علت غیبت امام زمان (علیه السلام) چیست؟

بنابر آنچه در برخی از روایات آمده است، علت واقعی غیبت امام زمان (علیه السلام) بر ما پوشیده است کمال الدین و تمام النعمة، ص 482.; در عین حال با استفاده از روایات به عواملی چند در این زمینه پی می بریم:

1 ـ امتحان و آزمایش:

غیبت آن حضرت سبب می شود تا نفاق پنهان عده ای آشکار شود، و ایمان حقیقی محبان و شیعیان واقعی امام (علیه السلام) در کوره ی ولایت امام غایب (علیه السلام) از ناخالصی ها و دورویی ها جدا و پاک گردد و مؤمن از منافق تمیز داده شود.

حضرت موسی بن جعفر (علیه السلام) می فرماید: «هنگامی که پنجمین فرزند امام هفتم (علیه السلام) غایب شد، مواظب دین خویش باشید، تا مبادا کسی شما را از دین خارج کند! ای پسرک من! برای صاحب الامر بناچار غیبتی خواهد بود، به طوری که عده ای از مؤمنان از عقیده ی خود بر می گردند، همانا خدا به وسیله ی غیبت، بندگانش را امتحان می نماید.»بحارالانوار، ج 51، ص 113.

2 ـ بیعت نکردن با ستمکاران:

حسن فضّال می گوید: علی بن موسی الرضا (علیه السلام) فرمود: «گویا شیعیان را می بینم که هنگام مرگ سومین فرزندم (امام حسن عسکری (علیه السلام)) در جست و جوی امام خود همه جا را می گردند، اما او را نمی یابند.» عرض کردم: به چه دلیل؟ فرمود: «زیرا امامشان غایب می شود.» عرض کردم: چرا غایب می شود؟ فرمود: «برای این که وقتی با شمشیر قیام نمود بیعت کسی در گردنش نباشد.» بحارالانوار، ج 51، ص 113.

3 ـ حفظ جان حضرت:

زراره می گوید: حضرت امام صادق (علیه السلام) فرمود: «ای زراره! قائم ما ناچار است که غیبت کند.» عرض کردم: برای چه؟ فرمود: «از جان خود بیم و ترس دارد.» پس حضرت با دست به شکم خود اشاره کرد اثبات الهداة، ج 6، ص 437.

امام زمان (علیه السلام) از کشته شدن و مرگ بیم و هراس ندارند، بلکه حفظ جان ایشان به خاطر این است که مبادا پرچمِ هدایت زمین بماند، و رشته ی هدایتی که به پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه وآله وسلم) متصل است، قطع شود.