مرتبط با:همت و کار مضاعف در مبارزه با فقر و فساد
|
پنجره‌های پاك |
|
پاسخ: البته پدر و مادر نسبت به انسان حق عظیمی دارند و خداوند در قرآن كریم بعد از مسئلة توحید، احسان به پدر و مادر و نیكی به آن‌ها را مطرح نموده كه از مهمترین وظایف فرد مسلمان است. در سورة نساء آیة سی و شش آمده است: «و اعبدوا الله و لاتشركوا به شیئاً و بالوالدین احسانآً» یعنی «خدای یكتا را بپرستید و هیچ چیزی را شریك وی نگیرید و نسبت به پدر و مادر نیكی و مهربانی كنید.» و اطاعت امر پدر و مادر تا آنجا لازم است كه در رساله‌های عملیه آمده است:«اگر پدر و مادر به فرزند خود امر كند كه نماز را به جماعت بخواند، چون اطاعات پدر و مادر واجب است، بنابراحتیاط واجب باید نماز را به جماعت خواند و قصد استحباب نماید.1» و هم‌چنین زن در بعضی از موارد باید از شوهر خود اطاعت كند.اما هم‌چنان كه در آیة كریمه شاهد هستیم، خداوند قبل از دستور به نیكی به والدین، مسئلة اطاعت و عبادت خود را بیان نموده است؛ یعنی حق خداوند بالاتر و برتر از حق هركسی حتی پدر و مادر است. لذا اگر دستور پدر یا مادر و یا حتی شوهر بر خلاف فرمان خداوند باشد، بر انسان واجب است كه دستور خدا را اطاعت كند و قرآن هم می فرماید:« و ان جاهداك علی ان تشرك بی ما لیس لك به علم فلا تطعهما و صاحبهما فی‌الدنیا معروفاً و اتبع سبیل من اناب الی ثم الی مرجعكم فاُنبئكم بما كنتم تعملون»2 یعنی «اگر پدر و مادر تو را بر شرك به خدا كه آن را حق نمی‌دانی وادار كنند، در این صورت دیگر امر آن‌ها را اطاعت مكن، ولیكن در دنیا با آن‌ها به حسن خلق مصاحبت كن و از راه آن كس كه به درگاه خدا رجوع و انابه‌اش بسیار است، پیروی كن كه پس از مرگ رجوع شما به سوی من است و من شما را به پاداش اعمالتان آگاه خواهم ساخت.» شما نگویید كه آیه فرموده فقط در شرك اطاعت مكن، ولی آرایش و بدحجابی كه شرك نیست؟! علامه طباطبایی(ره) در ترجمة فارسی تفسیرالمیزان در ذیل آیه بیست و سه سورة بنی‌اسرائیل می‌فرماید: «برگشت تمامی گناهان به شرك است، زیرا اگر انسان، غیر خدا یعنی شیطان‌های جنی و انسی و یا هوای نفس و یا جهل را اطاعت نكند، هرگز اقدام به هیچ معصیتی نمی‌كند و هیچ امر و نهی‌ای را از خدا نافرمانی نمی‌كند، پس هرگناهی، اطاعتی است از غیر خدا3» هم‌چنین ایشان در ذیل همین آیة سوره لقمان می‌فرمایند:«برانسان واجب است كه در امور دنیوی، نه در احكام شرعی كه راه خداست، با پدر و مادر خود به طور پسندیده و متعارف مصاحبت كند ... نه خلاف دین،كه نباید به خاطر پدر و مادر از آن چشم پوشید، چون راه سعادت ابدی است، پس اگر پدر و مادر از آن‌هایی باشند كه به خدا رجوع دارند، باید راه آن دو را پیروی كند وگرنه راه غیر آن دو [راه كسانی را] كه با خدا انابه دارند ... اگر پدر و مادر با خدا بودند، باید راهشان را پیروی كنی و گرنه اطاعتشان بر تو واجب نیست و باید راه غیر آن دو را یعنی راه كسانی را كه با خدا هستند، پیروی نمایی. 4» پس اگر پدر و مادر كه احسان و اطاعت آن‌ها بعد از مسئلة توحید، واجب ترین واجبات است(هم‌چنان‌كه مسئلة عقوق بعد از شرك ورزیدن به خدا از بزرگترین گناهان كبیره است5) به طور یقین در مورد دیگر افراد مثل شوهر هم، مانند پدر و مادر اطاعتشان در اموری كه خلاف احكام شرع است و منجر به نافرمانی خدای متعال است، روا نیست. اصلاً مرد سالم، غیرتش اجازه نمی‌دهد كه زن و دختر خود را در برابر دیدگان نامحرمان جلوه دهد و هوسرانان به چشم شهوترانی به آن‌ها بنگرند. رسول اكرم(ص) می‌فرمایند: «مردی كه غیرت ندارد، قلبش همچون قلب كفار سیاه و تاریك است» در حدیث دیگری است كه «هر كس باید خود و خانوادة خود را حفظ كند تا به پرتگاه‌های هلاكت نیفتد.» و یكی از این موارد، مسئلة حجاب است كه هركس باید خانوادة خود را در این‌باره حفظ كند و مسئول حجاب آن‌ها باشد و به قول قرآن كریم:«یا ایها الّذین امنوا قوا انفسكم و اهلیكم ناراً»6 یعنی «ای كسانی كه ایمان آورده‌اید، خودتان و خانواده‌تان را از آتش دوزخ نگاه دارید» كه با این تعبیر، غیرت مردم هم معنا می‌یابد. توجه به این مطلب كه قرآن كریم هم در انتهای سورة عنكبوت آیة پانزده، متذكر شده، واقعاً تكان‌دهنده است كه درآخر، بازگشت ما به سوی خداست. همین پدر و شوهر و دوست و ... كه به خاطر خوش آمد و رضایت آن‌ها، حاضر به انجام هرگونه گناه و مخالفت با خدای منان می‌شویم، بعد از مرگ فقط حداكثر انسان را تا بالای قبرش می‌توانند همراهی كنند و بعد از آن انسان می‌ماند و اعمالش و در آنجا آیا واقعاً این عذر ما را می‌پذیرند كه برای اطاعت از پدر یا شوهر، بی‌حجابی و گناه كردیم!! در حالی‌كه خود خداوند فرموده در احكام شرع فقط باید مرا اطاعت كنید. دیدار آشنا>شماره 50 |
سؤال:
نویسندگان :