ماه محرم در روايات
درباره ماه محرم ، روايات فراوانى در منابع روايى شيعه و اهل سنت
وارد شده اند و اين ماه را از ابعاد گوناگون مورد بررسى قرار داده اند
.
اهم
موضوعاتى كه در اين روايات به آن ها پرداخته شده است عبارتند از: برخى از
رويدادهايى كه در اين ماه واقع شده اند، حرام بودن اين ماه پيش از اسلام و تنفيذ آن
از سوى اسلام ، اعمال و عباداتى كه انجام آنها در اين ماه داراى ثواب و پاداش زيادى
است . مانند روزه ، نماز، شب زنده دارى ، مناجات و نيايش و سوگوارى براى اباعبدالله
الحسين عليه السلام
.
پرداختن به تمامى احاديث و روايات مربوطه ، از ظرفيت اين
مقوله خارج است و مستقلا تاليف ديگرى را مى طلبد. اما از باب نمونه و تبريك جستن به
كلام معصومين عليه السلام چند حديث را در اين جا نقل مى كنيم
:
1- عن اميرالمؤ منين عليه السلام فى حديث : ان رسول الله صلى الله
عليه و آله و سلم لما ثقل فى مرضه ، قال : ان السنة اثنى عشر شهرا، منها اربعة حرم
.
قال ثم قال بيده : فذلك رجب مفرد، و ذو القعده و ذوالحجة و المحرم ثلاثة
متواليات
اميرالمؤ منان على عليه السلام فرمود:
آن گاه
كه بيمارى پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و سلم سنگين شده بود، آن حضرت فرمود: هر
سالى از دوازده ماه تشكيل مى يابد كه چهار ماه از آنها، حرام مى باشد
.
آن گاه
پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم با اشاره به دستان مباركش فرمود: اين چهار ماه
حرام عبارتند از: رجب كه منفرد واقع شد و ذى قعده ، ذى حجه و محرم كه پشت سر هم
قرار گرفته اند
.
2- عن النبى صلى الله عليه و آله و سلم
انه قال : تصلى اول ليلة من المحرم ركعتين ، تقراء فى الاولى فاتحة الكتاب و سورة
الاءنعام و فى الركعة الثانية فاتحة الكتاب و سورة يس
.
پيامبر گرامى اسلام فرمود: در شب اول ماه محرم
، دو ركعت نماز به جاى آورديد و در ركعت اول ، سوره فاتحه و سوره انعام ، و در ركعت
دوم سوره فاتحه و ياسين را قرائت كنيد
.
3- عن النبى صلى
الله عليه و آله و سلم انه قال : ان فى المحرم ليلة شريفة و هى اول ليلة ، من صلى
فيها ماءة ركعة الحمد و قل هو الله احد و يسلم آخر كل تشهد، و صام صبيحة اليوم و هو
اول يوم من المحرم كان ممن يدوم عليه الخير سنة و لايزال محفوظا من الفتنة الى
القابل ، و ان مات ذلك صار الى الجنة ان شاءالله
.
پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم فرمود: در
ماه محرم ، شبى شريف است . آن شب ، شب اول اين ماه است . هر كس در اين شب صد ركعت
نماز به جاى آورد كه در هر ركعت آن سوره حمد و سوره قل هو الله احد را قرائت كند و
در آخر هر تشهدى سلام دهد و روز آن را كه روز اول ماه محرم است ، روزه بگيرد، براى
چنين شخصى در تمام سال ، خير و خوبى تداوم مى يابد و تا سال بعد از هر فتنه اى
محفوظ خواهد ماند و اگر در اين روز از بين بميرد،
ان شاءالله وارد بهشت مى
گردد
.
4- عن النبى صلى الله عليه و آله و سلم انه قال : من
صام يوما من المحرم فله بكل يوم ثلاثون يوما
.
پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم فرمود:
هر
كس يك روز از ماه محرم را روزه بگيرد، براى او در برابر هر روز، سى روز پاداش منظور
مى گردد
.
5- قال على عليه السلام : ان استطعت ان تحافظ على
ليلة الفطر و ليلة النحر
و اول من المحرم و ليلة عاشورا و اول ليلة من رجب و ليلة
النصف من شعبان ، فافعل و اكثر فيهن من الدعاء و الصلاة و تلاوة القرآن
.
حضرت على عليه السلام فرمود: اگر توانايى شب
زنده دارى در شب عيد فطر، شب عيد قربان ، شب اول ماه محرم ، شب عاشورا، شب اول رجب
و شب نيمه شعبان را دارى ، آن را بجاى آور و در اين شب ها براى زياد كردن دعا، نماز
و قرائت قرآن تلاش كن
.
6- عن الريان بن شبيب قال : دخلت
على الرضا عليه السلام فى اول يوم من المحرم فقال : يا ابن شبيب اصائم ؟ فقلت : لا
.
فقال : ان هذا اليوم هو اليوم الذى دعا فيه زكريا عليه السلام ربه فقال : رب لى من
لدنك ذرية طيبة انك سميع الدعا،
ريان بن شيب گفت
:
در نخستين روز ماه محرم به محضر امام رضا عليه السلام رسيدم . آن حضرت به من فرمود
:
اى پسر شبيب ، آيا امروز روزه دارى ؟ گفتم نه
!
فرمود: به راستى امروز، روزى است
كه حضرت زكريا عليه السلام در نزد پروردگارش دعا كرد و عرضه داشت : پروردگارا از
ساحت مقدست به من ذريه اى پاك عنايت كن چه اين كه تو شنونده هر دعايى . پس خداى
سبحان دعاى وى را اجابت كرد و به فرشته اى دستور داد كه خبر استجابتش را به زكريا
برساند. هنگامى كه زكريا براى اقامه نماز در محراب ايستاده بود، فرشته الهى بر او
وارد شد و به او گفت كه پروردگارت ، تو را به يحيى بشارت مى دهد
.
پس هر كس ، اين
روز را روزه بگيرد و سپس خداى خود را بخواند، خدا نيز او را اجابت نمايد، همانطورى
كه زكريا عليه السلام را اجابت فرمود
.
7- عن ابى عبدالله عليه السلام قال : من بات عند قبر الحسين عليه السلام ليلة عاشورا لقى الله يوم
القيامة ملطخا بدمه و كاءنما قتل معه فى عرصة كربلا
.
امام صادق عليه السلام فرمود: هر كسى كه در شب
عاشورا در مزار امام حسين عليه السلام بسر ببرد، و اين شب را در آن جا بيتوته كند
و به زيارت ، سوگوارى و عبادت بپردازد در قيامت خدا را در حالى ملاقات مى كند كه
به خون امام حسين عليه السلام آغشته است و گويا در ركاب آن حضرت در دشت كربلا به
شهادت رسيده است
.
لازم به يادآورى است كه در روز عاشورا حالت ويژه اى در نزد
شيعيان دارد و شايسته است كه همه مسلمانان و حقيقت جويان جهان در اين روز به
سوگوارى امام حسين عليه السلام و ياران شهيدش بپردازد. به همين جهت روايات فراوانى
وارد شده اند مبنى بر اين كه شيعيان در اين روز، به زندگى شخصى خويش (از قبيل كسب و
كار) نپردازند و چون دشمنان اهل بيت عليه السلام به خاطر شهادت امام حسين عليه
السلام در اين روز جشن گرفته و روزه مى گرفتند، محبان اهل بيت در غم و اندوه بسر
برند و به سوگوارى بپردازند و اين روز را روزه نگيرند و اگر روزه گرفتند، آن را با
نوشيدن آبى در بعد از ظهر افطار كنند
.
|