اسراف و آثار آن در كلام امامان

حضرت رضا علیه السلام شخصی را مشاهده كردند كه میوه‌ای را كاملاً نخورد و آن را از منزل خود به دور انداخت. امام علیه السلام ناراحت شدند و فرمودند: چرا این كار را انجام دادی اگر شما بی نیاز هستید به افراد نیازمند در جامعه اطعام كنید.كافی /6/297

1- كمترین اسراف 

قال الصادق علیه السلام: ادنی الاسراف هراقة فضل الانأ و ابتذال ثوب الصون و القأ النوی. وسائل / 3 / 384

كمترین دور ریختن باقی ماند غذا در ظرف و بد نگه‌داشتن و دم دستی كردن لباس نو و دور انداختن هسته‌ی خرماست [یعنی اكر از هسته‌ی خرما هم بشود استفاده‌ای كرد، نباید آن را دور انداخت]

2- نشانه‌های اسراف كننده

قال الصادق علیه السلام: للمسرف ثلاث علامات یشتری ما لیس له و یلبس ما لیس له و یأكل ما لیس له. بحار / 72 / 206

اسراف‌گر سه نشانه دارد، چیزی كه مناسبش نیست می‌خرد و چیزی كه مناسبش نیست می‌پوشد و چیزی كه مناسبش نیست می‌خورد.

3- مفهوم اسراف 

قال الصادق علیه السلام: لیس فیما اصلح البدن اسراف... انّما الاسراف فیما اتلف المال و اضرّ بالبدن. بحار / 75 / 303

اسراف در چیزی كه موجب سلامتی و صحت بدن می‌شود نیست بلكه اسراف در آن چیزی است كه موجب از بین رفتن مال و ضرر رسیدن به بدن می‌شود.

4- اسراف از برنامه‌های شیطان

قال العسكری علیه السلام:... علیك بالاقتصاد و ایاك و الاسراف فانه من فعل الشیطنة.غرر الحكم / 5188

سفارشت می‌كنم به میانه‌روی و بازت می‌دارم از اسراف و زیاده‌روی چراكه آن از كارهای شیطانی است

5- آثار اسراف 

• الف- زوال نعمت؛ قال الكاظم علیه السلام: من بذّر و اسرف زالت عنه النعمة. بحار/78/327

هركه ریخت و پاش و اسراف كند نعمت از دستش می‌رود.

• ب- نابود كننده‌ی فراوانی؛ قال علی علیه السلام: الاسراف یغنی الجزیل. غرر الحكم / 335
• ج- اندك شدن بركت؛ قال الصادق علیه السلام: انّ مع الاسراف قلّة البركة.وسائل /10/261

اسراف كم شدن بركت را به همراه دارد

• د- عدم ستایش و ترحم به او؛ قال علی علیه السلام: ذر السرف فانّ المسرف لا یحمد جوده و لا یرحم فقره. بحار / 50 / 292

اسراف را كنار بگذار كه  بخشش اسراف‌گر مورد ستایش قرار نمی‌گیرد و اگر فقیر شود مورد ترحم واقع نمی‌شود.

6- عدم صدق اسراف در كارهای نیك 

قال علی علیه السلام: الاسراف مذموم فی كل شی ء الاّ فی افعال البرّ.غررالحكم /1 / 83

اسراف كردن در هر چیزی زشت است بجز در كار خوب [كار خوب كردن حد و اندازه ندارد].

7- نمونه ی اسراف 

قال الصادق علیه السلام: انّما السرف ان تجعل ثوب صونك ثوب بذلتك. مكارم الاخلاق / 117

اسراف این است كه لباس خوبت را به لباس روزانه‌‌ی خود تبدیل كنی [یعنی لباس نو و لباس بیرون خود را به لباس دم دستی بدل كنی]