقصد و مقصودی باید خواند نه برای کشتن وقت .تن ، شیرینی لازم دارد ولی آنچه برای تن لازم تر است غذای ساده ومعنوی است ،روح هم به غذای ساده ومعنوی بیشتر احتیاج دارد تا به غذای شیرین ، کسی که سراسر اوقات خود را صرف خواندن مطالب شیرین ولی بی مغز می کند مانند کسی است که چیزی جیز شیرینی نمی خورد ، همان طور که یک چنین شخصی مریض می شود این گونه خوانندگان هم روحاً مریض می گردند .کتاب در تکوین و تکمیل اخلاق نقش بزرگی بازی می کند .کتب ، سازندگان اخلاق خوانندگانند ؛ از این رو دانشمندی می پرسد بگو ببینم چه می خوانی تا بگویم که چیستی ؟ ص104
    - اگر به اوقات فراغت به دیده ی فرصت بنگریم برای بهره گیری بهتر از آن به مدیریتی شایسته نیازمندیم .این مطلب را از کتاب 425 نکته برای بهتر زیستن نوشته مژده پورحسین انتخاب کرده ایم .

    مدیریت فرصت

    1. کیفیت زندگی شما بستگی دارد به کیفیت مدیریت شما در استفاده بهتر از وقت ها و فرصت ها ، وقت ، با ارزش ترین منبع مالی و تمام موجودی شما برای خرید چیزهایی است که در زندگی خواهان آن هستید .
    2. شما همیشه آزادید که انتخاب کنید چه کاری را اول انجام دهید و چه کاری را بعداً انجام دهید و چه کاری را اصلاً انجام ندهید . این یکی از مهمترین تصمیم گیری های زندگی شماست .
    3. خوشبختی وقتی حاصل می شود که شما به کاری که انجام می دهید اعتقاد داشته باشید و آن را خوب بشناسید و دوست داشته باشید .
    4. اصل پارتو ( قانون20/80 ) می گوید : 80 در صد از دست آوردهای شما نتیجه 20 درصداز فعالیت های شماست . 20 درصد فعالیتهای سازنده شما کدامند؟ سعی کنید قانون 20و80 را تمرین کنید و همیشه بدانید 20 درصد وقتی که صرف برنامه ریزی برای هر کار می کنید به اندازه 80 درصد وقتی که برای انجام خود آن کار صرف می کنید ،اهمیت دارد .
    5 . این توصیه الکس مکنزی متخصص مدیریت زمان را هم به خاطر بسپارید . علت هر شکستی عمل کردن بدون فکر کردن است .
    6. در خانه ، کمیت وقت و در هنگام کار کیفیت وقت است که به حساب می آید . آنها را با هم مخلوط نکنید .
    7. روشن نبودن قضایا اولین علت اتلاف وقت است . مدام از خودتان بپرسید می خواهم چه کاری انجام بدهم و چه طور می خواهم این کار را انجام بدهم .ص68

    منبع: ماهنامه دیدار آشنا، مرداد وشهریور1386 ، شماره 84-83 ،ص 30 تا 31 ، عبدالله نيازي
           

    فراغت نوجوانان و جوانان

    اوقات طلايى فراغت نوجوانان و جوانان
    پر كردن بهينه اوقات فراغت نوجوانان و جوانان از شمار مسايل مهم اين قشر آينده ساز و ارزشمند است.
    فراغت در لغت به معناى آسايش، آرامش و استراحت است و آزاد بودن از كار روزانه و هرگونه فرصت و مجال ديگر نيز معنى مى دهد. در حقيقت فراغت اغلب در برابر اشتغالات و درگيرى هاى روزمره كه نوعا سبب خستگى مى شود به كار مى رود.با اين تعريف اوقات فراغت مى تواند پربارترين و شوق انگيزترين لحظات و برعكس ملال آورترين و بى بارترين و حتى مفسده انگيزترين دقايق باشد.
     
    چند كاركرد اوقات فراغت :
    ۱- اوقات فراغت و تجديد قوا
    ۲- اوقات فراغت و خلاقيت
    ۳- اصلاح رفتار و تعالى شخصيت انسان
    ۴- اوقات فراغت و اشاعه فرهنگ عمومى
    زيان هاى عدم برنامه ريزى اوقات فراغت
    ساختار جمعيتى نشان مى دهد كه كشور ما از جوان ترين كشورهاى دنيا است. اين موضوع گذشته از مزايا و معايب آن، لزوم برنامه ريزى هاى دقيق و كارشناسانه را براى نسل جوان جامعه خاطرنشان مى كند. آمار جمعيتى كشور نشان مى دهد كه ۵۹ درصد جمعيت زير ۲۴ سال است، بنابراين قشر عظيم جوان و نوجوان نيازمند عنايت و توجه بيشترى در زمينه برنامه ريزى براى گذراندن اوقات فراغت هستند. چنان چه مسوولان جامعه و خانواده ها هدايت و راهنمايى نوجوانان و جوانان را در خصوص اوقات فراغتشان برعهده نگيرند، احساسات نوجوانى آنان و يا مروجين بى رحم فرهنگ منجمد غرب راهنماى اين نسل ارزشمند و آينده ساز خواهد شد و نه تنها نوجوانان و جوانان نخواهند توانست از اوقات فراغت خود بهره بگيرند بلكه اوقات فراغت آنان با ابتذال پر خواهد شد.
    فعاليت هاى گذراندن اوقات فراغت نوجوانان و جوانان:
    ۱- ورزش: ورزش و بازى از قديم يكى از شكل هاى مهم گذراندن اوقات فراغت بوده است و بسيارى از دانشمندان گرايش انسان به ورزش و بازى را ناشى از يك نياز فطرى و غريزى مى دانند.
    ۲- هنر و فعاليت هاى مربوط به آن: خلق و ايجاد اصولا لذت بخش و تحرك كننده ذوق انسان است. لذتى كه از پديد آمدن يك اثر هنرى و يا از تهيه و تكميل يا تعمير وسايل مورد نياز زندگى با كوشش شخص به انسان دست مى دهد در اصل نوعى تغذيه روان و تقويت استعدادهاى نهفته انسانى را به همراه دارد.
    ۳- سير و سياحت: سير و سياحت يكى از بهترين برنامه هاى اوقات فراغت در سراسر جهان است. مهم ترين فايده مسافرت شناخت ويژگى هاى انسان هاى ديگر شهرها و آشنايى با مذاهب و فرهنگ ها و سنن ديگر شهرهاست.
    ۴- مطالعه: مطالعه كتاب هاى گوناگون در زمينه هاى سياسى، فرهنگى، رمان، ادبى شعر و … است نكته مهم در مورد مطالعه كتاب هاى متنوع غيردرسى و مطالعه آزاد اين است كه فرد از همه كتاب ها از هر فرهنگ و ملت استفاده نمايد و خود را مقيد به يك نوع كتاب و در يك زمينه خاص نكند.
    ۵- شركت در مسابقات و جشنواره ها: مسابقات چون با تشويق و جايزه مادى و كسب مقام معنوى همراه است بهترين انگيزه براى گذران اوقات فراغت مى تواند باشد. انواع مسابقات عبارتند از: ۱- مسابقات فرهنگى مذهبى ۲- مسابقات هنرى ۳- مسابقات علمى ۴- مسابقات ورزشى ۵- مسابقات آموزشى و تربيتى.
    ۶- كار:تشكيل اردوهاى كار در زمينه هاى توليدى اعم از صنعتى، كشاورزى و خدماتى به طورى كه مقررى مشخصى نيز براى نوجوانان و جوانان در نظر گرفته شود كه اين امر نه تنها در پر نمودن بهينه اوقات فراغت آنان موثر خواهد بود بلكه باعث رشد اجتماعى آنان نيز مى شود.
    ۷- بوستان هاى شهرى: از آنجا كه بوستان هاى شهرى نيز از اماكن مناسب براى پر نمودن اوقات فراغت نوجوانان و جوانان به شمار مى آيند بايد اين مكان ها از زمينه هاى گرايش به انحرافات پاكسازى شوند و بدين منظور نيروهاى متعهد آشنا به علوم رفتارى و آگاه به مسايل جوانان و نوجوانان براى اجراى فرضيه امر به معروف و نهى از منكر ضرورى است.

    منابع

    ۱- محمد على كشاورزى ـ مسايل جوانان و نوجوانان، تهران، انتشارات روزبهان، ۱۳۸۵
    ۲- سيداحمد احمدى ـ روانشناسى نوجوانان و جوانان، نشر نخستين ۱۳۷۸
    ۳- فضل الله شاهلويى پور، پروين قائمى ـ روانشناسى بلوغ و تربيت جنسى كودكان ونوجوانان، تهران انتشارات حسام، ۱۳۷۰
    ۴- كتايون تجلى ـ دنياى پسران، نشر پيدايش، ۱۳۷۹

    احمد نوروزى
           نورپورتال

    آيا براي اوقات فراغت فرزندان كاري كرده ايم

    آيا براي اوقات فراغت فرزندان كاري كرده ايم
    مقدمه :
    با فرا رسيدن تابستان ، فرزندان ما پس از پشت سر گذاشتن يك سال تحصيلي توام با تلاش ، در پي آنند كه از زمان فراغت تابستاني خود بيش ترين بهره را ببرند. پدران ، مادران و مسئو لان تعليم و تربيت نيز با دغد غه چگونگي گذراندن اوقات فراغت كودكان و نوجوانان بدنبال برنامه ريزي صحيح در اين زمينه هستند.اوقات فراغت پديده اي است كه از يك سو مناسب ترين بستر براي رشد و شكوفايي استعدادهاي گوناگون و ابعاد مختلف وجود نوجوانان و جوانان به شمار مي آيد و از سويي ديگر زمينه ساز بسياري از مشكلات اجتماعي و بزه كاريهاي فردي و اجتما عي است.بنابراين اگر با آگاهي و دانش با آن روبه رو نشويم و برنامه اي سنجيده و منظم براي رويارويي با آن نداشته باشيم ،دچار صدمات و ضررهاي جبران ناپذيري خواهيم شد.امروزه بيشتر وقت جوانان ،به ويژه در فصل تابستان به اوقات فراغت اختصاص مي يابد.طبق استانداردهاي بين المللي تعداد روزهاي فراغت كشورهاي ديگر در سال، 80 روز و اين رقم در كشور ما 10روز بيشتر 90روز است.اما بررسيهاي انجام گرفته نشان مي دهد كه تنها 61 درصد جوانان ايراني اوقات فراغت خود را كافي مي دانند.
     
    با گسترش دامنه اوقات فراغت بايد دستگاهها و نهادهاي متولي براي گذران مناسب اين ايام به فكر برنامه ريزي مناسب براي كودكان و جوانان و نوجوانان باشند.با توجه به اهميت اوقات فراغت در زندگي فرزندانمان و ضرورت برنامه ريزي در اين زمينه بسيار حائز اهميت مي باشد.
    مفهوم اوقات فراغت :
    آلن بيرو در بحث از اوقات فراغت و معناي آن مي نويسد:فراغت از leislrمصدر قديمي مبدل شده به اسم مصدر و از ريشه لاتيني licerبه معناي مجازي شدن گرفته شده است. اوقات فراغت فقط زمان آزاد شده از بار كار نيست،بلكه فعاليتي غير اجباري است.در فرهنگ عميد نيز درباره تعريف و معناي اوقات فراغت چنين آمده است : فراغت در فارسي به معني آسودگي و آسايش و آسودگي از كار و شغل است.در همه تعاريف بر عنصر آزادي و اختيار فرد در انتخاب نوع فعاليت در زمان فراغت و نيز لذت بخش و ارضا كننده بودن فعاليت تاكيد شده است.در يك جمع بندي كلي از مباحث فوق مي توانيم اوقات فراغت را زماني بدانيم كه شخص در اختيار خودش است و مي تواند به كار دلخواه خود بپردازد.
    نيازهايي كه از طريق گذران اوقات فراغت تامين مي شود:
    گذران اوقات فراغت نيازهايي را در پي دارد كه به اختصار بدان اشاره مي شود:
    -1 نيا ز به استراحت و رفع خستگي:
    انسان ها همه نياز به استراحت و رفع خستگي دارند.پيوستگي در انجام كارها و نبود زمان كافي براي استراحت و فراغت موجب نزول كيفيت كار و نيز پرخاشگري فرد فعال مي گردد.ولي بايد به كودكان و نوجوانان آموخت كه زمان استراحت زمان بطالت نيست.بلكه زماني است كه فرد به تمركز اعصاب مي پردازدو حاصل آن افزايش بازده است.بدن و ذهن آدمي پس از مدتي كار ،خود به خود نياز مند استراحت است و به طور طبيعي بدان مي پردازد.پس اوقات فراغت مي تواند چنين نيازي را رفع كند.
    -2 نيا ز به تفريح :
    پس از انجام كار در طي ايامي خاص ،آدمي نياز داردتا اوقاتي را صرف تفريح كند.نقل مي كنند كه علي (ع) در روزهاي جمعه به بيرون از شهر مدينه و به قصد تفريح مي رفتند.پس الگوهاي ديني جايگاهي براي تفريحات در زندگاني پر با ر خود در نظر گرفته بودند.گاه در ايام فراغت به سفر نيز مي توان رفت و پيامبر (ص) فرموده اند: سافروا تصحوا. مسافرت كنيد تا سلامت بمانيد.حتي سفرهاي كوتاه به بيرون شهر در روزهاي جمعه و خوردن ناهار در كنار رودخانه و سبزه زار مي تواند تفريحي دل انگيز محسوب شود.به هر حال بايد ترتيبي اتخاذ نمود كه در ايام سال كودكان و نوجوانان از تفريحات سالم برخوردار بشوند.در مراكز مشاوره يكي از مشكلاتي كه خانم ها و كودكان و نوجوانان مطرح مي كنند اين است كه پدر با داشتن امكانات مالي از بردن آنها به سفر و تفريح امتناع مي كند.بايد دانست كه تفريحات موجب انبساط خاطر و سلامت رواني مي گردد.
    -3 سرگرمي و ايجاد تنوع :
    نياز ديگري كه در اوقات فراغت رفع مي شود نياز كودكان و نوجوانان به سرگرمي و تنوع داشتن است.بخشي از درگيريهاي درون منزل كه ميان كودكان رخ مي دهد به اين دليل است كه آنها بيكارند و وسيله اي براي سرگرمي ندارند.لذا يكي براي ديگري ادا در مي آورد و او نيز در عوض وي را مي زند.اما وقتي هر دو داراي سرگرمي خاص باشند ،فرصت كمتري براي ايجاد مزاحمت و درگيري با يكديگر دارند.مسئله تنوع نيز امري مهم است و زندگي بدون تنوع خسته كننده مي باشد .پس تنوع در گذراندن اوقات فراغت باعث ايجاد تنوع در زندگي مي گردد و تنوع مانع پديد آيي افسردگي است.آنچه افسرده ها از آن گله مند هستند ،نداشتن تنوع در زندگي و يكنو اخت شدن آن است .پس با راهنمايي فرزندان به انجام فعاليتهاي متنوع زمينه علاقه مندي آنان به زندگاني را فراهم آوريم.
    -4 شكوفايي استعدادهاي شخصي:
    هر يك از فرزندان ما داراي استعداهايي است .در تعريف استعداد گفته اند كه آن توانايي بالقوه اي است كه اگر در محيط مساعدتري قرار بگيرد، به شكوفايي مي انجامد.فردي كه استعدادهايش به نحو مطلوبي به شكوفايي رسيده باشد به تعبير مازلو)maslow( به خود شكوفايي دست يافته است.يكي از زمينه هايي كه موجب رشد استعدادها را فراهم مي آورد پرداختن به فعاليتهايي است كه فرزند در اوقات فراغت انجام مي دهد. از جمله راههايي كه مي توان از طريق آنها مبادرت به شناخت استعدادهاي كودكان و نوجوانان نمود ملاحظه كردن كارهايي است كه آنان ، با علاقه انجام مي دهند و نيز به تكرار آن مي پردازند.پس در لحظه هايي كه كودكان و نوجوانان خود مايلند به فعاليتي روي آورند بهتر مي توان به شناخت استعدادها و علايق آنان پي بردو تمهيدات و امكانات لازم را براي رشد و بالندگي استعدادهايشان فراهم كرد.
    -5 شكوفايي فردي و اجتماعي:
    گذران اوقات فراغت بايد به نحوي باشد كه زمينه هاي لازم را براي شكوفايي فردي و اجتماعي را فراهم آورد.زيرا شكوفا كردن استعداد ها از اهم وظايف تعليم و تربيت است.و انسان بالنده در تفكر مازلو فردي است كه به خود شكوفايي رسيده باشد و يكي از عواملي كه به خود شكوفايي فرد كمك مي كند ،به تعبير آلن بيرو ،گذران اوقات فراغت است.در حين گذران اوقات فراغت كه فعاليتي آزاد و اختياري است ، فرد به دلخواه خود به فعاليتي مي پردازد كه استعداد انجام آن را دارد و به آن فعاليت علاقه مند نيز مي باشد.هر گاه آدمي به فعاليتي بپردازد كه هم استعداد آن را دارد و هم بدان علاقه مند است ،قطعا به شكوفايي در بعدفردي مي رسد.
    شكوفايي در بعد اجتماعي نيز آن گاه محقق مي گردد كه فرد در كنار جمعي به فعاليت مي پردازد و از طريق فراگيري مهارتهاي اجتماعي )social skills(و مهارتهاي زندگي)life skills(به رشد و بالندگي بيشتري دست يابد .علاوه بر اين با قرار گرفتن در جمع انسانهايي كه توان رهبري جمعي را دارند شناخته مي شود و با به دست گرفتن رهبري جمع ،استعدادهاي رهبري وي به شكوفايي مي رسد و علاوه بر آن استعدادهايي در او رشد مي كند كه لازمه آن حضور در اجتماع است ،مانند رشد استعداد كلامي.نتيجه آنكه حاصل گذران اوقات فراغت دست يافتن به شكوفايي فردي و جمعي است.
    -6 اوقات فراغت و بهداشت رواني:
    حسن گذران اوقات فراغت تضمين كننده سلامت و بهداشت رواني انسان است.اشتغال مستمر و بدون وقفه فكري و عملي موجب خستگي جسمي و ذهني مي گردد.به گونه اي كه فرد به تدريج نشاط و سرزندگي خود را ازد ست مي دهد.در واقع فشارهاي ناشي از اشتغال ممتد ذهني و جسمي (به خصوص ذهني)نه تنها ممكن است با از دست رفتن نشاط و تعادل حياتي فرد همراه باشد ،بلكه در مواقعي عا مل مهمي براي بروز بسياري از اختلالات رواني،همچون نوروزها،افسرد گي ها و نارساييهاي جسمي،به ويژه از نوع بيماريهاي روان تني (سايكو سوماتيك)محسوب مي شود.در اين شرايط برخورداري از يك برنامه جامع و پيش بيني فرصتي آزاد و فارغ از كار موظف و بهره بري از آن ،اولين و مهمترين گام در پيش گيري از آسيب هاي ذهني و حفظ بهداشت رواني است.فقدان حداقلي از اوقات فراغت در زندگي روزمره ،ولو ساعتي يا كمتر از آن باعث افزايش اضطراب يا فشار رواني شده ،زمينه اختلال در قواي حسي و ادراكي را فراهم مي آورد و فرد در تفكر مولد و خلاق با مشكل جدي مواجه مي گردد.به طور مسلم،همان طوري كه ذكر شد فشار ذهني و رواني ناشي از فعاليتها و مشغله هاي مستمر و بي وقفه نه تنها موجب اختلال دربهداشت رواني فرد مي شود بلكه قدرت فراگيري ،ادراك مطالب ونگاه داري ذهني را به حداقل مي رساند.
    لذا ضروري است كه اوليا ء و مربيان ضمن توجيه كودكا ن ونوجوانان نسبت به اهميت،ارزش و نقش حياتي اوقات فراغت در چگونگي حسن گذران فرصت هاي آزاد ،آنها را ياري دهند .از اين رهگذر انتظار مي رود فرصت استفاده مطلوب و برنامه ريزي شده از اوقات فراغت به آن دسته از دانش آموزاني كه به عللي در بعضي از دروس تجديد شده اند نيز داده شود.چه بسا بهره مندي شايسته از اوقات خوشايند فراغت مانع خستگي ذهني و فشار رواني دا نش آموزان شده ،با فراهم كردن نشاط و سر زندگي كه از شاخصه هاي بهداشت رواني است ،قدرت يادگيري و نگاه داري ذهني در آن ها افزايش مي يابد .بدون شك دربعضي از موانع علت تجديدي دانش آموزان را بايد در وجود بي نظمي و بي برنامه گي در رفتار تحصيلي آنها جست.
    به نظر ما مسئله فراغت كودكان ،نوجوانان و حتي جوانان از اهم مسائل قابل بحث در تربيت است.از يك سو مي تواند عامل رشد و سعادت كودكان به حساب آيد و از سو ي ديگر موجب بدبختي فساد و انحطاط آنها، عامل رشد و سعادت است درآن گاه كه والدين و مربيان بتوانند به نحوي شايسته در آن برنامه ريزي كنند و از اوقات فراغت اين نسل نيكو استفاده نمايند.
    طبعا عامل بد بختي و فساد است در آن هنگام كه آنان به پناه خود رها شوند و در خانه و مدرسه عامل سرگرمي و اشتغالي بر ايشان نبا شد. اين مسئله دامنگير همه خانواده ها و همه گروه ها و موسساتي است كه به نحوي با كودكان و نوجوانان و جوانان سر و كار دارند.به منظور تحقق نيازهاي ايام فراغت ،پيشنهادهاي زير عرضه مي گردد تا راهنماي عمل برنامه ريزان اجتماعي و خانواده ها واقع شود:
    -تاسيس فرهنگسرا ها و ورزشگاه ها ي متعدد و تشكيل انواع گروه هاي اجتماعي ،تفريحي ورزشي،هنري و ادبي،چنين اقدامي پيامدهايي از جمله موارد زير را به دنبال دارد:
    -1نظم و محتوا به اوقات فراغت بخشيده مي شود.
    -2ايجاد روابط گروهي و فراهم نمودن محيط تعامل اجتماعي ،وجود هنجارها و دستور العمل هاي اجتماعي،و عرضه كنترل اجتماعي نظارت شده گروه بر اعضاء سبب مي شود كه اوقات فراغت به وقت اشتغال ،و بي برنامه گي به ايفاي نقش در گروه تبديل گردد.
    -3ايفاي نقش در گروههاي اجتماعي ،تفريحي و ورزشي سبب بروز استعدادهاي هنري،ادبي،و.....مي شود.
    -ايجاد تنوع درامكانات عرضه شده: افزايش قدرت انتخاب افراد هردوجنس براي نحوه گذراندن اوقات فراغت به گونه اي كه هرنوع سليقه وعلاقه اي را تحت پوشش قراردهد ،باعث رشد شخصيت وتكامل فكروانديشه افراد مي شود.
    -آگاهي دادن به مردم درباره مفهوم و كاركرد اوقات فراغت:تغيير نگرش مردم در اين جهت كه اوقات فراغت صرفا استراحت كردن و بدون فعاليت كردن نيست.پيامد چنين نگرشي گاهي به مرز گريز از واقعيات زندگي نيز كشيده مي شود.
    -حال آنكه اگر تعطيلات را بخشي از فرآيند تربيت بدانيم از اين فرصت بايد به صورت برنامه ريزي شده استفاده نماييم.در اين زمينه كميته هاي فرهنگي ،هنري و همه مراكز ي كه به نحوي در پر كردن اوقات فراغت دانش آموزان دست اندركارند بايد به شناسايي استعدادها و علائق آنها پرداخته ،براي به حداكثر رساندن استفاده از اين ايام برنامه ريزي كنند.به ويژه كه بسياري از اين دانش آموزان همراه با پايان سال تحصيلي با مشكل گذراندن اوقات فراغت مواجه مي شوند ؛زيرا هيچ برنامه خاص و مشخصي براي اين ايام ندارند.
    رهنمود هاي عملي براي والدين:
    برنامه ريزي والدين براي اين ايام بايدبا مشورت و نظر خود فرزندان صورت بگيرد نه فقط با اعمال نظر والدين،زيرا در غير اين صورت مهمترين مشخصه مفهوم اوقات فراغت نبود الزام -كمرنگ مي شود و در نتيجه كاركردهاي مطرح شده جايگاه خود را از دست مي دهند.آنچه در اين زمينه اهميت دارد ،توجه دادن والدين به اين امر است كه آنها بايد همواره نقش راهنما داشته ،فرزندان را با توجه به علائق شان در جهت رشد و پرورش استعدادهايشان ياري كنند.از آنجا كه بسياري از خانواده ها ،توان استفاده از امكانات عرضه شده ،همچون كلاسها و اردوهاي مختلف تفريحي و آموزشي را ندارند ،راهكارهاي زير مي تواند بهره وري فرزندان آنان را از اين ايام تا حدودي افزايش دهد:
    -1امكا ن معاشرت فرزندانتان را با دوستان قابل اعتماد ، آنها فراهم سازيد.براي اطمينان بيشتر توصيه مي شود به نحوي با خانواده آنها ارتباطي هر چند اندك برقرار نماييد.
    -2كتابهاي متناسب با علائق آنان تهيه كنيد.
    -3امكا ن استفاده از كتابخانه را براي آنان فراهم نماييد.
    -4وقت بيشتري را به فرزندانتان اختصاص دهيد تا درنتيجه ارتباط متقابل ،شناخت متقابل شما ازهمديگرتوسعه يابد.
    -5بخشي از كارهاي منزل را بنا به انتخاب فرزندان به آنها واگذار نمايد.شما اي مادر عزيز مي توانيد برنامه هايي مفيد و سازنده براي فرزندانتان تدارك ببينيد .شما مي توانيد در امور خانه از آنها كمك بگيريد،شما مي توانيد آنها را در انجام امور منزل شركت دهيد،بچه ها همه به كار كردن علاقه مند هستنداما نمي خواهند كار براي آنها الزام و اجبار داشته باشد،نمي خواهند كه كار براي آنها تكليف باشد.كسي كه هر شب نشسته و يك ديكته نوشته كه فردا صبح به معلم تحويل دهد ديگر حاضر نيست اكنون كه مدرسه تعطيل شده است يك كار موظف انجام دهد.شما كار را به عنوان پاداش يك كار خوب به آن رجوع كنيد.
    -6امكانات تهيه كارها ي دستي ارزان قيمت را در منزل فراهم كنيد و خود نيز راهنمايي آنان را عهده دار شويد.بطور قطع شما نيز راهكارهاي خلاقانه ديگري را مي توانيد به اين فهرست اضافه نمايد.

    منابع

    -1 ايماني،محسن . درآمدي بر نحوه گذران اوقات فراغت ،نشريه پيوند،تابستان1382،صص،184،183
    -2 بهارستاني،مريم. فراغت،تحرك و فعا ليت،نشريه،پيوند،تابستان1385،ص13
    3 - تركسلر و تورث. فنون راهنمايي،ترجمه بها ري ورزكش،انتشارات دانشگاه تربيت معلم ،تهران،1353،ص78
    4 - سعيدي رضواني،نويد. شهرداريها و اوقات فراغت شهروندان،مركز مطالعات برنامه ريزي شهري،1378،ص8
    -5 دبيرخانه عا لي شوراي جوانان ،چگونگي گذران اوقات فراغت نوجوانان در فصل تابستان،تابستان76،ص1
    -6 قائمي،علي،اوقات فراغت نشريه پيوند،شماره 56، 1363،ص22
    -7 هاشميان،فريده.اوقات فراغت ، رشد يا انحطاط،نشريه پيوند،1382،ص201
    -8 تابستان بچه ها،نشريه پيوند ،شماره 9، 1359،ص59

           

    اوقات فراغت نوجوانمان


    اوقات فراغت نوجوانمان
    اوقات فراغت یعنی گذراندن وقت برای فعالیت خاص و با هدف خاص. فراغت یعنی وقت آزادی که فرد به فعالیت خاصی مشغول نیست. معمولاً چون کار اهمیت دارد، برای آن برنامه ریزی می شود. ولی به اوقات فراغت توجهی نمی شود و برنامه ای برای چگونه گذراندن آن در نظر گرفته نمی شود.
    اوقات فراغت تربیت غیررسمی نوجوانان تلقی می شود. تحقیقات نشان می دهد که میان انواع تربیت، تربیت غیررسمی و زمینه های اجتماعی- فرهنگی بیش از از محیط ها و عوامل تربیت رسمی در تغییر رفتار مؤثر است. بنابراین اگر تربیت غیررسمی در زمینه هایی صورت گیرد که مورد علاقه و رغبت افراد است و با ظرفیت های روانشناختی و زمینه های اجتماعی- فرهنگی آنان هماهنگی دارد، تأثیرات مثبت بیشتری بر رشد آنان خواهد گذاشت. فعالیت های غیررسمی و مورد علاقه نوجوانان که معمولاً آزادانه انتخاب می شود، تأثیر غیرقابل انکاری در جوانب مختلف رشد آنان به جای می گذارد.
    سرمایه گذاری مادی و معنوی برای رشد سالم و تربیت صحیح کودکان و نوجوانان و جوانان، در واقع اساسی ترین و مهمترین سرمایه گذاری خانوادگی و اجتماعی و مالی است. این سرمایه گذاری از جنبه های مختلف انسانی، فرهنگی، اخلاقی، اجتماعی و اقتصادی حائز اهمیت است. توجه به نوجوانان مستلزم تأمین نیازمندی های زیستی، روانی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی آنان است. تربیت سالم آنان نیز پاسخگویی عملی به همین نیازهای آنان است. نحوه تربیت نیازمند شرکت و تصمیم گیری خود نوجوانان، والدین، مربیان، متخصصان تعلیم و تربیت است. کمک نهادهای اجتماعی شامل ایجاد تسهیلات لازم فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی در راستای اهداف فوق برای نوجوانان و جوانان است. برنامه ریزی فعالیت های اوقات فراغت نوجوانان و برآوردن نیازمندی های آنان باید از جنبه های فردی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و دینی مورد توجه قرار گیرد.

    برنامه ریزی فردی:

    کمک به نوجوانان و جوانان برای کشف خویشتن و شکوفایی امکانات بدنی، عاطفی، شناختی و اجتماعی خودشان باشد.

    برنامه ریزی از جنبه اجتماعی و سیاسی:

    فراهم کردن زمینه های تربیت اجتماعی برای بهبود مناسبات نوجوانان و جوانان با خانواده، دوستان و به طور کلی زندگی در جامعه را فراهم کند.
    توجه به استقلال نوجوانان و جوانان جهت کمک به آنان که در ارتباط های متقابل اجتماعی خود احساس شخصیت کنند و روابط سالم و حقوق برابر را رعایت کنند.

    برنامه ریزی اقتصادی برای نوجوانان و جوانان:

    جهت تدوین هدف ها و راه های پرورش مهارت های شغلی برای دستیابی تدریجی به استقلال اقتصادی نوجوانان و جوانان.
    برنامه ریزی فعالیت های فوق برنامه فرهنگی و اخلاقی و دینی در عصر حاضر ضرورت بیشتری دارد. کمک به نوجوانان و جوانان برای آراستن اندیشه و احساس و رفتار خود به تعالیم ادیان الهی، ایمان و عمل به موازین متعالی فرهنگی کشور، تقویت فضایل اخلاقی، بهره گیری از فرهنگ و هنر و ادبیات ملی و جهانی و استفاده از فرهنگ انسانی در زمینه های گوناگون.

    سیمین احمدیان راد

           نورپورتال

    اوقات فراغت را تلف نكنيد
    اوقات فراغت را تلف نكنيد
    كارهاى خانه‏دارى به قدرى زياد است كه يك بانوى خانه‏دار اگربخواهد بخوبى انجام وظيفه كند اكثر اوقاتش را اشغال خواهد كرد.
    مخصوصا اگر داراى چندين فرزند قد و نيم قد باشد.ليكن در عين حال اكثربانوان اوقات فراغتى هم دارند.
    هر كسى مواقع بيكارى خويش را به يك جور ميگذراند.دسته‏اى‏از بانوان آنها را بيهوده تلف نموده كار سودمندى انجام نميدهند.يا بدون‏هدف در خيابانها پرسه ميزنند،يا زن ديگرى را پيدا كرده به سخنانى‏مشغول ميشوند كه صد من آنها يك قران ارزش ندارد.يا به سخنان مكرر ونغمه‏هايى گوش ميدهند كه جز تضييع وقت و ضعف اعصاب و فساد اخلاق‏نتيجه‏اى در بر ندارد.اين دسته يقينا ضرر ميكنند زيرا اولا اوقات فراغت‏نيز از عمر انسان محسوب ميشوند،و تلف نمودن آنها پشيمانى دارد.
    دوران زندگى چنان كوتاه است كه هنوز چشم نگشوده بايد ديده فرو بنديم.
    شگفتا اگر اندك پولى را از دست‏بدهيم اندوهگين ميشويم ليكن از تلف‏شدن عمر ملالى بخاطر نميآوريم!يك انسان عاقل ساعتها بلكه دقائق عمرگرانمايه خويش را غنيمت‏شمرده حداكثر استفاده را از آنها مى‏برد.ازهمين اوقات فراغت چه استفاده‏هاى ارزنده‏اى ميتوان برد! ثانيا خودبيكارى زيانبخش بوده آثار و عواقب بدى را در بر دارد.بسيارى از بيماريهاى عصبى و روانى كه اكثر خانمها از آنها شكوه دارند در اثربيكارى بوجود ميآيند.آدم بيكار به فكر فرو ميرود و براى خويشتن غم وغصه پيدا ميكند.پشت‏سر غم و غصه هم ضعف اعصاب و پريشانى روح‏خواهد آمد.خوشبخت كسى است كه غرق كار باشد و بدبخت كسى است‏كه اوقات فراغتى داشته باشد كه درباره خوشبختى و بدبختى خويشتن‏فكر كند.اشتغال به كار بسيار لذت بخش ميباشد.اشخاص بيكار غالباپژمرده و افسرده‏اند.
    حيف نيست انسان عمر گرانمايه خويش را بيهوده تلف كند ونتيجه‏اى از آن نگيرد؟!
    خانم محترم،شما ميتوانيد از همين اوقات فراغت گر چه كم وكوتاه باشند استفاده‏هاى هنگفتى ببريد.ميتوانيد به كارهاى علمى بپردازيد.
    بر حسب ذوق خودتان و مشورت با شوهرتان يك رشته علمى را انتخاب‏كنيد.كتابهاى مربوط به آن رشته را تهيه نموده در ساعتهاى فراغت‏مشغول مطالعه شويد و روز بروز بر فضائل و كمالات خودتان بيفزاييد.
    انتخاب رشته به سليقه شما بستگى دارد.فيزيك و شيمى،هيئت ونجوم،جامعه‏شناسى،حقوق، روانشناسى،تفسير قرآن،فلسفه و كلام،علم‏اخلاق،تاريخ و ادبيات هر يك از اين رشته‏ها يا علوم ديگر را ميتوانيدانتخاب كنيد و در اطرافش به مطالعه و تحقيق بپردازيد.بعد از اينكه‏بخواندن كتاب مانوس شديد از كتاب خواندن لذت خواهيد برد و درك‏ميكنيد كه چه حقائق شيرين و دلپذيرى در كتابها وجود دارد.
    بدينوسيله بهترين سرگرمى و تفريح را خواهيد داشت.و روز بروزبر فضائل و كمالات شما افزوده خواهد شد و اگر پشتكار داشته باشيد در همان رشته تخصص پيدا ميكنيد و ميتوانيد بدينوسيله خدمات علمى‏ارزنده‏اى از خودتان بيادگار بگذاريد.ميتوانيد مقالات سودمندى تهيه‏نموده براى روزنامه‏ها و مجلات بفرستيد.ميتوانيد كتابهاى مفيدى بنويسيدو در اختيار مردم بگذاريد.بدينوسيله هم شخصيت و احترام شما زيادميشود،هم آثار گرانبهايى از خودتان بيادگار ميگذاريد و ممكن است ازهمين راه درآمدى هم پيدا كنيد.مبادا خيال كنيد كه با انجام امور خانه‏دارى‏نميتوان بدين موفقيت‏هاى بزرگ نائل شد.اگر سعى و همت داشته باشيدپيروزى شما حتمى خواهد بود.گمان نكن بانوان بزرگ كه آثار گرانبهايى‏از خويشتن بيادگار گذاشته‏اند بيكار بوده‏اند.
    آنان نيز شغل خانه‏دارى را انجام ميداده‏اند ليكن اوقات فراغت‏خودشان را بيهوده تلف نميكرده‏اند.بانو دورتى كارنگى كه يك كتاب‏ارزنده و پر فروشى تاليف نموده بانوى خانه‏دارى بوده كه هم امور خانه رابخوبى انجام ميداده هم در كارهاى علمى به شوهرش ديل كارنگى كمك‏ميكرده هم به مطالعه و نوشتن كتاب اشتغال داشته است.مينويسد:من خودقسمت اعظم اين كتاب را در فرصت دو ساعتى كه روزانه هنگام خواب‏طفل كوچكم بدست ميآوردم نوشتم.بسيارى از مطالعات ضرورى را درمواقعى كه زير دستگاه خشك كننده مو در آرايشگاه نشسته بودم انجام‏دادم. (9) در ميان بانوان،دانشمندان و نويسندگان زبردستى ديده ميشود كه‏خدمات علمى گرانبهايى انجام داده و آثار بزرگى از خويشتن باقى‏گذاشته‏اند.شما هم اگر همت و پشتكار داشته باشيد ميتوانيد در اين قبيل‏كارها دوشادوش مردها پيشرفت نماييد.اگر شوهر شما يك نفر دانشمند و اهل تحقيق باشد ميتوانيد در كارهاى علمى باو كمك و همكارى كنيد.يامشتركا به مطالعه و تحقيق بپردازيد.حيف نيست‏يك خانم تحصيل كرده‏يك مرتبه تحصيلاتش را كنار بگذارد و از مطالعه و تحقيق دست‏بردارد؟!
    حضرت على عليه السلام فرمود:هيچ گنجى بهتر از دانش نيست. (10) حضرت‏باقر عليه السلام فرمود:هر كس شبانه‏روز خويش را در طلب دانش صرف‏كند رحمت‏خدا شامل حالش خواهد شد. (11)
    اگر حوصله مطالعه و تحقيق نداريد ميتوانيد يك رشته از كارهاى‏هنرى و دستى را ياد بگيريد و در اوقات فراغت مشغول باشيد مثلا خياطى،گلدوزى،نقاشى،گلسازى،بافندگى كارهاى خوبى هستند هر يك از آنهارا كه دوست ميداريد ياد بگيريد و انجام دهيد.بدينوسيله هم سرگرمى‏خوبى خواهيد داشت هم ذوق و هنر خويش را نمايان مى‏سازيد،هم‏درآمدى پيدا ميكنيد كه ميتوانيد به بودجه خانوادگى كمك نماييد.
    اسلام نيز كارهاى دستى را براى سرگرمى بانوان انتخاب نموده‏رسول خدا صلى الله عليه و آله ميفرمايد:اشتغال بريسندگى براى بانوان‏سرگرمى خوبى است. (12)

    پى‏نوشتها:

    9-آئين شوهردارى ص 172.
    10-بحار،ج 1 ص 165.
    11-بحار ج 1 ص 174.
    12-بحار ج 103 ص 258.

    آيين همسردارى « آيت الله ابراهيم امينى »
           

    جوانان و نحوه ي گذراندن اوقات فراغت

    جوانان و نحوه ي گذراندن اوقات فراغت
    مقدمه:
    اوقات فراغت، دلپذيرترين لحظات براي همه ي انسان ها بويژه نسل جوان است. از آنجا که اوقات فراغت نقش مؤثري در زندگي جوان دارد، برنامه ريزي براي استفاده از اين اوقات گرانبها که چون برق و باد در گذرند، از اهميت ويژه اي برخوردار است.
     
    از آنجا که «فراغت» بدون در نظر گرفتن «کار» مفهومي ندارد، بنابراين، کار و فراغت مفاهيمي هستند که با وقت و زمان ارتباط دارند، کار، گذراندن وقت براي فعاليت خاص و با هدفي خاص است و فراغت، وقت آزادي است که فرد به فعاليت خاصي اشتغال ندارد.معمولا بيشتر افراد جامعه، که به کار اهميت مي دهند و براي آن برنامه ريزي مي کنند، به اوقات فراغت که ارزش آن کمتر از کار نيست توجه چنداني ندارند و براي گذراندن آن برنامه اي در نظر نمي گيرند.امروزه، اوقات فراغت از چنان اهميتي برخوردار است که عملا به گشايش باب ويژه اي در حوزه علوم اجتماعي، تحت عنوان «جامعه شناسي و فراغت» انجاميده است. مبناي ظهور آن نيز رهانيدن انسان غوطه ور در جامعه ي شهري و صنعتي از دام «از خود بيگانگي» است. به اين معنا که از ساعات غير کاري افراد، به عنوان فرصتي براي بازاريابي خود و تجلي يافتن بعد معنوي انسان استفاده بشود.در اهميت اين موضوع همين بس که برخي از صاحب نظران علوم اجتماعي، فعاليت هاي «اوقات فراغت» را نشانه هايي از فرهنگ «فرهنگ جامعه» مي دانند.
    اوقات فراغت در بينش اسلامي
    از آنجا که در تعاليم ديني، هرگونه کار و فعاليت سالم و هدفدار، نوعي عبادت شناخته شده، مانند: تفکر در نشانه هاي خدا، نرمي سخن، بلند گفتن سلام، نگاه محبت آميز به والدين، نگاه احترام آميز به دانشمند، نگاه به پيشواي دادگر، کمک به مسلمانان و... پس نمي توان فراغت را به معناي خلاص شدن از کار به شمار آورد.
    در فرهنگ اسلام تمام «اوقات» مي توانند «وقت کار» و «زمان فعاليت سالم و هدفدار» به شمار آيد و يک مسلمان نبايد فارغ از آن باشد. فرد مسلمان، هرگاه از کاري فارغ شد بايد به کار ديگري بپردازد. زيرا خداوند بنده ي بيکار را دشمن شمرده است. از امام موسي کاظم (ع) روايت است که: «اوقات يک مسلمان به چهار بخش تقسيم شده است: راز و نياز با خدا، کار و تلاش براي کسب رزق و روزي، ارتباط سازنده با ديگران و تفريح سالم.»
    بر اساس اين زمان بندي، تمام فعاليت هاي فردي و اجتماعي يک مسلمان مفيد و داراي هدف است که ما آن را «کار» مي ناميم. بنابراين، تفريحات سالم و سازنده نيز نوعي فعاليت مفيد و هدفدار هستند. چنانچه بر اساس روايت نقل شده، هدف از تفريح، کسب نيرو و نشاط براي انجام فعاليت هاي ديگر است.
    «اوقات فراغت» در نظام اسلامي، زمان انجام کار مفيدي است که به حس کمال جويي انسان پاسخ بدهد. به زبان ديگر، اوقات فراغت، فرصت هايي است که انسان بايد در جهت رشد و شکوفايي شخصيت معنوي، اجتماعي، فردي و علمي خويش از آن استفاده کند... و اين مهمترين کارکرد اوقات فراغت است.
    جوان و نحوه ي گذراندن اوقات فراغت
    اوقات فراغت براي همه ي جوانان يکسان نيست. جوان روستايي شايد وقت فراغتي نداشته باشد و هميشه مددکار والدين و درگير باشد و ساعت فراغت وي همان ساعتي است که به استراحت مي پردازد. جوان کارگر نيز با توجه به اينکه اغلب از صبح تا شام مشغول کار است و تمام انرژي او در همين ساعات مصرف مي شود، فراغت از کار به معناي زمان استراحت است. همچنين جواني که خود را براي امتحانات پايان ترم يا کنکور آماده مي کند، معمولا تمام وقت او را درس و مطالعه مي گيرد و کمتر ساعاتي باقي مي ماند که بتوان آن را وقت فراغت ناميد. چنين به نظر مي رسد که جوان در ايام تحصيل وقت اضافي ندارد و تمام وقت او را دروس و مطالعات علمي گرفته است. اما واقعيت اين است که با برنامه ريزي دقيق و زمان بندي مناسب، مي توان ساعات فراغتي را در بين برنامه هاي درسي گنجاند و در اين اوقات به عبادت، تلاوت قرآن، مطالعه کتاب ها و مجلات سودمند، ورزش و فعاليت هاي اجتماعي پرداخت و ساعاتي را نيز براي کمک و ياري پدر، مادر و ديگر اعضاي خانواده اختصاص داد.
    با توجه به بررسي هاي انجام شده توسط صاحب نظران علوم اجتماعي و علوم تربيتي، بهترين وسيله براي گذراندن اوقات فراغت جوانان، تفريحات سالمي چون ورزش، مطالعه و فعاليت هاي اجتماعي است.
    تفريحات سالم
    اختصاص دادن ساعاتي از روز هر چند اندک به تفريح، موجب کسب نيرو و انرژي لازم براي انجام کارهاي علمي و عملي مي شود. مقصود از تفريح تنها توجه به گردش و قدم زدن در پارک و مسافرت نيست، گرچه اين ها هم اگر به صورت سالم و هدفدار برگزار بشوند، علاوه بر اينکه ساعاتي از وقت جوانان را پر مي کنند، موجب تقويت روحيه و ايجاد نشاط و شادابي در او مي شوند.
    از اين نظر، گاهي تفريح شامل موارد ذيل نيز مي شود: 1- انواع فعاليت هاي ورزشي. 2- بازي هاي سازنده فکري. 3- فعاليت هاي گوناگون هنري. 4- تهيه ي مجموعه هاي مختلفي چون مجموعه ي سنگ، برگ، گل و... . 5- جمع آوري مطالب علمي، فرهنگي، ورزشي، هنري و... . 6- نگارش داستان شعر و ثبت خاطرات ارزشمند زندگي. 7- مطالعه ي کتاب، نشريه، روزنامه هاي مفيد، معتبر و متناسب با گروه سني جوان. 8- مکاتبه با مجلات معتبر و روزنامه ها و طرح پرسش هاي گوناگون براي پاسخگويي. 9- شرکت در فعاليت هاي گروه ها، مؤسسات و کانون هاي علمي، فرهنگي، هنري و اجتماعي معتبر و قابل اعتماد. 10- استفاده مناسب و به اندازه از برنامه هاي راديو و تلويزيون. 11- شرکت در کلاس هاي علمي، فرهنگي و هنري. 12- کمک و ياري به اعضاي خانواده، دوستان، همسايگان، اقوام و... . 13- و سرانجام ساعتي نيز براي تفکر و تعمق در خويشتن و بررسي نقاط ضعف و قوت و محاسبه ي اعمال روزانه ي خود.
    از آنجا که برخي از موارد ذکر شده، از اهميت بيشتري برخوردارند. ضروري است که اشاراتي به آنها داشته باشيم.
    ورزش
    اسلام براي مسأله ي ورزش و پرورش جسم، اهميت ويژه اي قايل شده است. تا آنجا که پيامبر اکرم (ص) علاوه بر تشويق پيروان خود به انجام ورزش هايي چون اسب دواني و تيراندازي، خود نيز در اينگونه فعاليت ها شرکت مي جستند.
    ورزش جز آنکه فعاليت بدني و اجتماعي و گروهي است نوعي بازي به حساب مي آيد و براي مدتي انسان را از نگراني ها و دلواپسي ها به دور نگه مي دارد و فرد را متوجه ي نقاط مثبت خويش مي کند.
    بازي ها را معمولا به سه دسته تقسيم مي کنند:
    1. بازي هايي که به پرورش جسم کمک مي کند و مهارت هاي جسمي و حرکتي را تقويت مي کند مانند: دوچرخه سواري، واليبال، فوتبال و ...
    2. بازي هايي که قدرت تخيل را پرورش مي دهد، مانند: ماکت سازي، طراحي، نقاشي و...
    2. بازي هايي که قدرت تفکر را پرورش مي دهد. شطرنج و انواع معماها و...
    پر کردن اوقات فراغت جوانان با بازي هايي که به جسم و پرورش جسم، تخيل و انديشه ختم شود، بسيار مطلوب است.
    مطالعه
    مطالعه ي کتاب هاي سودمند، بهترين سرگرمي و تفريح به شمار مي رود. جواني که اوقات فراغت خود را با خواندن کتاب بگذراند، علاوه بر بهره برداري علمي و فرهنگي، از ضعف اعصاب و پريشاني در امان بوده، در زندگي از آرامش بيشتري برخوردار خواهد بود.

    منبع: مجله شاهد جوان
           

    برنامه ریزی برای روزهای عید


    برنامه ریزی برای روزهای عید

    تمام اعضاي خانواده پس از يك دوره طولاني مدت فعاليت، نياز به استراحت و تفريح در تعطيلات دارند.
    اما احتمالا شما هم تا به حال با افرادي برخورد داشته‌ايد كه وقتي اسم «تعطيلات» مي‌آيد اصلا احساس خوبي ندارند يا از تعطيلات فراري هستند. علت اين امر را مي‌دانيد؟
    براي اين‌كه تجربه خوبي از تعطيلات گذشته ندارند و يكي از مهم‌ترين علل آن نيز عدم برنامه‌ريزي قبلي و مناسب براي لذت از تعطيلات است.
    شايد تصور كنيد كه تعطيلات يعني خوابيدن و استراحت و نداشتن كار و مشغوليت ذهني خاص، اما اين موارد شايد براي روز اول بد نباشد ولي در ادامه شما را با مشكل رو به رو خواهد كرد.
    گروهي ديگر از خانواده‌ها كه فرزندان كوچك دارند معتقدند با بچه‌ها كه نمي‌توان برنامه‌ريزي خاصي داشت زيرا عملا برنامه‌ها تحقق نخواهد يافت. ما در اين قسمت چند نكته را به شما ارائه مي‌كنيم كه با چند دقيقه وقت گذاشتن مي‌تواند به بيشتر لذت بردن شما و خانواده‌تان از تعطيلات كمك كند:

    علايق مشترك را دريابيد.

    يكي از مهم‌ترين مسائل در گذراندن تعطيلات خوب و لذتبخش توجه به علايق مشترك تمامي‌ اعضاي خانواده در برنامه‌ريزي‌هاست. نه اين‌كه تمام لحظات و برنامه‌ها مطابق با سليقه و تمايل يك نفر برنامه‌ريزي شده باشد.
    اول ببينيد آيا همگي از بودن در كنار دريا لذت بيشتري مي‌بريد يا رفتن به كوه و طبيعت، بازي‌هاي گروهي يا حتي خريد كردن؟
    توجه داشته باشيد كه اگر سليقه‌ها با هم فرق دارند حداقل هر برنامه را مطابق ميل يك نفر تنظيم كنيد تا نظر همه به نوعي تامين شود.
    اگر قرار باشد يكي از اعضا رفتن به ساحل آرام دريا را ترجيح دهد اما بقيه هيچ تمايلي به اين كار نداشته باشند نه تنها به آنها خوش نمي‌گذرد بلكه محيط به گونه‌اي خواهد بود كه عضو مورد نظر نيز از رفتن به مكان مورد نظر خود لذت چنداني نخواهد برد.

    انتخاب وسيله نقليه، اهميت خاصي دارد.

    اين‌كه براي رفتن به مكان و مقصد مورد نظر از چه وسيله نقليه‌اي استفاده مي‌كنيد هم مهم است. زيرا برخي افراد تمايل دارند با اتومبيل به گردش بروند و از لحظه لحظه سفر و مسير لذت ببرند، برخي ديگر از جمله كودكان ممكن است در مسيرهاي طولاني دچار خستگي و حالت تهوع و بدخلقي شوند و برخي ديگر نيز در سفرهاي دريايي و هوايي ترس و اضطراب زيادي را تجربه مي‌كنند. پس وسيله نقليه‌اي را انتخاب كنيد كه اكثر اعضاي خانواده مشكلي با آن ندارند و مناسب سن و شرايط آنهاست.

    برمبناي بودجه خود از قبل برنامه‌ريزي كنيد.

    متاسفانه برخي از خانواده‌ها بدون هدف با خانواده راه مي‌افتند و وقتي نياز به گذراندن شب يا ماندن و اقامت در بخشي از راه است با كمبود امكانات و سردرگمي ‌مواجه مي‌شوند. بهتر است اگر قرار است به سينما برويد بليت آن را زودتر رزرو كنيد يا اگر قرار است به شهري ديگر سفر كنيد امكانات يا مكاني را براي اقامت آماده نماييد.

    قبل از حركت وسايل مورد نياز را فهرست كنيد.

    بهتر است چند روز قبل از حركت حتي براي گذراندن يك روز در خارج از شهر فهرستي از وسايل و مواد خوراكي و آشاميدني و گرمايي و لباس‌هاي مورد نياز بويژه در مورد كودكان را تهيه نماييد تا طبق آن مجهز شويد و چيزي از قلم نيفتد.

    به برنامه‌هاي گروهي توجه نماييد.

    تعطيلات فرصت مناسبي براي با هم بودن است. سعي كنيد در هر برنامه‌اي كه داريد با ديگران همسو باشد و صرفا اين فرصت را تبديل به زمان اضافه كاري يا انجام كارهاي عقب افتاده شخصي نكنيد.

    كودكان را فراموش نكنيد.

    فقط به خودتان و بزرگ‌ترها فكر نكنيد. سعي كنيد وقت خود را به‌گونه‌اي تنظيم كنيد كه به كودكان نيز خوش بگذرد. با آنها كتاب بخوانيد. برايشان داستان و خاطره تعريف كنيد يا توپ بازي و بازي‌هاي گروهي ديگر را در برنامه قرار دهيد.

    مكان‌هاي خيلي شلوغ را انتخاب نكنيد.

    البته تعطيلات فرصت مناسبي براي حضور در اجتماع مردم است اما برخي مكان‌ها بيش از حد شلوغ مي‌شود.
    اگر به دلايلي مجبور بوديد كه به چنين مكان‌هايي مثل موزه ملي يا مكان‌هايي مشابه برويد بهتر است از سمت چپ حركت كنيد، زيرا اكثر مردم از سمت راست حركت مي‌كنند.
    ديگر اين‌كه اكثر بازديدكنندگان به نخستين چيزي كه مي‌بينند توجه بيشتري مي‌كنند پس شما به جاي اين‌كه در اولين بخش راه بايستيد و تماشا كنيد بهتر است از قسمت ورودي رد شويد و از قسمت‌هاي ديگر ديدن نماييد.

    مهارت‌هاي اجتماعي را فراموش نكنيد.

    يكي از مهم‌ترين مسائل در زمان تعطيلات رفتار و ارتباط مردم با يكديگر است.
    سعي كنيد به ميانسالان و بزرگ‌ترها احترام بيشتري بگذاريد. باور كنيد آنها تجربه‌هاي ارزشمندي دارند كه مي‌توانند در اختيار شما بگذارند اما ممكن است در مواردي نيز شيوه بيان‌شان با شما فرق داشته باشد. به اين موارد جزئي اهميت ندهيد تا لذت بيشتري از با هم بودن ببريد.

    ممكن است موارد غيرمنتظره‌اي نيز اتفاق بيفتند.

    در هر زمان آمادگي براي رويارويي با هر چيزي را داشته باشيد. قرار نيست همه چيز كاملا مطابق ميل شما پيش برود.
    اگر اتفاق يا حادثه‌اي رخ داد مضطرب نشويد و سعي كنيد با آرامش، تمام توان خود را براي حل و برطرف كردن مشكلات به كار ببريد نه اين‌كه قالب تهي كنيد.
    چنانچه فرزندان شما در سنين كودكي هستند ممكن است برخي بستگان و آشنايان شيوه رفتار شما يا آنها را نپذيرند. در اين مورد به جاي اين‌كه تلاش به متقاعد كردن آنها كنيد بهتر است راحت‌تر با مسائل كنار بياييد و نظرات گوناگون را بپذيريد.
    شايد اطرافيان نيز مانند شما اكنون در حال كسب تجربه و يادگيري در مورد نيازهاي خانواده باشند يا شايد به واسطه برخي تجربياتي كه داشته‌اند خسته يا ناراحت و معذب باشند.
    لازم به ذكر است كه دوستان و بستگان تاثير زيادي از رفتار و گفتار شما مي‌پذيرند. چنانچه شما در مورد فرزندتان با نگرشي مثبت، راحت و ناشي از رضايت صحبت كنيد آنها در مي‌يابند كه شما با فرزندتان مشكلي نداريد پس آنها نيز احساس راحتي بيشتري كرده و بهتر برخورد مي‌كنند. از ديگران انتظار نداشته باشيد كه مشكلات شما را به طور كامل درك كنند مگر اين‌كه به آنها اطلاعات كامل و كافي بدهيد. در اين مورد نيز انتظار نداشته باشيد خودشان به طور داوطلبانه از شما سوال كنند. ‌در مورد امور جاري خود و كودك براحتي صحبت نماييد و به آنچه نياز داريد هم بپردازيد. شايد آنها تا به حال كمكي نكرده‌اند تا احساس نكنيد در امورتان دخالت مي‌كنند اما شما تصور مي‌كنيد كه علاقه‌اي به وضعيت شما ندارند.
    با ديگراعضاي خانواده در روزهاي تعطيل به گردش و تفريح برويد تا هم روحيه خودتان تازه‌تر شود و هم متوجه نيازهاي شما و كودك در حال رشد و يادگيري شما شوند و كودك نيز در تعامل با ديگران روابط اجتماعي را بياموزد. در بسياري از خانواده‌ها كودكان با هم سن وسالان خود مانند دخترخاله يا پسرعمو بازي كرده و اوقات خوشي را دارند. شما نيز فرصت استراحت داريد. اين به مراتب بهتر از اين است كه فرزندتان با غريبه‌ها كه گاهي او را وارد بازي هم نمي‌كنند وقت بگذراند.
    ممكن است اطرافيان كمك خود را در نوع و زماني كه شما خواهان آن هستيد ارائه نكنند اما شما امكان آن را ايجاد كنيد. كمك آنها را بپذيريد و مودبانه آنچه مي‌خواهيد انجام دهند را نشانشان دهيد. به اين ترتيب به تدريج احساس صميميت و راحتي بيشتري خواهند كرد.

    روزنامه جام جم
           

    اوقات فراغت

    اوقات فراغت خود را چگونه به بهترین نحو سپری کنیم
    مؤلف کتاب هاي مديريت آموزشي، انسان شناسي فرهنگي، جامعه شناسي آموزش و پرورش و مباني جامعه شناسي که تعدادي از آن ها گاه تا پنج بار هم تجديد چاپ شده اند، مي گويد: «هيچ کس نمي تواند ادعا کند اوقات فراغت ندارد»
    دکتر قرايي مقدم حدود سه هزار مقاله با موضوعات مختلف و تحقيقات وسيعي در مورد گذراندن اوقات فراغت در ميان دانشجويان و دانش آموزان تهراني و دامغاني انجام داده است، وي در تعريف اوقات فراغت مي گويد: «هر نوع کار و فعاليتي که فرد خارج از ايام و ساعات کار روزانه و حرفه اصلي اش انجام مي دهد که در نهايت موجب احساس رضايت خاطر فرد مي شود، بخشي از اوقات فراغت او به حساب مي آيد.»
    و من هم در ادامه اين تعريفش مي گويم: پس نتيجه مي گيريم اين بحث و گفت و گو با موضوع مديريت اوقات فراغت، بخشي از گذران اوقات فراغت شما محسوب مي شود.
     
    گفتيد هيچ کس نمي تواند ادعا کند اوقات فراغت ندارد؟
    نه، هيچ کس نيست که در طول شبانه روز، اوقات فراغت نداشته باشد، اوقاتي که بعد از ايام کار روزانه براي فرد باقي مي ماند، اعم از اين که آن زمان را در خانه سپري کند يا در خيابان و پارک باشد و يا اين که به کارهاي عقب افتاده اش برسد که در نتيجه آن، احساس نشاط، رضايت و سرگرمي کند، بخشي از اوقات فراغت فرد محسوب مي شود.
    گاهي انجام اين کارهاي عقب افتاده نتيجه اش خستگي مفرط است که حاصلش با تعريف شما از احساس رضايت و نشاط در اوقات فراغت متفاوت است. با وجود اين، آن فعاليت، بخشي از کار روزانه فرد يا بخشي از اوقات فراغت او محسوب مي شود؟
    هر کاري که غير از کار و حرفه روزانه فرد و به اختيار او در هر ساعتي از فراغت که مايل است انجام شود، هر قدر هم که سخت و خسته کننده باشد باز هم جزيي از گذران اوقات فراغت فرد محسوب مي شود، زيرا بر خلاف کار روزانه هيچ اجباري براي انجام آن ندارد و مي تواند زمان آن را تغيير دهد. البته اين مسئله در مورد خانم ها متفاوت است. به ويژه خانم هاي شاغل، زماني را که صرف امور خانه داري مي کنند جزء اوقات فراغت آن ها به حساب نمي آيد. در کل هر کاري حتي سخت و خسته کننده که فرد خارج از زمان کار اصلي اش انجام دهد و از آن احساس شادي کند يا اين که براي زمان از دست رفته احساس زيان نکند، بخشي از اوقات فراغت فرد به حساب مي آيد.
    تفاوت گذران اوقات فراغت و وقت تلف کردن در چيست؟
    اگر پس از گذران اوقات فراغت فرد احساس رضايت و شادابي کرد و از آن فعاليت سود بصري و فکري برد، وقتش تلف نشده، اما اگر بعد از آن زمان دچار استرس، احساس گناه و از دست دادن زمان شد وقتش را تلف کرده است.
    بيشتر جوان هاي ما اوقات فراغت شان را سپري مي کنند و يا اين که وقت شان را تلف مي کنند؟
    متأسفانه به چند دليل عمده مردم ما در اين اوقات که مي تواند نقش بسيار مهمي در شناسايي و شکوفايي استعدادهايشان داشته باشد وقت تلف مي کنند که بخش عمده آن به عدم وجود امکانات و بخشي به عدم مديريت اوقات فراغت در حوزه افراد باز مي گردد. به عقيده من، دولت و رسانه ها (راديو و تلويزيون) نتوانسته اند نياز جوانان و مردم را برطرف سازند. امکانات محدود تفريحي، ورزشي و فرهنگي و... و بالا بودن هزينه هاي استفاده از آن امکانات، عملا جوانان طبقه متوسط و ضعيف جامعه را از آن ها محروم ساخته است و از طرفي رسانه هاي ما در تسخير عناصر فرهنگي، مذهبي، سياسي هستند و نمي توانند برنامه اي شاد، متنوع و متناسب با نياز مردم به ويژه جوانان توليد کنند. از بعد ديگر اوقات فراغت ما تحت تأثير اشتغال ماست، عمده خانواده ها توان مالي براي سامان دهي و نظم بخشيدن به اوقات فراغت خانواده را ندارند و نمي توانند براي سفرهاي فصلي، ساليانه و يا آخر هفته برنامه ريزي اقتصادي داشته باشند. به ناچار در اثر تمام اين عوامل، بخشي از مردم ما به ويژه جوانان و نوجوانان در اوقات فراغت، وقت تلف مي کنند و در نهايت، براي جبران کاستي ها جذب سي دي ها، ماهواره و گروه همسالان مي شوند و اوقات فراغت شان سر گذرها، ميادين و در خيابان ها با دود کردن سيگار و خوردن اکس و ... مي گذرد.
    مي خواهيد بگوييد چگونگي گذران اوقات فراغت در ميان جوانان يک جامعه تأثير مستقيم در بروز آسيب هاي اجتماعي دارد؟
    بله، به جرأت مي توان گفت يکي از مهم ترين عوامل مؤثر در بروز انواع آسيب هاي اجتماعي مربوط به عدم مديريت و برنامه ريزي صحيح براي اوقات فراغت جوانان و نوجوانان است. اگر جوان از هر طبقه اي در جامعه، بتواند از امکانات تفريحي، ورزشي و... موجود استفاده کند و حق انتخاب داشته باشد و با تنوع سرگرمي ها رو به رو شود و از طرفي خانواده امکان مالي براي برنامه ريزي و تنظيم اوقات فراغت جوان را داشته باشد، جوانان در دوران بلوغ با سرعت جذب گروه همسالان نمي شوند و خودشان به ناچار براي اوقات فراغتشان برنامه ريزي نمي کنند. در غير اين صورت جامعه به سرعت دچار پاتولوژي «آسيب هاي اجتماعي» مي شود.
    مديريت و برنامه ريزي در اوقات فراغت به عهده خود فرد است و يا جامعه و خانواده؟
    اصل کار بر دوش دولت است که بايد براي اوقات فراغت مردم و جوانان کشور برنامه ريزي و امکانات را مهيا کند، که البته طي سال هاي اخير با فعال شدن فرهنگسراها و خانه فرهنگ ها کمي اين کار انجام شده، اما کافي نيست. از طرفي خيلي هم متناسب با نياز جوان امروز نيست. اما در حال حاضر اين خانواده ها هستند که در بيشتر موارد با توجه به اقتصاد خانواده براي اوقات فراغت فرزندانشان برنامه ريزي مي کنند و تصميم گيرنده هستند. فرزنداني که به هر دليلي از جمله فقر مالي يا فرهنگي براي اوقات فراغتش در خانواده برنامه ريزي نشود، جذب گروه همسالان مي شوند و خودشان براي زمان هايشان برنامه ريزي مي کنند که عمدتا به دليل عدم آموزش جوانان و کمي تجربه وقتشان را تلف مي کنند نه اين که اوقات فراغتشان را سپري کنند.
    جوان ها چگونه بايد براي مديريت اوقات فراغت شان آموزش ببينند؟ براي گذران اوقات فراغت مطلوب، يک تعريف و معيار جهاني وجود دارد؟ به نوعي ما بايد فعاليت هاي ويژه «اوقات فراغت» را در کم و کيف هم سو با کشورهاي پيشرفته و مدرن انجام دهيم؟
    در مورد بخش اول سؤال بايد بگويم: بله، اوقات فراغت بايد از تنوع برخوردار باشد و فعاليت هايي که در آن زمان انجام مي شود هدفمند باشد و از ديد «کارکرد گرايان» هر عمل حتي در زمان اوقات فراغت بايد يک نتيجه داشته باشد، خواه اين نتيجه شادي باشد خواه سود اقتصادي، فرهنگي و غيره.
    اما در بخش دوم سؤال شما بايد بگويم اصولا گذران اوقات فراغت هر مردمي خاص همان مردم است که با توجه به فرهنگ، سنت، مذهب، موقعيت جغرافيايي و اوضاع اقتصادي مردم آن کشور شکل مي گيرد. در واقع هر جامعه اي اوقات فراغت مختص به خودش را دارد. حتي در کشورمان نيز گذران اوقات فراغت مردم شهرها و روستاهاي مختلف با يکديگر متفاوت است، چون امکانات متفاوت در اختيار دارند. به نوعي براي گذران اوقات فراغت مطلوب يک قانون کلي وجود ندارد. چگونگي گذران اوقات فراغت بيشتر به طبقه افراد، نوع شغل، سطح تحصيلات، سن و جنس افراد بستگي دارد.
    عمده عادت هاي ما ايرانيان در گذران اوقات فراغت چيست؟
    در کشور ما اوقات فراغت از گذشته تا به حال تغيير ماهيت داده است. به عبارتي گذران اوقات فراغت مردم از خارج خانه به درون خانه ها راه يافته و آمارها نشان مي دهد، بيشتر صرف ديدن و شنيدن تلويزيون و راديو مي شود و متأسفانه وقت کمتري براي مطالعه صرف مي شود. البته سينما، پارک ها و تئاتر هنوز هم جزء گذران اوقات فراغت محسوب مي شود. اما در گذشته مردم عموما اوقات فراغت شان را به ميان طبيعت و ييلاق هاي اطراف شهر مي رفتند، البته کساني که از توان مالي برخوردارباشند و وسيله نقليه شخصي داشته باشند هنوز هم گاهي به اين شيوه اوقات فراغت را سپري مي کنند. ولي عموما اوقات فراغت در خانه صرف ديدن تلويزيون مي شود و اين البته از جهاتي مثبت است، علي رغم آن که صدا و سيما نتوانسته برنامه هايي متناسب با نياز مردم و به ويژه جوانان توليد کند اما به آن جهت که گاهي با برنامه ها و فيلم هايش فضا و تصاويري را مي سازد که فرد شايد هيچ گاه امکان حضور در آن ها را نداشته باشد باعث افزايش نشاط و آگاهي فرد مي شود. اما مردم در گذشته نه خيلي دور که البته هنوز در بسياري از روستاهاي کشور به آن پايبند هستند اوقات فراغت شان را به شب چره «شب نشيني» مي گذراندند. ولي امروز در شهرهاي بزرگ اين نوع از گذران اوقات فراغت به دليل گران بودن هزينه هاي زندگي، دوري مسافت ها و محدود بودن زمان کمتر ديده مي شود و در واقع هر چه جامعه به سوي توسعه يافتگي و صنعتي شدن مي رود روابط خويشاوندي کم رنگ تر مي شود.
    آيا مي توان با توجه به چگونگي گذران اوقات فراغت، به شناخت شخصيتي از افراد رسيد، به نوعي آن دسته اي که ترجيح مي دهند در اين زمان در طبيعت و ميان جمع باشند، «برون گرا» و دسته ديگر را، «درون گرا» دانست؟
    خير، نمي توان از اين راه به شناخت شخصيتي رسيد و قانون برون گرا و درون گرا را براي فرد صادق کرد. زيرا گذران اوقات فراغت بيشتر مربوط به امکانات فرد مي شود. اما نوعي تأثير متفاوت بر روحيه ي فرد مي گذارد. فردي که بيرون از فضاي خانه اوقاتش را سپري مي کند، عموما شادتر و براي آغاز هفته کاري آماده تر مي شود، اما افرادي که اوقات فراغت شان با ديدن تلويزيون و سينما سپري مي شود گاهي دچار تنش ها و استرس هاي ناشي از موضوع فيلم ها مي شوند.
    بيشترين تأثير خوب براي گذراندن اوقات فراغت بر فرد چگونه است؟
    از آن جايي که جوامع با صنعتي شدن و افزايش به خدمت گرفتن ابزار و ماشين موجب ازدياد ساعات بيکاري و فراغت افراد شده اند اين تأثير بر هويت افراد پر رنگ تر شده است. چنانچه ساعات کار هفتگي از حدود شصت ساعت به چهل ساعت رسيده و طبق آماري که سازمان مديريت و برنامه ريزي طي پنج - شش سال گذشته ارايه کرده است، هر فرد حدود 90 تا 120 دقيقه صرف کار مفيد مي کند. با اين افزايش اوقات فراغت اهميت آن براي يک مديريت صحيح و منسجم بيشتر احساس مي شود و از طرفي تأثيري که مي تواند بر روحيه ي زندگي شخص داشته باشد افزايش مي يابد. در نتيجه فراغت از ابعاد اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي، بهداشت و سلامت روح و حتي سياسي بر زندگي فرد تأثيرگذار است.
    تحقيقات نشان داده است افرادي که اوقات فراغت مفيد و مطلوبي دارند از لحاظ اقتصادي بازده مطلوب تري دارند و از لحاظ روحي نشاط و حتي طول عمر بيشتري دارند. اما تأثير اجتماعي و فرهنگي چگونگي اوقات فراغت بر زندگي فرد موجب افزايش سطح شعور، آگاهي و تبادل افکار مي شود. به نوعي اين اتفاق در گذشته و زماني که مطبوعات و رسانه ها وجود نداشتند و افراد در زمان بيکاري در روستاها دور هم جمع مي شدند و اين اتفاق موجب مي شد که تمام اخبار و اطلاعات مربوط به اهالي ده رد و بدل شود. اما گذران اوقات فراغت بر زندگي سياسي فرد تأثيرگذار است. چنانچه در صورتي که اين زمان صرف امور مثبت و مفيد شود نگاه و تفکر افراد جامعه نسبت به دولت و حکومت مساعد خواهد بود. زيرا براي فراغت افراد امکانات را فراهم کرده اند. در نتيجه نوع گذران اوقات فراغت بر بخش هاي متعدد زندگي يک فرد تأثير مي گذارد.

    منبع: مجله شاهد جوان
           

    چند بازی برای وقتی که کودکمان به 6ماهگی میرسد


    چند بازی برای وقتی که کودکمان به 6ماهگی میرسد
    وقتي فرزندتان به 6 ماهگي مي‌رسد متوجه مي‌شويد كه سرگرم كردن او نياز به انرژي بيشتري دارد. حالا او از بازي كردن لذت مي‌برد.
    هر چه كودك بزرگ‌تر مي‌شود سرگرم كردن او تلاش بيشتري مي‌خواهد. او در 6 ماهگي بخوبي آماده يادگيري است و براي كشف آنچه لمس مي‌كند، مي‌شنود يا مي‌چشد و مي‌بيند به كمك شما نياز دارد.
    حتي تغيير موضع او از پشت به شكم يا از روي زمين به روي صندلي موقعيت‌هاي جديدي برايش ايجاد مي‌كند تا مهارت بيشتري در سيستم حركتي پيدا كرده و در نهايت چهار دست و پا برود، راه برود و نهايتا بدود.
    به منظور تقويت مهارت‌هاي ظريف حركتي در دستان و انگشتان كودك سعي كنيد فرصت‌هايي ايجاد كنيد تا كودك اشياي مختلف را به دست گرفته و با آنها بازي كند.
    وسايل و اسباببازي‌هايي مانند توپ و لگو مي‌تواند در اين زمينه موثر باشد، اما بازي‌هاي قديمي‌ با استفاده از دست و انگشتان نيز براي كودك سرگرم‌كننده هستند و فرصتي براي تقويت رابطه دوطرفه ميان شما و فرزندتان فراهم مي‌كنند.

    در اين بخش به چند مورد از اين بازي‌ها اشاره مي‌كنيم:

    اين پيشي كوچولو: بازي را با انگشت شست پاي كودك شروع كنيد. انگشتان شست پاي او را بين انگشت شست و اشاره خود گرفته و شروع به حرف زدن كنيد. براي مثال بگوييد اين پيشي كوچولو شير خورد، به خريد رفت، در خانه ماند، خوابيد... و وقتي نوبت به انگشت كوچك پايش برسد قلقلكش گرفته و مي‌خندد.
    كلاغ پر: بازي قديمي‌كلاغ پر، گنجشك پر را با او بكنيد و با هر بار كه مي‌گوييد پر او را از روي زمين بلند كنيد. پس از چند بار او ياد مي‌گيرد با شنيدن كلمه پر خود را به طرف بالا بكشد.
    دالي موشه: در پشت در يا بالش قايم شويد و سپس ناگهان خود را به كودك نشان دهيد و بگوييد دالي موشه من تو را ديدم. كودك از اين كار لذت مي‌برد و دوست دارد كه بارها و بارها اين كار را انجام دهيد.
    يك نان بده: در حالي كه دست‌هايتان را به هم مي‌زنيد بگوييد يك نان بده نانوا، زود، زود، تند يك نان بده سپس دست‌هايتان را به علامت گرفتن از هم باز كنيد. خوشحالي كودك را خواهيد ديد. البته بازي‌هايي مثل كلاغ پر با انگشت و ليلي‌ليلي حوضك نيز در ماه‌هاي بعد كودك را سرگرم مي‌كند.اين گونه بازي‌هاي قديمي‌ به دليل اين‌كه نياز به وسايل و اسباب بازي خاصي ندارد و سرگرمي‌ داشته باشد قابل انجام است و كودك از آن لذت مي‌برد.
           نورپورتال

    سرمایه ارزشمند اوقات فراغت را به هدر ندهیم

    سرمایه ارزشمند اوقات فراغت را به هدر ندهیم
    این که گفته اند:«فرصت، به دست آمدنی نیست؛ بلکه به دست آوردنی است» کلامی درست است و کار کسانی است که خلاقیت آنان در «مدیریّت زمان» و ا ستفاده از «فرصت های موجود»، سبب می شود که زمان، گسترش یابد و از «هیچ»؛ «خیلی چیزها» پدید آید.
    مثلاً اگر «تعطیلات»، نوعی فرصت و مهلت است، بدون برنامه ریزی برای استفاده از آن، این «منبع سود»، به راحتی تبدیل به «کانون زیان» می شود و این سرمایه از کف می رود.
    این گونه است که ایّام فراغت، به ایّام حسرت تبدیل می شود و سرمایه به زیان!
    گرچه دل انسان می خواهد ایّام فراغت را به خوشی و لذّت و تفریح و حتّی بیکاری و راحتی بگذراند، ولی با حسرت های بعدی این گونه رفتار با یک «نعمت الهی» چه کنیم؟
    پیشوای پاکان و اسوه ی پاکی ها، علی (ع) فرمود:
    ان یکن الشغل مجهدة فالفراغ مفسدة. (1)
    اگر کار و اشتغال، زحمت دارد، بیکاری هم فساد انگیز است.
    و این جایی است که فراغت را به معنای بیکاری بگیریم و این سرمایه را تباه سازیم؛ ولی اگر از این امکان موجود، برای آینده بهره بگیریم چه؟ نه تنها مفسده نیست، بلکه سودآور و مایه ی مسرّت خواهد بود.
    آنچه به عنوان «ایّام فراغت» داریم، فرصتی است که هنوز گرفتاری ها واشتغالات، آن قدر ما را محاصره نکرده که به هیچ کاری نرسیم. مجال موجود و حال نقد را باید به بهترین صورت به بهره وری رساند؛ چرا که شاید دیگر پیش نیاید و مجالی دست ندهد.
    باز هم از کلام مولا علی (ع) بیاموزیم که بر قلّه ی رفیع آگاهی و موعظت و حکمت نشسته و به ما نوآموزان و تازه پایان، چنین پند می دهد:
    و اعلم ان الدنیا دار بلیة لم یفرغ صاحبها فیها ساعة الّا کانت فرغته علیه حسرة یوم القیامة. (2)
    بدانید که دنیا، سرای گرفتاری است و اهل دنیا، هرگز ساعتی به فراغت و بیکاری و بی خیالی در آن نمی گذرانند؛ مگر آن که همین یک ساعت، مایه ی حسرتشان در روز قیامت خواهد بود.
    پس چه باید کرد؟
    ایّام فراغت را نباید به معنای ایّام بیکاری و تعطیلی کار و وانهادن خویش و از یاد بردن هدف و فرونشستن از طیّ طریق و ادامه ی مسیر دانست. این «آفت عمر» است. کدام جوان با همّت و هوشیاری این گونه عمل می کند؟
    درست است که جسم و جان ما هم نیازمند «تفریحات سالم» است ولی تفریحات سالم چیست و چگونه روح ما شاد و انبساط خاطر می یابد؟
    بعضی با تماشای مناظر طبیعی و قدم زدن در باغ و ساحل رودخانه و هوای آزاد و دامنه ی کوه، «انبساط خاطر» می یابند. بعضی با دید و بازدید و «صله ی رحم»، به مسرّت و شادی می رسند؛ برخی با ورزش و نرمش؛ بعضی با مطالعه و کارهای علمی و فعالیّت های هنری و ذوقی؛ برخی با حضور در یک مسجد و فضای روحانی و شرکت در مراسم مذهبی. بعضی هم این تفریح را در یک شب نشینی یا تماشای یک فیلم و مسابقه می جویند.
    در مواردی، تفریح، به کام انسان زهر می شود و روح را آزرده و خسته می سازد و اعصاب را می فرساید و دل را چرکین، خشم را افزون، وقت را تلف، و دوستی ها را تبدیل به دشمنی و حسادت می کند.
    راستی! از اوقات فراغت، چگونه باید بهره گرفت؟
    بعضی از کسانی که در اوقات فراغت و روزهای تعطیلی، ساعت ها پای فیلم می نشینند و خود را از هوای آزاد و قدم زدن در دامن طبیعت و تحرّک بدنی و تجدید نشاط روحی محروم می کنند، به خیال تفریح، خود را خسته تر و فرسوده تر می سازند. در کنج خانه نشستن و تنها چشم به صفحه ی تلویزیون و صحنه ی فیلم دوختن، نوعی «تفریح کاذب» است. بیچاره «روح» که گاهی زیر دست و پای ندانم کاری های ما «له» می شود و برای یک قطره «معنویت» بال بال می زند و ما از آن دریغ داریم!
    باری، چه کنیم که فراغتمان به حسرت تبدیل نشود؟
    هوشیاری لازم است که با سرمایه ای به نام فراغت، بازی نکنیم.
    از وصیت های حضرت رسول (ص)، به ابوذر غفاری این است که «پنج چیز را قبل از پنج چیز، غنیمت بشمار، یکی هم آسودگی و فراغت را پیش از گرفتاری و مشغولیت». (3)
    یک بار دیگر هم جام روح و پیاله ی دلمان را زیر بارش حکمتی نغز از مولای متقیان قرار دهیم که می فرماید:
    اجعل زمان رخائک عدة لأیّام بلائک. (4)
    روزگار آسوده خاطری خویش را سرمایه و ره توشه ای برای روزهای گرفتاری ات قرار بده.
    نیز، از سخنان حکیمانه ی اوست:
    فلیعمل العامل منکم فی ایّام مهله قبل ارهاق اجله و فی فراغه قبل اوان شغله.(5) هر کوشنده و تلاشگری از شما، پیش از آن که اجلش فرا رسد، عمل کند و پیش از آن که دوران گرفتاری فرا رسد، در دوره ی فراغت بکوشد.
    اگر دوره ی فراغت به بیکاری بگذرد که فساد خیز است، به خصوص برای جوانان:
    جوانی و بیکاری و خواسته
    بسی فتنه ها زین سه برخاسته
    اگر به کم کاری و اهمال و پرداختن به امور کم ارزش وغیر اولویت دار هم بگذرد، باز، حسرت آور است و با روش و منش یک انسان دقیق و حسابگر – که ارزش زمان و عمر و قیمت فرصت ها و اوقات را می شناسد - ناسازگار است.
    به هر حال، ما و زمان، در حال دادوستد با یکدیگریم. زمان از ما «عمر» و «فرصت»ها را می گیرد و ما، در «ظرف زمان»، به تلاش و تحصیل و مطالعه و فراگیری و تجربه اندوزی و خودسازی می پردازیم.
    آیا نباید حساب کرد که چه می دهیم و چه می گیریم؟
    سود می بریم یا زیان می کنیم؟
    ما اکنون سر کلاس نشسته ایم؛ کلاس زندگی. در کلاس عمر، هر کس را یک بار می نشانند و درس می دهند و امتحان می گیرند. می توانیم دنیا را یک میدان وسیع مسابقه بدانیم که همه ی آدم ها رقیب مایند. ما هم در یک رقابت سالم، با همه شرکت کرده ایم. به خودمان نمره و امتیاز بدهیم که نحوه ی بهره گیری مان از فرصت هایمان چگونه است؟
    در آغاز، به «مدیریّت زمان» اشاره کردیم. این وقتی است که اولویت ها را در زندگی خویش بشناسیم و به تناسب آن،فرصت های خود را خرج کنیم.
    کسانی که در زندگی و مصرف سرمایه ی زمان، به اصلی و فرعی کردن مسائل نمی اندیشند و موضوعات را پیش خود به «مهم» و «مهم تر» و «لازم» و «لازم تر» تقسیم نمی کنند، کم ترین ضرر و ضایعه برایشان، این است که «آفتابه» را خرج «لحیم» می کنند و اصل را فدای فرع.
    سرمایه ی ما همین یک بار زیستن است؛ ولی سود ما چیست؟
    آنچه ندارد عوض، ای هوشیار!
    عمر عزیز است، غنیمت شمار
    کسی که اوقات فراغت خویش را به کارهای بیهوده یا کم اهمیت سپری کند، از کارهای مهم تر باز می ماند.
    و این، خسارتی است بزرگ!

    پی نوشت

    1. میزان الحکمه، ج 7، ص 459.
    2. نهج البلاغه، تصحیح: صبحی الصالح، نامه ی 59.
    3. ...و فراغک قبل شغلک (مکارم الأخلاق، ص 459).
    4. تصنیف غرر الحکم، ص 473.
    5. نهج البلاغه، خطبه ی 86.

    نويسنده: جواد محدّثی

    نورپورتال