حسين بن على عليه السّلام فرمود:من كُشته اشكم . هيچ مؤ منى مرا ياد نمى كند مگر آنكه (بخاطر مصيبتهايم ) گريه مى كند.بحارالانوار، ج 44، ص 279

 ماه محرم ، اگر بااين عنوان در قرآن مجيد نيامده است . و ليكن در قرآن ، آيات چندى است كه دربارهماه هاى حرام و لزوم حرمت آن ها نازل شده است . ماهمحرم نيز از جمله ماه هاى حراماست كه در آيات قرآن كريم به آن ها پرداخته شده است .
 در اين جا آيه هايىرا كه درباره ماه هاى حرام وارد شده اند، اشاره كرده و به ترجمه و شرح اجمالى آن ها مىپردازيم :
  1- جعل الله الكعبة البيت الحرام قياما للناس و الشهرالحرام و الهدى و ...
 خداوند متعال ، كعبهرا كه خانه حرام است و هم چنين ماه حرام و قربانى را براىبرپايى مردم (و معيشت آنان ) قرار داده است
 دراين آيه ، خداوند متعال فلسفه حرمت حج و ماه حرام را بيان نموده است و آن ، عبارتاستاز معيشت و امنيت مردم در پناه آن ها و تاثير آن ها  بر اصلاح جامعه .
 اگرمردم ، حرمت خانه خدا و ماه هاى حرام را نگه نداند و دائم در جنگ ، تجاوز و حرمتشكنىباشند، همانند اقوام و ملل پيشين به نابودى و هلاكت خواهند رسيد و با دست خود،يكديگر را به فنا و فراموشى مى سپارند.
 امنيت و آسايش مردمدر ماه هاى حرام و ايام حج ، موجب تقويت روابطاجتماعى و انسانى شده و مردم را به هم دلى و هم سويىسوق مى دهد و آنان را از پراكندگىو خوارى ، به عزت و سربلندى مى رساند.
  2- يا ايها الذين آمنوا لا تحلوا شعائر الله و لا الشهرالحرام ...
 اى كسانى كه ايمانآورده ايد، شعائر الهى و ماه حرام را بر خود حلال و مباحنسازيد.
 اين آيه ، بنا بهنقل برخى از مفسران در روز فتح مكه ، خطاب بهمسلمانان فاتح نازل شدو به آنان فرمان داد كه پس ازپيروزى بر مشركان ، شعائر الهى و ماه هاى حرام راناديده نگيرند و بسان گذشته ،نسبت به آن ها پاى بند و متعهد باشند.
 بنابراين ،اگر آنان به مشركانى برسند كه آداب جاهليت را در زيارت خانه خدا انجام مى دهند،نسبتبه آنان عصبانى نشده و آنان را به قتل نرسانند. زيرا در خانه امن الهى و درماهحرام قرار دارند.
  3- فسيحوا فى الارض اربعة اشهر و اعلموا انكم غير معجزى الله و ان الله مخزى الكافرين .
 چهار ماه (به دور ازجنگ و خون ريزى ) در زمين سير و سياحت كنيد (و مراسم حج خودرا به راحتى به جاى آوريد) و بدانيد كه شماها نمىتوانيد بازدارنده از خواست خداباشيد و به درستى كه خداوند متعال ، كافران را خوارمى كند.
 در اين آيه ، خداوندسبحان مردم را در استفاده بهينه از ماه هاى حرام ، از جمله سير و سياحت ، زيارت وانجام مراسم حج فرا خواند و آنان را به اين امرتشويق كرده است و يادآورى نمود كهاگر بدخواهان و كافران بخواهند اين آزادى را ازمردم بگيرند، از سوى خداوند متعالبه خوارى و نابودى مبتلا مى گردند.
4- يسئلونك عن الشهر الحرام قتال فيه ، قل قتال فيه كبير و صد عن سبيل الله و كفر و به و المسجد الحرام و اخراج اهله منه اكبر عند الله ، و الفتنه اكبر من القتل ...
 (اى محمد) از تودرباره جنگ در ماه حرام پرسش مى كنند، در پاسخ آنان بگو: جنگ و درگيرى در اين ماه ،( گناهى ) بزرگ و بازدارنده از راه خدا و موجبكفر به (نعمت هاى ) خدا و مسجدالحرام است . (ولى ) اخراج اهالى (مسلمان) اين شهر، در نزد خدا گناهش بزرگتر است و دسيسهكردن مشركان از جهت گناه بزرگتر از قتل است .
 اين آيه ، به صراحتتمام حرمت ماه حرام را بيان كرده است و واجبالاحترام بودن آن را به همه انسان ها گوش فرموده است .
 از سياق آيه دانستهمى شود كه كافران و مشركان قريش نيز براى ماه هاى حرام ، احترام ويژه اى قائل بوده و جنگ ودرگيرى را در آن ها ناروا مى شمردند.
 شاءننزول اين آيه درباره دسته اى از مسلمانان به فرماندهى عبدالله بن جحش اسدى است كهبراىرديابى و تعقيب كاروانى از قريش ، مرتكب كشتن يكى از مشركان در ماه حرامشدند.
 ماجرا از اين قراربود كه دو ماه پيش از جنگ بدر، يك دسته هفت نفرى از مسلمانان براى تعقيب كاروانى ازمشركان كه از شام عازم مكه بود، از سوى پيامبر صلىالله عليه و آله و سلم ماءموريتيافتند.
 آنان ، كاروان رايافته و پنداشته بودند كه در روزهاى آخر جمادى الآخر بسرمى برند و هنوز ماه رجب كه يكى از ماه هاى حراماست ، فرا نرسيده است .
 به همين جهت بامشركان درگير شده و در اين ميان ، يك تن از مشركان به نام عمرو بن حضرمىكشته و دو نفر ديگر به نام هاى حكم بن كيسان و عبدالله بن مغيره ، اسير شدند و يكىاز آنان به نام مغيرة بن عثمان ، از چنگ مسلمانانگريخت و اين خبر ناگوار را بهمشركان مكه رسانيد.
 جنگجويان مسلمان ،اسيران و غنايم را به مدينه منتقل كرده و ماجرا را بهعرض پيامبر صلى الله عليه و آله و سلمرسانيدند. پيامبر صلى الله عليه وآله و سلم از كردار آنان ناراحت شد و آنان رانكوهش كرد و فرمود: به خدا سوگندمن شما را امر به جنگ با آنان نكرده بودم .
 جنگجويان چونناخرسندى پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم را ديدند، از كرده خودپشيمان شدند.
 مشركان ، اين حادثهرا دست آويزى قرار داده و پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم و مسلمانان رامتهم به حرمت شكنى ماه حرام نمودند.
 آنان ، پيكىبه نزد رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم در مدينه اعزام كرده و به صورت اعتراض وانتقادبه آن حضرت گفتند: آيا در ماه حرام ، جنگ و نبرد جايز است ؟
 در پاسخ آنان، نازل شد و جواب آنان را به روشنى بيان كرد.
 خداوند متعال بهآنان پاسخ داد كه جنگ در اين ماه حرام است ولى شمانيز حرمت شكنى كرده و اهالى مكه را به جرم مسلمانىاز خانه و شهرشان كه براى همهبايد محل امن و آسايش باشد، اخراج نموديد. گناه دسيسههاى شما بزرگتر و بيشتر است ازكشته شدن يك نفر مشرك به طور اشتباهى در نبرد بامسلمانان .