مرتبط با:همت و کار مضاعف در مبارزه با فقر و فساد
|
|
|
چگونه مىتوان بين حديث معروف فاطمه زهرا (س)
كه مىفرمايند: «بهترين زن كسى است كه مردى او را نبيند و او مردى را
نبيند» و انجام وظايف اجتماعى جمع كرد؟
ممكن است در اين حديث اشاره به زنانى باشد كه مسؤوليتخاصى در جوامع نداشتند . لذا خود فاطمه زهرا (س) هم، زمانى كه احساس مسؤوليت فرمودند، هم به مسجد رفتند براى خطبه خواندن و هم براى كمك كردن به پدر بزرگوارشان - هنگامى كه پيشانيشان شكسته بود به ميدان جنگ احد رفتند; و دختران حضرت فاطمه زهرا (س) هم در مواقع مختلف اقدام به خواندن خطبه كردند، در كربلا، در كوفه، در شام، در مدينه . مجموع اينها نشان مىدهد، وقتى زنان مسؤوليتى بر عهده گرفتند، مىتوانند در صحنه اجتماع ظاهر شوند; منتها با رعايت تمام جهات شرعى در اجتماع . آيا در ادله موجود جهت استنباط احكام پوشش زن در برابر نامحرم به رنگ پوشش تصريح يا اشاره شده است؟ اگر هست، خواهشمنديم جهت آشنايى خواهران بيان فرماييد . پوشش زن رنگ خاصى ندارد و الان هم در ميان مسلمانهايى كه مقيد به حجاب هستند در بلاد مختلف، رنگهاى مختلفى معمول شده است; ولى شك نيست پوشش زن بايد طورى باشد كه رنگ آن مايه تحريك ديگران نشود و همان طور كه مردان غالبا در لباسها و پوشش خود رنگهاى سنگين انتخاب و از رنگهاى جلف پرهيز مىكنند و آن را به بچهها واگذار مىكنند، زنان هم در صحنه اجتماع كه ظاهر مىشوند، بايد مثل مردان از رنگهاى سنگين استفاده كنند كه منشا مفاسد نشود . در مورد كيفيتحجاب همسران پيامبر و ائمه معصومين (ع) مطالبى بفرماييد . آيا حضرت صديقه طاهره و زينب كبرى (س) از چادر استفاده مىكردند؟ چادر به صورتى كه در ميان ايرانيان معمول است - چادر بلند كه تا پايين پا مىرسد - در ميان جامعه عربها معمول نبوده، ولى چيزى شبيه نيمه چادر رايجبود كه ظاهرا منظور از «جلباب» هم كه در آيات قرآن آمده، اشاره به همين است . چيزى نه مثل مقنعه و روسرى كوتاه و نه مثل چادر ما خيلى بلند; اين چادر شايد تا كمر و كمى پايينتر مىرسيده است و آن بزرگواران از آن استفاده مىكردند . عربها چيزى داشتند به نام «درع» كه پيراهن وسيع است و «ملحفه» كه همان چادر بوده است و مقنعه . از روايات استفاده مىشود اين بزرگواران هر سه پوشش فوق را داشتند . مقنعه را سر مىكردند و درع هم پيراهن وسيع بوده كه تا پشت پا مىرسيده و آستينهايش بلند و گشاد بوده و ملحفه آن چادرى بوده كه به خودشان مىپيچند . در آداب نماز گزار هم آمده كه زن در موقع نماز اگر بخواهد حجاب كاملى داشته باشد، از مقنعه و درع و ملحفه استفاده كند . در مورد پوشش صورت توضيحاتى بفرماييد و اينكه سيره و روش زنان الگو در صدر اسلام براى پوشش صورت چگونه بوده است؟ از روايات اسلامى استفاده مىشود كه گاهى پوشش صورت در ميان زنان مسلمان بوده است و گاهى نبوده . گاهى نقاب داشتند و گاهى نداشتند; مثلا در حديثى داريم كه حضرت باقر (ع) موقع طواف زنى را ديد كه نقاب به صورت انداخته - چون مىدانيم در موقع احرام يكى از چيزهايى كه زن بايد از آن پرهيز كند، پوشاندن صورت است، كما اينكه مردها نبايد سرشان پوشيده باشد - امام باقر (ع) اشاره كردند به ايشان نقاب را از صورت بردار كه احرام زن در صورت او است . خود اينكه در روايات احرام آمده كه زن صورت خود را نپوشاند، دليل بر اين است كه پوشاندن صورت در ميان زنها بوده . اگر وجود نداشت، ديگر اصرارى نبود اين مساله در محرمات احرام بيايد . اين دليل بر اين است كه عده زيادى از زنان صورت خود را مىپوشاندند; ولى در عين حال زنانى هم بودند كه صورت را نمىپوشاندند; چون در روايات داريم فلان شخصيت اسلام فلان زن را ديد و شناخت . احتمالا صورت اين خانم باز بوده كه شناخته شده . از مجموع روايات اسلامى استفاده مىشود كه صورت و كفين در استعمال حجاب استثنا هستند . حالا اگر كسانى بخواهند رعايتبكنند و اين دو موضع را بپوشانند، كسى مانع آنها نخواهد بود . زنان يهودى و مسيحى در جامعه صدر اسلام چگونه پوششى داشتند و برخورد حكومت اسلامى با آنها چگونه بوده است؟ از تاريخ استفاده مىشود كه آنها هم نوعى حجاب داشتند . منتها حجابهاى آنان با حجابهاى مسلمين فرق داشته . شايد اينكه در روايات اسلامى داريم كنيزها واجب نيستسرشان را بپوشانند، به خاطر اين بوده كه اينان مسلمان نبودند، تحتحكومت اسلامى آمدند و حجاب را در تمام بدن رعايت مىكنند، منتها در موهاى سر رعايت نمىكردند . اين در حالى است كه ما مىبينيم بعضى از اهل كتاب هم پوشش سر را رعايت مىكردند . در مورد حكومت اسلامى كه نسبتبه اينها چگونه رفتار كردند، به يقين حكومت اسلامى، فشار زيادى روى اهل كتاب و اهل ذمه نداشته و شايد در ميان آنها زنانى بودند كه موهاى خود را نمىپوشاندند و در اجتماع ظاهر مىشدند; ولى گاهى مىشود اگر تبعيضى ميان زنان مسلمان و غير مسلمان در يك جامعه واقع شود، به عنوان ثانوى، منشا مشكلات مىشود; مثل زنان عصر ما، حكومت اسلامى مىتواند از آنها هم بخواهد براى رعايت احترام جامعه اسلامى و همرنگ شدن با مسلمين و براى اينكه در محيط تبعيضى نباشد، احتراما ارزشهاى كشورى را كه در آن زندگى مىكنند، رعايت كنند كه يكى از آن ارزشها حجاب است . ناصر مكارم شيرازي |
نویسندگان :