در فضيلت حضرت زهرا (س) روايات بسيارى آمده كه به چند دسته تقسيم مىشود:
از جمله رواياتى وجود دارد كه نشان مىدهد اطاعت از صدّيقه كبرى (س) بر همه مخلوقات و تمام أنبياء (عليهم السلام) واجب است.
از حضرت باقر (ع) چنين نقل شده است: وَ لَقَدْ كانَتْ عَلَيْها السلام مَفْرُوضَةَ الطاعَةِ عَلى جَميع مَنْ خَلَقَ الله مِنَ الْجِنَّ وَالأنْسِ وَالطَّيْرِ وَالْوَحْشِ وَالأنبِياءِ وَالملائِكَةِ...
و به تحقيق اطاعت از او [حضرت فاطمه زهرا (س)] بر تمام مخلوقات خداوند از جن، انس، پرندگان، حيوانات وحشى، انبياء و فرشتگان واجب بوده است
روايات ديگر از انتخاب شدن اهلبيت (عليهم السلام) توسط خداوند متعال خبر مىدهد در اين باره رسول الله (ص) به اميرالمؤمنين (ع) فرمودند:
اِنَّ الله عَزَّ وَ جَلَّ أَشْرَفَ عَلى الدُّنْيا فَاخْتارَنى مِنْها عَلى رِجالِ الْعالَمينَ، ثُمَّ اطَّلَعَ الثّانِيَةَ فَاخْتارَكَ عَلى رِجالِ الْعالَمينَ، ثُمَّ اطَّلَعَ الثّالِثَةَ فَاخْتارَ الأئمَّةَ مِنْ وُلْدِكَ عَلى رِجَالِ العَالَمِيْنَ ثُمَّ اطَّلَعَ الرّابِعَةَ فَاخْتَارَ فاطِمَةَ على نساء العالَمينَ (1).
بهراستى كه خداى متعال به دنيا نظرى كرد پس مرا از بين آن همه بر تمام مردان جهان انتخاب نمود، و در مرتبه دوم تو را (اى على) بر همه مردان جهان انتخاب كرد، و در مرتبه سوّم ائمّه هدى را بر جميع مردان برترى داد، سپس از ميان همه زنان عالم فاطمه زهرا (س) را انتخاب كرد
با توجّه به همتائى آن حضرت با پيامبر اكرم (ص) كه اين حديث به آن اشاره دارد، و همچنين فضيلت حضرت را بر جميع انبياء ثابت مىكند و به ضميمه ادلّهاى كه او را بر فرزندان معصومش برترى مىدهد، واضح است كه ايشان از جميع انبياء (عليهم السلام) افضل و بالاتر هستند.
در كتاب كمالالدين چنين آمده است:... ثُمَّ اطَّلَعَ إلى الأرْضِ إطّلاعةً ثالثةً فاخْتارَكِ و وَلَديْكِ... (2).
حسن و حسين عليهما السلام را انتخاب نمود(3).
و نظير آن، گفته خداى متعال است در حديث قدسى: يا مُحَمَّد إنّى خَلَقْتُكَ وَ خَلَقْتُ عَلِيّا وَ فاطِمَةَ وَالْحَسَن وَالْحُسَيْن مِنْ سِنْخِ نُورى وَ عَرَضْتُ وِلايَتَكُمْ عَلى اَهْلِ السَّمواتِ وَالأرَضينَ فَمَنْ قَبِلَها كانَ عِنْدى مِنَ الْمُؤْمِنينَ... (4).
اى محمّد، بهدرستى كه من تو را و على و فاطمه و حسن و حسين را از نور خود آفريدم، آنگاه ولايت شما را بر اهل آسمانها و زمينها عرضه كردم، پس هر كس آن را پذيرفت نزد من از مؤمنين خواهد بود) .
روايتى كه به طور صريح و آشكار فضيلت ايشان را ثابت مىكند. از فرمايش رسول اكرم (ص) است كه:
ما تَكامَلَتِ النُّبُوَّةُ لِنَبِىِّ حَتّى أَقَرَّ بِفَضْلِها وَ مُحَبَّتِها (5).
نبوّت و پيامبرى براى هيچ پيغمبرى كامل نمىشود مگر اينكه به محبّت و فضيلت فاطمه زهرا (س) اقرار داشته باشد
فاطمه زهرا (س) از تمام انبياء بجز رسول اكرم (ص) بالاتر است چون پيامبر اسلام (ص) آن بزرگوار را پاره تن خود معرفى كردند(6).
و هنگامى كه رسول گرامى اسلام (ص) از تمام انبياء افضل و برتر باشد، پس پاره? تن او نيز چنين خواهد بود(7).
الف: نام حضرت زهرا (س) بر عرش الهى و درب بهشت
قال رسول الله (ص):
وَلَيْلَةً عُرِجَ بى إلى السَّماءِ رَأيْتُ عَلى بابِ الْجَنَّةِ مَكْتُوبا لا اِلهَ اِلاّ الله، مُحَمَّدٌ رَسُولُ الله عِلىٌّ حَبيبُ الله وَالْحَسَنُ وَالْحُسَينُ صَفْوَةُ الله، فاطِمَةُ خِيَرَةُ الله، عَلى باغِضِهِمْ لَعْنَةُ الله
رسول خدا (ص) فرمود:
در شب معراج كه به آسمان (و عالم بالا) رفتم، بر درب بهشت چنين نوشته ديدم، كه خدائى نيست جز خداى يكتا، و محمّد فرستاده خداست، على دوست او، حسن و حسين برگزيده خالص خدايند، فاطمه بهترين انتخاب اوست، نفرين خدا بر كسى باد كه دشمنى و بغض آنان را در قلب خود داشته باشد(8).
و رسول مكرم (ص) فرموده است:
أنا وَ عَلىٌ وَ فاطِمَةُ وَالْحَسَنُ وَالحُسَيْنُ كُنّا فى سُرادِقِ الْعَرشِ: نُسَبِّحُ الله فَسَبَّحَتِ المَلائِكَةُ بِتَسْبيحِنا قَبْلَ اَنْ يَخْلُقَ الله عَزَّ وَ جَلَّ آدم بِألْفَى عام، فَلَمّا خَلَقَ الله عَزَّ وَ جَلَّ آدم امر المَلائِكَةَ انْ يَسْجُدُوا لَهُ وَلَمْ يُؤْمَرُوا بِالسُّجُودِ الاّ لأجْلِنا... (9).
من و على و فاطمه و حسن و حسين در زير خيمه عرش خدا جاى داشتيم، به تسبيح پروردگار مشغول بوديم، پس تسبيح گفتند ملائكه به تسبيح ما قبل از آنكه خداوند عزوجل خلق كند آدم را به دو هزار سال، و هنگامى كه آدم آفريده شد به ملائكه دستور داده شد كه براى آدم سجده نمايند، و اين سجده در واقع به خاطر ما بود.
و در روايت ديگرى چنين فرموده است:
لمّا خلق الله إبراهيم كشف عن بصره، فنظر فى جانب العرش نورا فقال: إلهى و سيّدى ما هذا النّور؟ قال يا ابراهيم هذا نور محمّد صفوتى، قال إلهى و سيّدى و أرى نور إلى جانبه؟ قال يا إبراهيم هذا نور على ناصر دينى، قال: إلهى و سيّدى و أرى نورا ثالثا يلى النّورين؟ قال: يا إبراهيم هذا نور فاطمة تلى أباها و بعلها (10).
وقتى خداوند، ابراهيم را آفريد، پرده از ديدگان او برطرف شد، پس به جانب عرش الهى نظرى افكند و عرض كرد: خداوندا، اين چه نورى است.
فرمود: اين نور محمّد، برگزيده خالص من است.
عرض كرد: مولاى من، نورى را در كنار آن مشاهده مىكنم؟
فرمود: اين نور على يارى كننده دين من است.
عرض كرد: نور سومى را نزد آن دو نور مىبينم؟
فرمود: اى ابراهيم اين نور فاطمه است كه در كنار پدر و شوهرش قرار دارد.
ب ـ آفرينش نور ايشان قبل از حضرت آدم (ع)
از حضرت صادق (ع) چنين نقل شده كه حضرت رسول اكرم (ص) فرمودند:
خلق نور فاطمة قبل ان تخلق الأرض والسّماء... خلقها الله عزّوجلّ من نوره قبل ان يخلق آدم... (11).
ج ـ حكايت كشتى حضرت نوح (ع)
وقتى كه ميخهاى كشتى را كوبيد پنج ميخ باقى ماند، چون دست او به اوّلين آنها رسيد، از آن نورى همانند يك ستاره درخشان تابيد.
ميخ اوّل به نام رسول اكرم (ص) بود و دوم اختصاص به نام مبارك حضرت اميرالمؤمنين (ع) و بقيّه آن به نام حضرت زهرا (س) و امام حسن و امام حسين (عليهما السلام) بود، كه در اين باره رسول گرامى (ص) مىفرمايد:
ولولانا ما سارت السّفينة بأهلها (12).
اگر ما نبوديم كشتى حركت نمىكرد و به ساحل نمىرسيد.
د ـ آموختن نام مقدّس آنان به پيامبران (عليهم السلام)
از حضرت مهـدى (ع) وارد شده كه جناب زكريّا (ع) ، از پروردگار متعال، آموختن نامهاى پـنج نور مقدّس را درخواست نمود(13) ، و آنچه كه دراين باره از حضرت باقر (ع) درذيل آيه شريفه ولقد عهدنا إلى آدم من قبل... (14) نقل شده است كه مىفرمايند: كلماتى در باره محمّد، على، فاطمه، حسن، حسين و امامان از نسل ايشان بوده است(15).
هـ ـ مطالبى كه در باره منزلت ايشان در روز قيامت است
مانند سخن پيامبر بزرگوار (ص):
... والّذى بعثنى بالحقّ إنّ جهنّم لتزوفر زفرة لا يبقى ملك مقرّب ولا نبى مرسل الاّ صعق فينادى إليها ان يا جهنّم يقول لك الجبّار اسكنى بعزّى واستقرّى حتّى تجوز فاطمة بنت محمّد صلّى الله عليه و آله و سلّم إلى الجنان...
قسم به آن خدائى كه مرا به حق فرستاده است: جهنّم (روز قيامت) صدائى خواهد كرد كه فرشتگان و پيامبران از صداى آن، فرياد شان بلند مىشود و به آن مىگويند: آرام باش تا اينكه فاطمه دختر محمّد (ص) به بهشت وارد شود(16).
و ـ آنچه بر افضل بودن ايشان بر ائمه هدى (عليهم السلام) دلالت دارد.
مانند فرموده امام حسين (ع):
امى خير منّى (17) مادرم زهرا از من بهتر است. و روايات ديگر(18).
البته ائمه هدى (عليهم السلام) از اين جهت همگى مانند ايشان هستند (همه آنان بر جميع پيامبران برتر مىدارند) و رواياتى مانند نماز خواندن حضرت عيسى (ع) پشت سر حضرت مهدى (عج) مؤيد اين مطلب است(19).
پي نوشتها:
1 ـ (فاطمة الزهرا) علامه امينى: صفحه43 چاپ تهران.
2 ـ كمال الدين: ص262 ح1.
3 ـ قبلا گذشت كه امام حسين (ع) مىفرمايد: (مادرم از من بهتر است) .
4 ـ اين حديث در بسيارى از مصادر مذكور است از جمله منتخب الأثر و غيبت شيخ طوسى و تأويل الآيات و مقتل خوارزمى و فرائد السمطين و تفسير فرات، مراجعه شود به عوالم العلوم فاطمة الزهراء: ص13 و 14.
5 ـ مدينة المعاجر سيد هاشم بحرانى رحمة الله عليه، كما اينكه حديث ديگرى را نيز نقل مىكند كه خداوند متعال مىفرمايد: (هذا نُورى... افَضَّلُهُ عَلى جَميع الأنبِياءِ...) (اين نور من است، و من آن را بر همه پيامبران برترى مىدهم) .
اين حديث در كتاب علل الشرايع و مصباح الأنوار ذكر شده، پس به كتاب عوالم العلوم ص61 مراجعه شود، در كتاب لسان الميزان هم چنين آمده است: (لَمّا خَلَقَ الله آدَمَ وَ حَوّاءَ تَبَخْتَرا فىالجَنَّةِ وَ قالَ: مَنْ أَحْسَنُ مِنّا؟ فَبَيْنَما هُما كَذلِكَ اِذهُما بِصُورَةِ جارِيَةٍ لَمْ يُرَ مِثْلُها، لَها نُورٌ شَعْشَعانى يَكادُ يُطفى الأبصارَ قالَ: يا رَبَّ ما هذِهِ؟ قالَ: صُورَةُ فاطِمَةَ...) (هنگامى كه خداى متعال آدم و حوا را آفريد، با حالت تبختر و برازندگى در بهشت راه مىرفتند، و مىگفتند: چه كسى از ما دو نفر بهتر است؟ در آن حالت بطور ناخود آگاه با صورت زيباى بانويى كه مانندش تا كنون رؤيت نشده بود برخورد نمودند، نور درخشانى داشت كه همه ديدهها را به خود جلب مىكرد. گفتند: بار پروردگارا اين كيست؟ خداوند تبارك و تعالى فرمود: اين صورت فاطمه است...).
كتاب (بهجة قلب المصطفى) ، صفحه76 .
6 ـ نه فقط از نظر مادى و جسمى بلكه از نظر روحى نيز چنين است.
7 ـ دلائل الامامة طبرى: ص28 چاپ نجف اشرف.
8 ـ كتاب بغداد: ج1 ص259.
9 ـ تأويل الآيات: ج2 ص509.
10 ـ كتاب الاربعون ابن ابىفوارس به نقل از عوالم: صفحه17 و18 و نظير اين گونه روايات بسيار است، مىتوان به كتاب كشف الغمه: ج1 ص454 و منتخب الأثر و غيبت شيخ طوسى و تأويل الآيات و مقتل خوارزمى مراجعه نمود. و نظير آن در كتاب علل الشرايع و دلائل الامامة نيز ديده مىشود.
11 ـ عوالم صفحه16، 17، 28 و در كتاب فرائد السمطين از ابو هريرة چنين نقل شده است: (هنگامى كه خداى متعال آدم را آفريد و از روح خود دراو دميد، به جانب عرش نظرى افكند، ناگاه انوار خمسه طيّبه در حالى كه در ركوع و سجود بودند چشمان او را خيره كرد...) و نظير همين روايت در كتاب عوالم فاطمه زهرا (س) صفحه22 از كتاب كمال الدين و صفحه24 از كتاب كافى نقل شده است. با توجّه به اين موضوع كه سبقت در آفرينش دليل بر افضليت است، به دليل قاعده امكان اشرف كه در معقول ثابت شده است.
12 ـ عبقات الانوار مجلد حديث سفينه، و مخفى نماند كه به بركت پنج نور مقدّس، حضرت نوح (ع) و يارانش نجات پيدا كردند.
13 ـ بحار الانوار: ج52 ص84.
14 ـ سوره طه: آيه115.
15 ـ مناقب ابن شهر آشوب.
16 ـ بحار الانوار: ج22 ص492.
17 ـ ارشاد: ص232 چاپ بيروت.
18 ـ به صفحه7 همين كتاب مراجعه شود.
19 ـ بحار الانوار: ج14 ص 349 ح12 باب24 .
منبع: كتاب نگارشي بر زندگاني حضرت زهرا (س)