ذات مقدس اشياء را از عدم به وجود آورده است

پس در اين فرمايش باز امام عليه‏السلام بيان مي‏فرمايد که    [ صفحه 457]   ازليت همانطور که با حدوث منافات دارد باز منافات دارد با ذاتي که امتناع ندارد از اينکه انشاء شود يعني مخلوق شود يعني ممکن است و ممکن الذات است، يعني ديگري او را موجود کند نظير انشاء نفس صور علميه را و صور خارجيه را در نفس که منشاءات نفس مي‏باشند و حقيقت انشاء همان ايجاد است در قبال اخبار که فقط خبر مي‏دهد و لهذا در صيغه‏ي عقد که علقه‏ي زوجيت را ايجاد مي‏کند بايد قصد انشاء داشته باشد و فرق بين انشاء و اخبار را بداند و الا اگر مجري عقد ندانست که انشاء و اخبار فرقش چيست مشکل است که عقد واقع شود و اگر نفس قوت پيدا کند بواسطه‏ي عبادات و مجاهدات و رياضت همان منشأ را در عالم خارج ايجاد کند و کراماتيکه از کملين به عرصه ظهور رسيده و مي‏رسد تمام از راه قوت نفس است که موجود ذهني را در عالم خارج ايجاد مي‏کند. و بالجمله ذاتيکه اباء و امتناع دارد از اينکه انشاء شود و مخلوق شود و ممکن الذات است يعني طرفين وجود و عدم در مرتبه‏ي ذات او يکسان است و خود او ممکن الوجود است او چگونه مي‏تواند انشاء موجودات و اشياء بنمايد يعني ايجاد و خلقت و از عدم بوجود آوردن کار موجودي است که خود او ازلي باشد. ابن ابي‏العوجاء بامام ششم عليه‏السلام عرض کرد اليس تزعم ان الله خالق کل شي‏ء آيا نه اين است که خداوند خالق همه‏ي موجودات است، امام فرمودند: چنين است. گفت: انا اخلق منهم، خلق مي‏کنم. فقاله: کيف تخلق؟ چگونه خلق مي‏کني؟   [ صفحه 458]   فقال له: احدث في الموضع، ثم البث عنه فبصير روايا. گفت در موضعي قضاء حاجت مي‏کنم پس از چند کرمهائي بوجود مي‏آيند، فاکون انا الذي خلقها، گفت پس من خالق آنها هستم. فقال ابو عبدالله اليس خالق الشي‏ء يعرف کم خلقه. امام فرمودند: آيا خالق شي‏ء مخلوق خودش را نمي‏شناسد؟ گفت چرا. قال عليه‏السلام: فتعرف الذکر منها من الانثي و تعرف کم عمرها؟ فسکت. امام فرمود: مي‏شناسي کدام مذکر است و کدام ماده است و چه مقدار عمر مي‏کند ساکت شد و جواب نداد پس خلقت و از عدم بوجود آوردن کار خداست‏ در بعضي از سفرها مولي اميرالمؤمنين رسيدند بوادئي که مورچه زيادي در آن بيابان و وادي بود يکي از اصحاب گفت سبحان محصيها پاک و منزه است خدائي که عدد اينها را مي‏داند. فرمود: عدد اينها را من مي‏دانم بگو سبحان بارئها و خالقها، پاک و منزه است آنکه خالق اينهاست. ان قلت علي ما ذکرت ان الخالق منحصر بذاته تبارک و تعالي فما معني الآيه الشريفه حيث يقول الله عز و جل تبارک الله احسن الخالقين و يفهم من الآيه الشريفه ان في عباده يکون خالقين. قلت: سئل فتح بن يزيد الجرجاني قال قلت: لابي الحسن (ع) هل غير الخالق الجليل خالق؟ قال عليه‏السلام: ان الله تبارک و تعالي يقول تبارک الله احسن الخالقين فاخبر ان في عباده خالقين و غير خالقين منهم عيسي خلق من    [ صفحه 459]   الطين کهيئه الطير باذن الله فنفخ فيه فصار طيرا باذن الله. و السامري خلق لهم عجلا جسدا له خوار انتهي... اقول: هر صانعي که بخواهد مصنوعي بسازد محتاج است بماده و شي‏ء که از او بسازد مثلا محتاج است که از طين عيسي عليه‏السلام مرغ بسازد، بعد هم باذن خدا در او بدمد تا پرواز کند. و يا موسي ابن عمران بايد عصائي باشد و عصا را باذن خدا بيندازد تا اژدها شود فرق ندارد نجار بايد چوب و ميخ و ابزار ديگري از تيشه و غير تيشه باشد تا ميز و درب، و پنجره بسازد و هکذا تمام صنايع عالم صانع آنها احتياج دارد بابزار زيادي لکن صانع حکيم جل جلاله منشي الاشياء در همان حديث فتح ابن‏يزيد امام فرمود: لکنه المنشي‏ء قرن من جسمه و صوره - و شيئه و بينه - الحديث خداوند شيي‏ء الاشياء بماهيتها و صانع کل شي‏ء فمن شي‏ء صنع و صانع العالم لا من شي‏ء ابتدع. قال اميرالمؤمنين عليه‏السلام: الحمد لله الواحد الاحد الصمد المنفرد الذي لا من شي‏ء کان و لا من شي‏ء خلق ما کان و کل صانع شي‏ء فمن شي‏ء صنع والله لا من شي‏ء صنع ما خلق. و قال ابوجعفر عليه‏السلام: ان الله تبارک و تعالي لم يزل عالما قديما خلق الاشياء لا من شي‏ء. و قال الصادق عليه‏السلام في الربوبيه العظمي و الالهيه الکبري لا يکون الشي‏ء لا من شي‏ء و لا ينقل من جوهريته الي جوهر آخر الا الله و لا ينقل الشي‏ء من الوجود الي العدم الا الله. و في الدعاء الجوشن الکبير يا من خلق الاشياء من العدم و اگر کسي    [ صفحه 460]   گمان کند که خداوند موجودات را از شي‏ء خلق کرده کافر است چون لازمه‏اش قول و گفتن باصول ازليه است و اينکه با خداوند چيز ديگري بوده ازلي. قال الباقر عليه‏السلام: ان الله تبارک و تعالي لم يزل عالما قديما خلق الاشياء لا من شي‏ء و من زعم ان الله عز و جل خلق الاشياء من شي‏ء فقد کفر لانه لو کان ذالک الشي‏ء الذي خلق الاشياء منه قديما معه في ازليته و هويته کان ذالک ازليا بل خلق الله عز و جل الاشياء کلها لا من شي‏ء.

دوشنبه 2 آذر 1388  نظرات : 0